29 YACHAQANA
Jehovapaj imastachus ruwasqanchejwan kusisqa kana
‘Sapa ujpis paypa ruwasqanmanta kusikonqa. Manataj wajkunawan kikinchakunanchu tiyan’ (GÁL. 6:4).
34 TAKIY Diosta ni jaykʼaj saqenachu
¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN? *
1. ¿Imaraykutaj Jehová mana wajkunawan kikinchawanchejchu?
JEHOVAQA mana munanchu tukuy ima uj rejlla kananta. Chaytataj sutʼita reparanchej plantasta, animalesta, runastapis imaymanata ruwasqanpi. Ni pi noqanchej jinaqa waj runa kanmanchu. Chayrayku Jehovaqa ni piwan kikinchawanchejchu. Payqa sonqonchejta qhawan, nisunman imayna runachus kasqanchejta (1 Sam. 16:7). Jehovaqa yachan imastachus ruwayta atisqanchejta, imastachus mana ruwayta atisqanchejta, imayna uywasqatajchus kasqanchejta. Payqa ruwayta atisqanllanchejta mañawanchej. Chayrayku imaynatachus Jehová qhawawanchej, ajinata noqanchejpis qhawakunanchej tiyan. Ajinamanta “maychus kajllata” noqanchejmanta yuyasun (Rom. 12:3).
2. ¿Imaraykutaj mana allinchu wajkunawan kikinchakunanchej?
2 Wakin hermanosqa sumajta predicayta yachanku. Paykuna jina ruwayta munaytaj mana juchachu (Heb. 13:7). Astawanpis chayqa yanapawasunman sumaj yachachej kananchejpaj (Fili. 3:17). Chantapis mana paykunamanta aswan sumaj kasqanchejta yuyakunapajchu nitaj pisipaj qhawakunapajchu paykuna jina ruwayta munanchej. Imajtinchus wajkunawan kikinchakuspaqa envidiakusunman, llakikusunman chayri ni imapaj valesqanchejta yuyasunman. Chantapis ñaupaj semanapi yachakorqanchej, congregacionpi wajkunawan atipanakupi jina kaspaqa, Jehovamanta karunchakuyta atisqanchejta. Chayrayku Jehovaqa kʼachamanta niwanchej: “Sapa ujpis ruwasqanta allinta qhawarikuchun. Ajinamanta paypa ruwasqanmanta kusikonqa. Manataj wajkunawan kikinchakunanchu tiyan”, nispa (Gál. 6:4).
3. Jehovaj llajtanpi, ¿imaspi ñauparisqanchejtaj kusichiwanchej?
Sal. 141:2). Chantapis sumajtañachá predicacionpi runaswan parlariyta atinchej, yanapas kapuwasqanchejtapis sumajtañachá apaykachayta yachanchej. Familiayoj kanchej chaytaj ichá kunanqa sumaj qosa, sumaj warmi chayri sumaj tata kanchej. Chayrayku may kusisqas, sonqo juntʼasqastaj kashanchej chaykunapi ñauparisqanchejmanta.
3 Jehovaqa munan llajtanpi ñauparisqanchejmanta kusikunanchejta. Bautizasqaña kanchej chayqa, bautismoman chayasqanchejmanta mayta kusikunchej. Jehovata munakusqanchejrayku noqanchejpuni bautizakuyta ajllarqanchej. Chaymantapacha imaspichus ñauparisqanchejpi piensarina. Ichapis kunanqa Bibliata leey, estudiay ima astawan gustawanchej. Orakunapajpis sumajtañachá piensarinchej (4. ¿Imastá kay yachaqanapi yachakusun?
4 Wajkunata yanapasunman Jehovata sirvispa imastachus ruwasqankumanta kusikunankupaj, nitaj wajkunawan kikinchakunankupaj. Kay yachaqanapeqa yachakusun, imaynatachus tatas wawasninkuta yanapanankuta. Imaynatachus qhariwarmis yanapanakunankuta. Chantá imaynatachus ancianos, noqanchejpis, hermanosninchejta yanapayta atisqanchejta. Yachakullasuntaj imaynatachus Bibliaj wakin yuyaychaykunasnin yanapawasqanchejta Jehovata tukuy atisqanchejman jina sirvinapaj.
¿IMASTÁ TATAS, QHARIWARMIS IMA RUWANKUMAN?
5. Efesios 6:4 nisqanman jina, ¿imatataj tatas mana ruwanankuchu tiyan?
5 Tatasqa uj wawankuta mana ujnin wawankuwan kikinchanankuchu tiyan, nitaj ruwachinankuchu tiyan mana atisqan imastaqa. Chayta ruwaspaqa wawankuta anchata llakichinkuman (Efesios 6:4 leey). Hermana Saramanta parlarina. * Pay nin: “Profesoresneyqa mejor alumna kanayta suyarqanku. Mamaypis chayllatataj munarqa, profesorniy, tatay ima Jehovaj testigosninmanta allinta yuyanankupaj. Tatayqa mana testigochu. Chantapis mamayqa examenesniypi ni imapi pantanayta munarqa. Pay munasqanman jina ruwaytaqa nipuni aterqanichu. Escuelataqa unayña tukuchani, jinapis wakin kuteqa yuyallanipuni, Jehovaqa paypaj imastachus ruwasqayta pisipaj qhawasqanta”, nispa.
6. ¿Imatá tatas Salmo 131:1, 2 versiculosmanta yachakunkuman?
Salmo 131:1, 2 (leey) versiculosmanta. Rey David nerqa: “Mana jatuchaj imaspa qhepantachu purini, nitaj mana ruway atina imaspa qhepantapis”, nispa. Payqa kʼumuykukoj sonqo, llampʼu sonqotaj kasqanrayku, chʼinlla karqa, nitaj imamantapis llakikorqachu. Tatasqa paymanta mayta yachakunkuman. Ajinamantaqa atisqankuman jina ruwanqanku, wawasninkutapis ajinallatataj ruwachenqanku. Chantapis paykunaqa sumajta reparananku tiyan wawasninku imastachus ruwayta atisqankuta, imastatajchus mana, chayman jinataj imatapis ruwachinankupaj. Ajinamanta wawasninkoqa kusisqa kanqanku. Hermana Marinamanta parlarina. Pay nin: “Mamayqa ni jaykʼaj kinsa hermanosniywan kikinchawajchu, nitaj waj wawaswanpis. Payqa niwaj mana tukuychu kikin imasta ruwayta atisqanchejta, tukuytaj Jehovapaj valorniyoj kasqanchejta. Chayrayku casi ni jaykʼaj wajkunawan kikinchakunichu”, nispa.
6 Tatasqa maytapuni yachakunkuman7, 8. ¿Imaynamantataj qosas señorankuta sumajpaj qhawasqankuta rikuchinkuman?
7 Cristiano qosasqa señorankuta sumajpaj qhawananku tiyan (1 Ped. 3:7). Paykunawanqa kʼacha kananku tiyan, respetanankutaj tiyan. Señoranta sumajpaj qhawaj qosaqa, señoranmanta maychus kajllata suyan, nitaj waj warmiswan kikinchanchu. ¿Imaraykutaj mana allinchu qosas señorankuta wajkunawan kikinchananku? Hermana Rosamanta parlarina. Paypa qosanqa mana testigochu, sapa kutitaj waj warmiswan kikinchan. Payqa millay imasta nispa, hermana Rosaj sonqonta mayta nanachin. Ajinamanta hermanaqa ni pi munakusqanta yuyan. Pay nin: “Sapa kuti suyani Jehová munakuwasqanta yuyarichinawankuta”, nispa. Jinapis cristiano qosasqa mana jinachu kanku. Astawanpis señorankuta sumajpaj qhawanku. Imajtinchus yachanku ajinallamanta señorankuwan allinta kausakunankuta, Jehovawanpis allinpi kanankuta. *
8 Señoranta sumajpaj qhawaj qosaqa, paymanta allinta parlan. Chantapis “mayta munakuyki, allinta ruwanki” nispa nin (Pro. 31:28, 29). Hermana Katerinaj qosanqa chayta ruwarqa. Ajinamanta payta yanaparqa manaña pisipaj qhawakunanpaj. Hermana Katerinamantaqa ñaupaj semanapi parlarerqanchej. Paytaqa wawa kashajtin, maman kʼumuykachachej, sapa kutitaj waj imillitaswan, amiguitasninwan ima kikinchaj. Chayrayku Katerinaqa pay kikin wajkunawan kikinchakuyta qallarerqa. Bautizasqaña kaspapis kikinchakullajpuni. Jinapis qosanqa mayta yanaparqa manaña wajkunawan kikinchakunanpaj, maychus kajllatataj paymanta yuyananpaj. Katerina nin: “Qosayqa munakuwan, imastachus allinta ruwasqaymantataj ‘allinta ruwanki’ niwan, orapuwan ima. Chantapis parlariwan Jehová munakuyniyoj, khuyakuyniyoj ima kasqanmanta. Maytataj yanapawan allin imaspi astawan yuyanaypaj”, nispa.
¿IMATÁ RUWANKUMAN ANCIANOS, WAJ HERMANOS IMA?
9, 10. ¿Imaynatá kʼacha ancianos yanaparqanku, wajkunawan kikinchakoj hermanata?
9 ¿Imaynatá ancianos yanapankuman wajkunawan kikinchakoj hermanosta? Hermana Anamanta parlarina. Paytaqa wawa kashajtin, casi ni jaykʼaj “allinta ruwanki” nisqankuchu. Pay nin: “Manchali karqani, yuyasqayman jinataj waj wawas noqamanta nisqa aswan sumajta imatapis ruwayta yacharqanku. Wawamantapachapuni wajkunawan kikinchakoj kani”, nispa. Payqa testigoña kaspapis wajkunawan
kikinchakullajpuni. Chayrayku congregacionpi pisita ruwashasqanta yuyaj. Jinapis kunanqa kusisqa, precursorataj. ¿Imataj cambiananpaj yanaparqa? Chayta qhepan parrafopi qhawarisun.10 Anataqa ancianos munakuywan yanaparqanku. Nerqankutaj congregacionpi munasqa kasqanta, Jehovapajtaj sumajta llankʼashasqanta. Ana nin: “Wakin kutis ancianosqa niwaj kanku, yanapata necesitaj hermanasta kallpacharinayta. Ajinamanta repararqani congregacionpi yanapakuyta atisqayta. Ancianosqa mayta agradecekuwarqanku, noqamanta aswan sullkʼa hermanasta yanapasqaymanta. Chantataj 1 Tesalonicenses 1:2, 3 versiculosta leeripuwarqanku. Chaytaj mayta sonqochawarqa. Chay kʼacha ancianos yanapawasqankurayku, kunanqa yachani Jehovaj llajtanpi munasqa kasqayta”, nispa.
11. ¿Imaynatá yanapasunman kʼumuykukoj sonqo kajkunata, sonqo pʼakisqasta ima?
11 (Isaías 57:15 leey). Jehovaqa mayta llakikun ‘kʼumuykukoj sonqo kajkunamanta, sonqo pʼakisqas kajkunamanta’ ima. Chay jina hermanostaqa tukuy yanapayta atinchej, nitaj ancianosllachu. ¿Imaynatá paykunata kallpachasunman? Tukuy sonqo yanaparispa. Jehovaqa munan ovejitasnin pay munakusqanta yachanankuta (Pro. 19:17). Chantapis paykunata yanapallasunmantaj kʼumuykukoj sonqo, llampʼu sonqotaj kaspa. Sumajpaj qhawasqa kayta munasunman chayqa, wajkunata envidiachisunman. Hermanosninchejtaqa yanapayta munanchej imastachus ruwayta atisqanchejwan, yachasqanchejwan ima (1 Ped. 4:10, 11).
12. ¿Imaraykutaj llampʼu sonqo runas Jesuswan kayta munaj kanku? (Kay revistaj tapanpi dibujota qhawariy).
12 Jesusqa discipulosninwan kʼacha karqa. Paymantaqa mayta yachakusunman. Jesusqa Diospa Wawan kaspapis “llampʼu sonqo, kʼumuykukoj sonqotaj” karqa (Mat. 11:28-30). Chantapis payqa mana jatunchakorqachu sumaj yuyayniyoj, yachayniyojtaj kasqanmanta. Payqa llampʼu sonqoyoj runas entiendenankupaj jina parlaj, yachachejtaj (Luc. 10:21). Jesusqa mana religionta kamachejkuna jinachu karqa. Astawanpis payqa runasta yanaparqa, Diospaj may valorniyoj kasqankuta yachanankupaj (Juan 6:37). Jesusqa pisipaj qhawasqa runasta respetajpuni.
13. ¿Imaraykutaj nisunman Jesús discipulosninta khuyakusqanta, munakusqantataj?
13 Jesusqa discipulosninta khuyakorqa, munakorqataj. Payqa yacharqa sapa ujpis mana kikin imastachu ruwayta atisqankuta, waj jina kausayniyojtaj kasqankuta. Chayrayku discipulosnenqa mana kikin cargosta japʼiyta atinkumanchu karqa, nitaj Diospaj llankʼasqankupis kikinchu kanman karqa. Jinapis Jesusqa may allinpaj qhawaj sapa ujpa kallpachakusqanta. Chaytataj reparasunman qolqe talentosmanta parlasqanpi. Jesús nerqa, uj patrón sapa kamachinman atisqanman jina uj ruwanata qosqanta. Ruwanankuta juntʼaj kamachisninmantaqa ujnin astawan ruwasqa. Jinapis patronqa iskayninta nisqa: “Sumajta ruwanki allin kamachi”, nispa (Mat. 25:14-23).
14. ¿Imatataj Jesusmanta yachakusunman?
14 Jesusqa noqanchejtapis khuyakuwanchej, munakuwanchejtaj. Payqa yachan mana tukuychu kikin imasta ruwayta atisqanchejta, waj jina kausayniyojtaj kasqanchejta. Jinapis mayta kusikun sapa uj mayta kallpachakusqanchejmanta. Noqanchejpis paymantaqa mayta yachakusunman. Chayrayku mana munanchejchu ni mayqen hermano pisipaj qhawakunanta chayri pisillata ruwasqanmanta pʼenqakunanta. Astawanpis hermanosninchejta kallpacharinapuni, Jehovapaj tukuy atisqankuta llankʼasqankumanta.
JEHOVAPAJ ATISQANCHEJMAN JINA LLANKʼANA
15, 16. Jehovapaj atisqanman jina llankʼaspa, ¿imaynataj María kasharqa?
15 Jehovapaj astawan llankʼayta munasqanchejqa, may sumaj. Jinapis sapa uj atisqanchejman jina Jehovapaj llankʼana. Manataj wajkuna jinapuni ruwayta munaspachu. Wajkuna jina ruwayta munaspaqa llakikullasunman, qʼasa sonqollataj kasunman (Luc. 14:28). Qhepan parrafopi hermananchej Mariamanta parlarisun. Payqa precursora.
16 Hermana Mariaj tatanqa mana testigochu. Chayrayku María wawa kashajtin, tatanqa hermanosninwan compañerosninwan ima kikinchaspa mayta kʼumuykachachej. María nin: “Ni imapaj valesqayta yuyakoj kani”, nispa. Jinapis Mariaqa watas pasasqanman jina manaña jinatachu pay kikinmanta yuyaj. Pay nillanpuni: “Sapa día Bibliata leej kani. Chaytaj yanapawaj mana anchata llakikunaypaj, Jehová munakuwasqantataj reparanaypaj”, nispa. Chantapis Mariaqa atisqanman jina Jehovapaj llankʼananta nikorqa, chaypajtaj Jehovamanta yanapata mañakorqa. Ajinamanta payqa kusisqa kasharqa Jehovapaj atisqanman jina llankʼasqanmanta.
JEHOVATA SIRVINAPAJ TUKUY ATISQANCHEJTA KALLPACHAKUNA
17. ¿Imatataj ruwananchej tiyan yuyayninchejta mosojyachinallapajpuni, chanta imaynatá chay yanapawasun?
17 Mana allin imasta yuyasqanchejtaqa mana uj ratopichu cambianchej. Chayrayku Jehovaqa ajinata yuyaychawanchej: “Qankunaqa yuyayniykichejta mosojyachinallaykichejpuni tiyan”, nispa (Efe. 4:23, 24). Chaypajtaj orakunanchej tiyan, Diospa Palabranta estudiananchej tiyan, chaypitaj tʼukurinanchej tiyan. Chantapis Jehovamanta kallpata mañakuna. Jehovaqa atiyninwan yanapawasun mana wajkunawan kikinchakunapaj. Chantapis jatunchakuypi chayri envidiakuypi urmashanchej chayqa, usqhayllata cambianapaj yanapawasun.
18. ¿Imaynatá sonqochawanchej 2 Crónicas 6:28-30 versiculospi nisqan?
18 (2 Crónicas 6:28-30 leey). Jehovaqa yachan imaynachus kasqanchejta. Chantapis yachallantaj kay sajra mundoj yuyayninwan mana chimpachikunapaj kallpachakushasqanchejta, juchasapa kayninchejwantaj maqanakushasqanchejta. Chayrayku Jehovaqa mayta kallpachakushasqanchejta rikuspa astawan munakuwanchej.
19. ¿Imaynatataj Jehová munakuwanchej?
19 Jehovaqa mayta munakuwanchej, imaynatachus uj mama wawitanta munakun ajinata (Isa. 49:15). Uj mamamanta parlarina. Payqa Raquel sutikun, nintaj: “Wawitay Stephanieqa manaraj nacekunan tiempopi nacekorqa. Nacekuspaqa juchʼuysitu, mana kallpitayojtaj karqa. Chayrayku killatapuni hospitalpi qhepakorqa. Jinapis doctorqa sapa día payta ichurikojta saqewarqa. Ajinamanta wawitaywanqa sumaj ujchasqas karqayku. Kunanqa sojta watitayojña, edadninmanta kaj wawasmantataj aswan juchʼuylla. Jinapis wawitaytaqa mayta munakuni kausananpaj kallpachakusqanmanta. Payqa maytapuni kusichiwan”, nispa. Jehovapis payta sirvinapaj tukuy atisqanchejta kallpachakusqanchejmanta, chay mama jina munakuwanchej. Chayta yachaytaj maytapuni sonqochawanchej.
20. ¿Imamantataj kusikusun?
20 Jehovaj llajtanpeqa sapa uj may valorniyoj kanchej. Jehovaqa llajtanman pusamuwarqanchej, mana wajkunamanta aswan sumaj runas kasqanchejraykuchu. Manaqa llampʼu sonqo kasqanchejta, paymanta yachakuyta munasqanchejta, cambiayta munasqanchejtataj rikusqanrayku (Sal. 25:9). Jehovaqa mayta kusikun payta sirvinapaj tukuy atisqanchejta kallpachakusqanchejmanta. Chantapis aguantaspa, tukuy sonqotaj payta sirvispa ‘sumaj sonqoyoj’ kasqanchejta rikuchinchej (Luc. 8:15). Chayrayku Jehovata sirvinapaj tukuy atisqanchejta kallpachakunallapuni. Ajinamanta kusisqa kasun, manataj wajkunawan kikinchakusunchu.
38 TAKIY Jehová Dios kallpachasonqa
^ párr. 5 Jehovaqa mana wajkunawan kikinchawanchejchu. Jinapis ichá noqanchejqa wajkunawan kikinchakusunman. Ajinamantataj llakisqalla kasunman. Kay yachaqanapeqa yachakusun wajkunawan kikinchakuy mana allinchu kasqanta. Yachakullasuntaj familiaresninchejta, hermanosninchejta ima, imaynatachus yanapayta atisqanchejta Jehová jina paykunamanta yuyanankupaj.
^ párr. 5 Wakin sutisqa mana chaychu.
^ párr. 7 Kay yuyaychaykuna qosaspaj kajtinpis, casada warmistapis yanapallanmantaj.
^ párr. 58 FOTO: Uj qhariwarmi, familiapi Diosta yupaychashaspa imastachus wawasninku Noej arcanpa ruwasqankumanta kusisqa kashanku.
^ párr. 62 FOTOS: Uj hermana wawan juchʼuyllaraj kajtinpis, precursora auxiliar kananpaj uj horariota ruwakushan. Precursora kaspañataj kusisqa kashan.