Tʼinkata japʼinaykipaq kallpachakullaypuni

“Ñawpajman rishallanipuni, [...] tʼinkata japʼinaypaj.” (FILI. 3:14.)

1. ¿Imata japʼinanpaqtaq apóstol Pablo mayta kallpachakurqa?

APÓSTOL Pabloqa, Tarso llaqtamanta Saulo sutiwan riqsisqallataq, sumaq familiamanta karqa. Paymanqa, Moisespa Leyninmanta sumaqta yachaq Gamaliel, ñawpa tatasninpa religionninta yachachirqa (Hech. 22:2, 3). Payqa, achkha runas munankujina, sumaq riqsisqa kayta atinman karqa. Chaywanpis Pabloqa, jukllata religionninta qhisachaspa, cristianoman tukurqa. Chaymantapachataq, Diospa Reinonmanta janaqpachapi reyjina, sacerdotejinataq, mana chinkachiy atina kawsayta tʼinkatajina japʼinanpaq kallpachakurqa, chay Reinotaq kay pachapi Paraisopi kaqkunata kamachimunqa (Mat. 6:10; Apo. 7:4; 20:6).

2, 3. Janaqpachapi wiñaypaq kawsayta, ¿imaynatá Pablo qhawarqa?

² Pablopaqqa chay tʼinka may valorniyuq karqa, chayrayku nirqa: “Chaywanpis chaypacha imatachus sumaj valorniyojpaq qhawarqani, kunanqa chay tukuy imasta manakajpaj qhawani Cristorayku. Cheqamanta tukuy imata qhasi manakajpaj qhawani Señorniy Jesucristota rejsinaqa may sumaj kasqanrayku. Chayrayku chay tukuy ñawpa imasta saqepuni, qʼopata jina qhawaspa, Cristojta kanaypaj” (Fili. 3:7, 8). Pabloqa, runaspaq imachus Jehovap munaynin kasqanta yachaytawan, runa imastachus sumaqpaq qhawasqan —qhapaq kay, jatunpaq qhawasqa kay, riqsisqa runa kay ima— qʼupajinalla kasqanta yacharqa.

³ Chaymantapachataq, Jehovamanta, Churin Jesucristomantawan, astawan yachakuyta maskʼarqa, imaraykuchus Jesús nirqa: “Kaymin chay wiñay kawsayqa: Qan kʼata cheqa Diosta rejsisunanku, kachamusqayki Jesucristotapis”, nispa (Juan 17:3). Pabloqa, chay wiñay kawsayta taripayta munarqa, kay Filipenses 3:14 pʼitipi nirqajina: “Ñawpajman rishallanipuni, maymanchus chayana kashan, chayman chayanaykama, tʼinkata japʼinaypaj patamanta Dios wajyawarqa Cristo Jesuspi, chayman”. Arí, payqa kay tʼinkata suyakuchkarqa: Diospa Reinonpi, juknin kaq reyjina wiñaypaq kawsayta.

Jallpʼapi wiñay kawsay

4, 5. ¿Ima tʼinkatataq Diospa kamachisnin suyakuchkanku?

⁴ Chaywanpis, Diospa kamachisninmanta yaqha tukuyninku, kay Jallpʼapi wiñay kawsayta tʼinkatajina japʼiyta suyakuchkanku, chayta japʼinapaq kallpachakuytaq, may allin (Sal. 37:11, 29). Kay suyakuyqa, chiqamantapuni juntʼakunqa, imaptinchus Jesús nirqa: “Kusikoyniyojmin kanku llampʼu sonqoyujkunaqa, imaraykuchus paykuna kay pachata herenciankupaj japʼenqanku”, nispa (Mat. 5:5). Salmos 2:8 pʼiti rikuchinjina, ñawpaqtaqa, Jesús kay pachata, herenciatajina japʼin, paywan khuskataq, 144.000 runas janaqpachamanta kamachimunqanku (Dan. 7:13, 14, 22, 27). Wak ovejas kaqkunamantapis, “qallariymantapacha wakichisqa reinota” japʼillanqankutaq, nisunman kay Jallpʼata (Mat. 25:34, 46). Chantapis Diosninchikqa, “mana jaykʼaj llullakoj” Dios kasqanrayku, nisqanta juntʼanqapuni (Tito 1:2). Chayrayku, Josuejina Diospi atienekusunman, payqa israelitasman jinata nirqa: “Tata Diosqa imatachus nerqa qonasuykichejta, chay allin imasta juntʼasqanta. Ni ima nisqampis qhepakunchu mana juntʼakuspaqa”, nispa (Jos. 23:14).

⁵ Musuq pachapi kawsayqa, mana kay saqra pachapi kawsayjinachu kanqa. Jatuchaq maqanakuykuna, wañuchinakuykuna, mana  chiqan kaqmanjina ruwaykuna ima, manaña kanqachu. Chantá wakcha kawsay, unquy, wañuy ima, chinkapunqa. Ni mayqin runapis unqunqañachu, Jallpʼapis juk kʼacha paraisoman tukupunqa. ¡May kusisqapuni kawsasunchik! Sapa pʼunchay kawsayninchikqa, chiqamanta sunqunchikta juntʼanqa. Chay tʼinkataq, ¡ni imawan kikinchakunmanchu!

6, 7. a) Imaschus musuq pachapi kananta, ¿imaynatá Jesús rikuchirqa? b) ¿Imataq wañupuqkunamanta kanqa?

⁶ Jesús kay Jallpʼapi kachkaspa, Diospa atiyninwan tukuy imata ruwasqanqa janaqpachamanta kamachimuchkaspa, imastachus ruwananta rikuchirqa. Biblia nisqanmanjina, payqa, juk runata kimsa chunka pusaqniyuq wataña suchu kasqanmanta sanoyachirqa (Juan 5:5-9, ñawiriy). Wak kutipitaq, ciego nacekuq runata sanoyachirqa. Imaynatachus sanoyasqanta tapuriptinkutaq chay runaqa, Jesusmanta jinata nirqa: “Qallariymantapacha mana jaykʼajpis uyarikorqachu uj ciego nacekojpa ñawisninta pipis kicharisqan. Manachus Diosmanta chay runa kanman chayqa, mana imatapis ruwayta atinmanchu karqa”, nispa (Juan 9:1, 6, 7, 32, 33). Jesusqa, Diospa atiynillanwan chay milagrosta ruwayta atirqa. Mayman rispapis, ‘unqusqasta sanoyachillaqpuni’ (Luc. 9:11).

⁷ Jesusqa, mana unqusqasllatachu nitaq suchusllatachu sanoyachirqa, manaqa wañusqastapis kawsarichillarqataq. Juk kutiqa, 12 watayuq imillita wañupurqa, tatasnintaq, may phutisqa kachkarqanku. Jesustaq, wañusqa imillitaman qayllaykuytawan, nirqa: “Imillita [...] ¡Jatarikuy!”, nispa. Imillitataq kawsarirqa. Chayrayku tatasnin, chaypi kaqkuna ima, mayta kawsarimuqta rikuspa kusikurqanku (Marcos 5:38-42, ñawiriy). Musuq pachapiqa, “cheqan kajta ruwajkuna, sajrata ruwajkunapis” kawsarimunqanku, chayta rikuspataq runasqa, ‘maytachá tʼukunqanku’ (Hech. 24:15; Juan 5:28, 29). Tukuy kawsarimuqkunaqa, Diospa munayninmanta yachakuyta atinqanku, jinamantataq wiñay kawsayta japʼiyta atinqanku.

8, 9. a) Cristo waranqa watata kamachichkaptin, ¿imaynamantá wañuynin astawan yanapawasunchik? b) Kawsarimuqkuna, ¿ima ruwasqankumantataq, mana juzgasqaschu kanqanku?

⁸ Wañuymanta kawsarimuqkunaqa, mana juzgasqachu kanqanku niraq wañuchkaspa juchallikusqankumantaqa, juzgasqas kankuman chayqa, watiqmanta wañupunallankutaq kanman (Rom. 6:7). Cristop waranqa wata kamachiyninpiqa, paypa wañuynin astawan juntʼamanta yanapawasunchik. Imaraykuchus kasukuq runas kaspaqa pisimanta pisi, mana juchayuq runasman tukusunchik (Rom. 8:21). Chiqamantapuni Kamachiq Jehová Diosninchikqa, “wañuyta wiñaypaj chinkachenqa, tukuypa waqaynintataj [...] pichanqa” (Isa. 25:8). Chantapis Diospa Palabranqa, wak librosjina kichakunanta nin, chaytaq, chay tiempopi kawsaqkunaman musuq kamachiykuna jaywakunanta niyta munan (Apo. 20:12). Jallpʼa juk paraisoman tukusqanmanjina, “runas yachanqanku imachus cheqan kasqanta” (Isa. 26:9).

⁹ Wañuymanta kawsarimuqkunaqa, mana ñawpaqpi ruwasqankumanjinachu juzgasqas kanqanku, manaqa kawsarimusqankumantapacha imastachus ruwayta akllasqankumanjina. Apocalipsis 20:12 nin: “Wañusqastaj juzgasqas karqanku, imamantachus librospi qhelqasqa kasqanmanta, ruwasqankuman jina”, nispa. Kay pʼitiqa, kawsarimuytawan imatachus ruwasqankumanjina juzgasqas kanankumanta parlachkan. Ajinamanta Diosninchikqa, chiqan kayninta, khuyakuyninta, munakuyninta ima, ¡may sumaqmanta rikuchinqa! Chantapis kawsarimuqkuna, niraq wañupuchkaspa ñakʼarispa kawsasqankumanta, ‘qunqapunqanku, manapunitaq yuyarikunqankuchu’ (Isa. 65:17). Imaraykuchus may sumaq kamachiykuna kanqa, chayraykutaq kusisqa kawsakunqanku (Apo. 21:4). ‘May chhika runas’, Armagedonpi mana wañuqkunaqa, jinallatataq kawsanqanku (Apo. 7:9, 10, 14).

10. a) ¿Imaynataq musuq pachapi kawsay kanqa? b)  Tʼinkata japʼinaykikama ñawpaqman rinallaykipaqpuni, ¿imataq kallpachasunqa?

¹⁰ Musuq pachapiqa, ni “pipis nenqachu:  Onqosqa kani”, nispaqa (Isa. 33:24). Chantapis, ni pi wañunqañachu. Tiempo pasasqanmanjinataq, Paraisopi tukuy kawsaqkuna, manaña unqunqankuchu, sapa pʼunchaytaq may kusisqa kawsakunqanku. Chantapis, llamkʼayninkupiqa, kusiyta tarinqanku, tukuyninkutaq, runa masisninkup allinninkuta maskʼanqanku. ¡May kusiypuni chayqa! Chayrayku Isaías 33:24, 35:5-7 pʼitikunata watiqmanta ñawirinayki, may allin kanman. Ñawirichkaspataq, chaypi kachkasqaykita yuyay. Chaytaq tʼinkata japʼinaykikama ñawpaqman rinallaykipaqpuni, mayta kallpachasunqa.

Tʼinkata japʼinankupaq manaña kallpachakurqankuchu

11. Salomón mañakusqanmanjina, ¿imatá Jehová payman qurqa?

¹¹ Wiñay kawsayta tʼinkatajina japʼiyta atisqanchikta yachaspa, mana wakkunajina chinkachinanchikpaq, mayta kallpachakunanchik tiyan. Salomón, Israelta kamachiyta qallarichkaspa, sumaqta kamachinanpaq Diosmanta, yuyayta, yachayta ima, llampʼu sunquwan mañakurqa (1 Reyes 3:6-12, ñawiriy). Bibliataq nin: “Diosqa jatun yachayta, yuyayta, jatun sonqotawan Salomonman qorqa”, nispa. Chayrayku, “Salomonpa yachaynenqa inti llojsimuy ladomanta yachayniyojkunamanta, egipciosmantapis aswanpuni karqa” (1 Rey. 4:29-32).

12. Israelta kamachiqpaq, ¿imatá Jehová kamachirqa?

¹² Jehová Diosqa, Israelta kamachiqpaq jinata kamachirqa: “Ama ashkha caballosta rantichunchu”, “amallataj ashkha warmisniyoj kachunchu, ama sonqompi Tata Diosmanta karunchakunanpaj” (Deu. 17:14-17). Jehovaqa kay kamachiyta qurqa, imaraykuchus juk rey, achkha caballosniyuq kaspaqa, enemigosninta atipananpaq Diospi atienekunanmantaqa, atiynillanpi atienekunman karqa. Chantapis, achkha warmisniyuq kananqa, mana allinchu kanman karqa, imaptinchus, wakin  warmisqa, wak suyusmanta lanti yupaychaq warmis kankuman karqa, reytataq Diosmanta karunchachinkuman karqa.

13. ¿Imaynamantá Salomón, Jehovap kamachiyninta pʼakirqa?

¹³ Chaywanpis Salomonqa, imatachus Jehová kamachisqanta mana kasukuspa, may chhika caballosta, soldadosta ima, tantaykurqa (1 Rey. 4:26). Mana chayllachu, 700 warmiswan casarakurqa, 300 warmiswantaq tantasqalla karqa, chay warmismanta achkhataq, wak suyusmanta karqanku. Paykunaqa, “waj dioskunaman [Salomonpa] sonqonta kutiricherqanku. Ajinamanta sonqonqa mana cheqanchu karqa Señornin Tata Diospajqa”, warmisninpa lantisnintataq, yupaychayta qallarirqa. Chayrayku, Jehová payman nirqa: “Reinoykita qhechus[qayki]”, nispa (1 Rey. 11:1-6, 11).

14. Diosta mana kasukusqankurayku, ¿imapí Salomón, Israel llaqta ima tukurqanku?

¹⁴ Salomonqa, Jehová payniqta kamachichkasqanta, mana jatunpaqchu qhawarqa, llulla dioskunata yupaychaypitaq urmarqa. Tiempo pasasqanmanjinataq, Israel llaqtaqa llulla dioskunata yupaycharqa, chayraykutaq, 607 q. p. watapi thuñisqa karqa. Chaymanta qhipaman, israelitas chiqa Diosta yupaychanankupaq Jerusalenpi templota watiqmanta sayachiptinkupis, aswan qhipaman Jesusqa, paykunata nirqa: “Diospa reinonqa qankunamanta qhechusqa kanqa, jinataj Diospa munayninta ruwajkunaman qosqa kanqa”, nispa. Aswan qhipaman nillarqataq: “Qhawaychej: Wasiykichejqa chʼusajpacha qhepakonqa”, nispa (Mat. 21:43; 23:37, 38). Jinataq karqa, Diosta wasanchasqankurayku, paykunaqa, qhisachasqa karqanku. Chantá 70 watapitaq romanosqa, Jerusalenta, templonta ima thuñirqanku, wakin judiostataq wata runasninkupaq apakapurqanku.

15. ¿Pikunataq tʼinkata japʼinankupaq manaña kallpachakurqankuchu?

¹⁵ Judas Iscariotepi tʼukurinallataq, payqa, juk apóstol karqa. Chayrayku, Jesuspa yachachisqanta, espíritu santoniqta milagrosta ruwasqantapis, rikurqa. Chaywanpis, sunqunta mana waqaycharqachu. Payqa, Jesuspa, apostolespata ima, qullqi jallchʼasqankuta japʼiq, chaywanpis, payqa, “chayman churasqankumanta suwaj” (Juan 12:6). Astawanpis qullqita munapayasqanrayku, judiospa religionninkuta umachaqkunamanta kimsa chunka qullqita japʼinanpaq, Jesusta wasancharqa (Mat. 26:14-16). Apóstol Pablop compañeron Demaspis, manallataq sunqunta waqaycharqachu. Chayrayku, Pablo paymanta jinata nirqa: “Demasqa saqerpariwaspa, Tesalónica llajtaman ripun, kay pachaj imasninta munakusqanrayku” (2 Tim. 4:10; Proverbios 4:23, ñawiriy).

¿Imatá yachakunchik?

16, 17. a) Satanás Diospa kamachisninta urmachinanpaq, ¿imatá ruwachkan? b) ¿Imataq Kuraq Supaypa tuqllasninta atipanapaq yanapawasun?

¹⁶ Tukukuy pʼunchaykunapi Diosta yupaychaqkunaqa, Bibliap nisqanpi tʼukurinanchik tiyan, imaraykuchus Bibliaqa, ajinata nin: “Chay tukuy imas qhatirerqa ñawpa tatasninchejta, qhelqasqataj kashan noqanchej yachaqakunanchejpaj ama paykuna jina ruwananchejpaj, kay qhepa pʼunchaypi kawsajkunapaj” (1 Cor. 10:11; 2 Tim. 3:1, 13).

¹⁷ Satanás, “kay pachaj diosnenqa”, “pisi tiempollaña ka[pu]sqanta” yachan (2 Cor. 4:3, 4; Apo. 12:12). Chayrayku, tuqllasninman urmachinawanchikpaq, Diosta mana kasukunanchikpaq ima, tukuy imata ruwachkan. Kay saqra pacha, paypa atiyninpi kachkasqanrayku, achkha runasqa saqra yuyayniyuq kanku. Chaywanpis Diospa llaqtanqa, ‘Diosmanta jamuq sumaq atiyninwan’ kachkanchik (2 Cor. 4:7). Chayrayku, chiqamanta chay atiyqa, Kuraq Supaypa tuqllasninta atipanapaq yanapanawanchikta  nisunman. Chantapis Diosqa, “Espíritu Santota qonqa mañakojkunaman”, chay espiritutataq, mañakunallapuni kachun (Luc. 11:13).

18. ¿Imaynatá kay pachapi kaq imasta qhawananchik tiyan?

¹⁸ Satanaspa saqra pachan chinkananta yachayqa, mayta kallpachallawanchiktaq. “Kay pachaqa tukukapushan, jinallataj chay sajra munaynimpis; Diospa munayninta ruwajri, wiñaypaj kawsanqa.” (1 Juan 2:17.) Kay saqra pachap tukukuynin qayllamuchkasqanta yachachkaspa, Jehovap ñawpaqinpi allinpaq qhawasqa kayta maskʼananchikmanta, kay saqra pachapi sumaq kawsayta maskʼaspaqa mayta pantachkasunman. Kay pachaqa, tukukukapuchkanña, Diosninchiktaq, salvakunanchikpaq llaqtanniqta jarkʼachkawanchik. Juk chhikanmantawanqa, kay profecía juntʼakunqa: “Sajra runasqa kay jallpʼamanta chinkachisqa kanqanku. Tata Diospi suyakojkunari kay pachata herenciapaj japʼenqanku” (Sal. 37:9). Chiqamanta ni jaykʼaqjina, Paraisoqa, may qayllitapiña kachkan, chayrayku, wiñay kawsayta tʼinkatajina japʼinapaq kallpachakunallapuni.

¿Yuyarikunkichu?

• Janaqpachapi wiñaypaq kawsayta, ¿imaynatá Pablo qhawarqa?

• ¿Ima ruwasqankumantataq Paraisopi kaqkunata juzgakunqa?

• ¿Imaynamantá kunan tiempopi sumaqta kawsakusunman?

[Tapuykuna]

[12, 13 paginaspi dibujo/foto]

Bibliapi imaynachus Paraíso kananta ñawirichkaspa, ¿chaypipis kachkawaqjina yuyayta atiwaqchu?