1. Dahme Sises mahsanihki duwen pai en nanleng?

KAIDEHN kisakis koaros kitail kak kilang. Ni mehlel, kitail sohte kak kilang kisakis kan me keieu kesempwal. Nan sapwellime Kapahrek en Pohn Dohl, Sises mahsanih duwen pai en nanleng me uhdahn mwahusang kepwe kan. Ih eri mahsanih: “Wasa me omw dipwisou kesempwal kan kin mi ie, iei wasa me mohngiongomw pil kin mi ie.” (Mad. 6:19-21) Atail mohngiong pahn kamwakid kitail en nantihong alehdi soahng kan me kitail uhdahn kesempwalki. Kitail kin nekidala “pai en nanleng” sang ni atail wiahda adamwahu rehn Koht. Sises mahsanih me soangen kisakis pwukat sohte kin sohrala de pirapala.

2. (a) Nin duwen me 2 Korint 4:17, 18 mahsanih, dahme Pohl kangoange kitail en kilangwohng? (b) Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

² Wahnpoaron Pohl kangoange kitail en “kilangwohng . . . soahng kan me kitail sohte kak kilang.” (Wadek 2 Korint 4:17, 18.) Soahng pwukat me kitail sohte kak kilang iei me iangahki kapai kan me kitail pahn ahneki nan sapwellimen Koht sampah kapwo. Nan iren onop wet, kitail pahn tehkpene soahng pahieu me kitail sohte kak kilang ahpw kak paiekihda ahnsou wet​—kompoakepahnki Koht, kisakis en kapakap, sawas en sapwellimen Koht manaman, oh sawas sang Siohwa, Sises, oh tohnleng kan nan atail doadoahk en kalohk. Kitail pil pahn koasoiapene ia duwen atail kak kasalehda me kitail kalahnganki kisakis kesempwal pwukat me kitail sohte kak kilang.

3. Kisakis kesempwal dahieu me kitail sohte kak kilang, oh ia duwen met eh kak wiawi?

³ Kisakis keieu kesempwal me kitail sohte kak kilang iei atail kompoakepahnki Siohwa Koht. (Mel. 25:14) Ia duwen Koht sarawio  eh kak ketin kompoakepahnki aramas dipan kan? E kak ketin wia met pwehki ahn Sises meirong en pweinen pweipwei sapahlo me “ketikihsang dipen sampah.” (Sohn 1:29) Siohwa ketin mwahngihier mwoweo me kupwureo uhdahn pahn pweida, me iei en ketikihda Sounkomour men ong aramas akan. Ihme kahrehda Koht kak ketin kompoakepahnki aramas akan me mour mwohn Krais pwoula.​—Rom 3:25.

4. Menlau kihda karasaras en ekei irail kan me mour mwohn Kristian en mahs ko me wiahla kompoakepahn Koht.

⁴ Medewehla ekei aramas me mour mwohn Kristian en mahs ko me wiahla kompoakepahn Koht. Eipraam iei ohl emen me kin kasalehda pwoson kehlail. Daulih sounpar kid mwurin Eipraam mehla, Siohwa ketin kahdaneki ih “kompoakepahi.” (Ais. 41:8) Eri mehla pil sohte kak katohrehsang Siohwa kompoakepah keren kan. Siohwa ketin tamatamante Eipraam. (Luk 20:37, 38) Sohp pil emen mehn kahlemeng. Mwohn pokon en tohnleng kan nanleng, Siohwa ketin kasalehda me e ketin koapworopworki Sohp. Siohwa ketin kahdaneki ih ohl “loalopwoat oh mwahu” men oh kin ‘kaudokiong ih oh kin kanahieng pwe en dehr wiahda me suwed ahnsou koaros.’ (Sohp 1:6-8) Oh ia sapwellimen Siohwa pepehm duwen Daniel, me papah Koht ni lelepek erein sounpar 80 nan sahpw ehu me sohte me kin kaudokiong Siohwa? Pak siluh tohnleng kan kin kamehlelehiong ohl mah menet me Koht uhdahn ketin “poakohng,” de kesempwalki ih. (Dan. 9:23; 10:11, 19) Kitail kak kamehlele me Siohwa ketin kasikasik rahno me e pahn ketin kaiasada kompoakepah kan me melahr.​—Sohp 14:15.

5. Dahme anahn pwe kitail en ahneki nanpwungmwahu keren rehn Siohwa?

⁵ Aramas soh unsek depe rahnwet me kin ahneki nanpwungmwahu keren rehn Siohwa? Mie me rar rar kei. Kitail ese met pwehki ohl, lih, oh seri tohto nan sampah pwon kin kadehdehda sang ni arail wiewia me re men kompoakepahnki Koht. Siohwa “kin ketin kompoakepahnki me pwung kan.” (Lep. Pad. 3:32) Nanpwung keren wet kak wiawi pwehki re kin pwoson sapwellimen Sises meirong en pweinen pweipwei sapahlo. Pwehki kahrepe wet, Siohwa ni kadek ketin mweidohng kitail en inoukihong ih atail mour oh papidaisla. Ni atail wiahda kahk kesempwal pwukat, kitail kin iang Kristian rar rar kan me inoukihong Siohwa arail mour, papidaisla oh kin pereperenki arail “kompoakepahnki” Ih me keieu lapalap nanleng oh sampah!

6. Ia duwen atail kak kasalehda atail kalahnganki atail kompoakepahnki Koht?

⁶ Ia duwen atail kak kasalehda me kitail kesempwalki atail kompoakepahnki Koht? Duwehte Eipraam oh Sohp, me kin kolokolete ara lelepek ong Koht daulih sounpar epwiki samwa, kitail pil anahne kolokolete atail lelepek sohte lipilipil ia uwen werei en atail papah Siohwa nan koasoandi mering wet. Duwehte Daniel, kitail anahne kesempwalki atail kompoakepahnki Koht laudsang pein atail mour. (Dan. 6:7, 10, 16, 22) Pwehki sapwellimen Siohwa sawas, kitail kak dadaur pahn kahpwal koaros me kitail lellong oh kolokolte atail nanpwungmwahu keren reh.​—Pil. 4:13.

7. (a) Nin duwen me Lepin Padahk 15:8 mahsanih, ia sapwellimen Siohwa pepehm ong atail kapakap kan? (b) Ia duwen Siohwa eh kin ketin sapengala atail kapakap kan?

⁷ Pil ehu kisakis me kitail sohte kak kilang iei kapakap. Kompoakepah keren kan kin perenki ehukihpene arail madamadau oh pepehm kan. Ia duwe, met seu kin mehlel me pid atail nanpwungmwahu rehn Siohwa? Ei uhdahn! Siohwa kin ketin mahseniong kitail sang sapwellime Mahsen, oh ketin kasalehiong kitail sapwellime madamadau oh pepehm kan. Kitail kin pato ong ih ni kapakap, oh kitail kak ehukihong ih atail madamadau oh pepehm loal kan. Siohwa kin ketin kupwurperenki karonge atail kapakap kan. (Wadek Lepin Padahk 15:8.) Nin duwen Kompoakepatail limpoak men, Siohwa sohte kin  ihte ketin karonge atail kapakap kan ahpw e pil kin ketin sapengala. Ekei pak kapakap kan kin mwadang pasapengla. Ekei pak kitail anahne pousehlahte kapakapki irair ehu. Ahpw, kitail kak kamehlele me atail kapakap kan pahn pasapengla ni ahnsou me konehng oh ni ahl me keieu mwahu. Ei mehlel, ele sapwellimen Koht pasapeng pahn weksang dahme kitail kasik. Karasepe, ele Koht sohte pahn ketikihsang kahpwalo, ahpw e pahn ketikihong kitail erpit oh kehl pwe kitail en “dadaurete.”​—1 Kor. 10:13.

8. Ia duwen atail kak kasalehda atail kalahnganki kisakis en kapakap?

⁸ Ia duwen atail kak kasalehda atail kalahnganki kisakis kesempwal en kapakap? Ehu ahl iei sang ni atail peikiong sapwellimen Siohwa kaweid en “poadidiong kapakap.” (1 Des. 5:17) Siohwa sohte kin ketin idingkihong kitail en kapakap. Ahpw, e ketin wauneki atail saledek en pilipil oh ketin kangoange kitail en “poadidiong kapakap.” (Rom 12:12) Eri kitail kak kasalehda atail kalahngan sang ni atail kin kalapw kapakap ehuehu rahn. Kitail en dehr manokehla en kapinga oh kalahnganohng Siohwa nan atail kapakap kan.​—Mel. 145:2, 3.

9. Ia pepehm en emen brother duwen kapakap, oh ia omw pepehm ong kapakap?

⁹ Uwen werei en atail papahki Siohwa oh kilang duwen eh kin ketin sapengala atail kapakap kan, met kin kalaudehla atail kalahnganki kapakap. Karasepe, Chris, emen brother me kin doadoahngki pali laud en eh ahnsou ong papah Siohwa erein sounpar 47 nda, “I kin perenki ei mwadang en pirida nimenseng kan pwe ien kak kapakap ong Siohwa. E kin kansenamwahu en pato ong Siohwa ni ketipino eh dakada oh soahng koaros uhdahn kaselel! Met kin kamwakid ie en kalahnganki sapwellime kisakis kan koaros, iangahki pai kaselel en kapakap. Eri mwurin kapakap ni kaimwiseklahn rahn ehu, ia uwen eh kansenamwahu en meirla oh ahneki nsenmwakelekel.”

10. Dahme kahrehda kitail anahne kesempwalki sapwellimen Koht manaman?

¹⁰ Sapwellimen Koht manaman iei pil ehu kisakis me kitail sohte kak kilang me kitail anahne kesempwalki. Sises ketin kangoange kitail en pousehlahte kapakapki sapwellimen Koht manaman.  (Luk 11:9, 13) Siohwa ketin doadoahngki sapwellime manaman pwehn ketikihong kitail kehl​—pil “kehl me laudsang dahme aramas ahneki.” (2 Kor. 4:7; Wiewia 1:8) Pwehki sawas en sapwellimen Koht manaman, kitail kak dadaur pahn kasongosong sohte lipilipil me kin lelohng kitail.

11. Ni ahl dah me sapwellimen Koht manaman kak sewese kitail?

¹¹ Sapwellimen Koht manaman kak sewese kitail en kapwaiada atail pwukoa kan nan sapwellimen Koht doadoahk. E kak kamwahwihala atail koahiek kan. Kitail ese me imwila mwahu me kitail ahneki nan sapwellimen Koht doadoahk kak pweida ihte pwehki sawas sang sapwellime manaman.

12. Nin duwen me Melkahka 139:23, 24 mahsanih, dahme kitail kak kapakapki sapwellimen Koht manaman en sewesekin kitail?

¹² Pil ehu ahl me kitail kak kasalehda atail kesempwalki sapwellimen Koht manaman iei sang ni atail kapakapki en sewese kitail kasawihada madamadau de ineng sapwung kan nan mohngiongitail. (Wadek Melkahka 139:23, 24.) Ma kitail kapakapki met, Siohwa kak ketin kahrehiong kitail en esehda atail madamadau de ineng sapwung kan sang ni eh ketin doadoahngki sapwellime manaman. Ma kitail esehda me mie madamadau de ineng sapwung ehu rehtail, kitail en kapakapki sapwellimen Koht manaman en kihong kitail kehl pwehn pelianda soangen madamadau de ineng wet. Eri kitail pahn kasalehda me kitail koasoanehdi teng en soikala wia soahng sohte lipilipil me pahn kahrehiong Siohwa en sohla ketin sewesehki kitail sapwellime manaman.​—Ep. 4:30.

13. Ia duwen atail kak kalaudehla atail kalahnganki sapwellimen Koht manaman?

¹³ Kitail kak kalaudehla atail kalahnganki sapwellimen Koht manaman sang ni atail medemedewe dahme manaman wet kin wiewia nan atail ahnsou. Mwohn Sises ketidahla nanleng, e mahsanihong sapwellime tohnpadahk ko: “Kumwail pahn alehdi manaman ni ahnsou me sapwellimen Koht manaman pahn kohdiong pohmwail, oh kumwail pahn wia ei sounkadehde kan nan . . . wasa me keieu doh nin sampah.” (Wiewia 1:8) Met kin wiewiawi rahnwet. Pil ehu, pwehki sawas sang sapwellimen Koht manaman, aramas daulih welirar limenen sang wasa koaros nin  sampah wiahlahr tohnkaudok kan en Siohwa. Nin duwen sapwellimen Koht aramas akan, kitail ahneki pirien en Kristian ehu me kin miniminpene pwehki sapwellimen Koht manaman kin sewese kitail en kakairada irair kaselel pwukat, duwehte limpoak, peren, popohl, kanengamah, kadek, kamwahu, pwoson, mpahi, oh kaunda pein kitail. Irair kaselel pwukat iei “wahn sapwellimen Koht manaman.” (Kal. 5:22, 23) Ia uwen sapwellimen Koht manaman eh wia kisakis kesempwal ehu!

14. Soangen sawas dah me kitail ahneki me kitail sohte kak kilang ni atail iang doadoahk en kalohk?

¹⁴ Pil ehu kisakis kesempwal me kitail sohte kak kilang iei en “iang” Siohwa, Sises, oh tohnleng kan “doadoahk.” (2 Kor. 6:1) Kitail kin wia met ahnsou koaros me kitail kin iang doadoahk en katohnpadahk. Pohl ndahki pein ih oh irail kan me iang doadoahk wet: “Kiht iei iengen Koht tohndoadoahk kan.” (1 Kor. 3:9) Ni atail iang wia doadoahk en kalohk, kitail pil wia sapwellimen Sises tohndoadoahk kan. Tamataman me mwurin eh ketin kehkehlikihong sapwellime tohnpadahk kan en “padahkihong aramas en wehi koaros pwe ren wiahla nei tohnpadahk,” Sises mahsanih: “I pahn ieiang kumwail.” (Mad. 28:19, 20) Ahpw ia duwen tohnleng kan? Kitail uhdahn kalahnganki me tohnleng kan kin kaweid kitail ni atail kalohki “rongamwahu soutuk ong irail kan me kin kousoan nin sampah.”​—Kaud. 14:6.

15. Menlau kihda karasaras ehu nan Paipel me kasalehda soahng kesempwal ehu me Siohwa kin ketin wia nan atail doadoahk en kalohk.

¹⁵ Dahme sawas wet sang nanleng sewese kitail en kapwaiada? Ni atail kamwarak rong en Wehio me rasehng werentuhke, ekei werentuhke ko kin pwupwudi nan pwehl mwahu de mohngiong en irail me men rong, oh kekeirda. (Mad. 13:18, 23) Ihs me kahrehiong weren padahk mehlel pwukat en kekeirda oh wah? Sises mahsanih me sohte emen kak wiahla sapwellime tohnpadahk ma ‘Sahmo . . . sohte ketin kakerenihedo reh.’ (Sohn 6:44) Paipel kihda karasaras ehu duwen met. Tamanda ahnsou me Pohl kalohk ong pwihn en lih kei likin kahnimw en Pilipai. Tehk dahme Paipel mahsaniheki duwen emen irail me ede Lidia: “Siohwa ketin ritingada douluhl eh mohngiong pwe en tehk mwahu soahng kan me Pohl koasoakoasoia.” (Wiewia 16:13-15) Duwehte Lidia, Siohwa ketin sewese me rar rar kei en karanihala ih.

16. Ihs me kitail en kawauwihki imwila mwahu koaros en atail doadoahk en kalohk?

¹⁶ Ihs me uhdahn warohng kitail en kawauwih pwehki atail doadoahk en kalohk kin pweida? Pohl sapengala peidek wet ni eh ntinglahng mwomwohdisohn Korint: “I kin padokedi werentuhke, Apolos kin kalamwur, ahpw Koht me kin ketin kakairada, pwe kaidehn me kin padokedi mehkot de pil me kin kalamwur, ahpw Koht me kin ketin kakairada.” (1 Kor. 3:6, 7) Duwehte Pohl, kitail en ahnsou koaros kawauwihki Siohwa imwila mwahu koaros en atail doadoahk en kalohk.

17. Ia duwen atail kak kasalehda atail kalahnganki atail “iang” Koht, Krais, oh tohnleng kan doadoahk?

¹⁷ Ia duwen atail kak kasalehda atail kalahnganki pai kaselel en “iang” Koht, Krais, oh tohnleng kan doadoahk? Kitail kak wia met sang ni atail ngoangki wia soahng koaros me kitail kak pwehn ehukihong meteikan duwen rongamwahwo. Mie ahl tohto me kitail kak wia met, duwehte kalohk “nan wehipokon oh sang ihmw lel ihmw.” (Wiewia 20:20) Tohto kin perenki kalohk ahnsou sohte lipilipil. Ni arail tuhwong emen me re sehse, irail kin rahnmwahwih ni kadek oh song tepida koasoiong irail. Ma aramaso men rong, re kin tepida ehukihong irail ni wahu duwen rongamwahu en Wehio.

18-19. (a) Ia duwen atail kin kalamwurih weren padahk mehlel? (b) Menlau koasoiahda ia duwen Siohwa eh ketin sewese tohnsukuhl en Paipel men.

¹⁸ Nin duwen “iengen Koht tohndoadoahk  kan,” kitail en dehr ihte padokedi weren padahk mehlel ahpw kitail en pil kalamwurih. Ni emen eh kasalehda me e men rong, kitail men wia uwen atail kak koaros en pwurala reh de koasoanehdi emen tohrohr en pwurala rehn aramaso pwehn tapiada onop Paipel. Ni onop en Paipelo eh kekeirda, kitail kin perenki kilang Siohwa eh ketin sewese tohnsukuhl en Paipelo wekidala mwomwen eh madamadau oh pepehm kan.

¹⁹ Karasepe, medewehla sounwunahni men nan South Africa me ede Raphalalani. E perenki dahme e sukuhlki sang eh onop en Paipel. Ahpw e lelohng kahpwal ehu ni eh wadek dahme Paipel mahsanih duwen koasoiong peneinei kan me melahr. (Deud. 18:10-12) Kedekedeo, e mweidohng Koht en ketin wekidala eh madamadau. Mwuhr, e sohla wia sounwunahni men, mendahki ihte doadoahk me e kin wia met. Raphalalani, me met sounpar 60 nda: “I uhdahn kalahngankihong Sounkadehdehn Siohwa kan arail sewese ie ni ahl tohto, duwehte arail sewese ie en diarada doadoahk. Kesempwal sang met, I kalahngankihong Siohwa eh ketin sewese ie wiahda wekidekla kan nan ei mour, pwe met I kak iang doadoahk en kalohk nin duwen sapwellime Sounkadehde papidaislahr men.”

20. Dahme ke koasoanehdi teng en wia?

²⁰ Nan iren onop wet, kitail koasoiapenehier kisakis pahieu me kitail sohte kak kilang. Kisakis me keieu mwahu sang koaros iei pai kaselel en wiahki Siohwa Kompoakepatail me keieu keren. Met kak kahrehiong kitail en paiekihda kisakis teikan me kitail sohte kak kilang me iei, kapakap ong ih, ale sawas sang sapwellime manaman, oh sawas sang nanleng ong atail doadoahk en kalohk. Kitail en koasoanehdi teng en kalaudehla atail kalahnganki kisakis kesempwal pwukat me kitail sohte kak kilang. Oh kitail en dehr uhdihsang atail kalahngankihong Siohwa eh ketin wia Kompoakepatail uhdahn mwahu men.