Proverbios 1:1-33
1 Kaychömi qelqaraykan Israel nacionpa mandaqnin rey Salomón rimashqan proverbiukuna* *. Payqa rey Davidpa tsurinmi karqan.
2 Kay proverbiukunata rimarqan runakuna ali kawapäkunanpaq, lutankunata mana rurapäkunanpaq, yätsikuykunata tantiyakärinanpaq,*
3 anyapashqankunata chaskikärinanpaq, respitakuq kapäkunanpaq, alilata rurapäkunanpaq y formal runa kapäkunanpaq.
4 Tsaynöpis kay proverbiukunata rimarqan mana tantiyakuq runakuna tantiyakärinanpaq y mözukuna y jipashkuna ali yarpayniyuq kapäkunanpaq.
5 Tantiyakuq runaqa kay proverbiukunata chaskikunmi. Tsaynöpami mas tantiyakuq y yachaq rikakun.
6 Tsaynölami yachaq runakuna nishqanta, tinkutsiypa yätsishqanta y sasa tantiyaypaq nishqantapis tantiyakun.
7 Tantiyakuq kaytaqa qalaykuntsi TAYTA DIOSTA *mantsakurmi. Mana tantiyakuq runaqa ali kawayta y ali yachatsikuyta manami chaskikuntsu.*
Jutsa ruraq runakuna yätsishqanta mana chaskipänanpaq nishqan
8 Taytayki yätsishushqaykita chaskikuy, hïju.Mamayki yachatsishushqaykitapis ama qonqaytsu.
9 Paykuna tantiyatsishushqaykiqa kuyaylapaq corönano y kuyaylapaq walqanömi kaykan.*
10 Mana ali amïgukuna jutsata ruranaykipaq nishuptikipis ama cäsupaytsu, hïju.
11 Paykunaqa capazmi kayno nishunkipaq:“Aku noqakunawan aywapäkushun.Jawka purikuqkunata shuyaykur wanutsishun.
12 Ali kawaykaq runakunatapis mana kuyapaypa ushakätsishun.Pitapis jukla supayninta apatsishun.
13 Imaykankunatapis apakur rïcuyäshun.Wayintsicho imapis manami pishïmäshuntsu.
14 Noqakunaman shamuy rïcuyänaykipaq.Lapan suwakushqantsitami rakipänakushunpaq”.
15 ¡Tsayno nishuptikipis ama chaskipaytsu, hïju!¡Tsay lutan yätsikuq runakunapita witikuy!*
16 Paykunaqa mana alita rurananpaq jukla cörripäkun.Runakunata mana kuyapaypami wanurkaykätsin.*
17 Trampa churashqantsita rikarqa pishqukunapis manami yaykuntsu.
18 Tsay runakunami itsanqa mana tantiyakuypa kikinkunapaq trampata churarkaykan.
19 Tsaynölami kikilanpaq imatapis munaqkunaqa yarpachakuykashqalancho wanur ushakanqa.
Tantiyakuq kananpaq yätsishqan
20 Tantiyakuyqa wilakuq runanömi cällikunacho y pläzakunachöpis wilakuykan.
21 Tsaynöpis markaman yaykuna punkukunacho y runakuna mas purishqan cällikunachömi kayno nir wilakuykan:*
22 “Mana tantiyakuq mözukuna, ¿imanirtaq mana yarpachakärinkitsu alita ruranaykipaq?Burlakuqkuna, ¿imanirtaq runakunata asipälar kakunki?Toqshun tsakishqa runakuna, ¿imayyaqtaq mana tantiyakärinkitsu?
23 Lutanta mana ruranaykipaq anyapashqäta shumaq chaskikamay.Chaskikamaptikiqa tantiyakuq kanaykipaq yachatsishaykimi.
24 “Tantiyatsinäpaq qayaykaptïpis qamkunaqa manami cäsukamashqankitsu.
25 Lutanta mana ruranaykipaq anyapashqätapis manami chaskikamashqankitsu.Tantiyatsiptïpis manami cäsukamashqankitsu.
26 Tsaymi desgracia pasashuptiki mana kuyapäshaykitsu.Asikushaqmi pasaypa mantsakashqa puriptiki,
27 nakar fiyupa mantsakaptikiy ima ruraytapis mana kamäpakur lakikuptiki.Tsay desgraciakuna pasashunki huracán wayra imatapis apaqnömi.
28 “Tsayno pasashushqayki höra yanapanäpaq manamaptikipis manami cäsushaykitsu.Mayjina ashimarpis manami tarimankipaqtsu.
29 Desgracia pasashunki tantiyakuq kayta mana munashqaykipita y TAYTA DIOSTA mana *mantsakushqaykipitami.
30 Qamkunaqa yätsishqäkunata manami chaskikärishqankitsu.Lutanta mana ruranaykipaq anyapaykaptïpis manami cäsumashqankitsu.
31 Mana alikunata ruraq kashqaykipitami nakapäkunkipaq.Jutsa rurashqaykipita pasaypa lakikurmi puripäkunkipaq.
32 “Mana tantiyakuqkunaqa mana cäsukuq kashqanpitami wanunqapaq.Toqshun tsakishqakunaqa mana chaskikuq kashqanpitami nakanqapaq.
33 Yätsishqäkunata chaskikuqkunami itsanqa ali kawapäkunqapaq.Paykunataqa manami ima desgraciapis pasanqatsu”.
Ichic wilacuycuna
^ 1.1 Proverbiuqa walka palabralawan yätsikuymi kaykan.
^ 1.1 1Rey. 4.32; Prov. 10.1; 25.1.
^ 1.2 Stg. 1.5; 3.13-17.
^ mantsakuy, Diosta mantsakuy Tayta Diosta mantsakurqa tantiyantsi kuyakuq y perdonakuq karpis jutsa rurayta mana kachariqkunata castigashqantami (Éxo. 34.6; Heb. 10.31). Tayta Dios munayniyuq kashqanta rikar Israel runakunapis payta mantsakurqanmi (Éxo. 14.31; Jos. 4.24; 1Sam. 12.18). Tsaymi Tayta Diosta mantsakur payta adorar cäsukuntsi (Deut. 5.29; 10.12-13; Jos. 24.14) y runa mayintsiwan ali kawantsi (Lev. 25.17, 36, 43). Tayta Diosqa payta mantsakuqkunapa amïgunmi kaykan (Sal. 25.14).
^ 1.8-9 Prov. 6.20-21.
^ 1.16 Isa. 59.7; Rom. 3.15.
^ 1.20-21 Prov. 8.1-3.
^ mantsakuy, Diosta mantsakuy Tayta Diosta mantsakurqa tantiyantsi kuyakuq y perdonakuq karpis jutsa rurayta mana kachariqkunata castigashqantami (Éxo. 34.6; Heb. 10.31). Tayta Dios munayniyuq kashqanta rikar Israel runakunapis payta mantsakurqanmi (Éxo. 14.31; Jos. 4.24; 1Sam. 12.18). Tsaymi Tayta Diosta mantsakur payta adorar cäsukuntsi (Deut. 5.29; 10.12-13; Jos. 24.14) y runa mayintsiwan ali kawantsi (Lev. 25.17, 36, 43). Tayta Diosqa payta mantsakuqkunapa amïgunmi kaykan (Sal. 25.14).
