1, 2. ¿Imanirtaq nintsik Bibliaqa alläpa väleq qarë kanqanta?

¿IMA ninkimanraq juk amïguïki juk qarëniki qorishuptiki? ¡Jinan hörachi kichëta munankiman! Amïguïki tsënö yarpärishunqëkipitaqa alläpachi kushikunkiman, y shonqupita patsëchi agradecikunkiman.

² Bibliaqa Diosnintsikpa alläpa väleq qarëninmi. Ni mëqan librupis mana yachatsikunqantam Bibliaqa yachatsikun. Këllaman pensarishun: Bibliam nimantsik ciëluta y Patsata Diosnintsik kamanqanta, y tsëpita, punta nunata y punta warmita ruranqanta. Jina Bibliachöqa tarintsik, problëmakunapa pasashqa yanapakoq consëjukunatam. Jinamampis, kë Patsa shumaq tikrananta Diosnintsik munanqanta, y tsëta imanö ruramunampaq kaqtam willamantsik.

3. ¿Imatataq Bibliachö yachakunki?

³ Diosnintsikqa amïgun kanëkita munanqantam Bibliachöqa yachakunki. Y pëpita mas yachakurqa, masmi pëman confiakunki.

4. ¿Bibliapaq imata musyanqantsiktaq alläpa admirakïpaq?

⁴ Bibliataqa 3.200 idiömapitapis masmanmi traduciyashqa, y mëtsika millontam rurayämushqa. Entëru Patsachöqa cäsi llapan nunakunam idiömankunachö Bibliata leyita puëdiyan. Y cada semänam juk millonpitapis mas Bibliakuna pï mëpa makinman chan. Awmi, Bibliaqa manam wakin librukunanötsu.

5. ¿Imanötaq musyantsik Bibliaqa ‘Diospita shamunqanta’?

 ⁵ Bibliaqa ‘Diospitam shamun’ (leyi 2 Timoteu 3:16). Peru wakin niyanqannöpis, “nunakunalla escribishqa këkäyaptinqa, ¿imanötaq Diospita shamunman?”. Buënu, kikin Bibliachö ninqannöpis, tsë nunakunaqa “santu espïritu pushaptin[mi] Diospita shamunqankunata parlayarqan” (2 Pëdru 1:21). Këman pensarishun, juk trabajadorninta juk nuna cartata escribitsikunman. Tsëqa, ¿pipataq tsë carta? Tsë escribitseq nunapam, manam trabajadornimpatsu. Tsënöllam Diosnintsikpis kikimpa pensamientunkunata mëtsika nunakunata escribitsirqan. Tsëmi nintsik Bibliaqa Diospita shamunqanta. Awmi, Bibliaqa  ‘Diospa rasumpa palabranmi’ (1 Tesalonicensis 2:13; rikäri 2 kaq nötata).

6, 7. ¿Imanirtaq nintsik Bibliapa yachatsikïninkunaqa mana contranakunqanta?

⁶ Bibliataqa 1.600 watataraqmi atska nunakuna escribir ushayarqan, y manam tsë tiempullachötsu kawayarqan. Wakinqa alli estudiashqam kayarqan, peru wakinqa manam. Por ejemplu, jukqa doctormi karqan. Wakinnam, chakra nunakuna, pescadorkuna, mitsikoqkuna, Diospa willakoqninkuna, juezkuna y reykuna kayarqan. Tsënö kaptimpis, Bibliapa yachatsikïninkunaqa manam contranakuntsu, antis qallanampita ushananyaqmi juk asuntullapaq parlan. *

⁷ Bibliapa qallanan capïtulunkunachöqa parlan, imëka sufrimientukuna kë Patsachö imanö qallanqampaqmi. Y ushanan capïtulukunachöqa parlan, tsë problëmakunata ushakäratsir Diosnintsik kë Patsata altsamunampaq kaqtam. Jina qallanampita imakuna pasakunqanta, y Diosnintsikqa llapan parlanqanta imëpis cumplinqantam willakun.

8. ¿Imakunataq rikätsikun ciencia asuntupaq parlarpis Bibliaqa rasumpa kaqllata ninqanta?

⁸ Bibliataqa manam ciencia asuntuta yachatsikunampaqtsu ni escuëlakunachö utilizäna libru kanampaqtsu escribiyarqan. Peru ciencia asuntupaq parlarqa rasumpa kaqllatam imëpis nin. Jina tsëmi  rikätsikun Bibliaqa Diospa Palabran kanqanta. Këman pensarishun, Levïticu librum willakun israelïtakunata tukïläya qeshya mana tsarinampaq Diosnintsik imata ninqanta. Y tsë librutaqa escribiyarqan imëka rakchakuna (qanrakuna) qeshyatsikunqanta pipis manaraq musyaptinmi. Jina Bibliaqa nin Patsaqa ‘mana kaqllachö’ këkanqantam, y tsëqa rasun kaqllam (Job 26:7). Jinamampis unëqa pensayarqan Patsaqa plänu kanqantam, peru Bibliaqa willakushqanam karqan redondu kanqanta (Isaïas 40:22).

9. ¿Imataq rikätsikun Bibliaqa imëpis rasumpa kaqllata willakunqanta?

⁹ Unë pasakunqankunapaq parlarpis Bibliaqa rasumpa kaqllatam willakun. Peru wakin librukunawanqa manam tsënötsu pasakun, porqui höraqa manam rasumpa kaqtatsu escribiqninkuna willakuyan. Por ejemplu, höraqa manam willakuyantsu nacionninkuna ima guërrachöpis perdinqanta. Peru Bibliata escribiqkunaqa Israel nacionchö wakin guërrakunata perdiyanqantapis willakuyarqanmi. Y wakinqa kikinkuna pantayanqantapis escribiyarqanmi. Moisesmi juk kuti mana allita ruranqanta y tsënöpa Diosnintsik castiganqanta Nümerus libruman escribirqan (Nümerus 20:2-12). Awmi, llapampis rasumpa kaqllata escribiyanqanmi rikätsikun Bibliaqa Diospita shamunqanta y confiakïpaq kanqanta.

10. ¿Imanirtaq Bibliachö këkaq consëjukunaqa alläpa yanapakun?

¹⁰ Bibliaqa “Diospita[m] shamun, y alläpa allim yachatsikunapaq, imachö mana alli këkäyanqanta  rikätsikunapaq, imëkatapis altsanapaq” (2 Timoteu 3:16). Bibliachö këkaq consëjukunaqa Jehovä Diospitam shamun, tsëmi alläpa yanapakun. Porqui pëmi kamamashqantsik, tsëmi imanö pensanqantsikta y imanö sientikunqantsikta alleq musyan. Pëqa pipitapis masmi reqimantsik, y kushishqa kanatam munan. Y alleqmi musyan noqantsikpaq ima alli y mana alli kanqanta.

11, 12. (1) ¿Ima shumaq consëjukunatataq Mateupa 5 a 7 capïtulunkunachö tarintsik? (2) ¿Ima maschö yanapakoq consëjukunatataq Bibliachöqa tarintsik?

¹¹ Mateupa 5 a 7 capïtulunkunachömi alli consëjukunata tarintsik. Tsëchömi Jesus parlarqan kushishqa këta imanö tarinapaq kaqta, nuna mayintsikwan alli kawakunapaq imata ruranapaq kaqta, imanö mañakunapaq kaqta y qellëta imanir mana kuyanapaq kaqta. Tsëkunapaq Jesus parlanqampita 2.000 watana pasarishqa kaptimpis, tsë consëjukunaqa kananyaqmi alläpa yanapakun.

¹² Jina Bibliachö këkaq consëjukunaqa, familiantsikwan alli kawakunapaq, alli trabajador kanapaq y pï mëwampis alli kawakunapaqmi yanapamantsik. Awmi, pï kashqapis, mëpita kashqapis y ima problëmayoq kashqapis Bibliapa consëjunkunaqa yanapakunmi (leyi Isaïas 48:17; rikäri 3 kaq nötata).

13. ¿Imatataq Babilonia markapaq Isaïas willakurqan?

¹³ Biblia willakunqankunaqa atska kutichönam cumplikashqa. Juk ejempluta rikärishun: Diospa willakoqnin Isaïasmi nirqan Babilonia markata imanö  ushakätsiyänampaq kaqta (Isaïas 13:19). Tsë markaqa jatun perqakunayoq y jatun punkukunayoqmi karqan, y juk mayum entëru kuchumpa pasaq. Peru Isaïasqa nirqan tsë mayu tsakinampaq kaqta y punkunkuna kicharëkar quedanampaq kaqtam. Jina tröpakuna mana pelyashllapa tsë markaman yëkuyänampaq  kaqta, y tsë tröpakunapa mandaqnimpa jutin Cïru kanampaq kaqtam willakurqan (leyi Isaïas 44:27-45:2; rikäri 4 kaq nötata).

14, 15. ¿Imanötaq Isaïas willakunqankuna cumplikarqan?

¹⁴ Tsë willakïkunata Isaïas escribinqampita 200 wata pasarishqanchömi atska tröpakuna Babiloniaman chäriyarqan. Y ¿pitaq tsë tröpakunapa mandaqnin karqan? Persia nacionpa reyninmi. ¿Y imataq jutinqa karqan? Biblia willakunqannöllam jutinqa Cïru karqan. Tsënömi Babiloniapaq Biblia willakunqankuna cumplikar qallëkurqan.

¹⁵ Tsë paqasqa, Babilonia markachöqa fiestata rurarmi këkäyarqan. Markankunata juk mayu y jatun perqakuna tsapaptinmi imapis mana pasanampaq kaqta pensayarqan. Peru Cïruwan tröpankunaqa tsë mayutam juk lädupa jitariyarqan, y yaku  wallkäriptinmi tsimpar qallëkuyarqan. Y tsë markataqa, ¿perqankuna tsaparqanku? Manam, porqui Biblia willakunqannömi punkunkunata kichëllata dejariyänaq. Tsënöpam Persia soldädukunaqa mana pelyashllapa tsë markata ushakäratsiyarqan.

16. (1) ¿Imatataq Babilonia markapaq Isaïas willakurqan? (2) ¿Imanötaq musyantsik Isaïas willakunqan cumplikashqanta?

¹⁶ Babilonia markachö pipis manana täränampaq kaqtam Isaïasqa willakurqan. “Manam ni imëpis tsëchöqa tärayanqanatsu” nirqanmi (Isaïas 13:20). ¿Y cumplikashqaku? Awmi. Kanan witsanqa, Babilonia markaqa pasëpa raqällanam kakïkan, y Bagdad nishqan markapita (Irak nacionchö) ura kaq lädupam 80 kilömetruchönö këkan. Manam pipis tsëchö tärantsu. Biblia ninqannömi Jehoväqa tsë markata chipyëpa ushakäratsirqan (Isaïas 14:22, 23). *

17. ¿Imanirtaq confiakushwan llapan parlanqanta Jehovä cumplimunampaq kaqman?

¹⁷ Bibliapa atska willakïninkunanam cumplikashqa. Tsëmi confiakunantsik wakin kaq willakïninkunapis cumplikänampaq kaqman. Jehoväqa parlanqanta cumplirmi kë Patsata juk shumaq Patsaman tikratsimunqa (leyi Nümerus 23:19). Jinamampis, tsëchöqa mana wanushpam kawakushun, porqui Diosqa manam ulikuntsu (Tïtu 1:2). *

18. ¿Ima nirqantaq ‘Diospa palabrampaq’ apostol Pablu?

¹⁸ Këyaqqa rikärirqunki Bibliaqa wakin librukunapita jukläya kanqantam. Yachatsikïninkunaqa manam contranakuntsu. Ciencia asuntupaq y unë pasakunqankunapaq parlarqa rasumpa kaqllatam willakun. Jinamampis Bibliachöqa alli consëjukunam kan, y willakïninkunaqa atskanam cumplikashqa. Peru manam tsëllatsu. Apostol Pablum kënö nirqan: “Diospa palabranqa kawaqmi, y alläpa poderyoqmi”. ¿Y imanirtaq tsënöqa nirqan? (Leyi Hebrëus 4:12).

19, 20. (1) ¿Imachötaq Bibliaqa yanapashïnikita puëdin? (2) ¿Imanötaq Diosnintsikta agradecikunkiman Bibliata qaramanqantsikpita?

¹⁹ Bibliaqa puëdinmi vïdëkichö yanapashïnikita. Porqui kikikita alli reqikunëkipaqmi yanapashunki, juk parlakïchöqa, sentimientïki y pensamientïki alli o mana alli këkanqanta cuentata qokunëkipaqmi yanapashunki. Por ejemplu, itsachi Diosta kuyanqantsikta pensashwan, peru Bibliaqa nin, pëta kuyaqkunaqa mandamientunkunata wiyakuyanqantam.

²⁰ Clärum këkan, Bibliachöqa Diospa pensamientunmi këkan. Tsëmi Diosnintsikqa munan Bibliata kuyanëkita, leyinëkita y estudianëkita. Tsë qarënimpita Diosnintsikta agradecikï. ¿Imanötaq tsëta rurankiman? Bibliapita yachakur sïguï. Tsëqa llapantsikpaq Diosnintsik imata munanqantam entiendirinki. Juknin kaq capïtuluchömi tsëta yachakushun.