1, 2. ¿Imatan pasamarquntsik pärrafuchö parlanqantsik jövintanöpis?

 JUK jövinta pasanqanman pensarishun. Papäninwan mamäninqa alläpa rïcum kayan. Peru juk junaqmi jövinta willariyan papäninwan mamänin juk accidentichö wanukushqa kayanqanta. Y manam tsëllatsu, tsëpitanam musyarin papäninwan mamäninqa llapan qellëninkunata imëkachö ushashqa kayanqanta y mëtsikata debikuyanqanta. Tsëmi tsë jövinqa, atska herenciawan y mëtsika qellëwan quedanampa rantin, tsë jaqata pagakunan. Nunakunaqa apurädum cobrayan; peru alläpa atskata debikushqa kayaptinmi, pagakuyta puëdintsu.

² Noqantsiktapis tsë jövintanömi pasamarquntsik. Punta papänintsikkuna Adanwan Ëvaqa jutsannaqmi kayarqan y juk shumaq huertachömi täkuyarqan (Gen. 1:27; 2:7-9). Tsëchömi mana wanuypa kushishqa täkuyanman karqan. Peru ¿imatan pasakurqan? Täkuyanqan shumaq sitiuta y mana wanuypa kawakuytam perdiriyarqan. Y ¿ima herenciatataq dejapamarquntsik? Bibliachömi kënö nin: “Juk nunapa [Adanpa] culpanllam jutsaqa kë munduchö nunakunaman charqan y jutsarëkurnam nunakunaman wanuy charqan. Tsënömi wanuyqa, llapankuna jutsata rurashqa kayaptin llapankunaman charqan” (Rom. 5:12). Adanqa jutsatam imëka herenciatanö dejapamarquntsik, tsëmi wanuntsik. Y tsëpita libri kanapaqqa, manam mëqantsikpis pagakuyta puëdintsiktsu (Sal. 49:8).

 3. ¿Imanötan jutsaqa jaqa këwan igualan?

³ Bibliachöqa jutsata igualatsin jaqa këtawanmi (Mat. 18:32-35). Jutsata rurarninqa, Jehoväpa jaqannam këkantsik.  Y tsë jutsapita pagakunapaq Jehovä mana yanapamashqantsik kaptinqa, manam pagakuyta puëdishwantsu karqan; wanuywanran pagakushwan karqan (Rom. 6:7, 23).

 4. (1) Diosnintsik mana yanapamashqaqa, ¿imanöraq vïdantsik kanman? (Salmus 49:7-9). (2) Bibliachö jutsa nirqa, ¿imakunapaqtan parlëkan? (Leyi “ Jutsa” neq recuadruta).

⁴ Adanwan Ëva jutsaman churamanqantsikpitaqa, manam kikintsikllapitaqa pagakuyta puëdishwantsu karqan (leyi Salmus 49:7-9). Diosnintsik mana yanapamashqaqa, manam shuyarashwantsu karqan mana wanuypa kawakuyta ni wanushqa familiantsikkuna kawariyämunantapis. Animalnöllam, juk tiempullapa kawarir ushakashwan karqan (Ecl. 3:19; 2 Pëd. 2:12).

 5. ¿Imanötan Jehoväqa jutsapita libri kanapaq yanapamarquntsik? (Rikäri dibüjukunata).

⁵ Punta kaq pärrafuchö parlanqantsik jövinman yapë pensarishun. Tsë jövinta juk rïcu nuna kënö ninman: “Llapan debikunqëkita noqa pagakaramushaq”. ¿Tsënö niptin imanöraq sientikunman? Alläpachi kushikunman y agradecikunman. Tsënöllam Jehoväpis alläpa kuyamantsik y jutsaman Adan churamanqantsikpitam libramarquntsik. ¿Imanötan rurashqa? Jesusmi kënö entienditsimantsik: “Nunakunata alläpa kuyarmi Teyta Diosqa japallan Tsurinta pëkunarëkur entregarqan. Pëman markäkoqkuna o yärakoqkuna mana ushakäyänampaq, sinöqa imëyaqpis kawëta tariyänampaq” (Juan 3:16). Tsënö Jehovä pagakunqanmi yanapamantsik kikin Jehoväwampis amïgu kanantsikpaq.

 6. ¿Imatataq këchö yachakushun, y imanir?

⁶ Jutsantsikpita Jehovä pagakunqan yanapamänapaqqa, ¿imatataq rurashwan? Tsëta entiendinapaq tsë asuntupaq Bibliachö ima palabrakunata utilizanqanta y tsë palabrakuna ima ninan kanqanta yachakurishun. Tsë palabrakunaman alli pensanqantsikmi yanapamäshun perdonamänapaq Jehovä imëkakunata ruranqampita agradecikunapaq.

LOGRËTA MUNANQAN: JEHOVÄQA AMÏGUN KANATAM MUNAN

 7. (1) ¿Ima mastataq Adanwan Ëvaqa jutsata rurarnin perdiriyarqan? (2) Adanpita y Ëvapita yureqkunaqa, ¿imatataq alläpa wanantsik? (Romänus 5:10, 11).

⁷ Adanwan Ëva jutsata rurarirqa, manam imëyaqpis kawakuyänampaq kaqllatatsu perdiriyarqan, sinöqa Jehovä Diosnintsikwan amïgu kayanqantapis perdiriyarqanmi. Manaraq jutsata rurarqa, pëkunapis Jehoväpa familianmi kayarqan (Lüc. 3:38). Peru mana cäsukoq karnin jutsata rurariyaptinqa, Jehovämi familiampita qarqurirqan. Tsëqa pasakurqan, Adanpawan Ëvapa ni jukllëllapis manaraq wamrankuna kaptinmi (Gen. 3:23, 24; 4:1). Tsëmi Adanpita y Ëvapita llapan yureq kaqkunaqa, Jehovä Diosnintsikwan amishtëta wanantsik (leyi Romänus 5:10, 11). Juk parlakuychöqa, Jehoväwanmi yapë alli amïgu  këta wanantsik. Kë textuchö ‘amishtë’ neq palabrapaqmi juk libru willakun griëgu idiömachöqa, ‘chikeqninwan amïgu tikrëpaq’ parlëkanqanta. Peru mas kushikuypaqqa amïgun kanantsikta munar kikin Jehovä yanapamanqantsikmi. ¿Imanötan rurashqa?

IMANÖ RURANQAN: AMÏGUN KANATA MUNAR JEHOVÄ PATSÄTSIMUNQAN

 8. (1) ¿Imatataq Jehovä alistamurqan? (2) ¿Imanötan tsë alistamunqan yanapamantsik?

⁸ Jehovä Diosnintsikqa jutsasapa nunakuna amïgunkuna kayänantam munarqan, y tsëpaqqa Adan perdinqampa chaninwan o valorninwan igualanqan pägutam alistamurqan. ¿Imanötan rurarqan? Romänus 3:25 textuchömi kënö nin: “Pëwan amishtayänampaqmi, Teyta Diosqa amishtatsikoq qarëtanö pëta [Jesusta] entregarqan”. Tsë qarëpa valornin yanapamashqam Jehoväwanqa alli amïgu këta puëdintsik.

 9. ¿Imatataq Jehoväqa israelïtakuna perdonta chaskiyänampaq patsätsirqan?

⁹ Israelïtakuna kawayanqan tiempuchöqa, Jehovämi juk junaqta patsätsirqan jutsata rurayanqampita israelïtakuna perdonta mañakuyänampaq y pëwan amïgu karnin sïguiyänampaq. Tsë junaqqa karqan Jutsata Rurayanqampita Perdonashqa Kayänan Junaqmi. Tsë junaqtaqa watachö juk kutim celebrayaq y tsë junaqmi israelïtakunaqa mandakoq sacerdötiman animalkunata apayaq y pënam llapan nunakunapa jutinchö tsë animalta rupatseq. Musyanqantsiknöpis, animalpa vïdanqa manam nunapa vïdanwan igualantsu, tsëmi tsë animalkunata pishtëkur rupatsiyanqanqa israelïtakunata juk tiempullapa yanapaq. Peru Jehovä Diosnintsikqa rasumpa arrepentikuyaptin y jutsata rurayanqampita perdonta chaskita munar animalkunata rupatsiyaptinqa chaskeqmi y perdonaqmi (Heb. 10:1-4). Tsënöllam Jutsata Rurayanqampita Perdonashqa Kayänan Junaqchöqa, israelïtakuna yarpäyaq jutsasapa kayanqanta y animalta kutin kutin mana rupatsiyänampaq mas alli kaq sacrificiuta wanayanqanta.

10. ¿Ima pägumantan Jehoväqa pensarqan nunakunata imëyaqpis perdonanampaq?

¹⁰ ¿Ima pägumantan Jehoväqa pensarqan nunakuna jutsankunapita imëyaqpis perdonashqa kayänampaq? Tsurin Jesuspa vïdanmanmi. Pëmi “mëtsikaqpa jutsankunata apakunampaq juk kutilla” wanunan karqan (Heb. 9:28). Tsëmi Jesusqa, mëtsikaq nunakuna salvakuyänampaq ‘vïdanwan pagakurqan’ (Mat. 20:28). Peru ¿imanötan Jesuspa vïdanqa yanapamashwan karqan?

PAGAKUNQAMPA CHANIN: JESUSMI VÏDANWAN PAGAKURQAN

11. (1) Bibliachö jutsapita libri kanapaq pägu nirqa, ¿imapaqtan parlëkan? (2) Y tsë pagakuyta puëdeq nunaqa, ¿imanötan kanan karqan?

¹¹ ¿Ima nitataq Bibliachö munëkan jutsapita libri kanantsikpaq pägu nirqa? Tsënö nirqa parlëkan piwampis amishtanapaq pagakuypaqmi. a Tsë pägutam Jehoväqa allitanö rikan pëwan yapë amïgu kanantsikpaq. Musyanqantsiknöpis, Adanwan Ëvaqa jutsannaq kayanqanta y mana wanuypa kawakuyänampaq kaqtam perdiriyarqan. Tsëmi tsë päguqa Adan perdinqanwan igualanan karqan (1 Tim. 2:6). Y tsë pägutaqa manam lluta nunatsu pagakuyta puëdinman karqan; sinöqa kë Patsachö imëyaqpis kawakuyta puëdeq, noqantsikrëkur wanunampaq listu këkaq y jutsannaq nunallam. Tsënö nunallam Adan perdinqan vïdataqa pagakuyta puëdinman karqan.

12. ¿Imanirtan Jesusqa jutsaman Adan churamanqantsikpita pagakuyta puëdirqan?

¹² ¿Imanirtan Jesusqa jutsaman Adan churamanqantsikpita  pagakuyta puëdirqan? 1) Pëqa jutsannaqmi karqan, 2) jutsannaq karmi kë Patsachö imëyaqpis kawakuyta puëdinman karqan y 3) imëyaqpis kawakunqanta dejëkurmi noqantsikrëkur wanunampaq listu këkarqan (1 Pëd. 2:22; Heb. 10:9, 10). Jutsata manaraq rurar Adan kanqannömi, Jesusqa jutsannaq karqan (1 Cor. 15:45). Tsëmi Adan jutsaman churamanqantsikpitaqa Jesuslla vïdanwan pagakuyta puëdirqan, juk parlakuychöqa, Adanpa rantinmi pëqa libramarquntsik (Rom. 5:19). Tsëmi Bibliachöqa Jesuspaq nin ‘ultimu kaq Adan’ kanqanta. Y Jesus pagakuriptinqa, mananam jutsaman Adan churamanqantsikpita juk nunakuna pagakuyänan precisarqannatsu. Jesusqa “imëyaqpis tsënö kanampaqmi juk kutilla” pagakurqan (Heb. 7:27; 10:12).

13. Nunakuna perdonta chaskiyänampaq Diosnintsik unë patsätsinqanqa, ¿imachötan jukläya Tsurimpa vïdanta entregarnin pagakunqanwan?

¹³ Tsëqa, nunakuna perdonta chaskiyänampaq Diosnintsik unë patsätsinqanqa, ¿imachötan jukläya Tsurimpa vïdanwan pagakunqan? Diosnintsik unë patsätsinqanqa, nunakunatam yanaparqan Dioswan amïgu kayänampaq. Peru Tsurimpa vïdanwan pagakunqanqa nunakunata yanapan jutsankunapita perdonashqa kayänampaq y jutsannaq këman chäyänampaqmi. Y tsë päguqa karqan Jesuspa yawarninmi (Efes. 1:7; Heb. 9:14).

IMATA LOGRANQAN: JUTSAPITA Y WANUYPITAM LIBRAMANTSIK Y ALLI RURAQ NUNATANÖNAM RIKÄMANTSIK

14. ¿Imatataq yachakushun, y imanötan yanapamäshun tsëta yachakunqantsik?

¹⁴ ¿Imanötan Jehovä perdonamänantsikpaq patsätsimunqan yanapamantsik? Tsëpaq parlarqa, Bibliaqa atska palabrakunatam utilizan. Tsë palabrakuna igual mana kaptimpis, perdonamänapaq Jehovä patsätsimunqanta entiendinapaqmi yanapamantsik. Tsëtam qateqnin pärrafukunachö yachakurishun. Tsëta alli entiendirmi perdonamänapaq Jehovä patsätsimunqankunata maslla valorashun.

15, 16. (1) ¿Imapita libri kanapaqtan Jehoväqa lograshqa Jesuspa vïdanwan pagakurnin? (2) ¿Imanötan sientikuntsik jutsapita y wanuypita librina kanapaq kaqta musyarnin?

¹⁵ Librina kanqantsikpaq Bibliachö parlarqa, Jesuspa vïdanwan Jehovä pagakunqanrëkur jutsantsikpita librina o limpiuna quedanqantsikpaqmi parlëkan. Tsëpaq parlarmi apostol Pablu kënö nirqan: “[Cristuqa] imëka mana alli rurëkunapita libri kanapaqmi noqantsikrëkur wanurqan” (Tïtu 2:14).

¹⁶ Noqantsikrëkur Jesus wanushqa kaptinmi, alläpa sufritsimaqnintsik jutsapita y wanuypita librina këta puëdishun (Rom. 5:21). Tsëmi Jehovätawan Jesustaqa alläpa agradecikuntsik Jesuspa yawarninwan o vïdanwan libramanqantsikpita (1 Cor. 15:22).

17, 18. (1) ¿Ima ninantan alli ruraqtanöna Jehovä rikämanqantsikqa? (2) ¿Imanötan yanapamantsik alli ruraqtanöna Jehovä rikämanqantsik?

¹⁷ Alli ruraqtanönam rikämantsik. Tsënö nirqa, imëka borrareq cuenta llapan jutsa ruranqantsikta manana yarpanqanta y limpiutanöna rikämanqantsiktam nikan. Peru tsëta rurarqa, ¿manaku Jehoväqa patsätsinqan leyta mana kaqpaq churëkan? Manam. Jehovä Diosnintsikqa manam kikintsik logranqantsikpitatsu o jutsata ruranqantsikta mana kaqpaq churartsu alli nunatanöna rikämantsik. Tsëqa, ¿imanirtan perdonamantsik y alli ruraqtanöna rikämantsik? Perdonamänapaq patsätsimunqanman y vïdanwan Jesus pagakunqanman markäkushqam o yärakushqam (Rom. 3:24; Gäl. 2:16).

¹⁸ Y ¿imanötan yanapamantsik alli ruraqtanöna Jehovä rikämanqantsik? Wakin cristiänukunataqa ciëluchö Jesuswan gobernayänampaqmi akrashqa; pëkunaqa Diospa tsurinkunanam kayan (Tïtu 3:7; 1 Juan 3:1).  Pëkunataqa jutsankunapitam Diosnintsik perdonashqana y jutsata imëpis mana rurashqanönam këkäyan. Tsëmi Jesuswan gobernëta puëdiyanqa (Rom. 8:1, 2, 30). Y kë Patsachö kawëta shuyaraq cristiänukunaqa Diospa amïgun këmanmi chäyashqa; pëkunapa jutsankunatapis Diosnintsikqa perdonashqanam (Sant. 2:21-23). Y Armagedonta kawëkar pasaq mëtsikaq nunakunaqa kë Patsachömi imëyaqpis kawakuyta puëdiyanqa (Juan 11:26). Y ¿imaraq pasanqa wanushqa kaqkunawanqa? ‘Allita rurashqa’ kaqkuna y ‘mana allita rurashqa’ kaqkunapis kawariyämunqam (Hëch. 24:15; Juan 5:28, 29). Y tiempuwanqa, Jehoväpa llapan sirweqninkunam “Diospa tsurinkuna” këman chäyanqa (Rom. 8:21). Yachakunqantsiknöpis, perdonamänantsikpaq Jehovä patsätsimunqanqa pëwan amishtanantsikpaqmi yanapamantsik. Tsëqa, ¡alläpa shumaq bendicionmi!

19. ¿Imanö këtataq puëdintsik Jehoväwan Jesus yanapamanqantsikpita? (Leyi  “Jehovä perdonamanqantsik” neq recuadruta).

¹⁹ Qallanan pärrafuchö parlanqantsik jövinta pasanqannöpis, manam ni imanö librakuyta puëdirqantsiktsu Adanwan Ëva jutsaman churamanqantsikpita. Peru Jehovä Diosnintsikmi perdonamänantsikpaq patsätsimurnin y Tsurimpa vïdanwan pagakurnin yanapamarquntsik. Tsëmi jutsapita y wanuypita libri kanapaqqa, Jesus wanunqanman markäkunantsik o yärakunantsik. Y manam tsëllatsu, tsëman markäkunqantsikqa yanapamäshun jutsantsikpita Jehovä perdonamänapaq y imëpis jutsata mana rurashqanö kanapaqmi. Peru mas kushikuypaqqa, Teytantsik Jehoväwanmi amïgu këta puëdintsik.

20. ¿Imatataq qateqninchö yachakushun?

²⁰ Noqantsikrëkur Jehoväwan Jesus imëkata rurayämunqankunaman pensarqa, alläpam agradecikuntsik yanapamanqantsikpita (2 Cor. 5:15). Pëkuna mana yanapamashqaqa, manam ni ima allitapis shuyarashwantsu karqan. Qateqninchömi yachakurishun Jehovä perdonamanqantsikta maslla entiendinapaq Bibliachö willakunqan ejemplukunawan.