Paradais nan Sampah Kapw me Kerendohr!
Koht ketin kapikada sampah pwe aramas pwung kan en kak kousoan loale kohkohlahte. (Melkahka 37:29) E ketikihdi tepin pwopwoudo, Adam oh Ihp, nan mwetuwel kaselel en Ihden, oh e ketikihong ira oh kadaudokara kan pwukoa en koadoahke oh apwalih sampah.—Senesis 1:28; 2:15.
Rahnwet, sampah weksang douluhl Paradais me Koht ketin kupwurki nin tapio. Ahpw, Koht sohte ketin wekidala kupwureo. Ia duwen eh pahn ketin kapwaiada kupwure nin tapio? Duwehte me iren mwowe ko kasalehda, Koht sohte pahn ketin kasohrehla sampah. Ahpw e pahn ketin mweidohng aramas lelepek kan ren kousoan loale. Ni ahnsou me Koht pahn ketin kapwaiada sapwellimen inou kan, ia pahn mwomwen irair en sampah?
Koperment ehu ong sampah pwon
Ni ahnsou keren, ni ahnsou me sapwellimen Koht koperment kapw nanleng pahn kaunda aramas koaros, sampah pahn wiahla wasa kaperen ehu, wasa me aramas akan kak miniminpene oh wia doadoahk mwahu oh kaperen kan. Koht ketin idihadahr Sises Krais en ketin kaunda sampah pwon. Rahnwet, kaun tohto sohte kin uhdahn nsenohki aramas akan. Sises weksang irail pwehki ahnsou koaros e pahn kin ketin wia dahme keieu mwahu ong aramas akan. Sapwellime kaunda pahn poahsoankihda limpoak oh e pahn wiahla Nanmwarki me kin kadek kalahngan oh pwung pahrek.—Aiseia 11:4.
Aramas koaros miniminpene
Saminimin sohla pahn wiawi nanpwungen aramas akan pwehki wekpeseng en wehi de keinek. Aramas akan pahn miniminpene. (Kaudiahl 7:9, 10) Aramas koaros me mi nin sampah pahn poakohng Koht oh mehn mparail kan, oh re pahn doadoahkpene ni popohl pwe ren kapwaiada kupwuren Koht nin tapio me iei ren apwalih sampah, ar wasahn kousoan.—Melkahka 115:16.
Kepikipik koaros pahn soandi mwahu
Ni ahnsou me Wehin Koht pahn kaunda sampah, Sounkapikadao pahn kaunda ni unsek mesenleng oh ketin wiahiong soahng koaros en soandi mwahu. (Melkahka 24:1, 2) Ni Sises eh ketin kameleileidi melimel keper ehu, e ketin kasalehda dahme e kak ketin wia sang ni sapwellimen Koht manaman. (Mark 4:39, 41) Pahn sapwellimen Krais kaunda e sohte pahn mie kahrepen emen en masak melimel, rerrer en sahpw de ilok laud ape. Ni ahnsou me Wehin Koht pahn kaunda, kitail pahn ahneki popohl rehn mahn akan oh kitail sohla pahn kauwehla kepikipik kan.—Oseia 2:18.
Roson unsek oh diren mwenge
Aramas koaros pahn ahneki roson unsek. Sohte me pahn soumwahuda, mahla de mehla. (Aiseia 35:5, 6) Aramas akan pahn nsenamwahuki soahng koaros me kaselel oh mwakelekel duwehte me tepin pwopwoudo nsenamwahuki nan mwetuwel en Ihden. Nan sampah kapw duwehte nan Ihden, sahpwo pahn kapwarehda mwenge tohto oh aramas koaros nin sampah pahn dir kanarail mwenge. (Senesis 2:9) Duwehte wehin Israel mahso, koaros me mi nan Paradais pahn tungoale kanarail pilawa lao re medla.—Lipai 26:4, 5.
Popohl mehlel oh sohte perki mehkot
Pahn kaundahn sapwellimen Koht koperment, aramas koaros pahn ahneki popohl oh kin kadekpene oh kin pwung pahrekpene. Mahwen sohla pahn wiawi, sohla me pahn doadoahngki eh manaman ni limeidihd oh koaros pahn ahneki dahme re anahne. Paipel inoukihda: “Aramas koaros pahn mour meleilei pahn mwetehn arail tuhkehn wain de tuhke pik kan; re sohte pahn perki mehkot.”—Maika 4:3, 4.
Ihmw kaselel oh doadoahk kaperen
Peneinei koaros pahn imwaneki ihmw oh re sohte pahn pwunodki ma e kakete sohla imwarail, oh doadoahk koaros pahn mie ketingpe. Duwehte me Paipel mahsanih, irail akan me mi nan sapwellimen Koht sampah kapw sohte pahn kin doadoahk laud ahpw sohte mie katepe.—Aiseia 65:21-23.
Kasukuhl me keieu mwahu
Paipel inoukihda: “Sampah pahn direkihla kupwurokong en KAUN-O.” (Aiseia 11:9) Aramas akan me mi pahn kaundahn Wehin Koht pahn sukuhlki erpit mwuledek en Sounkapikparailo, Siohwa, oh duwen soahng kaselel kan me e ketin kapikada. Re sohte pahn doadoahngki ar loalokong pwe ren wiahda tehtehn mahwen kan de kamedekihala aramas teikan. (Aiseia 2:4) Ahpw, re pahn sukuhlki ia duwen ar kak ahneki popohl rehn meteikan oh duwen ar pahn apwalih sampah.—Melkahka 37:11.
Mour poatopoat
Koht ketin kaunopada sampah ni keneinei pwe kitail en kak pereperenki mour ehuehu rahn. E ketin kupwurki aramas akan ren mour nin sampah kohkohlahte. (Melkahka 37:29; Aiseia 45:18) Pwe Koht en ketin kapwaiada kupwure nin tapio, e “pahn ketin kamwomwala mehla kohkohlahte.” (Aiseia 25:8) Paipel inoukihda: “Mehla solahr pahn wiawi, solahr mwahiei, solahr sengiseng oh solahr medek.” (Kaudiahl 21:4) Koht pahn ketikihong aramas koaros ahnsou mwahu ren mour kohkohlahte, irail akan me e ketin doarehla ni eh ketin kasohrehla sampah suwed wet oh aramas ngeder kan me melahr me e pahn ketin kaiasada nan sampah kapw me kohkohdo.—Sohn 5:28, 29; Wiewia 24:15.
Kalaudehla omw ese ia duwen omw kak pitsang imwin sampah wet oh iang pereperenki irair mwahu me kohkohdo. Koasoiapene duwen Paipel rehn emen Sounkadehdehn Siohwa kan ni soh isepe, ni amwa doadoahngki pwuhko Pereperenki Mour Kohkohlahte!