Estados Unidos iskay kaj guerra mundialman yaykusqanmanta pisi tiemponman, kay 1942 wataj qallariyninpi, phishqa watataña universidadpi kasharqani. Arquitecto llojsinaypajtaj killasllaña faltarqa. Chay tiempopaj, iskay joveneswan tiyakusharqani. Ujnintaj niwarqa: “Kay urapi tiyakojkunata waturejwan parlariwaj”, nispa. Chay waturejqa Jehovaj testigon karqa, sutikorqataj John O. (Johnny) Brehmer. Payqa ima tapuymanpis Bibliawanpuni kutichej, chaytaj tʼukuchiwarqa. Chayrayku paywan Bibliamanta yachakuyta qallarerqani. Tiemponmantaj sapa atispa willaypi compañaj kani.

Johnpa tatanqa Otto sutikorqa. Paytaj Walnut (Iowa) bancopi dueño jina llankʼashaspa testigoman tukupusqa. Chaywanpis Diosmanta runaman astawan willananrayku, chay llankʼayta saqepusqa. Paypa, familianpa ruwasqanpis, kausayniypi sumajta ajllanaypaj yanapawarqa.

Uj pʼunchay, universidadmanta directorniy, notasniy uraykusqanrayku mana arquitecto llojsinayta niwarqa. Imatachus ruwanayta yachanaypaj, Jehovamanta yanapata mañakorqani. Pisi tiempoman, Ingenieriamanta profesorniy, uj llankʼaypaj ingenierota necesitasqankuta niwarqa. Paytaj mana tapuwaspalla chay llankʼayta japʼikunayta nisqa. Agradecekuytawan, Jehovata sirviyta munasqayta nerqani. Chantá 1942 watapi, 17 de juniota bautizakorqani. Chay ratopachataj, precursor jina llankʼayta qallarerqani (Jehovaj testigosnin ukhupi, ashkha horasta willajkunata chay sutiwan rejsikun).

Chay watallapitaj, guerraman rinaypaj wajyawarqanku. Cuartelpa oficinanman chayaspataj, Diospa nisqanta kasuyta munasqayrayku mana riyta atisqayta nerqani. Chantapis profesoresniy qowasqanku papelesta rikucherqani, maypichus kʼacha, kasukoj, sumaj wakichisqataj kasqayta willasharqa. Jinapis 10.000 dolareswan multawarqanku, Leavenworth (Kansas) nisqapi carcelmantaj phishqa wataspaj kachawarqanku.

Carcelpeqa soldadospa qhawayninpi, 230 kuraj hermanosta chajraspi llankʼachiwaj kayku. Wakin soldadosqa, guerrapi mana chhapukusqaykuta yacharqanku, allinpajtaj qhawawaj kayku.

 Wakenqa tantakunaykupaj, cárcel ukhuman publicacionesniykuta apaykunaykupaj ima yanapawaj kayku. Carcelpi kamachejpis, Consolación (kunantaj ¡Despertad! sutikun) revistata sapa killa japʼikunanpaj qhelqachikorqa.

Carcelmanta 1946 watapi 16 de febrerota kacharipuwarqanku. Kinsa watallata wisqʼasqa karqani. Chay ratopacha, precursor jina watejmanta llankʼarqani. Leavenworth nisqa llajtamantaj kachawarqanku. Chayman rinayta yachaspa, maytapuni mancharikorqani. Imaraykuchus chaypeqa, Jehovaj testigosninta chejnikoj kanku. Llankʼayqa mana tarikullajchu, astawanraj tiyakunapaj wasisqa.

Uj pʼunchay, wasimanta wasi willashajtiy, carcelpi rejsisqay guardiawan tinkorqani. Paytaj rakhu kʼaspi japʼirisqa qhapariykuwarqa: “¡Llojsiy wasiymanta!”, nispa. Manchariytawan, chay rato ayqerqani. Waj wasipi, uj warmiñataj niwarqa: “Uj chhikanta suyariway”, nispa. Chantataj punkuta wisqʼaykamuwarqa. Jinallapi ventana kicharikamorqa, chʼichi yakuwantaj jichʼaykamuwarqanku. Jinapis ashkha bendicionesta japʼerqani. Tiempowantaj, librosta, revistasta japʼikojkunamanta wakinkuna, Jehovaj testigosninman tukusqankuta yacharqani.

Kay 1943 watapi, misionerosta wakichinapaj Galaad Escuela nisqa Nueva York llajtapi qallarerqa. Noqata 10 kaj clase nisqaman wajyariwarqanku, 1948 watapi 8 de febrerotataj chaypi yachakuyta tukorqani. Chantá Costa de Oro (kunantaj Ghana sutikun) nisqa suyuman kachawarqanku.

Chay suyuman chayaspa, Europamanta runasman, autoridadesman imalla Diosmanta willaj kani. Semana tukukuytataj, uj qotuchakuymanta hermanosta wasimanta wasi willayta yachachej kani. Chantapis karuspi tiyakoj hermanosta waturej kani, imaynatachus willanankutapis yacharichej kani. Costa de Marfil nisqa suyumanpis qotuchakuykunata waturej rerqani.

Africapi runas jina kausayman yachaykukorqani. Adobe chʼujllapi puñoj kani, makiswan mikhoj kani, jispʼarakojpis israelitas jina llajta kantusman rej kani (Deuteronomio 23:12-14). Tukuynin misioneros jinata ruwasqaykurayku, runaqa niña manchachikuwajchu kayku. Wakin autoridadespa warmisninkupis, Bibliamanta yachakuyta qallarerqanku. Chayrayku enemigosniyku, chay suyumanta wijchʼuchiyta munawajtiyku, paykunaqa qosasninkuwan parlaj kanku. Jinamanta chay suyupi qhepakullarqaykupuni.

 Africapi waj misioneros jinallataj, chujchu onqoyta japʼerqani. Chaynejta chiri chiri oqhariwaj, calenturataj musphachiwaj. Wakin kuteqa, quijaday mana kharkatinawanpaj japʼiykukoj kani. Jinapis Diosta kusisqallapuni sirverqani.

Estados Unidosmanta niraj ripushaspa, Eva Hallquistwan rejsinakorqani. Africaman ripojtiy, 4 watasta qhelqanakorqayku. Evaqa, Galaad Escuelapi 21 kaj clase nisqamanta llojsinanta willawarqa. Chaytaj ashkha suyusmanta jatun tantakuypi ruwakunan karqa. Chay tantakoyqa, Estadio de los Yankees (Nueva York llajtapi) nisqapi, 1953 watapi 19 de juliota karqa. Chayman rinaypaj, uj barcoj capitanninwan parlarqani. Jinamanta pusanawanpaj tukuy viajeta paypaj llankʼarqani.

Mama qochapi yakus wakin kutis sinchʼita oqharikojtinpis, Estados Unidosman 22 pʼunchaykunapi chayaporqayku. Usqhayllata Jehovaj testigosninpa Brooklynpi oficinasninkuman Evata maskʼaj rerqani. Chantá chay edificioj terrazanman pusarqani. Maymantachus barcospa sayanan, jatuchaj edificiospis sumajta rikukun. Chaypitaj noqawan casarakunanta nerqani. Casarakusqaykutawan, Costa de Oro nisqaman riporqayku.

Africapi ashkha watasta sirvisqaykutawan, mamaymanta uj carta chayamuwarqayku. Chaypeqa tatay cancerwan onqoykusqanta willawarqa. Chayrayku permisota mañakuytawan, Estados Unidosman rerqayku. Tatayqa manañapuni kutiriyta aterqachu, pisi tiemponmantaj wañuporqa.

Chantá Ghanaman kutiporqayku, 4 watastawantaj chaypi karqayku. Chaywanpis mamayñataj onqoykorqa. Wakin amigosniyku, payta qhawanaykupaj kutipunaykuta yuyaychawarqayku. Chay tiempopaj, 15 watastaña misionero jina llankʼarqani, 11 watastataj warmiywan khuska. Chayrayku mana ajllayta atinapaj jinallachu karqa. Jinapis Estados Unidosman kutiporqayku.

Ujtaj ujtaj mamayta watasta qhawarqayku. Atejtenqa tantakuykunamanpis pusaj kayku. Chaywanpis 1976 wata 17 de enerota, 86 watasniyoj wañuporqa. Chaywanpis aswan llakiyraj suyashawarqayku. Jisqʼon watasninman, Evay cancerwan onqoykorqa. Tukuynejpi jampichejtiypis, señorayqa 1985 watapi 4 de juniota, 70 watasniyoj wañuporqa.

Kay 1988 watapi, Ghanapi Jehovaj testigosninpa oficinanku tukuchakorqa. Chaynejta uj tantakuy ruwakorqa, chaymantaj wajyariwarqanku. ¡Mana qonqanapaj jinapuni karqa! Africaman 40 watas ñaupajta chayashajtiy, chay suyupi pisi hermanoslla karqa. Chaywanpis 1988 watapajqa, 34.000 kurajña karqanku. Kunantaj 114.000 jinaña kanku.

Ghanaman risqaymanta iskay watasninman, 1990 watapi 6 de agostota, Betty Millerwan casarakorqani. Payqa Evaj aswan sumaj amigan karqa. Iskayniykutaj Jehovapaj mayta llankʼallaykupuni. Chantapis abuelitosniykuta, tatasniykuta, Evata ima, paraíso Jallpʼapi kausarimojta rikuyta munayku (Hechos 24:15).

Jehová 70 watas kurajta paypaj llankʼajta saqewasqanpi tʼukurejtiy, kusiymanta waqay waqay chayawan. Chayrayku Jehovaman ashkhata agradecekuni. Kunanqa 90 watas kurajniyojña kani. Jatun Ingeniero Jehovataj, payta tukuy atisqayta sirvinaypaj kallpachallawanpuni.