Adán, Eva juchallikunankuta ¿Dios yacharqañachu?

KAY pachapi runas, jucha rikhurisqanmanta, manchay ñakʼariy ima kasqanmanta parlaptinkuqa, tapukunku: “Diosninchik tukuy imata yachan chayqa, ¿Adán, Eva juchallikunankuta yacharqañachu?”, nispa.

Pay yachasqanta yuyana. ¿Manachu, Ruwawaqninchik pantaq kasqanta nisunman? Jina kaptinqa Dios mana chiqachu, puraq uya, saqra ima, kasqanta nisunman. Ñawpaqmanta Adán, Eva juchallikunankuta yachaspa, tukuy ima ruwasqanqa qhasipaqchá kanman karqa, saqra kasqantataq rikuchinman karqa. Runas ñakʼarisqankumantapis Paylla juchayuq kasqanta nisunman.

Chaywanpis Diosta juchachanankupaq, ¿jinapunichu kasqanta nisunman? Bibliapi Diospa kʼacha kaykunasninmanta, ruwasqasninmanta ima qhawarina.

“Tukuy ima [...] sumaqpuni” karqa

Génesis libropi, Dios tukuy imata ruwayta tukusqantawan —Adanta, Evata ima—, “tukuy ima ruwasqanqa sumaqpuni kasqanta”, nirqa (Génesis 1:31). Ñawpa tatasninchikqa kay pachapi kawsakunankupaq mana juchayuq, mana pantayniyuq ima, ruwasqa karqanku. Chayrayku Diospa kamachiykunasninta juntʼanankupaqjina ruwasqas karqanku, imaraykuchus Diosqa “payman rijchʼakojta” ruwarqa (Génesis 1:27). Diosjinataq kʼacha kaykunasniyuq kayta atinkuman karqa: yachayniyuq, munakuyniyuq, chiqa sunquyuq, chiqan kayniyuq, khuyakuyniyuq ima. Jinata ruwaspaqa, kawsayninkupi allin kaqta akllayta atinkuman karqa, chantapis Diosta kusichinkuman karqa.

Chantapis Jehovaqa Adanta, Evata ima, mana juchayuqta, kawsayninkupi akllayta atinankupaq ruwasqa karqanku. Mana maquinastajinachu ruwarqa. Imaraykuchus maquinasqa mana yuyayniyuq, nitaq Diosta kusichinankupaqchu ruwasqa kanku. Payqa sunqumantapacha kasukunankuta munarqa, manataq tanqasqajinallachu. Chayrayku Jehovaqa Adanta, Evata ima chiqa sunqu kanankuta, paykunamanta akllanankuta, tukuy sunqu munakunankuta ima munarqa (Deuteronomio 30:19, 20).

Chiqan Dios, khuyakuyniyuqtaq

Bibliaqa Jehová saqra ruwaymanta, juchamanta ima, may karupi kasqanta willawanchik. Chayrayku Salmo 33:5 Paymanta jinata niwanchik “cheqan kajta justiciatawan munakun”, nispa. Santiago 1:13 nillantaq: “Diosqa mana juchaman tanqasqa kayta atinchu nitaj pitapis tanqanchu juchaman urmanankupaj”. Chayrayku Diosqa munakuyniyuq, chiqa kasqanrayku ima, ñawpaqmantapacha Adanta willarqa: “Huertapi tukuynin kaj sachʼasmanta mikhullanki. Allin kajta mana allin kajta yachanamanta sachʼaj poqoynillanta amapuni mikhunkichu. Chay sachʼaj poqoynintachus mikhunki chayqa, wañunki”, nispa (Génesis 2:16, 17). Chaywanqa Jehová ñawpa kaq qhariwarmita wiñay kawsayta chayri wañuyta akllanankuta saqirqa. Chayrayku ñawpaqmanta juchallikunankuta yachaspaña, ¿imaraykutaq akllayta atisqankuta ninman karqarí? Chayta ruwaspaqa puraq uya kasqanta rikuchinman karqa. Diosqa ni jaykʼaq akllayta atisqankuta ninmanchu karqa,  imaraykuchus “chiqan kaqta, justiciatawan” munakun.

Bibliaqa Dios may munakuyniyuq kasqanta yachachiwanchik (Salmo 31:19). Chayraykutaq Jesús nirqa: “Pi runataj qankunamanta kanman, wawan tʼantata mañakojtin, rumita qojri? Challwata mañakojtimpis, kataritachu qonman? Sichus qankuna sajra runas kaspa, allin imasta wawasniykichejman qoyta yachankichej chayqa, imaraykutaj janaj pachapi kashaj Tataykichej aswan allin imastaraj mana qonmanchu paymanta mañakojkunaman?”, nispa (Mateo 7:9-11). Kay pʼitispi Dios, runasman ‘allin imasta’ qusqanta nin. Imaynachus Adán, Eva ruwasqa kasqankuta chantá Edén huertata kawsakunankupaq wakichisqanta ima, may munakuyniyuq Dios, mana michʼakuq kasqanta rikuchin. ¿Imaraykutaq tukuy imasta qunman karqa, mana ni imayuq juchallikuspa rikhurinankuta yachaspaña? Chiqa kaq may munakuyniyuq Ruwawaqninchikqa, Adán, Eva ima uqharikusqankumanta mana juchayuqchu.

Paylla “yachayniyoj”

Diospa Palabranqa Jehovalla “yachayniyoj” kasqanta niwanchik (Romanos 16:27). Janaqpachamanta angelespis Dioslla may yachayniyuq kasqanta repararqanku. Kay pachata, may sumaq ruwaykunasninta ima qhawaspa “kusikusharqanku” (Job 38:4-7). Edén huertapitaq imachus pasachkasqanta, qhawarispalla kachkarqanku. Dios may yachayniyuq kaspa, tukuy imata ruwayta tukuytawan, Adán, Eva ima juchallikunankuta yachaspaña, ¿imaraykutaq angelespa ñawpaqinpi paykunata ñakʼarichinman karqarí?

Ajinapis runasqa tapukullankupuni: “Dios tukuy imata yachan chayqa, ¿imaraykutaq imachus kananta mana yacharqachu?” nispa. Jehová may yachayniyuq kasqanrayku, imachus “qallariymantapacha qhepaman” kananta yachan (Isaías 46:9, 10). Chaywanpis imaynatachus wakin kutipi mana tukuy atiyninta apaykachanchu, kikillantataq wakin kutipiqa mana ñawpaqmanta imachus kananta yachayta munanchu. Maykʼaqchus imatachus yachananta Payllamanta kachkan. Yachanan kaptillan chaytaqa ruwan.

Kaypi tʼukurisunman: Pelotata jaytʼaymanta juk partido grabasqata qhawachkasunman chayqa, ichapis chay partido imapichus tukukusqallanta qhawayta atisunman. Chaywanpis mana chayta ruwanchikchu, chay partidota qallariymantapacha qhawayta munasunpuni. Kikillantataq Diosninchikqa imatachus Adán, Eva akllanankuta mana ñawpaqmantapacha yachayta munarqachu. Manaqa paykuna imatachus akllanankuta, imapichus tukunankuta ima, qhawayta munarqa.

Jehovaqa mana maquinastajinachu —payllata kasukunankupaqchu— runasta ruwarqa. Yachayniyuq, munakuyniyuq kasqanrayku runasta munasqankumanjina akllayta atinankupaq ruwarqa. Payta kasukuyta akllankuman karqa chayqa, munakusqankuta, agradecesqa kasqankuta ima, rikuchinkuman karqa. Chaytaq janaq pachapi kaq Tatankuta, paykunata ima, kusichinman karqa (Proverbios 27:11; Isaías 48:18).

Bibliaqa Dios ñawpaqmanta, achkha kutispi imachus qhipaman kananta, mana yachayta munasqanta yachachiwanchik. Sutʼincharinapaq Abrahamqa, wawan Isaacta Diosman jaywananpaq kachkaptin, Jehová nirqa: “Yachaniña qanqa Diosniykita manchachikusqaykita, imaraykuchus mana uj kʼata wawaykitapis michʼakunkichu qonawaykipaj”, nispa (Génesis 22:12). Achkha kutispi wakin runas saqrata ruwasqankumanta, Diospa “sonqonta nanacherqanku”. Chay runas jinata juchachakunankuta  Dios yachanman karqa chayqa, manañachá sunqunta nanachikunmanchu karqa (Salmo 78:40, 41; 1 Reyes 11:9, 10).

Diosqa Adán, Eva juchallikunankuta ñawpaqmanta yachayta atinman karqa, chaywanpis mana yachayta munarqachu. Runas juchallikunankuta yachanmanña karqa chayqa, qhasipaqchá paykunata ruwanman karqa.

“Diosqa munakuymin”

Edén huertapi Diospa contranpi uqharikusqankuqa, Satanaspa munaynin karqa, kaytaq ñakʼariyta, juchata, wañuyta ima rikhurichirqa. Chayrayku Bibliapiqa “runa wañuchipuni” chantá “llulla, llullakuypa tatantaj” kasqanta niwanchik (Juan 8:44). Satanasqa llulla kayninwan, may munakuyniyuq Ruwawaqninchikmanta iskaychachiyta munawanchik. Jucha kasqanmantataq Diosta tumpananchikta munan.

Jehovap tukuy kʼacha kaykunasninmanta, munakuynin astawan jatun, imaptinchus 1 Juan 4:8 “Diosqa munakuymin”, nispa niwanchik. Chay munakuyninraykutaq ñawpa tatasninchik juchallikunankuta mana ñawpaqmanta yachayta munarqachu. Munakuyqa allin kaqta runasmanta suyan. Chayrayku Jehovaqa Adán, Eva ima kusisqa kawsakunankuta suyarqa.

Diosqa, paykuna mana allin kaqta akllayta atisqankuta yachaspapis, mana ima saqratapis yuyayta munarqachu. Allinta kawsakunankupaq tukuy ima necesitasqankuta qurqa, llimphu kawsayta tarinankupaqpis. Paykunataq munakuyninkuta, kasukuyninkuta ima, rikuchinanku karqa. Jehovaqa Adán, Eva ima, chiqa sunqu kayta atisqankuta yacharqa. Imaynatachus Abraham, Job, Daniel, wakkuna ima, juchasapas kaspapis chiqa sunqu kayninkuta rikuchirqanku.

Jehová juchamanta, wañuymanta kacharichiyta munawasqanchikqa sunquchawanchik. Chayrayku Jesusqa jinata nirqa: “Diospajri tukuy ima atikun”, nispa (Mateo 19:26). Kʼacha kaykunasninqa —munakuynin, chiqa kaynin, yachaynin, atiynin ima— munayninta juntʼananpaq rikuchiwanchik (Apocalipsis 21:3-5).

Yachakunchikjina Jehová Adanta, Evata ruwachkaspa juchallikunankutaqa mana yacharqachu. Diosqa mayta sunqunta nanachikurqa, ñakʼariy rikhurisqanmanta mana kasukusqankurayku. Chaywanpis Payqa ñakʼariykuna mana wiñaypaqchu kasqanta yachan, imaraykuchus kay Jallpʼapaq, runaspaq ima munayninqa juntʼakunqapuni. ¿Imaynatá juntʼakunqa? ¿Imatá ruwasunman chayta rikunapaq? Astawan yachayta munanki chayqa, kaymanta yachakullaypuni. *

[Sutʼinchaynin]

[14 paginapi sutʼinchaynin]

Jehovaqa mana payllata kasukunankupaqchu runasta ruwarqa, maquinastajina

[15 paginapi sutʼinchaynin]

Jehovaqa Adán, Eva ima, chiqa sunqu kayta atisqankuta yacharqa