Jesusqa Jerusalén llajta qayllapi kasharqa. Chaypitaj judío runas payman qayllaykorqanku. Wakin judiosqa paymanta yachakuyta munarqanku, wakintaj payta pantachiyta munarqanku. Paykunamanta ujnenqa leymanta yachachej karqa, paytaj Jesusta taporqa: “Yachachejníy, ¿imatataj ruwanay tiyan wiñay kausayta japʼinaypaj?”, nispa (Lucas 10:25).

Chay leymanta yachachej runaqa, Jesusta imaynallamantapis pantachiyta munaspa taporqa. Jesusrí chayta reparakorqa. Mana allinta piensarispalla pay kutichejtenqa, judíos phiñakunkuman karqa. Chayrayku Jesusqa sumajta yuyaychakuspa kuticherqa, chay judío runaj sonqonpi imachus kasqanta yachananpaj.

Jesús nerqa: “¿Imataj Leypi qhelqasqa kashan? ¿Imatá entiendenki leesqaykimanta?”, nispa. Chay leymanta yachachej runaqa, Diospa Leyninmanta sumajta yacharqa. Chayrayku Deuteronomio 6:5 chantá Levítico 19:18 nisqanman jina kuticherqa. Chay runa nerqa: “‘Jehová Diosniykitaqa munakunayki tiyan tukuy sonqoykiwan, tukuy kausayniykiwan, tukuy kallpaykiwan, tukuy yuyayniykiwantaj’, ‘runa masiykitapis munakunayki tiyan, qan kikiykita jina’”, nispa (Lucas 10:26, 27). ¿Allintachu chay runa kuticherqa?

Jesús nerqa: “Allinta kutichinki, chayta ruwallaypuni, wiñay kausaytataj japʼinki”, nispa. Jinapis chay runaqa cheqan runa kasqanta, wajkunawanpis kʼacha kasqanta yuyakorqa. Munarqataj Jesuspuni chayta payman ninanta. Chayrayku Jesusta tapullarqataj: “¿Pitaj chanta runa masiyri?”, nispa (Lucas 10:28, 29). Imajtinchus chayta tapusqanta qhawarina.

Judiosqa yuyaj kanku, paykuna jina costumbresniyoj kajkunalla ‘runa masinku’ kasqanta. Chaytaj yuyasqankuman jina Levítico 19:18 nisqanman jina karqa. Chantapis judiosqa ajinata yuyasqankurayku, waj llajtayojkunata parlapayayta juchapaj qhawaj kanku (Hechos 10:28). Chayrayku Jesusta taporqa chay runaqa, waj judioswan kʼacha kaspa cheqan runa kasqanta yuyakorqa. Jesuspa wakin yachachisqasninpis, ichá ajinallatataj yuyarqanku. Judiosqa waj llajtasmanta runasta pisipaj qhawaj kanku, mana ‘runa masinkuchu’ kasqanta yuyasqankurayku.

Jesusqa yacharqa payta taporqa chay runaj yuyasqan, jinallataj judiospa yuyasqankupis mana allinchu kasqanta. Chayrayku paykunata mana phiñachispalla cheqanchananpaj uj cuentitota paykunaman cuentarerqa. Pay nerqa: “Uj runa Jerusalenmanta Jericoman uraykushasqa, suwastaj payta japʼiytawan ropanta, tukuy imantawan qhechusqanku, maqaykuytawantaj parti wañusqata saqerparisqanku. Chantá uj sacerdote chay ñanllatataj uraykushasqa, chay runata rikuspataj pasapullasqa. Uj levitapis chay runa kasharqa chayman chayaspa, qhawariytawan pasapullasqataj. Chantá uj samaritanoñataj chay ñanta rishaspa, chay runa kasharqa chayman chayasqa, payta rikuspataj mayta khuyakusqa”, nispa (Lucas 10:30-33).

Jesusta taporqa chay runaqa, yacharqa templopi trabajaj kanku chay sacerdotes, levitas ima Jericopi tiyakusqankuta. Jericoqa templomanta 23 kilometrospi kasharqa. Jericoman rina ñanpitaj suwas sayaj kanku. Chayrayku uj sacerdote, chayrí uj levita, uj judío yanapata necesitajtin, yanaparinanku karqa. Jinapis sacerdotewan levitawanqa mana judío runata yanaparerqankuchu. Astawanpis waj  llajtayoj samaritano runaraj payta yanaparerqa (Juan 8:48).

¿Imaynatataj yanaparerqa? Jesús nerqa: “Qayllaykuspataj nanasqasninta aceitewan vinowan jampiykuspa wataykusqa. Chantá burronman wichariykuchispa alojamientoman apasqa, chaypitaj cuidasqa. Qʼayantintaj iskay denario qolqeta alojamientoyoj runaman qosqa, nisqataj: ‘Kay runata qhawaripuway, kutimuspataj tukuy gastasqaykita qopusqayki’, nispa” (Lucas 10:34, 35).

Chay cuentitota willariytawan, Jesusqa payta taporqa chay leymanta yachachej runa tʼukurinanpaj nerqa: “Ima ninkitaj, ¿mayqentaj chay kinsantinmanta suwaswan japʼichikorqa chaypa runa masin karqa?”, nispa. Chay runataj manasina “samaritano” niyta munarqachu. Chayrayku nerqa: “Mayqenchus chay runata khuyarqa chay”, nispa. Jesustaj imatachus yachachishasqan sutʼi kananpaj nerqa: “Qanpis kikillantataj ruwamuy”, nispa (Lucas 10:36, 37). 

Jesusqa sumaj yachachej karqa. Payta taporqa chay runamanqa niyta atinman karqa: “Waj llajtayoj runaspis runa masillaykitaj kanku”, nispa. Ajinata nispa, ¿yachachisqanwan runaspa sonqonkuman chayayta atinmanchu karqa? Ichapis mana. Jinapis Jesusqa rejsisqanku imasmanta cuentitota cuentarispa, sutʼita entiendecherqa pichus ‘runa masinkuʼ kasqanta. Runa masinta munakoj runaqa, Bibliaj nisqanman jina wajkunata munakun, kʼacha runataj.