1. Rey Davidnöpis, ¿imatatan wakin wawqi panikuna tapukuyan?

LLAPANTSIKMI yamë y kushishqa kawakuytaqa munantsik. Tsëta munashqapis, llapantsikmi imë höra karpis imëka problëmakunapa pasantsik. Tsënö kaptinmi, wakin wawqi panikunaqa rey Davidnö llakikuyan, pëmi Jehoväta kënö tapurqan: “¡Imëyaqraq alläpa llakishqalla waran waran purishaq!” (Sal. 13:2).

2. ¿Imakunapitatan yachakushun?

² Imëkapaq yarpachakuyta chipyëpa dejëta mana puëdishqapis, ¿imatatan rurashwan yarpachakurlla mana kakunapaq? Puntataqa, imakuna yarpakachätsimänantsikpaq kaqtam yarpänantsik, y tsëtam këchö yachakushun. Tsëpitanam, ima problëma kaptimpis alläpa mana yarpachakunapaq joqta consëjukunapita yachakushun.

3. ¿Imakunatan kanan witsankuna yarpakachätsimantsik y tsëkunachö ima rurëtapis puëdishwanku?

³ Imëkam yarpakachätsimashwan y wakin cäsuchöqa manam ima rurëtapis puëdintsiktsu. Wakinqa mikuykuna, röpakuna y wayikunata arrendayanqan cada wata mas chaniyoq kanqanmi. Y manam trabajaq mayintsikkuna, o estudiaq mayintsikkuna ima jutsatapis ruranapaq, o mana allikunata ruranapaq mana nimänapaqqa ima rurëtapis puëdintsiktsu. Y täranqantsik markachö imëka mana allikunatapis manam ushakätsita puëdintsiktsu. Tsë llapantaqa rikantsik, Diospa Palabranta nunakuna mana cäsukuyaptinmi. Satanasqa, tukuy yarpachakuykunarëkur wakin  nunakuna Jehoväta sirwita mana puëdiyänampaq kaqtam musyan (Mat. 13:22; 1 Juan 5:19). Tsëchi kë Patsachöqa imëka problëmakuna kan.

4. Imëkapaq yarpachakurqa, ¿imatatan itsapis pensashwan?

⁴ Itsa imëkapaq yarpachakunqantsik höraqa, llakikurnin ima rurëtapis puëdishwantsu. Itsa këkuna yarpakachätsimashwan: wananqantsikkunapaq qellëta ganëta mana puëdinapaq kaq, qeshyakurkunapaq kaq, trabajëta manana puëdinapaq kaq o trabäjuntsikpita qarqaramänapaq kaq. Y itsa mana allikunata ruranapaq inkitamashqa, Jehovä Diosta mana cäsukunapaq kaqta pensarpis yarpachakushwan. Peru manam tsëllatsu, Satanas munanqanta ruraqkuna Diospa sirweqninkunata ushakätsita munayaptimpis yarpachakushwanmi. Y itsa kënö tapukushwan: “¿Mana alliku kanman tsëkunaman yarpachakunqä?”.

5. “Yarpachakuyënatsu” nirqa, ¿ima nitatan Jesusqa munëkarqan?

⁵ Jesusmi qateqninkunata, “yarpachakuyënatsu” nirqan (Mat. 6:25). Tsëwanqa, ¿imapaqpis mana yarpachakunapaq kaqtaku nikarqan? Manam. Jehoväta sirweq unë nunakunapis yarpachakurmi kayarqan. Peru manam tsërëkurtsu Jehoväqa pëkunata mana allipa rikarqan (1 Rëy. 19:4; Sal. 6:3). * Rasumpa kaqchöqa, imëkapaq yarpachakuyqa Jehovä Diosnintsikta sirwinatam michämashwan. Y tsënö mana pasamänapaqmi Jesusqa tsëta nikarqan. Tsëqa, ¿imatatan rurashwan alläpa yarpachakurninqa? (Rikäri “ ¿Imatatan rurankiman?” neqta).

6. Filipensis 4:6 y 7 ninqannö, ¿imatan yanapamäshun yarpachakurlla mana kakunapaq?

⁶ 1) Diosman imëpis mañakuy. Imëka problëmakuna kaptinqa, shonqupita Jehoväta mañakuy alläpa mana yarpachakunëkipaq (1 Pëd. 5:7). Tsëta rurashqaqa, “imëka yarpachakïkuna janampa këkaq Diospa yamë këninmi” shonquntsikta ankashyätsinqa (leyi Filipensis 4:6, 7). Jehoväqa poderninwanmi yarpachakurlla mana kakunapaq yanapamäshun (Gäl. 5:22).

7. Diosman mañakurqa, ¿imakunatatan yarpänantsik?

⁷ Jehoväta mañakurqa shonquykichö llapan kanqanta willë. Ima problëmapa pasëkanqëkita y imanö sientikunqëkita willë. Y altsakëta puëdikaptinqa, imanö altsanëkipaq y tsëta ruranëkipaq kallpayoqta tikratsishunëkipaq mañakuy. Y tsë problëmata altsëta mana puëdirqa, Jehoväta mañakuy tsëllaman mana yarparäkunëkipaq. Ima problëmapaqpis cläru mañakuptikiqa, Jehovä imanö yanapashunqëkitam tiempuwanqa rikanki. Munanqëki höra mana contestashuptikipis mañakurnin sïguï. Jehoväqa manam imapaqpis cläru mañakunëkillatatsu munan, sinöqa seguïdu mañakunëkitam (Lüc. 11:8-10).

8. Mañakurqa, ¿imatatan mana qonqashwantsu?

⁸ Jehoväta mañakurnin imëkapaq yarpachakunqëkita willarpis, kapushunqëkikunapita agradecikuytaqa ama qonqëtsu. Itsa höraqa imanö këkanqëkita Jehoväta willëta puëdinkitsu, peru yarpë, Jehoväqa “yanapëkallämë” niptikillapis yanapashuynikita puëdinmi (2 Crön. 18:31; Rom. 8:26).

9. Imatapis mantsarqa, ¿imatatan ruranantsik?

 ⁹ 2) Jehoväman confiakuy, ama kikikillamanqa. Asiriu nunakuna ushakätsiyänanta y esclävunkuna tikratsiyänanta mantsarmi, unë witsan Judä nunakunaqa Egiptu nacion yanapëkuyänampaq mañakuyarqan (Is. 30:1, 2). Tsëta rurayanqan mana alliman chätsinampaq kaqtam Jehovä Diosqa nirqan. Y Jehoväqa Isaïastawanmi imata rurayänampaq kaqta willatsirqan (Is. 30:7, 12, 13). Këtam Isaïas nirqan: “Markäkayämar, yärakayämar mana mantsakäyaptikiqa manam kallpëkikuna ushakanqatsu” ninmi Jehovä (Is. 30:15b).

10. ¿Imakunapa pasarnintan Jehoväman confiakunantsik?

¹⁰ Këkunapa pasar Jehoväman confiakunqantsikta rikätsikushun. Këman pensari, juk trabäjuchö alli pagayäshunëkipaq kaqta niyäshunkiman, peru tsë trabäjurëkur Diospita yachatsikunëkipaq o reunionkunaman ëwanëkipaqqa tiempuyki kanqanatsu. O itsa mana Testïgu kaq trabajaq mayiki enamoräshunkiman. O juk kuyashqa kastëki kënö nishunkiman: “Diosnikitaku o noqataku akranki”. Tsëkunachö imata ruranantsikpaq kaqqa difïcilmi kanman, peru cada cäsuchömi Jehoväqa imata ruranapaqpis yanapamäshun (Mat. 6:33; 10:37; 1 Cor. 7:39). Peru pëman confiakurninqa, ¿yachatsimanqantsiknöllatsuraq rurashun?

11. Ima mana allitapis ruramashqa tranquïlu kanapaqqa, ¿pikunapitatan yachakunantsik?

¹¹ 3) Bibliachö unë nunakunapaq willakunqampita yachakuy. Bibliachöqa, imapa pasarnimpis tranquïlu kayanqampita y Diosman confiakuyanqan nunakunapita, y mana tsënö ruraq nunakunapitapis willakunmi. Bibliata estudiarninqa, imëka mana allipa pasarnimpis, Diospa sirweqninkuna tranquïlu kayänampaq ima yanapanqanta yachakuy. Këllaman yarpärishun, Judïukunapa Cortinman qayëkatsir Diospita manana yachatsikuyänampaq apostolkunata niyaptimpis manam mantsakäyarqantsu. Tsëpa rantinqa kënömi niyarqan: “Nunakunata wiyakuyänäpa rantinqa, Diostam Gobernayämaqnïkunatanöqa wiyakuyänä” (Hëch. 5:29). Manam maqar ushariyaptimpis, Diospita yachatsikuytaqa mantsayarqantsu. ¿Imanir? Pëkunaqa musyayarqanmi Jehovä yanapëkanqanta y pëpa rikëninchö allita rurëkäyanqanta. Tsëmi alli willakuykunapita yachatsikurnin sïguiyarqan (Hëch. 5:40-42). Jina Jesuspa qateqnin Estëbanta wanutsiyänanna këkaptimpis, tranquïlu këkaptinmi, ‘qaqllan imëka angelpa qaqllannö kanqanta rikäyarqan’ (Hëch. 6:12-15). ¿Imanir? Allim musyarqan Jehoväpa rikëninchö alli kaqta rurëkanqanta.

12. 1 Pëdru 3:14 y 4:14 ninqannöpis, ¿imanirtan chikir sufritsimashqa kushishqa këta puëdintsik?

¹² Milagrukunata rurayänampaq apostolkunata Jehovä poderyoqta tikratsishqa kaptinmi, pëkunata yanapëkanqanta cläru musyayarqan (Hëch. 5:12-16; 6:8). Apostolkunanö milagrukunata rurëta mana puëdishqapis, alli kaqta ruranqantsikrëkur mana allikunapa pasashqa Palabran Bibliawan yanapamänapaq kaqtam Jehoväqa entienditsimantsik (leyi 1 Pëdru 3:14; 4:14). Tsëmi shamoq tiempuchö chikimarnintsik sufritsimänapaq kaqman yarparäkunapa rantinqa, Jehovä yanapamänapaq y salvamänapaq kaqman confiakunapaq imata ruranantsikpaq kaqman yarpachakunantsik. Jesuspa qateqninkunanöllam këta änimanqantsikta  yarpänantsik: “Noqam imata niyänëkipaq kaqta musyatsiyashqëki y yachëyoq këta qoyashqëki, tsëqa manam llapan contrëki këkaqkuna juknölla karpis tsarakïta ni contradeciyäshïnikita puëdiyanqatsu”. Y pëqa këtapis änimantsikmi: “Alli tsarakurmi kawënikikunata salvayanki” (Lüc. 21:12-19). Y yarpäshun, Jehoväta sirwikarnin juk nuna wanuptinqa, pëqa llapan imanö kanqantam yarpan, y kawaritsimunqam.

13. Mana allikunapa pasëkar tranquïlu mana kaqkunapita y Jehoväman mana confiakoqkunapita yachakunqantsikqa, ¿imanötan yanapamashwan?

¹³ Problëmakunapa pasarnin tranquïlu mana kaqkunapita y Jehoväman mana confiakuyanqan nunakunapitapis yachakuyta puëdintsikmi. Pëkunapita yachakunqantsikqa pëkunanölla mana ushanapaqmi yanapamäshun. Rey Asäpaq parlarishun. Gobernar qallanqanchöqa Jehovä Diosmanmi confiakurqan. Tsëmi Jehovä yanapaptin mëtsikaq chikeqnin tröpakunata vencirqan (2 Crön. 14:9-12). Peru tiempuwanqa, Rey Baasäpa wallkalla tröpanwan pelyanan këkaptin, ¿imatataq rey Asä rurarqan? Puntata ruranqannö Jehoväman confiakunampa rantinmi, Siria nacionta pagarqan tröpankunawan yanapëkunampaq (2 Crön. 16:1-3). Y grävi qeshyëkar y wanunampaqna këkarnimpis, Jehovä yanapanampaqqa manam mañakurqantsu (2 Crön. 16:12).

14. Rey Asä pantanqankunapita, ¿imatatan yachakuntsik?

¹⁴ Qallananllachöqa, mana allikunapa pasarninqa, Jehovä yanapëkunampaqmi rey Asäqa mañakoq. Peru tiempuwanqa kikin pensanqannömi imatapis rurar qallëkurqan. Rikënimpaqqa, Israel nacionwan pelyanampaq Siria nacion yanapëkunampaq mañakunqanqa allinömi karqan. Peru Jehoväpaqqa mana allim karqan. Tsëmi juk willakoqninwan kënö nirqan: “Teyta Diosman mana markäkushpa ¿imanirtaq Siria nacionpa reyninman markäkurqunki? Kananpitaqa tsë reyta manam imëpis vencinkinatsu” (2 Crön. 16:7). Noqantsikpis kikintsik yachanqantsikmannö imatapis rurëpitam cuidakunantsik. Tsënö rurëpita mana cuidakurqa, manam Palabran Bibliawan Jehovä yanapamänata ashishuntsu. Höraqa imatapis rasllam decidinantsik, peru tranquïlu kashqa y Jehoväman confiakushqaqa, imapis allim yarqapamäshun.

15. Bibliata leyirqa, ¿imatatan rurashwan?

¹⁵ 4) Bibliachö wakin textukunata yarpëta procurë. Tranquïlu kanapaq y Jehoväman confiakunapaq Bibliachö pipaqpis willakunqanta leyirqa, wakin versïculukunata yarpëta procurë. Tsëpaqqa, fuertipa leyinqëki o juk papelman qellqanqëki y höra höra yarpanqëkim yanapashunki. Jehoväqa, Josuë alli yachaq kanampaqmi, Palabranta leyinampaq y leyinqanman paqasta junaqta yarpachakunampaq mandarqan. Tsëta ruranqanmi, imapa pasarpis mana mantsakunampaq yanapanan karqan (Jos. 1:8, 9). Imapa pasarnimpis alläpa mana mantsakänapaq o mana yarpachakunapaqmi, Diospa Palabranqa yanapamäshun (Sal. 27:1-3; Prov. 3:25, 26).

16. Tranquïlu kanapaq y Jehoväman confiakunapaqqa, ¿imanötan wawqi panintsikkunawan pëqa yanapamantsik?

¹⁶ 5) Wawqi panikunawan juntu kë. Jehoväqa, tranquïlu kanapaq y pëman confiakunapaqmi wawqi panintsikkunawan yanapamantsik. Reunionnintsikkunachö yachatsikayämunqan, wawqi panintsikkuna parlakuyanqan y pëkunawan  parlakunqantsikmi yanapamantsik (Heb. 10:24, 25). Y juk alli amïguntsikta imapa pasëkanqantsikta willarishqaqa, alläpa mana llakikunapaqmi yanapamäshun. Juk alli amïguntsik shumaq parlapäramanqantsikqa, kushiratsimäshunmi y yarpachakurlla mana kakunapaqmi yanapamäshun (Prov. 12:25).

17. Hebrëus 6:19 ninqannö, ¿imanötan shamoq tiempupaq shuyäkunqantsik yanapamantsik mana allikunapa pasashqa?

¹⁷ 6) Jehovä änimanqantsikkunaman imëpis yarparë. Shamoq tiempupaq shuyaranqantsikqa, imëka barcu ëwakunanta tsaraqnömi mana allikunapa pasashqa yanapamantsik (leyi Hebrëus 6:19). Yarpë, Jehoväqa änimantsik kanan witsan imëka llakitsimaqnintsikkunata, shamoq tiempuchö manana yarpänapaq kaqtam (Is. 65:17). Shumaq Patsachö yamë y kushishqa kawakuykanqëkimanna pensë (Miq. 4:4). Shamoq tiempupaq shuyanqantsikta wakinkunata parlapanqantsikmi, shuyanqantsikta mana qonqanapaq yanapamäshun. Tsëqa puëdinqëkimannö nunakunata Diospita yachatsi, tsëta ruraptikiqa shuyaranqantsiktam imëpis yarparanki (Heb. 6:11).

18. ¿Imakunapataq shamoq tiempuchö pasashun y imatan tsëchö alli tsarakunapaq yanapamäshun?

¹⁸ Imëka mana allikunapa ushënin chämunqanmannömi, imëkapa pasashun y yarpachakuykunayoq kashun. Tsëmi 2021 watachö Isaïas 30:15 ninqanta yarpanqantsikqa, imëka mana allikunapa pasarnin tranquïlu kanapaq, Jehoväman confiakunqantsik yanapamänapaq kaqta yarpätsimantsik. Kë wataqa, Jehovä kënö änimanqantsikman confiakunqantsikta rikätsikushun: “Markäkayämar, yärakayämar mana mantsakäyaptikiqa manam kallpëkikuna ushakanqatsu” (Is. 30:15).