1. Dahme kahrehda kitail koaros anahne emen en kansenamwahwihala kitail?

KITAIL koaros anahne emen en kansenamwahwihala kitail. Mwein atail mour kin diren kapwunod oh nsensuwed. Ele kitail kin lokolok pwehki kitail kohwahki soumwahu, mahmahla, de emen me kitail poakohng mehla. Meteikan kin wia soahng suwed kan ong kitail. Patehng met, tiahk lemei en aramas akan kin wie lalaudla. Mehlel, “ahnsou apwal oh keper” pwukat kin kadehdehda me kitail mieier “ni imwin rahn akan,” oh ehuehu rahn kitail kin kerekerenlahng sampah kapwo. (2 Tim. 3:1) Ele kitail kin awiawih sapwellimen Siohwa inou kan en pweida erein ahnsou werei, oh kahpwal kan me kitail ahneki kin wie tohtohla. Eri, ia wasa me kitail kak diar nsenamwahu?

2, 3. (a) Dahme kitail ese duwen Apakuk? (b) Dahme kahrehda kitail pahn tehkpene pwuhken Apakuk?

² Kitail pahn tehkpene pwuhken Apakuk pwehn diar pasapengpen peideko. Ahd wet Apakuk kin wehwehki “Pwoalehdi.” Met kak dokedoke Siohwa eh kin ketin kansenamwahwih kitail, de mwomwen pwoalekitaildi ni limpoak. Met pil kak dokedoke mwomwen atail kin koledi ih teng. Mendahki Paipel sohte padahkihong kitail ni oaritik  duwen mouren Apakuk, pwuhken Apakuk kin uhdahn kangoange kitail. Apakuk patohwan koasoiong Koht oh pil idek reh peidek kan. Siohwa ketin sapengala soukohpo oh ketin kamwakid ih en ntingihedi koasoakoasoipene wet pwehki E ketin mwahngih me kitail pahn paiekihda.​—Apak. 2:2.

³ Koasoakoasoipene me wiawi nanpwungen soukohpo me pwunod laud oh Siohwa iei ihte me Paipel padahkihong kitail duwen Apakuk. Pwuhken Apakuk wia kisehn “mehkoaros me ntingdier mwowe” nan Mahsen en Koht, “pwe kitail en ahneki koapworopwor sang ni atail kin dadaur oh sang ni kakehlepen loalatail me kohsang Nting Sarawi kan.” (Rom 15:4) Ia duwen pwuhken Apakuk eh kak sewese emenemen kitail? E kak sewese kitail en kilang ia wehwehn en likih Siohwa. Kokohp en Apakuk pil kin kamehlelehiong kitail me kitail kak ahneki meleilei sohte lipilipil soangen kahpwal de lokolok dah me kitail ahneki.

4. Dahme kahrehda Apakuk kin nohn nsensuwed?

⁴ Wadek Apakuk 1:2, 3. Apakuk momour ni ahnsou ehu me uhdahn apwal. Aramas akan ahnsowo kin suwed oh lemei, oh met kin uhdahn kansensuwed ong Apakuk. Wasa koaros e kilangla ie, e kilang mehn Israel kan lemeipene oh wia wiewia sapahrek ong emenemen. Apakuk kin medewe: ‘Iahd me suwed pahn imwisekla? Dahme kahrehda Siohwa ketin pwapwand en apwalihala met?’ E pehm me sohte mehkot e kak wia. Eri e peki rehn Siohwa en ketin wia mehkot. Apakuk ele tepidahr medemedewe me Siohwa solahr ketin nsenohki Sapwellime aramas akan de E ketin pwapwand en mwekid. Mie pak ke ahneki soangen pepehm wet?

5. Dahme kitail sukuhlkihsang pwuhken Apakuk? (Menlau kilang tepin kilel.)

⁵ Ia duwe, Apakuk idek peidek pwukat pwehki e solahr likih Siohwa oh sapwellime inou kan? Uhdahn soh! Apakuk kin pekipeki rehn Siohwa en ketin apwalihala eh peikasal oh eh kahpwal kan. Met kasalehda me e saikinte uhdihsang eh koapworopworki oh likih Siohwa. Apakuk pwunod pwehki e sohte wehwehki dahme kahrehda Siohwa saikinte ketin mwekid oh dahme kahrehda E ketin mweidohng ih en wie lokolok laud. Siohwa eh ketin kamwakid Apakuk en ntingihedi iren kapwunod ko kin padahkihong kitail mehn kasukuhl kesempwal ehu. Siohwa ketin kupwurki kitail en ese me kitail en dehr masak padahkihong ih atail iren kapwunod de peikasal kan. Ni mehlel, e ketin luke kitail en kapakap ong ih oh padahkihong ih atail pepehm kan koaros. (Mel. 50:15; 62:8) Lepin Padahk 3:5 kangoangehki kitail koaros: “Likih KAUN-O ni mohngiongomw unsek. Dehr koapworopworki mehkan me ke pein lemeleme me ke ese.” Apakuk kin doadoahngki mahsen pwukat nan eh mour.

6. Dahme kahrehda e kesempwal kitail en kin kapakap?

⁶ Apakuk kin likih Kompoakepah oh Semeo, Siohwa, oh tiengla mwowe pwehn karanihala. Apakuk sohte ihte pwunodki eh irairo oh song en pein kamwahwihala. Ahpw e kapakapkihong Siohwa duwen eh pepehm kan. Met wia mehn kahlemeng mwahu ong kitail. Sounkaronge kapakap kan, Siohwa, kin ketin luke kitail en kasalehda me kitail likih ih sang ni atail kin kapakap ong ih oh padahkihong dahme kitail kin pwunodki. (Mel. 65:2) Ni atail wia met, kitail pahn kilang ia duwen Siohwa eh kin ketin sapengala atail kapakap kan. Kitail pahn kehn mwomwen eh ketin pwoalehkitaildi sang ni eh ketin kansenamwahwih oh kaweid kitail. (Mel. 73:23, 24) E pahn ketin sewese kitail en wehwehki ia duwen eh kin ketin kilangwohng atail irairo, sohte lipilipil soangen kahpwal dah me kitail lokolongki. Atail kapakapohng Siohwa wia ehu ahl me keieu mwahu en kasalehda atail likih ih.

7. Dahme Siohwa ketin wia ahnsou me Apakuk padahkihong Ih duwen eh kapwunod kan?

⁷ Wadek Apakuk 1:5, NW, * 6, 7. Mwurin Apakuk padahkihong Siohwa duwen eh kapwunod ko, ele e medewehla dahme Siohwa pahn ketin wia. Nin duwen Sahm limpoak men, Siohwa ketin mwahngih ahn Apakuk pepehm. E mwahngih me Apakuk wie lokolok oh pekipeki sawas. Eri Siohwa sohte ketin engiengda pahn Apakuk ahpw e ketin mahsanihong ih dahme E pahn kereniong wiahiong mehn Suhs salelepek ko. Ni mehlel, ele Apakuk iei me Siohwa tepin ketin padahkihong me arail kalokolok pahn kereniong wiawi.

8. Dahme kahrehda sapwellimen Siohwa pasapengo kaidehn iei me Apakuk kasik?

⁸ Siohwa ketin kawehwehiong Apakuk me E ketin onopadahr en mwekid. E pahn ketin doadoahngki mehn Papilon kan en kaloke mehn Suda suwed oh lemei ko. Ni Siohwa eh ketin mahsanih me met pahn wiawi “ni amwail rahn akan,” e ketin kasalehda me kadeik wet pahn wiawi erein ahn Apakuk eh ahnsou de ahn mehn Israel ko ar ahnsou. Sapwellimen Siohwa pasapengo kaidehn iei me Apakuk uhdahn kasik. Mehn Papilon ko kin uhdahn lemei. Irail uhdahn lemei sang mehn Israel ko, me ese sapwellimen Siohwa koasoandi kan. Eri dahme kahrehda Siohwa pahn ketin doadoahngki wehi lemei wet me sohte kin kaudokiong ih pwehn kaloke sapwellime aramas ako? Met pahn ihte kalaudehla lokolok ong mehn Suda kan. Ia pahn omw pepehm ma kowe me Apakuk?

9. Peidek dah teikan me Apakuk idek?

⁹ Wadek Apakuk 1:12-14, 17. Apakuk wehwehki me Siohwa pahn ketin doadoahngki mehn Papilon kan pwehn kaloke aramas suwed kan me kapilpene ih. Mendahki met, e pwonopwonkihte. Ahpw e aktikitik oh koasoanehdi teng en pousehlahte likih Siohwa. Ni mehlel, e nda me Siohwa kin wiewiahte ‘silepe,’ de eh Paip. (Deud. 32:4; Ais. 26:4) Apakuk doulahte likih me Koht kin ketin limpoak oh kadek, eri e sohte perki idek rehn Siohwa peidek teikan, duwehte: Dahme kahrehda Siohwa ketin mweidohng soahng kan nan Suda en wie susuwedla oh lokolok en sapwellime aramas akan en laudla? Dahme kahrehda e sohte pahn ketin mwadang wia mehkot? Dahme kahrehda me Keieu Manamano “nennenkihlahte” oh kanengamahiong suwed kan wasa koaros? Kaidehn Siohwa iei me “Koht sarawi” oh sapwellime ‘edin peren kan me nohn sarawi, oh sohte konehng mahsanih me suwed’?

10. Dahme kahrehda ekei pak kitail kin ahneki pepehmohte me Apakuk ahneki?

¹⁰ Ekei pak, ele kitail kin ahneki pepehmohte me Apakuk ahneki. Kitail kin rong Siohwa. Kitail kin likih ih oh wadek oh onopki sapwellime Mahsen, me kin kakehlakahda atail koapworopwor. Kitail pil kin rong duwen sapwellime inou kan ni atail rong dahme sapwellime pwihn kin padahkihong kitail. Ahpw mwein kitail kin medemedewehte, ‘Iahd me atail lokolok pahn imwisekla?’ Kitail kak sukuhlkihsang dahme Apakuk wia mwuhr.

11. Dahme Apakuk koasoanehdi teng en wia?

¹¹ Wadek Apakuk 2:1. Koasoakoasoipene me Apakuk ahneki rehn Siohwa kahrehiong ih en meleilei. E kahrehiong ih en koasoanehdi teng en awih Siohwa en ketin mwekid. Apakuk pwurehng kasalehda pepehm wet ni eh nda: “I pahn meleilei oh kasikasik ahnsou me Koht pahn ketin kaloke irail.” (Apak. 3:16) Sapwellimen Koht ladu lelepek teikan pil kin awih ni kanengamah pwe Siohwa en ketin mwekid. Arail mehn kahlemeng kin kangoange kitail pwehki  met kadehdehda me kitail pil kak wia duwehte.​—Maika 7:7; Seims 5:7, 8.

12. Dahme kitail kak sukuhlkihsang Apakuk?

¹² Dahme kitail kak sukuhlkihsang Apakuk ni eh koasoanehdi teng en awih? Keieu, kitail en dehr uhdihsang atail kapakapohng Siohwa oh patohwanohng ih atail kahpwal kan. Keriau, kitail anahne rong dahme Siohwa ketin mahsanihong kitail sang sapwellime Mahsen oh pil sapwellime pwihn. Oh kesiluh, kitail anahne awih ni kanengamah ahnsou me Siohwa ketin pilada en mwekid oh likih me e pahn ketin kamwahwihala atail kahpwal kan oh ketikihsang atail nsensuwed koaros. Ma kitail alasang Apakuk, kitail pahn ahneki meleilei oh pil kak dadaurete. Atail koapworopwor pahn sewese kitail en kanengamah oh peren sohte lipilipil soangen kahpwal dah me kitail ahneki.​—Rom 12:12.

13. Ia duwen Siohwa eh ketin kansenamwahwih Apakuk?

¹³ Wadek Apakuk 2:3. Kitail kak kamehlele me Siohwa ketin kupwurperenkihda Apakuk eh pilada en awih Ih en ketin mwekid. Me Keieu Manamano uhdahn ketin mwahngih dahme Apakuk kin lokolongki, eri E ketin kansenamwahwihala oh ni limpoak kamehlelehiong soukohpo me E pahn ketin sapengala eh peidek kan ni ahnsou keren. E mwomwen me Siohwa kin mahmahsanihong Apakuk: “Kanengamahiongete oh likih ie. I pahn sapengala omw kapakap, mehnda ma e mwomwen pwapwand.” Siohwa ketin katamankihong Apakuk me E ketin koasoanehdier iahd me E pahn ketin kapwaiada sapwellime inou kan. Ih eri ketin kangoange Apakuk en pousehlahte awih. Ni imwio, soukohpo sohte pahn nsensuwedla.

14. Dahme kitail anahne koasoanehdi teng en wia ni atail kin lokolongki kahpwal kan?

¹⁴ Kitail pil anahne awih pwe Siohwa en ketin mwekid oh rong kanahieng dahme e mahsanihong kitail. Eri kitail pahn likih ih oh ahneki meleilei sohte lipilipil soangen lokolok dah me kitail ahneki. Sises ketin kangoange kitail en dehr kin medemedewehte duwen “ahnsou kan de rahn akan” me Koht sohte ketin padahkihong kitail. (Wiewia 1:7) Kitail anahne likih me Siohwa ketin mwahngih ahnsou dah me keieu mwahu en ketin mwekid. Eri, kitail en dehr uhdi ahpw kitail en aktikitik oh kanengamah oh pwoson Koht. Oh nin doken atail awiawih, kitail anahne doadoahngki ni erpit atail ahnsou oh papah Siohwa ni uwen atail kak.​—Mark 13:35-37; Kal. 6:9.

15, 16. (a) Inou dah kan me kitail kak diar nan pwuhken Apakuk? (b) Dahme inou pwukat padahkihong kitail?

¹⁵ Siohwa ketin inoukihda: “Me pwung kan pahn momourte pwehki ar loalopwoatohng Koht,” oh “sampah pahn direkihla marain lingaling en KAUN-O.” (Apak. 2:4, 14) Ei, Siohwa ketin inoukihda me e pahn ketikihong irail kan me kin kanengamah oh likih ih mour soutuk.

¹⁶ Medewehla duwen inou me mi nan Apakuk 2:4. Inou wet inenen kesempwal me kahrehda wahnpoaron Pohl ntingihedi pak siluh nan nah kisinlikou ko! (Rom 1:17; Kal. 3:11; Ipru 10:38) Kitail kak kamehlele me sohte lipilipil soangen kahpwal dah me kitail kin lokolongki, ma kitail loalopwoatohngete Siohwa oh pwoson ih, kitail pahn kilang pweidahn sapwellime inou kan. Siohwa ketin kupwurki kitail en medemedewehte atail koapworopwor ong ahnsou kohkohdo.

17. Dahme Siohwa ketin kamehlelehiong kitail me e pahn ketin wia ma kitail likih ih?

¹⁷ Pwuhken Apakuk kasalehda iren mehn kasukuhl kesempwal ehu ong kitail koaros me mihmi ni imwin rahn pwukat. Siohwa ketin inoukihda mour soutuk ong irail me pwung kan  koaros me kin likih ih. Eri kitail en pousehlahte kakehlakahda atail likih Koht, sohte lipilipil soangen kahpwal oh pwunod dah me kitail ahneki. Dahme Siohwa ketin mahsanihong Apakuk kin kamehlelehiong kitail me E pahn ketin sewese oh doareikitailla. Ni kadek e ketin mahsanihong kitail en likih ih oh awih ni kanengamah ahnsowo me e ketin koasoanedier me sapwellime Wehio pahn kaunda sampah. Ni ahnsowo, sampah pahn direkihla aramas peren oh meleilei me kin kaudokiong Siohwa.​—Mad. 5:5; Ipru 10:36-39.

18. Ia duwen sapwellimen Siohwa mahsen kan ar kamwakid Apakuk?

¹⁸ Wadek Apakuk 3:16-19. Dahme Siohwa ketin mahsanihong ih uhdahn kamwakid Apakuk. E doudouloale soahng kapwuriamwei kan me Siohwa ketin wiahda ong sapwellime aramas akan mahso. Met kakehlakahda eh likih Siohwa. E uhdahn kamehlele me ahnsou keren Siohwa pahn ketin mwekid. Met kansenamwahwihala soukohpo, mehnda ma e ese me e anahne lokolokte erein ahnsou ehu. Apakuk solahr peikasal. Ahpw e uhdahn pwoson me Siohwa pahn ketin doarehla ih. Ni mehlel, dahme e nda nan iretikitik 18 ele wia ehu kasalepen likilik me keieu laud me kitail wadek nan Paipel. Ekei me samanih poadopoad en Paipel kamehlele me met kin wehwehki: “I pahn luski ei peren pwehki Kauno; I pahn piripirikekki ei peren pwehki Koht.” Ia uwen met eh wia mehn kasukuhl laud ong kitail koaros! Siohwa sohte ihte ketikihong kitail inou kaselel kan ong ahnsou kohkohdo, ahpw e pil ketin kamehlelehiong kitail me e ketin wiewia doadoahk ahnsou wet pwehn kapwaiada inou pwukat.

19. Ia duwen atail kak diar soangen nsenamwahuohte me wiahiong Apakuk?

¹⁹ Mehn kasukuhl kesempwal me kitail sukuhlkihsang pwuhken Apakuk iei en likih Siohwa. (Apak. 2:4) Pwehn doulahte likih Siohwa, kitail anahne kakehlakahda atail nanpwungmwahu reh. Eri kitail anahne (1) pousehlahte kapakapohng ih, patohwanohng ih atail kapwunod kan koaros; (2) rong kanahieng dahme Siohwa ketin mahsanihong kitail nan sapwellime Mahsen, oh idawehn kaweid kan me e ketikihda sang sapwellime pwihn; (3) en lelepek oh kanengamah nin doken atail awiawih Siohwa en ketin kapwaiada sapwellime inou kan. Ih met me Apakuk wia. Mendahki e uhdahn nsensuwed ni tepin eh koasoakoasoi ong Siohwa, ni imwio, e alehdi kangoang oh pil perenda! Ma kitail kin alasang Apakuk, Samatail nanleng, Siohwa, pil pahn ketin pwoalekitaildi oh kansenamwahwihala kitail. Ia duwe, mie me kak kansenamwahwihala kitail duwehte met nan sampah suwed wet?