Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Isaneki Omw Wia Kiripw Men

Isaneki Omw Wia Kiripw Men

Isaneki Omw Wia Kiripw Men

“Mehmen me kak ale padahk wet, a en ale.”—MAD. 19:12.

1, 2. (a) Ia duwen Sises, Pohl oh meteikan ar kin kilangwohng kiripw? (b) Dahme kahrehda ekei ele sohte pahn medewe me kiripw iei kisakis ehu?

PWOPWOUD iei ehu kisakis me inenen kaselel sang rehn Koht ong aramas. (Lep. Pad. 19:14) Ahpw, Kristian tohto me kiripw pil kin paiekihda mour nsenamwahu oh pweida. Harold, brother men me mahki sounpar 95 oh saikinte pwopwoud koasoia: “I kin perenki mi rehn meteikan oh kin kasamwo irail, ahpw ni ei kin kelehpwla I sohte kin sangatda. I kak medewe me I ahneki kisakis en wia kiripw men.”

2 Ei, Sises Krais oh wahnpoaron Pohl koaros koasoia duwen kiripw, Pohl pil koasoia me kiripw iei kisakis ehu sang rehn Koht, duwehte pwopwoud. (Wadek Madiu 19:11, 12; 1 Korint 7:7.) Ahpw, kaidehn koaros me sohte pwopwoud kin pilada pwe ren kiripw. Ekei pak, irair kan kin kahrehda apwal en diar emen me konehng en pwoudikihda. De sounpar kei mwurin ar pwopwoudida, ekei ni arail sohte kasik, kin kelehpwla pwehki ar mweisang ar pwoud de ar pwoud melahr. Eri, ia wehwehn kiripw eh wia kisakis ehu? Oh ia duwen Kristian kiripw kan arail kak isanekihla erein arail kiripw?

Kisakis Tohrohr Ehu

3. Soangen kamwahu dahkei Kristian kiripw kan kin kalapw ahneki?

3 Me kiripw men kin kalapw ahneki ahnsou oh pil saledek laudsang me pwopwoud men. (1 Kor. 7:32-35) Soangen kapai pwukat ele kin mweidohng ih en kalaudehla eh doadoahk en kalohk, katehlapahla eh limpoak ong meteikan, oh karanihala Siohwa. Kahrehda tohtohn Kristian kan kin kesempwalki kapai en wia kiripw men oh kin pilada en “ale” met erein ahnsoukis. Ekei ele sohte kin pilada kiripw nin tepio, ahpw ni arail irair kan kin wekidekla, re kin kapakap oh medemedewe arail irairo oh kin wehwehki me Siohwa kak ketin sewese irail en wiahda pilipil wet. Eri, re kin pohnese me arail irair wekilahr oh pilada ren kiripwte.

4. Dahme kahrehda Kristian kiripw kan kak pehm me re warohng papah Koht?

4 Kristian kiripw kan ese me re sohte anahne en pwopwoudida pwe Siohwa oh sapwellime pwihn en kin kesempwalkin irail. Sapwellimen Koht limpoak kin kowohng emenemen kitail koaros. (Mad. 10:29-31) Sohte emen de mehkot kak irehdihsang kitail ni limpoak en Koht. (Rom 8:38, 39) Sohte lipilipil ma pwopwoud de kiripw, mie kahrepe tohto me kitail en pehm me kitail warohng papah Koht.

5. Dahme anahn pwe en uhdahn paiekihda irair en kiripw?

5 Ahpw emen anahne nantihong pwe en kak paiekihda kisakis en kiripw. Eri, ia duwen Kristian kiripw kan koaros ar kak paiekihda arail irair? Kitail pahn tehkpene ekei mehn kahlemeng en Kristian en mahs akan oh kilang dahme kitail kak sukuhlki.

Kiripw ni Omw Pwulopwul

6, 7. (a)  Kapai dahieu me nein Pilip serepein kan alehdi nan arail doadoahk en Koht? (b) Ni ahl dahkei Timoty doadoahngki mwahu erein eh kiripw? Ia duwen eh paiekihda eh perenki papah ni eh pwulopwulte?

6 Sounkalohko Pilip naineki serepein meipwon pahmen me kin alasang arail papaho eh kin ngoangki kalohk. (Wiewia 21:8, 9) En kak kokohp iei kisehn kisakis en sapwellimen Koht manaman, oh serepein pwukat doadoahngki kisakiso pwe ren kapwaiada kokohp en Soel 2:28, 29.

7 Timoty iei mwahnakapw men me paiekihda erein eh kiripw. Sangete eh pwelel, eh nohno Iunis oh eh nohno kahlap Lois kin padahkihong ih “Pwuhk Sarawi.” (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Ahpw mwein re wiahla Kristian kei erein en Pohl tepin kohla Listra mpen pahr 47, wasa me re kin koukousoan ie. Mwurin sounpar 2, ni keriaun Pohl eh pwurala mwo, Timoty ele sounparehr 18 samwa de 20 samwa. Mendahki eh pwulopwulte ni sounpar oh nan padahk mehlel, elder kan nan Listra oh Aikoniomw me karanih wasao kin koasoia soahng mwahu kan duwen ih. (Wiewia 16:1, 2) Kahrehda Pohl luke Timoty en kin iang ih seiloak. (1 Tim. 1:18; 4:14) Kitail sohte uhdahn ese ma Timoty sohte pwopwoudida. Ahpw kitail ese me nin duwen pwulopwul men, e perenki alehda en Pohl luhko, oh sounpar tohto mwurin mwo, e kin papahte nin duwen misineri oh sounapwalih men me kiripw.—Pil. 2:20-22.

8. Dahme kak kahrehiong Sohn Mark en rapahki mehn akadei kan en kalohk? Soangen kapai dah kan me e ale sang met?

8 Ni eh pwulopwul, Sohn Mark pil kin doadoahngki mwahu eh ahnsou erein eh kiripw. Ih oh eh nohno Mery iangahki Parnapas me e pahn rianki, kin iang irail me tepin wia tohnmwomwohdiso en Serusalem. En Mark eh peneinei ele pil wia peneinei kepwehpwe ehu pwe imwarailo mi nan kahnimw oh mie arail ladu. (Wiewia 12:12, 13) Mendahki eh ahneki soangen nsenamwahu wet, mwahnakapw menet Mark sohte kin roporop oh sohte kin nsenohkihte dahme e kin perenki. E pil sohte kin nsenohkihte en pwopwoudida oh ahneki peneinei. Ni eh kin werekiong wahnpoaron kan ni eh pwulopwul ele met kin kahrehiong ih en men papah nin duwen misineri men. Ihme kahrehda e perenki iang Pohl oh Parnapas ni ara tepin wia ara seiloak en misineri oh kin papah ira. (Wiewia 13:5) Mwuhr, e iang Parnapas seiloak, oh pil mwurin mwo, e pil ieiang Piter nan Papilon. (Wiewia 15:39; 1 Pit. 5:13) Kitail sehse ia uwen werei me Mark kin wie kiripw. Ahpw e alehdi adamwahu nin duwen emen me kin perenki papah meteikan oh pil wia laudsang nan doadoahk en Koht.

9, 10. Soangen ahnsou dah me mie rahnwet ong Kristian me pwulopwul kiripw kan en kalaudehla arail papah Koht? Menlau kihda karasepe.

9 Me pwulopwul tohto nan mwomwohdiso rahnwet pil kin perenki doadoahngki arail ahnsou erein arail kiripw en kalaudehla arail papah Koht. Duwehte Mark oh Timoty, re kesempwalki arail kiripw pwe e mweidohng irail “en kin papah Kaun-o ni kapehd mehlel oh unsek.” (1 Kor. 7:35) Kiripw kin uhdahn wia ahnsou mwahu. Mie ahl tohto me re kak pilada en papah Siohwa me duwehte pioneer, kohla papah wasa me anahn laud ong sounkalohk kan, sukuhlki ehu lokaia tohrohr, sewese kauwada Wasahn Kaudok kan de ohpis en Sounkadehdehn Siohwa kan, iang towehda Sukuhl en Brother kan ong Pwukoa Tohrohr kan, oh pil doadoahk nan Pedel. Ma ke pwulopwulte oh saikinte pwopwoud, ke kin isaneki omw ahnsou mwahu kan?

10 Emen brother me adaneki Mark tapiada pioneer ni eh mwahnakapw, iang towehda Sukuhl en Brother kan ong Pwukoa Tohrohr kan, oh papah wasa tohto nan sampah. Ni eh tamanda erein eh kin papahki sounpar 25, e nda: “I kin song en kangoange koaros nan mwomwohdiso ni ei kin iang irail kalohk, mwemweitla ni imwarail, lukehdo irail en iang mwenge ni imweio, oh pil koasoanehdi ahnsou ong ekei en kohpene ong kamweit. Soahng pwukat koaros kin kihong ie peren laud.” Nin duwen Mark eh kasalehda, peren me keieu laud nan mour kin kohsang en kihkihwei, oh omw doadoahngki omw mour unsek en papah Koht kin kihong uhk ahnsou mwahu en sewese meteikan. (Wiewia 20:35) Ong me pwulopwul kan rahnwet, sohte lipilipil dahme re kin perenki, soangen koahiek dah, de dahme re lelohng nan arail mour, mie soahng tohto me re kak wia nan sapwellimen Kauno doadoahk.—1 Kor. 15:58.

11. Ia ekei kapai kan me kin kohsang en dehr karuwaru en pwopwoudida?

11 Pali laud en me pwulopwul kan pahn men pwopwoudida, ahpw mie kahrepen en dehr karuwaru en pwopwoudida. E pahn mwahu ong me pwulopwul kan en awih lao re daulih ahnsou ehu ni ar pwulopwul me arail ineng en uduk kin uhdahn kehlail. Ke anahne ahnsou en wehwehkihla pein kowe oh alehdi koahiek nan mour me anahn pwe en pilada omw pwoud mwahu. Omw wiahda inou en pwopwoud iei pilipil kesempwal ehu me ke en dadaur erein omw mour.—Ekl. 5:2-5.

Ahnsou me Solahr Pwopwoud

12. (a) Ia duwen liohdio Ana eh kin dadaur ni ahnsou me irair en eh mour wekila? (b) Kapai dahieu me e alehdi?

12 Nan Rongamwahu en Luk, Ana ele uhdahn nsensuwedkihla ni eh pwoudo mehla mwurin ara pwopwoud sounparte isuh. Kitail sehse ma ira naineki seri kan de ma e kakete medewe en pwurehng pwopwoudida. Ahpw Paipel mahsanih me Ana liohdihte lao e mahki sounpar 84. Sang dahme Paipel mahsanih, kitail kak medewe me Ana doadoahngki wekilahn irair en eh mour pwe en karanihala Siohwa. E “sohte kin pedoisang nan Tehnpas Sarawio; pwe nipwong nin rahn e kin kaudokiong Koht, wie kapakap, oh kaisihsol.” (Luk 2:36, 37) Eri, eh kaudokiong Koht me kin keieu kesempwal nan eh mour. E anahne tengediong oh nantihong wia met, oh imwilahn met e ale keting laud. E ahneki pwais kaselel en kilang seri pwelelo Sises oh kadehde ong meteikan duwen komour me Mesaia pahn kereniong ketin kapwaiada.—Luk 2:38.

13. (a) Dahme kin kasalehda me Dorkas kin kedirepwki sewese meteikan nan mwomwohdiso? (b) Ia duwen Dorkas eh ale keting pwehki eh wiewia mwahu oh kadek?

13 Lih emen me adaneki Dorkas, de Dapida, kin kousoan nan Sopa, kahnimw ehu ni oaroahr me mi nanpwungen paliepeng oh palikapi en Serusalem. Pwehki Paipel eh sohte mahsanih duwen eh pwoudo, e mwein kiripw ahnsowo. Dorkas “kin mweidohng eh ahnsou koaros en wiewia mwahu oh sewese me semwehmwe kan.” E kin wiahda likou tohto ong me liohdi semwehmwe kan oh meteikan, kahrehda re kin uhdahn poakohng ih. Eri, ni eh mwadang soumwahuda oh mehla, mwomwohdiso pwon ilekilahng rehn Piter oh peki reh en kaiasada riarail lih kompoakeo. Ni rohng en eh iasada eh kohpeseng nan Sopa pwon, me tohto ahpw pwosonla. (Wiewia 9:36-42) Dorkas mwein kin sewese ekei irail sang ni eh kadek.

14. Dahme kamwakid Kristian kiripw kan en kin karanihala Siohwa?

14 Duwehte Ana oh Dorkas, me tohto nan mwomwohdiso rahnwet kin kiripwte de wiahla kiripw kan ahnsou me re sohla pwopwoud. Ekei ele sohte diarada arail pwoud me mwahu. Meteikan mweisang arail pwoud de wiahla liohdi. Pwehki sohte arail pwoud en koasoiaiong arail pepehm oh madamadau loal kan, Kristian kiripw kan kin kalapw esehla en uhdahn koapworopworki Siohwa. (Lep. Pad. 16:3) Silvia, sister kiripw men me kin doadoahk nan Pedel daulih sounpar 38, kin wiahki met me kapai ehu. E nda: “Ekei pak I kin pwangahkihda en wia emen me kin kangoange meteikan. I kin medewe, ‘Ihs me pahn kangoange ie?’” Ahpw e doula nda: “Ei koapworopworki me Siohwa mwahngih dahme I anahne mwahu sang ei ese kin sewese ie en karanihala ih. Oh I kin ahnsou koaros ale kangoang, ekei pak e kin kohsang wasa me I sohte douluhl kasik.” Sohte lipilipil ahnsou dah me kitail kin karanihala Siohwa, e kin ahnsou koaros ketin mwekidki ni ahl me keieu kadek.

15. Ia duwen Kristian kan me sohte pwopwoud ar kin langahda douluhl arail limpoak?

15 Irair en kiripw kin kak kihong emen ahnsou mwahu en “langahda douluhl” eh limpoak. (Wadek 2 Korint 6:11-13.) Jolene, sister kiripw men me doadoahngki ahnsou laud ong papah Siohwa erein sounpar 34 samwalahro, nda: “I kin nantihong kakairada nanpwungmwahu rehn aramas akan, kaidehn ihte ei dih kan, ahpw rehn soangsoangen aramas akan. Irair en kiripw iei ahnsou mwahu en kihkihwei ong Siohwa, omw peneinei, oh riomw kan oh pil mehn mpomw kan. Ni ei mahlahr, I kin perenkihla ei wia kiripw men.” Me mah kan, me soumwahu kan, pahpa de nohno kiripw men, me pwulopwul kan oh meteikan nan mwomwohdiso uhdahn kalahnganki kiripw kan arail kin sewese irail. Mehlel, sohte lipilipil ahnsou dah me kitail kin kasalehda atail limpoak ong meteikan, kitail kin nsenamwahuki pein kitail. Ke pil kak “langahda douluhl” omw limpoak ong meteikan?

Irail me Pilada en Kiripw

16. (a) Dahme kahrehda Sises ketin koasoanehdi en wia kiripw men? (b) Ia duwen Pohl kin doadoahngki mwahu eh kiripw?

16 Sises sohte ketin pwopwoudida; e anahne ketin kaunopada oh kapwaiada sapwellime pwukoa ong kalohk. E kin ketin seiloak doh, doadoahk sang nin sohrahn lao lel ni pwong, oh ketin tounmeteikihla eh mour ni eh pwoula. Pwehki eh kiripw, met kin sewese ih en kapwaiada doadoahk wet. Wahnpoaron Pohl kin seiloak mwail kid kei oh lelohng kahpwal tohto nan eh kalohk. (2 Kor. 11:23-27) Mendahki e mwein pwopwoudida mahs, Pohl kin pilada en kiripw mwurin eh ale pwukoa nin duwen wahnpoaron men. (1 Kor. 7:7; 9:5) Pwehki ong doadoahk en kalohk, Sises oh Pohl kin kangoange meteikan en alasang ara mehn kahlemeng kan ma re kak. Ahpw ira sohte keinapwihdi pwopwoudla nin duwen kosonned ehu pwe en kak papah Koht.—1 Tim. 4:1-3.

17. Ia duwen ekei rahnwet ar kin idawehn mehn kahlemeng en Sises oh Pohl? Dahme kahrehda kitail kak kamehlele me Siohwa ketin kalahnganki irail kan me wia soangen tounmetei kan?

17 Rahnwet, ekei pil kin pilada en kiripw pwe ren kak mwohneki mahs arail doadoahk en kalohk. Harold, me kitail koasoia ni tapio, kin perenki papah nan Pedel daulih sounpar 56. E nda: “Ni ei papahkiher sounpar 10 nan Pedel, I kin kilang me pwopwoud tohto kohkohsang Pedel pwehki arail soumwahu de anahne apwalih arail pahpa de nohno me mahlahr. Ei pahpa oh nohno koaros melahr. Ahpw I uhdahn perenki Pedel, ihme I sohte men katihasang pwais kaselel wet ni ei pahn pwopwoudida.” Sounpar kei samwalahro, pioneer wereilahr men me adaneki Margaret pil nda soahngohte: “Mie pak I kak pwopwoudida nan ei mour, ahpw I kedirepwki soahng kaperen tohto me pid ei doadoahk en pioneer kahrehda I sohte pwopwoudida. I kak doadoahngki ei saledek me irair en kiripw kak mweidohng pwe ien kedirepw nan doadoahk en kalohk, oh met kin kihong ie peren laud.” Ei, Siohwa sohte pahn ketin likidmeliehla emen me wia soangen tounmetei kan ong kaudok mehlel.—Wadek Aiseia 56:3-5.

Isaneki Omw Irair kan

18. Ia duwen meteikan ar kin kangoange oh sewese Kristian kiripw kan?

18 Kristian kiripw koaros me kin wia uwen arail kak en papah Siohwa kin warohng ale atail kaping oh kangoang. Kitail kin poakohng irail koaros pwehki arail irair mwahu kan oh kin kalahnganki soahng koaros me irail kin wia nan mwomwohdiso. Re sohte pahn anahne sangat ma kitail uhdahn pahn wiahla riarail kan oh inarail kan oh neirail kan.—Wadek Mark 10:28-30.

19. Dahme ke kak wia pwe ken isaneki omw kiripw?

19 Sohte lipilipil ma ke kin kiripw sang ni omw pilipil de pwehki omw irair kan, mehn kahlemeng kan nan Paipel oh nan atail ahnsou kin kamehlelehiong uhk me ke kak wiahiong omw mour me kaperen oh pweida. En wia kiripw men kak rasehng kisakis ehu me kitail kasik en ale, de e mwein rasehng kisakis ehu me kitail sohte kasik en ale. Ekei kin mwadang kesempwalki, ahpw meteikan kin pohnese me e kesempwalla mwurin ahnsou kis. Eri, e uhdahn poahsoankihda atail madamadau. Dahme ke kak wia pwe ken isaneki omw kiripw? Ke en karanihala Siohwa, wia doadoahk tohto ong papah Koht oh langahda douluhl omw limpoak ong meteikan. Duwehte pwopwoud, kiripw kak wia kapai ehu ni atail kin kilangwohng met sang ni sapwellimen Koht madamadau oh doadoahngki mwahu kisakis wet.

Ke Tamataman?

• Ni ahl dah kan me irair en kiripw kak wia kisakis ehu?

• Ia duwen kiripw eh kak wia kapai ehu ni ahnsoun pwulopwul?

• Soangen ahnsou mwahu dah kan me Kristian kiripw kan ahneki pwe en karanihala Siohwa oh langahda douluhl arail limpoak?

[Peidek en Onop]

[Kilel kan nan pali 20]

Ke kin isaneki omw ahnsou mwahu pwe ken papah Koht?