1 Reyes 2:1-46

2  Wanunanpaqna kaykashqanta tantiyarmi tsurin Salomónta rey David kayno nirqan:  “Lapan runakunanölami noqapis atsikyay patsata kacharinäpaqna kaykä. Wanuptïpis mana mantsakuypa shumaq mandanki.  TAYTA DIOS mandashqankunata cumplir pay munashqanno imaypis kawanki. *Moisés qelqashqan leykunacho nishqannöla estatütunkunata, mandamientunkunata, nishqankunata y ordenashqankunata lapanta cumplinki. Tsayno cumpliptikiqa imata ruraptikipis y maypa aywaptikipis yanapashushpaykimi  lapan promitimashqankunata TAYTA DIOS cumplinqa. Promitimarmi kayno nimarqan: ‘Qampita miraqkuna nishqäkunata cäsukamar lapan yarpayninwan y lapan shonqunwan munashqäno kawarqa imaypis Israel runakunapa mandaqnin reymi kanqa’ ”.*  Tsaypitami mastapis Salomónta rey David kayno nirqan: “Qamqa musyankimi Nerpa tsurin capitán Abnerta* y Jeterpa tsurin capitán Amasata* Sarviapa wawan Joab wanutsiptin wachkunman y lanqinman yawarnin pilchishqanta. Guërracho kaykaqtano yawarninta jichar wanutsishqanpitami runakuna noqata tumpaman.  Kanan shumaq yarpachakuy imata ruranaykipaqpis. Joabtaqa awkinyashqanyaq jawka kawananta ama kachapankitsu.  “Galaad partipita Barzilaipa* tsurinkunata itsanqa kuyapar pachanta qaranki. Paykunami mikuyta kamaripämarqan wawqiki Absalónpita qeshpiptï.  “Tsaynöpis Bahurim markapita kaq Benjamín trïbu runa Gerapa tsurin Simeita imano ushakätsinaykipaqpis yarpachakuy. Paymi pasaypa manakaqman churamashpan tukuyta qayapämarqan Mahanaimman qeshpiykashqä junaq.* Tsayno kaptinpis kutimuptï Jordán mayuman chaskikamänanpaq taripamaptinmi TAYTA DIOSPA jutincho promitirqä mana wanutsinäpaq.  Qamqa payta ama perdonaytsu. Tantiyakuq runa kaykarqa shumaq yarpachakunki imanöpapis wanutsinaykipaq”. Rey David wanushqan 1 Crónicas 29.26-30 10  David wanuykuptinnami *Davidpa Markan nishqanman pampapäkurqan.* 11  Puntataqa Hebrón markachömi qanchis wata rey karqan. Nirkurmi Jerusalénchöpis kimsa chunka kimsa (33) wata rey karqan. Tsawraqa Israel runakunapa mandaqnin rey karqan chusku chunka (40) watami.* 12  Tsaypitaqa Salomónnami papäninpa trukan rey karqan.* Salomón rey kashqan witsan lapan runakunapis alimi kawapäkurqan. Rey Adonías wanushqan 13  Juk junaqmi Haguitpa wawan Adonías aywarqan Salomónpa maman Betsabé watukuq. Chayaykuptinmi Betsabé kayno nirqan: “¿Ali yarpaynikiwanku shamushqanki?” Tsawraqa Adonías kayno nirqan: “Awmi”. 14  Nirkurmi kayno nirqan: “Ruwakuqmi shamushqä, mamïta”. Tsawraqa Betsabé kayno nirqan: “Alichari kaman kaptinqa”. 15  Tsawraqa Adonías kayno nirqan: “Musyashqaykinöpis lapan Israel runakunami yarparqan noqa rey kanäpaq kashqanta. Tsayno kaptinpis TAYTA DIOS kamakätsiptinmi wawqïta churashqa rey kananpaq. 16  Kananqa mastapis ruwakuläshayki, mamïta. Ama ñëgamaytsu”. Niptin Betsabé kayno nirqan: “Kaptinqa alichari kanman”. 17  Tsawraqa Adonías kayno nirqan: “Rey Salomónta ruwapaykalämay Sunam markapita kaq Abisag jipashwan tätsimänanpaq. Qam niptikiqa awnishunkimi”. 18  Tsawraqa Betsabé kayno nirqan: “Rey Salmónta mä nishaqpaq”. 19  Nirkurnami Betsabé rey Salomónman aywarqan Adonías ruwakushqanta ninanpaq. Chayaykuptinmi rey Salomónqa sharkurkur mamanta shumaq respëtuwan chaskikurqan. Nirkurnami trönunman yapay jamakurqan. Maman jamananpaqpis juk trönuta apatsimuptin alawqa kaq nawpanman jamakurqan. 20  Tsawraqa maman kayno nirqan: “Qamta ruwakuqmi shamushqä, hïju. Ama fiyu kaykulaytsu”. Tsayno niptinmi rey kayno nirqan: “Imatapis ruwakamashqaykitaqa awnishaykimi, mamay”. 21  Niptin maman kayno nirqan: “Sunam markapita kaq Abisag jipashwan wawqiki Adoníasta tätsiy, hïju”. 22  Niptin mamanta rey Salomón kayno nirqan: “¿Imanirtaq munanki Abisagwan Adoníasta tätsinäta? Payqa mayornïmi kaykan. Tsaynöpis cüra Abiatar y Sarviapa wawan Joabmi paypa favornin kaykan. Tsayno manakamarqa Adonías rey kananpaq manakamaqnömi kaykanki”. 23  Tsayno nirmi TAYTA DIOSPA jutincho jurashpan rey Salomón kayno nirqan: “Adonías tsayno manakushushqaykipita supayninta mana apatsiptïqa Tayta Dios fiyupa castigamätsun. 24  TAYTA DIOS promitimashqannölami papänï Davidpa trönunman jamatsimashqa rey kanäpaq. Tsayno kaptinmi Tayta Diospa jutincho noqa nï Adoníasta jukla wanutsinanpaq”. 25  Tsayno nirmi jinan höra Joiadapa tsurin Benaíata kacharqan Adoníasta wanutsinanpaq. Tsaymi Benaíaqa aywar Adoníasta jukla wanutsirqan. 26  Nirkurnami cüra Abiatarta rey Salomón kayno nirqan: “¡Imapis manaraq pasashuptiki markayki Anatotpa aywakuy! Qamtapis wanutsinäpaq jutsayki aypämushqanami. Tsayno kaptinpis manami wanutsishaykitsu papänï Davidpa puntanta TAYTA DIOSPA babulninta apamushqaykipita. Tsaynöpis papänïwan iwalmi nakar purishqanki”.* 27  Tsaynöpami Abiatarta Salomón qarqurqan TAYTA DIOSTA sirviq cüra kashqanpita. Tsayno rurarmi cumplirqan Silucho Elípa aylunpaq Tayta Dios nishqanta.* 28  Tsayno rurashqantami Joabtapis wilapäkurqan. Tsaymi paypis mantsakushpan qeshpir TAYTA DIOSPA toldunman amparakur tsaycho *altarpa waqrankunata tsarikurkur ichiraykarqan. Tsayno qeshpirqan Absalónpa favornin mana sharkurpis Adoníaspa favornin sharkushqanpitami. 29  Tsaycho kaykashqanta wilaptinmi rey Salomón Joiadapa tsurin Benaíata kacharqan Joabta tsaycho wanutsinanpaq. 30  Tsaymi TAYTA DIOSPA toldunman aywaykur Joabta Benaía kayno nirqan: “Altarpita yarqamunaykipaqmi rey nishqa”. Tsayno niptin Joab kayno nirqan: “¡Kaypita manami imaypis yarqushaqtsu! ¡Kaylachömi wanushaq!” Tsayno niptinmi reyman kutiykur Benaía wilarqan Joab tsayno nishqanta. 31  Wilaptinmi rey kayno nirqan: “Tsayno niptinqa jinalancho wanurkatsir juk läduman apaykur pampay. Tsaynöpami ishkan capitankunata Joab wanutsishqanpita papänïpis noqapis jutsaynaqna kashaq. 32  Tsayno wanutsiptikiqa TAYTA DIOSMI payta juzganqa jutsaynaq capitankunata wanutsishqanpita. Payqa papänïta mana musyatsiylapami Nerpa tsurin Abnerta y Jeterpa tsurin Amasata tuksirirqan. Abner karqan Israel soldädukunapa capitannin y Amasanami karqan Judá soldädukunapa capitannin. Ishkanpis Joabpita mas ali runami karqan. 33  Paykunata wanutsishqanpita Joab y paypita miraqkuna imayyaqpis maldicionashqa katsun. Davidpita miraqkunata itsanqa TAYTA DIOS yanapaykulätsun ali kawar imaypis ali mandapäkunanpaq”. 34  Tsayno niptinmi Benaíaqa aywaykur Joabta wanutsirqan. Nirkurnami jalqacho kaykaq wayinman apaykur Joabta pampapäkurqan. 35  Tsaypitanami Joabpa trukan soldädukunapa capitannin kananpaq Joiadapa tsurin Benaíata rey Salomón churarqan. Tsaynöpis Abiatarpa trukan cüra kananpaq Sadocta churarqan. 36  Tsaypitana Simeita qayaykatsir kayno nirqan: “Jerusaléncho wayikita ruraykur maypapis mana yarquypa tsaylacho tanki. 37  Markapita yarqur Cedrón raqrata pasarqa wanunkimi. Tsayno wanunaykipaq kikikimi jutsayuq kankipaq”. 38  Niptin Simeiqa reyta kayno nirqan: “Aw, tayta. Nimashqaykitaqa lapantami rurashaq”. Nishqannölami Simeiqa Jerusaléncho tarqan. 39  Tsaycho kimsa watana taykaptinmi ishkay ashmayninkuna qeshpir aywakurqan Maacapa tsurin Aquis kaqman. Aquisqa karqan Gat markapa mandaqnin reymi. Qeshpiq ashmayninkuna Gatcho kaykashqanta mayaykurmi Simeiqa 40  bürrunta karunakurkur ashmayninkunata ashiq Gat markaman aywarqan. Tsaycho tariykurmi Jerusalénman kutitsimurqan. 41  Tsaypitami Salomónta wilarqan Gat markaman aywashqanpita Jerusalénman Simei kutimushqanta. 42  Tsawraqa Simeita qayaykatsir Salomón kayno nirqan: “¿Manaku qamta nirqä Jerusalénpita maypapis yarqurqa wanunaykipaq kashqanta? Tsayno niptï ¿manaku TAYTA DIOSPA jutincho promitimarqayki maypapis mana yarqunaykipaq? 43  Tsayno niykämarqa ¿imanirtaq mana cumplishqankitsu TAYTA DIOSPA jutincho promitimashqaykita? Tsaynöpis noqa nishqäta ¿imanirtaq mana cäsumashqankitsu?” 44  Nirkurnami Simeita rey Salomón kayno nirqan: “Qamqa papänï Davidpa contranmi sharkurqayki. Tsaymi kananqa TAYTA DIOS kamakätsishqa jutsaykipita wanunaykipaq. 45  Noqapaqmi itsanqa TAYTA DIOS kamakätsishqa bendicionninta chaskinäpaq. Tsaynöpis Davidpita miraqkunatami TAYTA DIOS imaypis yanapanqa rey kar trönuncho jamakunanpaq”. 46  Tsaypitanami Joiadapa tsurin Benaíata rey Salomón nirqan Simeita jukla wanutsinanpaq. Tsayno niptinmi waqtapa yarqurishpan jinan höra wanutsirqan. Tsaynöpami rey Salomónqa contrankunapita librina karqan.

Ichic wilacuycuna

Moisés qelqashqan leykuna Moisés qelqashqan leykunaqa kaykan Sinaí jirkacho Tayta Dios tantiyatsishqan mandamientukuna y leykunami. Tsay leykunatami Moisés qelqarqan Éxodo, Levítico, Números y Deuteronomio librukunacho.
Davidpa Markan Davidpa Markanqa manami David yurishqan Belén markatsu karqan, sinöqa Sión jirkancho kaykaq Jerusalén markami. Tsayno jutin karqan jebuseo runakunata tsaypita David qarqushqa kaptinmi (2Sam. 5.6-7). Tsaychömi reypa palaciunta y templuta sharkatsipäkurqan. Jerusalén marka jatunyaptinpis Sión jirkancho kaykaq partilatami Davidpa Markan kashqanta nipäkun.
2.10 Beléncho David yurishqa kaptinpis Jerusaléntami Davidpa Markan nipäkurqan. Tsayno jutin karqan jebuseo runakunata tsaypita David qarqushqa kaptinmi. Tsaypita masta musyanaykipaq liyinki 2Sam. 5.6-9.
altar Altarkunaqa karqan rumiwan perqashqa y qerupita ruraykur jananpa y rurinpa bronciwan enchapashqami. Tsay altarkunachömi uywakunata rupatsir runakuna jutsankunapita perdonashqa kananpaq cürakuna Tayta Diosta manakäriq. Tsaynölami templu rurincho qoripita rurashqa taksha altarpis karqan. Tsaychömi cürakuna inciensuwan qoshtatsiq. Rumipita perqashqa altar imano kashqanta musyanaykipaq rikanki 2Sam. 24.18-cho kaq dibüjuta. Tayta Diosta mana cäsukuq runakunapis altarkunata ruraykurmi ïdulukunata adorapäkuq (Éxo. 30.1-10; Deut. 27.5-6; 2Rey. 16.10-16; 2Crón. 4.1).