Lucas 12:1-59
12 *Fariseukuna contran kaptinpis Jesús yachatsishqanta mayayta munarmi runakuna waranqanpa juntakar tanqanakurraq karkaykarqan. Tsawraqa discïpulunkunata yachatsir Jesús kayno nirqan: “Fariseukunapa levadüranta cuidädu chaskipäkunkiman. Paykunapa levadüranqa ishkay cära kashqanmi kaykan.
2 Imatapis pakaylapa rurashqankunaqa rikakanqami. Pipis mana rikaykaptin rurashqanpis lapanmi musyakanqa.
3 Tsakaycho pakaylapa parlashqaykipis atsikyaqchömi mayakanqa. Punkuta wichqakurkur shapshapyaylapa parlashqaykitapis wayi jananman witsarkurmi qayakuypa wilakärinqa.
Pitapis mana mantsakunantsipaq Jesús yachatsishqan
Mateo 10.28-31
4 “Kuyashqäkuna, qamkunata kaynömi nï: Ama mantsakärinkitsu pipis wanutsishunaykipaq jurapäshuptiki. Wanurkatsishushpayki mastaqa manami imatapis rurashunkipaqnatsu.
5 Tsaypa trukanqa Tayta Dioslata *mantsakäriy. Paymi itsanqa munayniyuq kaykan wanurkatsishushpayki infiernuman qaykushunaykipaq. Tsaymi paytaqa mantsakärinki.
6 “¿Manaku pitsqa pishqukunata ishkay centimulacho rantikärin? Tsayno kaptinpis pishqukunata Tayta Dios imaypis alimi rikan.
7 Aqtsaykipis paypaqqa yupashqalami kaykan. Qamkunaqa tsaytsika pishqupitapis masmi välipäkunki. Tsayno kaykaptinqa ama mantsakäriytsu.
Jesúspa favornin parlaqkuna imano kananpaq nishqan
Mateo 10.19-20, 32-33; 12.32
8 “Noqa kaynömi nï: Pipis runakunapa nawpancho favornï parlaptinqa *Runapa Tsurinpis Tayta Diospa *angilninkunapa nawpancho paykunapa favorninmi parlanqa.
9 Pipis runakunapa nawpancho ñëgamaptinqa noqapis Tayta Diospa angilninkunapa nawpancho ñëgashaqmi.
10 “Runapa Tsurinpa contran parlaptinqa Tayta Dios perdonanqami. Espíritu Santupa contran parlaptinmi itsanqa Tayta Dios imaypis mana perdonanqatsu.* *
11 “*Sinagögakunaman, juezkunaman y autoridäkunaman apashuptikipis ama lakikärinkitsu: ‘¿Imataraq nishaq? ¿Imanöraq parlashaq?’ nishpayki.
12 Parlashqayki hörami Espíritu Santu tantiyatsishunkipaq imata ninaykipaqpis”.
Codiciösu mana kanantsipaq Jesús yachatsishqan
13 Runakunapa chawpinpitami juk runa Jesústa kayno nimurqan: “*Rabí, wawqïta niykuy herenciäta rakipämänanpaq”.
14 Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Amïgu, tsayno manakamänaykipaqqa manami jueznikitsu ni albasyaykitsu kä”.
15 Nirkur runakunata kayno nirqan: “Paqta imaykapaqpis codiciösu kapäkunkiman. Ali kawayqa manami imaykayuqpis kaptikiraqtsu kaykan”.
16 Nirkurmi tinkutsiypa yachatsir kayno nirqan: “Juk rïcu runashi murushqanpita atska cosëchata shuntarqan.
17 Tsawraqa yarpachakurqan kayno nishpan: ‘Kananqa ¿maymantaq tsaytsika mikuyta pirwashaq? Wayï manami aypannatsu pirwanäpaq’.
18 Tsayno yarpachakuykashqanchöshi kayno nirqan: ‘Churakuna wayïta juchuratsirmi mas jatunta sharkatsishaq. Nirkurmi tsayman lapan shuntashqä mikuynïta pirwashaq y imaykäkunatapis churashaq.
19 Atska watapaq tsayno pirwakuykurqa jawkanami mikur upur kushishqa kawakushaq’.
20 Tsayno yarpachakuykaptinshi Tayta Dios kayno nirqan: ‘¡Upa runa, toqshun tsakishqa! ¡Kanan tsakaymi wanunkipaq! Lapan pirwakushqayki ¿pipaqraq kanqa?’ ”
21 Jesús tsayno parlayta usharkurmi kayno nirqan: “Tsaynömi kikilanpaq imaykatapis shuntaq runataqa pasan. Rïcu karpis Tayta Diospaqqa waktsapitapis mas peor lakipaypaqmi kaykan”.
Tayta Diosman yärakunantsipaq Jesús yachatsishqan
Mateo 6.25-34
22 Nirkurnami discïpulunkunata Jesús kayno nirqan: “Ama yarpachakäriytsu kayno nir: ‘¿Imanöraq kawashaq? ¿Imataraq mikushaq? ¿Imataraq jatikushaq?’
23 Manami mikuylapaq ni röpalapaq yarpachakunantsipaqtsu kaykantsi.
24 Shumaq tantiyakäriy pishqukuna imano kawashqantapis. Paykunaqa manami murukuntsu ni cosechantsu ni pirwakuntsu. Tsayno kaykaptinpis Tayta Diosmi mikuyta kamaripan. Tayta Diospaqqa pishqukunapitapis masmi välipäkunki.
25 “Mayjina yarpachakurpis ¿piraq juk kuchus maslatapis winarkunman?
26 Tsaylatapis mana kamäpakuykarqa ¿imanirtaq mikuypaq y röpapaq lakikärinki?
27 “Waytakuna imano winashqantapis tantiyakäriy. Waytakunaqa manami arukuntsu ni putskakuntsu. Noqa kaynömi nï: Waytakuna kuyaylapaq kashqannöqa manami rey Salomónpa röpankunapis kuyaylapaq karqantsu.*
28 Janan shonqula yärakuq runakuna, wara warantin rupatsishqa kananpaq kaykaptinpis qewakunata kuyaylapaqta winaykätsirqa ¿manatsuraq qamkunatapis munashqaykita Tayta Dios kamaripäshunki?
29 “Tsayno kaykaptinqa ama lakikäriytsu: ‘¿Imataraq mikushaq? ¿Imataraq upushaq?’ nishpayki.
30 Kay patsachöqa lapan runakunapis tsaynömi lakikärin. Qamkunapa Taytaykiqa imata munashqaykitapis musyaykanmi.
31 Tsaypa trukanqa Tayta Dios *mandaykashqancho kawapäkunaykipaq yarpachakäriy. Tsayno kawapäkuptikiqa imata munashqaykitapis kamaripäshunkimi.
Waktsakunata yanapanantsipaq Jesús yachatsishqan
Mateo 6.19-21
32 “Kuyashqäkuna, walka uyshanöla karpis ama lakikäriytsu. Qamkunatami Taytayki akrashushqanki pay *mandaykashqancho kawapäkunaykipaq.
33 “Imaykaykikunatapis rantikuykur tsay qellaywan waktsakunata yanapay. Tsayno rurarqa riquëzaykita gloriamanmi churarkaykanki. Tsaytaqa manami suwapis apanqatsu ni puyupis ushanqatsu.
34 Maychömi riquëzayki kaykan tsaylamanmi shonquykipis yarparaykanqa.
Kamarikushqa kanantsipaq Jesús yachatsishqan
35 “Tseqlayki shumaq wachkashqa y atskiki ratatsishqa listula karkaykay.
36 Casaray fiestapita patronnin kutimunanta shuyaraq ashmaykunano kapäkuy. Tsay ashmaykunaqa patronnin chayaykur takakuptin juklami punkuta kichapanqa.
37 Patronnin chayashqanyaq shuyakuq ashmaykunaqa pasaypami kushikärinqa. Rasunpami kayno nï: Kikin patronmi ashmayninkunata mësaman jamaykatsir mandilta jatikurkur paykunata sirvinqa.
38 Pulan paqas o walpa waqay höra patronnin kutimur shuyaykaqta tariptin ashmayninkuna kushikärinqami.
39 “Tantiyakäriy. Imay höra suwa shamunanpaq kashqanta musyarqa mana punuypami wayinta pipis täpanman.
40 Tsaynöla qamkunapis kamarikushqala karkaykay. Mana musyashqayki hörami elaqpita *Runapa Tsurin shamunqa”.*
Ashmayman Jesús tinkutsishqan
Mateo 24.45-51
41 Tsawraqa Pedro kayno tapurqan: “Tayta, tsayno yachatsishqaykiqa ¿noqakunalapaqku o lapan runakunapaqwanku kaykan?”
42 Niptin Jesús kayno nirqan: “Mas yärakuypaq y tantiyakuq kaq ashmaynintami wayinman patronnin churan wakin ashmaykunatapis höralancho qarananpaq.
43 Patronnin kutimur yätsishqanno lapantapis ruraykaqta tariptin tsay ashmay pasaypami kushikunqa.
44 Rasunpami kayno nï: Tsay ashmaypa makinmanmi lapan imaykantapis patronnin churanqa.
45 Mana yärakuypaq ashmay karmi itsanqa ‘patronnï manaraqmi kutimunqaraqtsu’ nir ashmay mayinkunata warmitapis olqutapis maqan y upyaq mayinkunawan mikur upyar qoyäkun.
46 Tsayno kaykaptinmi mana yarpashqan höra elaqpita patronnin kutimur wakin mana cäsukuqkunatawan tsay ashmayta mana kuyapaypa castiganqa.
47 “Patronnin nishqanta musyaykar mana wiyakuypa lutanta ruraq ashmaytaqa fiyupami castiganqa.
48 Mana musyayninpa lutanta ruraq ashmaytami itsanqa aläpa mana castiganqatsu. Tsaynölami Tayta Diospis mas yärakushqan kaqkunata cuentata mas mananqa.
Chikishqa kananpaq kashqanta Jesús nishqan
Mateo 10.34-36
49 “Noqaqa shamushqä kay patsacho ninata ratatsinäpaqmi. ¡Maynapis rupaykänantami munä!*
50 Itsanqa manaraq tsayno kaptin fiyupa nakatsimarraqmi wanutsipäkamanqa. Tsaytami pasaypa lakikur shuyarä.
51 “¿Kay patsacho runakuna jawkala kawananpaq shamushqätaku yarparkaykanki? Manami tsaypaqtsu shamushqä, sinöqa kikinpura chikinakunanpaqmi.
52 Tsaymi kananpita juk wayicho pitsqa tarqa ishkay kaqpa contran kimsa sharkunqa. Ishkay kaqnami kimsa kaqpa contran sharkunqa.
53 Taytanmi tsurinta chikinqa y tsurinmi taytanta chikinqa. Mamanmi wawanta chikinqa y wawannami mamanta chikinqa. Suedranmi lumtsuyninta chikinqa y lumtsuyninnami suedranta chikinqa”.
Jesús rurashqankunata mana tantiyapäkushqan
Mateo 16.2-3
54 Tsaycho juntaraykaq tsaytsika runakunatami Jesús kayno nirqan: “Inti jeqanan kaqpa pukutay yurimuptinqa: ‘Tamyanqami’ nipäkunki y nipäkushqaykinölami tamyan.
55 Sur kaq lädupita wayra wayrämuptinqa ‘shananqami’ nipäkunki y nipäkushqaykinölami shanan.
56 ¡Ishkay cära runakuna! Tsaykunata tantiyaykarqa ¿imanirtaq rurashqäkunata rikaykar Tayta Dios kachamashqanta mana tantiyapäkunkitsu?
Juezman manaraq chayar arreglanantsipaq Jesús nishqan
Mateo 5.25-26
57 “¿Imanirtaq mana tantiyapäkunkitsu imano kawanaykipaq kashqanta?
58 “Pipis quejashuptiki autoridäman manaraq chayar jukla arreglapäkuy. Mana arreglaptikiqa juezmanmi apatsishunki. Jueznami wardiakunawan carcilman wichqatsishunkipaq.*
59 Noqa kaynömi nï: Tsaypita manami yarqunkipaqtsu lapan jaqanta manaraq pägarqa”.
Ichic wilacuycuna
^ fariseo runa Fariseukunaqa Moisés qelqashqan leykunata lapantami yachakärirqan. Tsay leykuna jananmanmi mas leykunata y costumbrikunata yapapäkurqan (Mar. 7.1-4). Tsaykunata yachaykarpis runa mayinta manami kuyarqantsu (Mat. 16.5-12; 23.1-36).
^ mantsakuy, Diosta mantsakuy Tayta Diosta mantsakurqa tantiyantsi kuyakuq y perdonakuq karpis jutsa rurayta mana kachariqkunata castigashqantami (Éxo. 34.6; Heb. 10.31). Tayta Dios munayniyuq kashqanta rikar Israel runakunapis payta mantsakurqanmi (Éxo. 14.31; Jos. 4.24; 1Sam. 12.18). Tsaymi Tayta Diosta mantsakur payta adorar cäsukuntsi (Deut. 5.29; 10.12-13; Jos. 24.14) y runa mayintsiwan ali kawantsi (Lev. 25.17, 36, 43). Tayta Diosqa payta mantsakuqkunapa amïgunmi kaykan (Sal. 25.14).
^ Runapa Tsurin Runapa Tsurinpaq parlarqa Jesucristo kikinpaqmi parlarqan (Juan 9.35-37). Tsaynöpami tantiyatsirqan Daniel 7.13-14-cho qelqaraykashqanno Runapa Tsurin kashqanta, kutimunanpaq kashqanta (Mat. 13.41-42; 24.27, 30, 44; 25.31) y lapanpaq munayniyuq kashqanta (Mar. 2.10; 2.28).
^ ángel Kay patsata manaraq kamarmi angilkunata Tayta Dios kamarqan payta sirvinanpaq. Angilkunaqa manami imaypis wanuntsu. Tayta Diospa nawpancho karmi imaypis alabarkaykan (Isa. 6.1-3; Apoc. 5.11-12).
^ 12.10 Espíritu Santuqa jutsantsita kacharir Jesucristuta chaskikunantsipaqmi tantiyatsimantsi (Juan 16.8-11). Tsaymi Espíritu Santupa contran parlarqa pay tantiyatsishqanta mana chaskikur Jesucristutapis mana chaskikuntsu (Hech. 7.51). Jesucristuta chaskikuq kaqmi itsanqa perdonashqa kanqa.
^ 12.10 Mat. 12.32.
^ sinagöga Sinagögaqa Israel runakuna juntakänan wayimi karqan. Tsaymanmi juntakäriq Tayta Diosta manakärinanpaq, Moisés qelqashqan leykunata yachakärinanpaq, sesionkunata rurapäkunanpaq y wamrakuna liyiyta yachakärinanpaq (Mar. 1.21; Juan 9.34; Hech. 15.21).
^ rabí Rabíqa Tayta Diospa palabranta yachaq y yachatsiq runami karqan. Jesucristo kawashqan witsanmi Tayta Diospa palabranta yachatsir markan markan rabíkuna puripäkurqan. Rabíkunawanmi wakin runakunapis yachakuyta munar puripäkurqan. Tsay runakunatami rabípa discïpulun kashqanta nipäkurqan. Jesucristupis rabími karqan (Juan 1.38; 3.2, 26; 4.31; 6.25).
^ 12.27 1Rey. 10.4-7; 2Crón. 9.3-6.
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ Runapa Tsurin Runapa Tsurinpaq parlarqa Jesucristo kikinpaqmi parlarqan (Juan 9.35-37). Tsaynöpami tantiyatsirqan Daniel 7.13-14-cho qelqaraykashqanno Runapa Tsurin kashqanta, kutimunanpaq kashqanta (Mat. 13.41-42; 24.27, 30, 44; 25.31) y lapanpaq munayniyuq kashqanta (Mar. 2.10; 2.28).
^ 12.40 Mat. 24.44.
^ 12.49 Ninata ratatsinanpaq nishqanqa Jesucristo mana alita ushakätsinanpaq (3.9, 17; 9.54) o runakuna chikinakunanpaq (12.51-53) o Espíritu Santuta kachamunanpaq kashqantami (3.16) niykan.
^ 12.58 Jueztami Tayta Diosman tinkutsin. Tsaymi Jesucristo nirqan tiempu kashqanyaq Tayta Diosta perdonta manakunantsipaq.
