1-3. (1) ¿Imanirtan papäninkunaqa wamrankunata limpiu katsiyan? (2) ¿Imanirtan Jehoväqa sirweqninkuna limpiu y allikuna ruranata munan?

 JUK MAMA escuëlaman pishi wamranta mandarqa, wamran bañakushqa y limpiu röpawan ëwanantam munan. Limpiu kaptinqa, papäninkunapaqmi wakin nunakuna allita parlayanqa y wamrapis manam qeshyapäkunqatsu.

² Teytantsik Jehoväqa llapanchö limpiu kanata y  allikunata ruranatam munan (Salmus 18:26). Tsënö kashqaqa allim kawakushun y rikämaqnintsikkunapis Jehovä Diospaqmi alli parlayanqa (Ezequiel 36:22; leyi 1 Pëdru 2:12).

³ ¿Imakunachötan limpiu kanantsik, y imanötan limpiu këqa yanapakun? Limpiu kë imëkachö yanapakunqanta yachakurishun.

4, 5. (1) ¿Imanirtan limpiu kanapaq kallpachakuntsik? (2) ¿Imatatan Jehovä kamanqankunapita yachakuntsik?

⁴ Jehovä Diospitam yachakuntsik limpiu këta y alli kaqta rurëta (Levïticu 11:44, 45). “Diosnö këta” munarmi, llapanchö limpiu kanapaq kallpachakuntsik (Efesius 5:1).

⁵ Teytantsik Jehoväqa limpiu kanatam munan, tsëtaqa kamanqankunachömi rikantsik. Limpiu Patsachö nunakuna kawayänampaqmi, kë Patsa kikinlla limpiakänampaq imëkata patsätsishqa. Tamyaramuptin Inti o Rupay yarqaramuptinqa, tsë tamya yakuqa pukutënömi ciëluman kutin, tsëpitanam yapë tamyaramun. Kë Patsachöqa mana rikanqantsik ichisaq kurukunam kan, tsë kurukunam jitanqantsik basürata wanuman tikratsiyan. Tsënöpam Patsantsikqa kananyaq limpiu këkan (Jeremïas 10:12; Romänus 1:20).

6, 7. ¿Imatatan yachakuntsik Moises qellqanqan Leypita?

⁶ Moiseswan qellqatsinqan Leychöpis, Jehovä Diosqa limpiu kayänampaqmi sirweqninkunata mandarqan. Jehovä Dios yanapananta munarqa,  israelïtakunaqa limpium kayänan karqan. Mas sagrädu kaq cuartuman yëkunampaq Dios akranqan sirweqninkunaqa, ishkë kutiran bañakuyaq (Levïticu 16:4, 23, 24). Tsënöllam templuchö yanapakoqkunapis, makinkunata y chakinkunata paqakuyaq o awikuyaq (Exodu 30:17-21; 2 Crönicas 4:6). Kë mandakuykunata mana cäsukoqkunataqa, höraqa wanuratsiyaqmi (Levïticu 15:31; Nümerus 19:17-20).

⁷ Moises qellqanqan Leyqa, limpiu kayänampaqmi yachatsikurqan. Jehovä Diosqa, llapan sirweqninkuna limpiu kayänantam munan (Malaquïas 3:6). ¿Imatatan tsë Leypita yachakuntsik? Teytantsik Jehoväqa llapanchö limpiu kanatam munan (Santiägu 1:27).

8. ¿Imatatan ruranantsik Diosnintsik kuyamänapaq?

⁸ Jehovä Diosnintsik kuyamänapaqqa manam bañakunantsikllatsu, röpantsikllatatsu taqshanantsik ni wayintsikllatatsu limpianantsik. Pë kuyamänapaqqa munanqannömi sirwinantsik, allikunatam ruranantsik y pensënintsikpis limpium kanan.

9, 10. ¿Imatatan ruranantsik Diosnintsik kuyamänapaq?

⁹ Diosnintsik munanqannö sirwishun. Babiloniaman apayanqan witsanqa, santunkunata adorarnin melanëpaq ruraq nunakunawanmi israelïtakuna juntu täräyarqan. Willakoqnin Isaïaswanmi, Jehovä Diosqa israelïtakunata willatsirqan munanqannö yapë sirwiyänampaq y markankunaman kutiyänampaq.  Jehovämi kënö nirqan: “Pëpita yarqukuriyë markallä, pëpa jutsankunata rurëta mana munarqa” (Revelacion 18:4). Manam Babilonia nunakunanötsu, israelïtakunaqa Jehoväta adorayänan karqan.

¹⁰ Kanan witsan Diospa sirweqninkunapis, mana alli religionkuna rurayanqankunataqa manam rurantsiktsu (leyi 1 Corintius 10:21). Më tsëchömi nunakunaqa, mana alli religionkuna patsätsinqan costumbrikunata y rurëkunata rurayan. Wakin markakunachöqa creiyan mana wanoq almayoq kanqantsikta, wanushqakunata lütunapaq kaqta y maskunatam (Eclesiastes 9:5, 6, 10). Familiantsikkunaqa tsëkunata ruranapaqmi nimantsik. Tsënö kaptimpis, Jehovä Diosnintsik kuyamänata munarmi tsë mana alli religionkuna patsätsiyanqanta rurantsiktsu (Hëchus 5:29).

11. ¿Imatatan ruranantsik Dios munanqannö kawanapaq?

¹¹ Rurënintsik alli katsun. Teytantsik Jehovä munanqannö kawanapaqqa, rakcha rurëkunataqa manam ruranantsiktsu (leyi Efesius 5:5). Palabran Bibliachömi Jehoväqa nimantsik, “Gobiernunta herenciatanö” chaskita munarqa, “rakcha rurëkunapita” qeshpir ëwakunapaq o chikinapaq (1 Corintius 6:9, 10, 18). (Rikäri 249 päginachö 22 kaq yachatsikuyta “Diosnintsik munanqannö kawanapaq”).

12, 13. ¿Imanirtan limpiu pensëyoq kanantsik?

¹² Yarpënintsik limpiu katsun. Imaman yarpanqantsiktam masqa rurantsik (Mateu 5:28; 15:18, 19). Jutsasapa nuna karmi imëka mana alli  pensëkunayoq kantsik. Mana alli rurëkunaman imëpis yarpëkarninqa, tsë yarpanqantsiktam rurashun. Tsëmi mana alli pensëkunata imëkanöpa ushakätsinantsik, y alli rurëkunamanmi masqa pensanantsik. Alli kaq rurëkunaman imëpis yarparninqa, yarpënintsik limpium kanqa (leyi Filipensis 4:8). Pensënintsik limpiu kanampaqqa, kushikunapaq rikanqantsik y leyinqantsikqa manam melanëpaq rurëkunayoqtsu ni chikinakur maqanakuykunayoqtsu kanan. Y parlakuynintsikpis shumaqmi kanan (Salmus 19:8, 9).

¹³ Diosnintsik kuyamänapaqqa munanqannömi sirwinantsik, allikunatam ruranantsik y pensënintsikmi limpiu kanan. Jehovä Diosnintsikqa limpiu kanatam munan.

14. ¿Imanirtan limpiu kanantsik?

¹⁴ Limpiu kanqantsik y imëkantsikpis limpiu kanqanqa yanapakunmi. Limpiu karninqa allim sientikushun y wakinkunapis noqantsikwan juntakuytam munayanqa. Juk wamra imëpis rakcha o iska purikaqta rikarqa, ¿ima ninkimanraq? Papäninkunapitam mana allita parlankiman. Tsënöllam noqantsik rakcha y mana alli altsapakur purishqaqa, Teytantsik Jehoväpaq nunakuna mana allita parlayanqa. Apostol Pablum kënö nirqan: “Manam ni imanöpapis pipis ishkinampaqnötsu imatapis rurëkäyä, tsënöpa sagrädu rurënïkunachö ni ima mana allipis mana tarikänampaq; tsëpa rantinqa, imëkakunachö  tsarakurmi rikätsikuyä Diospa sirweqnin kayanqäta” (2 Corintius 6:3, 4).

15, 16. ¿Imakunatatan ruranantsik limpiu kanapaq?

¹⁵ Cuerpuntsik y röpantsik. Cada junaq limpiu kanapaqmi kallpachakunantsik. Puëdirninqa cada junaqmi bañakunantsik. Manaraq cocinakur, manaraq mikur, bäñuman ëwar y ima rakchata yatarpis jabonwanmi makintsikta paqakunantsik o awikunantsik. ¿Imanötan makintsikta paqakunqantsikqa yanapakun? Makintsikta paqakurqa manam qeshyashuntsu y mas unëmi kawashumpis. Mana bäñuntsik kaptinqa, mëchö tsëchö mana rakchatakunapaqmi juk pözuta o sïluta ruranantsik. Israelïtakunaqa täräyanqampita y yakuta  jipiyanqampita karuta ëwëkurmi, ismaninkunata pampayaq (Deuteronomiu 23:12, 13).

¹⁶ Waktsalla o pobrilla karnimpis limpium purinantsik (leyi 1 Timoteu 2:9, 10). Vistikunqantsikqa Jehovä Diosnintsikpa sirweqnin kanqantsiktam rikätsikunan (Tïtu 2:10).

17. ¿Imanirtan wayintsik y kapamanqantsikkuna limpiu kanan?

¹⁷ Wayintsik y kapamanqantsikkuna. Mëchö tärashqapis wayintsikqa limpium kanan. Cärruntsikta, mötuntsikta y biciclëtantsiktapis limpiutam katsinantsik, masran reunionkunaman y Diospita yachatsikoq ëwarninnäqa. Diospita yachatsikoq ëwarqa shumaq y limpiu Patsachö täränapaqmi nunakunata yachatsintsik (Lücas 23:43; Revelacion [Apocalipsis] 11:18). Shumaq Patsachöqa llapantapis limpiutam katsishun, tsëmi kananllapitana limpiu këta yachakunantsik.

18. ¿Imanirtan Diospita yachakunqantsik localkunata limpiu katsinantsik?

¹⁸ Diospita yachakunqantsik localkuna. Reunionnintsikta ruranqantsik wayi y asamblëakunata ruranqantsik localkunaqa limpium kayänan. Mëtsikaq nunakunam reunionkuna ruranqantsik wayi limpiu kanqanta rikarnin, Jehovä Diosnintsikpita alli parlayan. Reunionta ruranqantsik wayi limpiu kanampaqqa, llapantsikmi limpiapakuychö y altsapakuychö yanapakunantsik (2 Crönicas 34:10).

19. ¿Ima viciukunatatan dejanantsik?

¹⁹ Bibliachöqa manam llapan ruranqantsikpaqtsu  juk mandakuy kan. Tsënö kaptimpis, Teytantsik Jehovä munanqannö ruranapaqmi atska yachatsikuykunata tarintsik. Jehoväqa manam munantsu cigärruta shoqunata, machakunata y kukata chaqchanata. Tsëkunata rurarqa qeshyashunmi, wakinkunatam mana alliman chätsishun y jövinllam wanushumpis. Diospa sirweqninkunaqa kawëta respetar, mana qeshyëta munar y Jehovä Diosnintsikta kuyarmi, tsë mana alli rurëkunata rurantsiktsu. Juk shipashmi kënö nirqan: “Jehovä Diosnintsik yanapamaptinllam tsë viciukunata dejarqä y kananqa kushishqanam kawakü. Manam kikïllapitaqa tsë viciukunata dejëta puëdïmantsu karqan”. ¿Imatan yanapamashwan mana allikunata dejanapaq? Bibliapa pitsqa yachatsikuyninkunam.

20, 21. ¿Imatatan 2 Corintius 7:1 ninqampita yachakuntsik?

²⁰ “Cuerputa y shonquta llapan rakchataqkunapita limpiakushun, Diosta shonqupita patsë respetarnin chipyëpa limpiu shonqu tikrarnin” (2 Corintius 7:1). Teytantsik Jehoväqa munan upayätsimaqnintsik y qeshyatsimaqnintsik viciukunata dejanatam.

²¹ Jehovä Diosnintsikqa, 2 Corintius 6:17, 18 textuchömi kënö nimantsik: “Rakcha cösaskunata yatëta jaqiyë. [...] Y noqam qamkunapaq teytëkikuna kashaq, y qamkunam noqapaq ollqu tsurïkuna y warmi wamräkuna kayanki”. Tsëqa, ¿imanirtan mana alli rurëkunata dejanantsik? Juk kuyakoq teytanömi, Jehovä Diosqa mana alli rurëkunata o rakcha rurëkunata dejashqaqa kuyamäshun.

22, 23. ¿Imatatan Mateu 22:37 y Hëchus 17:24, 25 ninqampita yachakuntsik?

 ²² “Jehovä Diosnikitam llapan shonqïkiwan, llapan kawënikiwan y llapan yarpënikiwan kuyanëki” (Mateu 22:37). Këmi punta kaq mandakuyqa (Mateu 22:38). Teytantsik Jehovällatam kuyanantsik. Tsëmi upäyätsimaqnintsik y qeshyätsimaqnintsik rurëkunataqa ruranantsiktsu. Jehovä Diosnintsikta kuyarqa kawënintsiktam cuidashun y respetashun.

²³ ‘Jehovämi llapan nunakunata kawëninkuna, jamaninkuna y llapan imëkankunapis qarashqa’ (Hëchus 17:24, 25). Juk amïguyki imallatapis qararishuptikiqa, manachi mana sirweqtanöqa jitarinkimantsu. Jehovä kamamashqantsik kaptinmi, pë munanqannö kawëta munantsik (Salmus 36:9).

24, 25. ¿Imatatan Mateu 22:39 y Tïtu 3:1 ninqampita yachakuntsik?

²⁴ “Nuna mayikitam kikikitanö kuyanëki” (Mateu 22:39). Mana allikunata rurarninqa familiantsikta y juk nunakunatapis mana allimanmi chäratsishwan. Cigärruta shoqoq nunawan täraqkunaqa, tsë cigärrupa qontatëninwanmi qeshyariyan. Nuna mayintsikta kuyarninqa, viciukunata dejanapaqmi kallpachakushun (1 Juan 4:20, 21).

²⁵ “Yarpätsikurnin sïgui gobiernukunata y autoridäkunata respetakur cäsukuyänampaq y wiyakuyänampaq” (Tïtu 3:1). Mëtsika nacionchömi drögata mana rantikuyänampaq y mana muruyänampaq autoridäkuna leykunata patsätsiyashqa. Autoridäkunataqa cäsukuntsik Jehovä churashqa kaptinmi (Romänus 13:1).

26. (1) ¿Imatatan ruranantsik Diosnintsik kuyamänapaq? (2) ¿Imanirtan llapanchö limpiu kanapaq kallpachakunantsik?

 ²⁶ Teytantsik Jehovä kuyamänapaqqa, mas alliyëtam tïranantsik. Mana alli rurëkunata dejanantsik fäcil mana kaptimpis, dejanapaqmi kallpachakunantsik. Jehoväqa yanapamänapaqmi änimantsik. “Noqam Teyta Diosnikikuna këkä. Noqam alli kaqkunata yachatsikur munashqänö kawayänëkipaq alli nänipa pushayaq” (Isaïas 48:17). Limpiu kanapaq y mana allikunata mana ruranapaq kallpachakushqaqa, Teytantsik Jehoväpitam alli parlayanqa y shonquntam kushitsishun.