Natán chiqa yupaychayta jarkʼaq runa

Juk atiyniyuq runata, saqra ruwayninta chiqanyachinan kasqanta reparachiyqa, mana atikullanchu. Chay runa mana pʼinqaypi rikhurinanpaq juk runata wañuchisqanta yachaspa, ¿paywan parlaq riwaqchu?

Rey Davidqa, Betsabewan qhinchachakuspa, wiksallisqata saqirqa. Juchanta pakananpaqtaq qusanta wañuchinankuta kamachirqa, chantá paywan casarakurqa. Killasta ruwayninta juntʼaspallapuni, manapis ima kanmanchujina kawsarqa. Chaywanpis Jehovaqa, jinallata juchan pasananta mana saqirqachu, profetan Natanta kʼamimunanpaq kacharqa.

Natán kasqaykipi tʼukurispa, chay kamachiyta juntʼay mana atinajina kasqanta reparanki. Chaywanpis Jehovaman chiqan sunqu kasqan, kamachiykunasninta kasukuyta munasqan ima, Davidpa juchasninta reparachinanpaq tanqarqa. ¿Imaynatá chayta ruwarqa? ¿Imaynatá Davidta pesachikunanpaq reparachirqa?

SUMAQ YUYAYNIYUQ YACHACHIQ

Kay 2 Samuel 12:1-25 versiculokama leeriy. Natán kasqaykita yuyay, Davidmantaq kayta cuentarichkanki: “Uj llajtapi iskay runas karqanku. Ujnenqa qhapaj karqa, ujnintaj wajcha karqa. Chay qhapaj runaqa ashkha ovejasniyoj, wakasniyojtaj karqa, chay wajcha runajtarí rantikusqan uj kʼata ovejitallan karqa. Pay kikin uywakorqa, ovejitataj paywan, wawasninwan khuska wiñarqa. Mikhunallanmantataj mikhorqa, chay ujyana vasollanmantataj ujyarqa, kikin ojllaynillampitaj puñukojpis. Chay runaqa uj warmi wawanta jina  ovejitanta munakorqa. Uj pʼunchaypi uj ñan purej runa chay qhapaj runaj wasinman chayakorqa. Chay qhapaj runataj chayakoj runaman mikhuyta jaywarinampajqa, mana munarqachu ni wakasninmanta nitaj ovejasninmantapis ñakʼachiyta. Manachayqa chay wajcha runaj ovejitanta ñakʼacherqa, chay wasinman chayakamoj runaman jaywarinampaj” (2 Sam. 12:1-4).

Davidqa, ñawpaqta michiq kasqanrayku, ichapis chay nisqan mana cuentollachu kasqanta yuyarqa. Juk runa nisqanmanjina, “ichapis Natán wakcha runaspa chʼampayninkuta allinchananpaq payman riq, Davidtaq chaykunamanta juknin kasqanta yuyanman karqa”. Jina kaptinpis Natanqa, Diosman chiqa sunqu, mana manchachikuq ima kasqanta rikuchirqa. Davidqa uyariytawan, phiñarikuspa nirqa: “Diospa sutinrayku jurani: Chayta ruwajqa wañuchisqapuni kanan tiyan”, nispa. Chayta nisqantawan jinata payman nipurqa: “Qanmin chay runaqa kanki”, nispa (2 Sam. 12:5-9).

¿Imaraykutaq Natán jinamanta juchanta reparachirqa? Pillamanpis kʼaskasqa kaspaqa, maychus kasqanta niy mana atikullanchu. Chantapis runasqa, imatapis ruwarparispa mana juchayuq rikhuriyta munanchik. Natantaq cuentarisqanwan, Davidllataq jatun juchata ruwasqanta reparananpaq tanqarqa. Davidqa qhapaq runap ruwasqan, may saqrapuni kasqanta rikurqa. Natantaq, David phiñarikuspa kutichisqantawan, payllataq chay saqra runa kasqanta nirqa. Ajinamanta rey David mayta juchallikusqanta reparakurqa, chaytaq kʼamisqa kasqanta japʼikunanpaq wakichirqa. Chay ruwasqanwan Jehovata pisipaq qhawasqanta reparakurqa, juchanraykutaq kʼamichikullarqa (2 Sam. 12:7-14; Sal. 51 qallariyninpi qillqasqa).

¿Imatá kaymanta yachakunchik? Bibliamanta yachachiq, yachakuqnin sapallanmanta reparananpaq yanapanan kasqanta. Natanqa, Davidta jatunpaq qhawasqanrayku allinta yuyaychakuspa parlarqa. Rey David sunqunpi justiciata, chiqa kaqta ima munakusqanta yacharqa, cuentarisqanwantaq kʼacha kaykunasninta rikuchinanpaq yanaparqa. Ñuqanchikpis allin sunquyuq runasta, justiciata munakusqankuwan, Jehovap munayninta entiendenankupaq yanapasunman. Chaywanpis mana aswan yachayniyuq, nitaq aswan sumaq kasqanchikta rikuchiyta munaspachu chayta ruwananchik tiyan. Biblialla allin kaqta, mana allin kaqtapis yachanapaq yanapawanchik, manataq yuyasqanchikchu.

Astawanqa, Jehovaman chiqa sunqu kasqan, atiyniyuq reyta kʼaminanpaq Natanta yanaparqa (2 Sam. 12:1). Ñuqanchiktapis Jehovap chiqan yuyaychasqasninta jarkʼanapaq chay yanapawasun.

CHIQA YUPAYCHAYTA JARKʼARQA

Natanwan, Davidwanqa sumaq amigoschá karqanku. Imaraykuchus David juknin wawanman Natán sutita churarqa (1 Cró. 3:1, 5). Bibliaqa, ñawpaq kutirayku Natanmanta parlaspa, Davidwan khuskata uqharin. Iskayninku Jehovata munakurqanku. Reyqa, Natanpi atienekusqanrayku Jehovapaq juk templota ruwapuyta munasqanta willarqa. David nirqa: “Qhawariy, noqaqa sumaj cedromanta ruwasqa kamachina wasispi tiyarikushani, Diospa trato ruwasqan arcatajrí toldollapi kakushan, nispa. Natantaj kuticherqa: Ruwallay tukuy imatachus yuyashanki, chayta; Tata Diosqa qanwampuni kashan” (2 Sam. 7:2, 3).

Natán, Jehovap chiqa sunqu kamachin kasqanrayku, David Jallpʼapi llimphu yupaychay kanallanpaqpuni ñawpaq kaq templota ruwayta munasqan, allillan kasqanta nirqa. Chaywanpis chay kuti ichá yuyasqallanta ninman karqa, nitaq Jehovap sutinpichu. Chay chʼisi, jukjina willaytataq reyman apananta Dios kamachirqa: mana Davidchu templota jatarichinman karqa, manaqa juknin wawan. Chantá Dios kamachisqanrayku, Jehová Davidwan juk tratota ruwachkasqanta willarqa, mayqinpichus “wiñaypaj reinonta sayachi[nan]” karqa (2 Sam. 7:4-16).

Rikunchikjina, templota ruwanamanta Natanpa yuyasqan, mana Diospa munayninmanjinachu karqa. Chaywanpis llampʼu sunqu profeta, Diospa munaynin ruwakunanta saqirqa, mana quejakuspataq yanaparqa. Dios imallamantapis chiqanyachiyta munawanchik chayqa, Natanjina ruwananchik allin kanman. Profetallapuni kasqanqa,  Dios payta mana qhisachasqanta rikuchin. Astawanpis Jehovasina Natanta, Gadtawan —“pitachus David tapurej”— yuyaycharqa, templopi 4.000 takiqkunata David wakichisqanpi yanapanankupaq (1 Cró. 23:1-5; 2 Cró. 29:25).

KAMACHINA TIYANATA JARKʼARQA

Natanqa, Salomón qhipan kaq rey kananta yacharqa. Adoniasqa, David wañunanpaqjina kachkaptin kamachina tiyananta qhichunayarqa, Natantaq mana jinallachu qhipakurqa. Juktawan mana sunquta nanachispalla parlarqa, chiqa sunqutaq karqa. Ñawpaqtaqa Betsabeman, wawan Salomón rey kananpaq David juramentota ruwasqanta yuyarichinanta nirqa. Chantá payllataq reyman rispa, sichus Adonías qhipan kaq rey kananpaq kamachisqanta tapumurqa. Machuyasqa Davidqa, chay chʼampay jatun kasqanta reparaspa, Natanta, wak chiqa sunqu kamachistawan, Salomonta acietewan jawispa reytajina churamunankuta kamachirqa. Jinamanta Adonías ruwayta munasqanta pawichirqa (1 Rey. 1:5-53).

LLAMPʼU SUNQU QILLQAQ RUNA

Ichapis Natanwan, Gatwan 1 Samuel 25-31 capitulokama, chantá 2 Samuel librontinta qillqarqanku. Dios yuyaychasqanmanjina chay librospi qillqakusqanmanta, Biblia jinata nin: “Rey Davidpa ruwasqasninmantaqa, qallariyninmantapacha tukukuyninkamaqa profeta Samuelpa librosnimpi qhelqasqa kashan. Chantá profeta Natanpapi, profeta Gadpa librosnimpipis ima qhelqasqa kashan” (1 Cró. 29:29). Chantapis, “Salomón kamachishaspa tukuy waj ruwasqasnin[manta]” Natán qillqanman kasqa (2 Cró. 9:29). Chaytaq David wañupusqanmanta qhipaman, kamachina wasipi sirvisqallantapuni rikuchin.

Natanmanta yachasqanchiktaqa, ichapis payllataq qillqarqa. Pisillata paymanta willawasqanchikqa mayta yachachiwanchik. Arí, Natanqa llampʼu sunqu qillqaq karqa, mana jatunpaq qhawachikuytachu, nitaq riqsisqa kaytachu maskʼarqa. Bibliamanta juk diccionario ninjina, Diospa Palabranpiqa “maymantachus kasqanmanta, mana imatapis willanchu”. Kawsayninmantapis ni imata yachanchikchu.

JEHOVAMAN CHIQA SUNQU KASQAN KALLPACHARQA

Bibliapi Natanmanta pisita yachasqanchikqa, llampʼu sunqu kasqanta, mana manchachikuspa Diospa kamachisqanta jarkʼasqanta ima sutʼita rikuchiwanchik. Chayraykutaq Jehová jatun ruwaykunata qurqa. Natán, Diosman chiqa sunqu kasqanpi, kamachiykunasninta jatunpaq qhawasqanpi ima tʼukurinanchikqa may allinmin, payjina ruwanapaqtaq kallpachakuna.

Ichapis ñuqanchik ni jaykʼaq, qhinchachakuq reyta kʼamiyta chayri kamachina tiyanata qhichuyta munaq runata sayachiyta atisunchu. Chaywanpis Jehovap yanapayninwanqa, payman chiqa sunqu kayta atisun, chiqan kamachiykunasnintapis kasukusun. Chantapis chiqa kaqta yachachiyta, llimphu yupaychaynintataq mana manchachikuspa, nitaq sunquta nanachispalla jarkʼayta atinchik.

[25 paginapi dibujo/foto]

Natanqa, sunqunta mana nanachispalla Betsabewan parlaspa kamachina tiyanata jarkʼarqa