1, 2. (1) ¿Imanirtaq musyantsik nunakuna Dioswan amïgu këta puëdiyanqanta? (2) ¿Imapitataq kë yachatsikïchö yachakushun?

YURINQANTSIKPITA hasta wanunqantsikyaqmi masqa kuyashqa këta wanantsik. Nunaqa manam juk ollquwan warmi kuyanakuyanqannö kaq kuyakïllatatsu wanantsik, sinöqa kuyamaqnintsik alli amïgukuna kapamänatam wanantsik. Peru masqa, Diospa amïgun këta y kuyakïnintam wanantsik. Mëtsikaq nunakunam pensayan, alläpa poderösu kaptin y rikëta mana puëdirnin, Diospa kuyakïninta tarita mana puëdinapaq kaqta. Peru noqantsikqa musyantsikmi Dioswan amïgu këta puëdinqantsikta.

² ¿Imanirtaq tsëta musyantsik? Porqui Bibliam willakun mëtsikaq nunakuna Dioswan amïgu kayanqanta. Allim kanman kë nunakunaman pensanantsik y rurayanqanta qatinantsik. Porqui Dioswan amïgu kënintsikqa imëkapitapis mas väleqmi. Kë yachatsikïchöqa Abrahanpitam yachakushun  (leyi Santiägu 2:23). Pëqa alläpa markäkïyoq karmi Diospa amïgun karqan. Tsëmi Bibliaqa nin “marcäcoq caqpaqqa imeca tëtancuna cuenta” kanqanta (Romänus 4:11). Kë yachatsikïchö yachakunqantsikmannö kënö tapukushun: “¿Imatataq ruräman Abrahanpanö markäkïnï kanampaq y Diospa alli amïgun kanäpaq?”.

3, 4. (1) ¿Imataq Abrahanpa markäkïninchö mas jatun kaq pruëba karqan? (2) Markäkïyoq karnin Abrahanqa, ¿imapitataq següru këkarqan?

³ Pensari, Abrahanqa 125 watayoqnönam këkan y juk jirkatam witsëkan ^[1] (rikäri kë yachatsikïpa ushananchö këkaq willakïta). Qepantanam 25 watayoq tsurin Isaac yamtanwan ëwëkan. Abrahanqa juk cuchilluta y ninata tsaritsinampaq cösaskunatam apëkan. Abrahanpaqqa itsa kë viäjiqa imëpitapis mas sasa kaq karqan. Manam awkin kanqampitatsu, sinöqa kuyë tsurinta wanïkatsir Jehoväpaq kayanan kaptinmi (Genesis 22:1-8).

⁴ Abrahan tsëta ruranqanqa itsa markäkïnimpaq mas jatun kaq pruëba karqan. Wakinkunaqa niyan, Jehovä rumi shonqun karnin wamranta wanutsinampaq Abrahanta mañanqantam. Wakinkunanam niyan, Abrahanqa tsurinta mana kuyarnin Dios mandanqanta ruranampaq listu këkanqanta. Tsënö neqkunapaqa, manam markäkïninkuna kantsu y manam musyayantsu markäkï ima kanqanta (1 Corintius 2:14-16). Abrahanqa Diosta wiyakurqan manam imata nikanqanta mana musyëkartsu, sinöqa änikunqankuna rasumpa cumplikänampaq kaqman markäkoq karmi. Y segürum këkarqan llakitsinampaq kaqkunata Jehoväqa mana mandanampaq kaqta. Jina wiyakoq kaptinqa pëta y tsurinta Dios bendicinampaq kaqmanmi markäkurqan. Peru tsënö sinchi markäkïyoq kanampaqqa, Diosta alleq reqita y kawëninchö pasanqankunapita yachakïtam wanarqan. ¿Imanötaq tsëkunata lograrqan?

5. (1) ¿Imanöraq Abrahanqa Jehoväta reqirqan? (2) ¿Imanötaq Abrahanta yanaparqan Jehoväta reqinqan?

 ⁵ Diosta reqinqan. Abrahanqa Ur markachömi yurikurqan. Tsëchö nunakunaqa mana alli dioskunatam adorayaq. Abrahanpa teytampis tsë dioskunatam adorarqan (Josuë 24:2). Tsëqa, ¿imanötaq Abrahanqa Jehoväta reqirqan? Bibliaqa willakun, Noëpa wamran Sempa kastampita Abrahan kanqantam. Semqa alläpam Jehoväman markäkoq. Y pëqa wanukurqan Abrahan 150 watayoqnöna këkaptinmi. Pëchi familiankunata Jehoväpita parlaparqan. Tsënöpachi Abrahanqa Jehoväta reqirqan, kuyarqan y pëman markäkurqan.

6, 7. ¿Imataq Abrahanpa markäkïninta mas sinchiyätsirqan?

⁶ Kawëninchö pasanqankunapita yachakunqan. Markäkïnin sinchi kanampaq, ¿imanötaq Abrahanta yanaparqan kawëninchö pasanqankunapita yachakunqan? Wakinkunam niyan, pitapis reqirirninqa respetar qallanqantsikta y tsëpitana munanqanta ruranqantsikta. Tsëtam Abrahanpis rurarqan. Pëqa Diospitam imëkata yachakurqan. Tsë yachakunqanmi yanaparqan ciëluchö këkaq Diosta alläpa respetanampaq (Genesis 14:22). Juk parlakïchöqa, mana allikunata rurarnin llakitsitam mantsarqan (Hebrëus 5:7). Tsënö mantsanqannam Jehoväta imëpis wiyakunampaq yanaparqan. Tsënöllam noqantsikpis, Jehoväpa amïgun këta munarqa shonqupita patsë respetanantsik (Salmu 25:14).

⁷ Abrahanwan Säraqa edänam kayarqan. Peru Diosmi mandarqan markankunata jaqirir ëwakuyänampaq y mana reqiyanqan sitiukunachö imëyaqpis carpa wayikunachö täräyänampaq. Y Abrahanqa musyarqanmi, imëka peligrukunapa pasayänampaq kaqta. ¡Peru Jehovä ninqanta wiyakunampaqmi listu këkarqan! Tsënö wiyakoq kanqampitam Jehoväqa bendicirqan y mana allikunapita tsaparqan. Tantiyarinapaq, Bibliam willakun alläpa shumaqllanta rikëkur ishkë kutipa Särata apakuyanqanta. Abrahanqa peligruchömi këkarqan, porqui Särarëkur wanïkatsiyanmanmi karqan. Peru ishkan kutichömi Jehoväqa Abrahantawan Särata imapis mana pasanampaq tsaparqan (Genesis 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18). Jehovä tsënö cuidanqanta rikarmi, Abrahanqa Jehoväman mas markäkurqan.

8. ¿Imatataq ruranantsik Jehoväta mas reqinapaq y kawënintsikchö pasanqantsikkunapita yachakunapaq?

⁸ ¿Y noqantsikqa Jehoväpa amïgun këta puëdintsikku? Awmi. Peru tsëpaqqa wanantsik Abrahannöpis Jehoväta alleq reqita y kawënintsikchö pasanqantsikkunapita  yachakïtam. ¿Y imanötaq tsëta lograshwan? Abrahannöpis Jehoväpita yachakurninmi. Pëpaqa manam Biblian karqantsu, peru noqantsikpaqa kapamantsikmi, tsëmi alleq estudianantsik (Daniel 12:4; Romänus 11:33). Bibliachöqa ciëluchö këkaq Diospa pensëninmi këkan. Tsëchö yachakunqantsikmi yanapamäshun Jehoväta kuyanapaq y shonqupita patsë respetanapaq, y tsënam mandamanqantsikta rurëta munashun. Y Jehoväqa mana allikunapitam tsapämäshun y bendicimäshun. Tsënöpam kawënintsikchö pasanqantsikkunapita mas yachakushun y markäkïnintsikpis mas sinchiyanqa. Jehoväta shonqupita patsë sirwirninqa kushishqam sientikushun (Salmu 34:8; Proverbius 10:22). Jehoväta mas reqishqa y imanö cuidamanqantsikta rikashqam, pëwan amïgu kënintsik mas sinchiyanqa.

9, 10. (1) ¿Imatataq ruranantsik piwampis amïgu kënintsik mana ushakänampaq? (2) ¿Imanötaq Abrahanqa cuidarqan Jehoväwan amïgu këninta?

⁹ Piwampis alli amïgu këqa alläpa shumaqmi. Peru mana ushakänampaqqa cuidanantsikmi (leyi Proverbius 17:17 *). Alläpa chaniyoq karpis wëtata churakuna järraqa adornullapaqmi sirwin, peru amïgu këqa manam tsënötsu. Sinöqa juk plantanömi, alleq cuidanatam wanan. Abrahanqa musyarqanmi Dioswan amïgu këqa, alläpa valoryoq kanqanta, tsëmi alläpa cuidarqan. ¿Imanötaq rurarqan?

¹⁰ Abrahanqa imëpis listum këkarqan Jehovä llapanta ninqanta wiyakunampaq y respetanampaq; hasta viajar kawanqanchöpis wiyakurqanllam. Këllaman pensarishun, Isaac yurikunampaq juk wata pishikaptinmi pëwan këkaq llapan ollqu kaqkunata penqëninkunachö señalanampaq mandarqan (rikäri “Maslla entiendinapaq” neq recuadruta). Tsë witsampaqqa Abrahanqa 99 watayoqnam karqan. ¿Rurëta mana munarku Abrahanqa imanöpapis tsapäkurqan? Manam. Tsëpa rantinqa Jehoväman markäkur tsë junaqllachömi mandanqannö rurarirqan (Genesis 17:10-14, 23).

11. (1) ¿Imanirtaq Abrahanqa yarpachakurqan? (2) ¿Imanötaq Jehovä yanaparqan?

¹¹ Abrahanqa, Jehoväpa alli amïgun karqan, pëman markäkurnin y llapan mandanqanta wiyakurninmi. Imëkapitapis parlapëta puëdinqantam sienteq, hasta mana entiendinqan kaqkunatapis. Tantiyarinapaq, Sodöma y Gomörra markakunata ushakätsinampaq kaqta Dios willariptinmi Abrahanqa alläpa yarpachakurqan. Porqui alli nunakunatapis ushakätsinampaq kaqtam pensarqan. Itsa pensëkarqan sobrinun Lotman y familianman, porqui tsë markächömi täräyaq. Peru Abrahanqa “entëru patsapa Jueznin” Jehovämanmi markäkoq. Tsëmi yarpachakunqampita willarirqan. Y Jehoväqa pacienciawanmi llakipäkoq kanqanta rikätsirqan. Jina entienditsirqanmi, mana alli nunakunata castigarninqa, alli nunakunataqa  salvanqanta (Genesis 18:22-33).

12, 13. (1) Isaacta wanïkatsir kayanampaq Abrahanta Jehovä mañaptin, ¿imanötaq Jehoväta reqinqan y kawëninchö pasanqankunapita yachakunqan yanaparqan? (2) ¿Imanirtaq musyantsik Jehoväman Abrahan markäkunqanta?

¹² Clärum këkan, Jehoväta alleq reqinqan y kawëninchö pasanqankunapita yachakunqan, Jehoväwan amïgu këninta cuidanampaq Abrahanta yanapanqanqa. Tsëmi, Isaacta sacrificänampaq Jehovä mañariptin, Dios alli kanqanta, pacienciayoq y ankupäkoq kanqanta Abrahanqa musyarqan. Y segürum karqan Jehoväqa, rumi shonqu mana tikrashqanta. ¿Imanirtaq tsënö kanqanta musyantsik?

¹³ Isaacwan jirkata manaraq ëwarninmi, sirweqninkunata Abrahanqa kënö nirqan: “Këllachö këkäyë, peru noqawan jövinqa taqë washatam adoraqnin ëwarita munayä, y tsëpitanam kutirayämushaq” (Genesis 22:5). Isaacwanmi kutirayämushaq nirqa, ¿ulikïkarqanku? Manam. Porqui Bibliam willakun Isaacta Jehovä kawaritsimunampaq kaqman markäkunqanta (leyi Hebrëus 11:19). Pëqa musyarqanmi edäna këkäyaptimpis wamrankuna kanampaq Jehovä permitishqa kanqanta (Hebrëus 11:11, 12, 18). Y musyarqanmi Diosqa imëkatapis rurëta puëdinqanta. Manam musyarqantsu tsë junaq ima pasakunampaq kaqta, peru shonqupita patsëmi markäkurqan munënin cumplikänampaqqa Isaac wanuptimpis kawaritsimunampaq kaqta. Tsëmi Abrahanpaqqa Biblia nin, “marcäcoq caqpaqqa imeca tëtancuna cuenta” kanqanta.

14. (1) ¿Imakunapataq Jehoväpa wakin sirweqninkuna pasayan? (2) ¿Imanötaq Abrahanpa kawënin yanapamantsik?

¹⁴ Kanan witsanqa, Jehovä manam mañamantsiktsu wamrantsikta wanïkatsir pëpaq kayanantsikta. Peru nimanqantsikta wiyakunatam sïqa mañamantsik. Höraqa itsa entiendishwantsu imatapis imanir mandëkämanqantsikta, o cumplinantaqa sasatanö rikashwan. O mantsapakoq karnin Diospita yachatsikunantsikqa fäciltsu kanman. O itsa estudiaq o trabajaq mayintsikpita jukläya këpis penqakïpaq kanman (Exodu 23:2; 1 Tesalonicensis 2:2). ¿Imatataq rurashwan tsënö sientikurqa? Abrahantam yarpänantsik, pëqa sinchi markäkïyoq y mana mantsapakoq nunam karqan. Abrahannö Diosta mana jaqipa sirweq ollqukuna y warmikuna rurayanqankunaman yarpachakunapaq tiemputa jorqarninqa, Jehoväpa alli amïgunmi kashun (Hebrëus 12:1, 2).

15. ¿Imanirtaq musyantsik Jehoväta wiyakunqampita Abrahan mana llakikunqanta?

¹⁵ ¿Jehoväta wiyakunqampita imëllapis Abrahan llakikurqanku? Manam. Bibliaqa nimantsik 175 watayoq këkarnin “alli unë kawakurir, awkinna y kushishqa” wanunqantam (Genesis 25:8). ¿Kushishqa wanurqan kawëta manana munarku? Manam. Sinöqa kushikurqan kawëninchö  allikunata ruranqankunapitam. Pëpaqqa Jehoväwan amïgu këmi kawëninchö mas precisaq karqan.

16. ¿Imanir-raq Abrahanqa Shumaq Patsachö alläpa kushishqa sientikunqa?

¹⁶ Bibliam kënö nimantsik: “Abrahamga cieluchö juc mas allish firmi patsacashga marcatam shuyarargan. Tsay cieluchö marcataga quiquin Dios Yayam imayca waji rurag albañilnö patsätsirgan” (Hebrëus 11:10, NTCN). Tsë markaqa Diospa Gobiernuntam rikätsikun. Abrahanqa alleqmi markäkurqan tsë markata o tsë gobiernuta imëkarpis entëru Patsaman mandakamoqta rikänampaq kaqta. Y rikanqam. Pensari, imanö kushishqaraq sientikunqa Shumaq Patsachö kawar y Jehoväwan amïgu këninta mas sinchiyätsir. Y alläpachi kushikunqa Diosta wiyakur imanö kawanqanta leyirnin, Jehoväpa mëtsikaq sirweqninkuna markäkïninkunata sinchiyätsishqa kayanqanta musyarir. Musyarinqachi Isaacta jirkachö cäsi wanutsinqanqa, shamoq tiempuchö juk precisaq pasakunampaq kaqta rikätsikushqa kanqanta (Hebrëus 11:19). Jina musyarinqachi, Isaacta wanutsinqan höra alläpa llakikunqanqa, Jesus wanunqan höra Jehovä imanö sientikunqanta entiendiyänampaq Diospa mëtsikaq sirweqninkunata yanapashqa kanqanta (Juan 3:16). Abrahanpa kawëninqa yanapamantsik, Jehovä kuyamanqantsikta mas entiendinapaq y Jesus wanunqanta mas valoranapaqmi.

17. (1) ¿Imata rurartaq sïguinantsik? (2) ¿Imapitataq qateqnin kaq yachatsikïchö yachakushun?

¹⁷ Abrahanpanö markäkïnintsik kanampaq imëpis sinchikushun. Pënömi munantsik Diosta alleq reqita y kawënintsikchö pasanqantsikkunapita yachakïta. Jehoväpita yachakur sïguirqa y nimanqantsikkunata wiyakurqa rikäshunmi, imanö bendicimanqantsikta y mana allikunapita tsapämanqantsikta (leyi Hebrëus 6:10-12 *). Tsënöpam pëqa imëyaqpis amïguntsik kanqa. Qateqnin kaq yachatsikïchöpis Jehoväpa kima amïgunkunapitam rikäshun.