1, 2. ¿Imakunapitatan yachakushun?

KANAN witsan pasanqanchömi rikantsik, ushanan junaqkunachöna kawëkanqantsikta. Ichikllachönam Jehoväwan Jesucristuqa chikeqnin gobiernukunata ushakäratsiyanqa. Peru manaraq pasakuptinmi, uma läduchö gobiernuwan ura läduchö gobiernuqa chikinakuyanqa y Diospa sirweqninkunatapis chikiyanqa.

² Kananqa Daniel 11:40–12:1 willakuykunapitam yachakushun. Kanan witsan uma läduchö gobiernu pï kanqanta y mana mantsakushpa tsarakunapaqmi yachakushun.

3, 4. Kanan witsanqa, ¿pitan uma läduchö gobiernu?

³ 1991 watachömi Union Soviëtica gobiernuqa ushakarqan, tsëpitaran Diospa sirweqninkunaqa juk tiempupa libri yachatsikuyarqan (Dan. 11:34). Wallka tiempullachömi mëtsikaq Diospa sirweqninkuna tikrarir, yachatsikur qallëkuyarqan. Tsëpitanam Rusiawan yanapaqninkunaqa uma läduchö gobiernu tikrariyarqan. Yachakunqantsiknö, mëqampis uma läduchö y ura läduchö gobiernu kanqanqa rikakunqa: juk, Jehoväta sirweq nunakunata chikiyanqanchö; ishkë, Jehoväta y sirweqninkunata chikir tratayanqanchö; y kima, ishkan gobiernukuna chikinakuyanqanchömi.

⁴ Rusiawan yanapaqnin gobiernukuna uma läduchö gobiernu kayanqanta yachakurishun. Juk, Jehoväpa sirweqninkuna yachatsikuyanqanta michäkuyanqanchö y mëtsika wawqi panikunata chikir qatikachanqanchö. Ishkë, Jehoväta y sirweqninkunata chikir tratayanqanchö. Y kima, ura läduchö gobiernuwan guërrachö kayanqanmi.  Yachakurishun, Rusiawan yanapaqnin gobiernukuna uma läduchö gobiernu kayanqanta.

5. Daniel 11:40-43 ninqanqa, ¿ima tiempupaqtan parlëkan?

⁵ (Leyi Daniel 11:40-43 *). Ushanan junaqkunapaqmi kë willakuyqa parlëkan. Y uma läduchö gobiernuwan ura läduchö gobiernu chikinakur kayanqantapis willakunmi. Tsëtam Daniel kënö nin: “Höra chäramuptinnam [uma läduchö gobiernuta] [ura läduchö gobiernuqa] atacanqa” (Dan. 11:40).

6. Ishkan gobiernukuna chikinakuyanqantaqa, ¿imanötan musyantsik?

⁶ Uma läduchö y ura läduchö gobiernukunaqa mas puëdeq këta munarmi chikinakur sïguikäyan. Tsëqa rikakurqan Ishkë kaq Jatun Guërra witsanchö Union Soviëticawan yanapaqnin gobiernukuna, mas puëdeq këta munayanqanchömi. Tsërëkurmi ura läduchö gobiernuqa më tsë nacionkuna yanapayänampaq mañakurqan, tsëtam Organización del Tratado del Atlantico Norte (OTAN) nir reqiyan. Puëdeq këta munarmi uma läduchö y ura läduchö gobiernukunaqa mëtsikata gastakuyashqa. Chikeqnin gobiernukunatam më tsë nacionchö guërra kaptin yanapayashqa. Rusiawan yanapaqnin gobiernukunaqa ura läduchö gobiernuwanmi, computadörachö imëkata rurarnin mas puëdeq këta munayashqa. Kë ishkan gobiernukunaqa, mëtsika qellëtam tsënö rurayanqanchö perdiyashqa. Kë gobiernukunaqa, Daniel ninqannömi Diospa sirweqninkunata chikir qatikachäyan (Dan. 11:41).

7. “Israel” nacionpaq Biblia parlarqa, ¿imatatan rikätsikun?

⁷ Daniel 11:41 ninqannömi, uma läduchö gobiernuqa ‘Israelta’ chikirqan. Unë Israelqa ‘shumaq täkï munë’ nacionmi karqan (Ezeq. 20:6). Tsë naciontaqa shumaqyätseq tsëchö Jehovä Diosta cäsukur kawayanqanmi. Tsënö kanqanqa 33 wata Pentecostes fiestachömi cambiarirqan. Tsëtaqa nintsik, kanan witsan Jehoväta sirweqkuna më tsë nacionchö kayaptinmi. Kanan witsanqa, Jehoväpa sirweqninkuna pë munanqannö kawayanqanchö, juntakäyanqanchö y yachatsikur puriyanqanchömi shumaq kayanqanqa rikakun.

8. Uma läduchö gobiernuqa, ¿imanötan Diospa sirweqninkunata tratarqan?

⁸ Ushanan junaqkunachöqa, uma läduchö gobiernuqa Diospa sirweqninkunatam chikir qatikachashqa. Tsëtaqa nintsik Alemania näzi uma läduchö gobiernu karnin, Ishkë kaq Jatun Guërrachö Diospa sirweqninkunata wanutsita munar qatikachashqa kaptinmi. Ishkë kaq Jatun Guërra ushariptinnam Union Soviëticaqa uma läduchö gobiernu  tikrarir, Diospa sirweqninkunata chikirnin mana aguantëpaq trabäjukunata ruratsirqan.

9. Kanan witsan Rusiawan yanapaqnin gobiernukunaqa, ¿imanötan Diospa sirweqninkunata chikiyan?

⁹ Kanan witsankunapis Rusiawan yanapaqnin gobiernukunaqa Diospa sirweqninkunata chikiyanmi. Tsëmi uma läduchö gobiernuqa, 2017 watachö Diospita yachatsikunata michäkurnin wakin wawqikunata llawitsishqa o wichqatsishqa y Bibliata Rusiaman mana yëkatsiyänampaqmi mandakuyashqa. Y Betel wayita, Diospita yachakunantsik wayikunata y asamblëakunata ruranantsik wayikunatapis duëñutsakuyashqam. Këkunarëkurmi 2018 watachö Jehoväpa Testïgunkunata Pushaqkunaqa, Rusiawan yanapaqnin gobiernukuna uma läduchö gobiernu kayanqanta musyatsikuyarqan. Gobiernukuna chikikämashqapis Jehoväpa testïgunkunaqa manam pëkunata chikintsiktsu. Tsëpa rantinqa, Biblia nimanqantsikta cäsukurmi chikimaqnintsik autoridäkunapaq Jehoväman mañakuntsik (1 Tim. 2:1, 2).

10. ¿Imanötan musyantsik uma läduchö gobiernu, ura läduchö gobiernuta mana ushakätsinampaq kaqta?

¹⁰ Daniel 11:40-45 ninqanqa uma läduchö gobiernupaqmi masqa parlan. Tsëqa, ¿ura läduchö gobiernutatsuraq ushakätsinqa? Manam. Ura läduchö gobiernuqa, Jehoväwan Jesus gobiernunkunata ushakätsinqan witsampis këkanqaraqmi (Rev. 19:20). Tsëtaqa Daniel y Revelacion librukuna willakuyanqampitam yachakushun.

11. Daniel 2: 43-45 ninqanqa, ¿imapaqtan parlan? (Qaranchö dibüjuta rikäri).

¹¹ (Leyi Daniel 2:43-45 *). Tukuy niraq fiërrupita rurashqa jatun nuna niraqpaqmi Danielqa parlan. Ima niraq fiërrupita kanqanqa, ima gobiernu kanqanta musyanapaqmi yanapamashqantsik. Tsë nuna niraqpa chakinkuna fiërrupita y kuwashqa mitupita kanqanqa, Gran Bretäñawan Estädus Unïdus gobiernukunatam rikätsikun. Y Teyta Dios mana alli gobiernukunata ushakätsiptimpis, Biblia willakunqannömi tsë puëdeq gobiernukunaqa këkäyanqallaraq.

12. ¿Mëqan gobiernutan chukaru animalpa qanchis kaq peqanqa?

¹² Apostol Juanpis puëdeq nacionkunapaqqa parlarqanmi. Tsë rikanqan chukaru animal qanchis peqayoq o umayoq kanqantam willakun. Tsë chukaru animalpa qanchis kaq peqanqa, Gran Bretäñawan Estädus Unïdus nacionkunam kayan. Tsëpitaqa mananam masqa kanqanatsu. Qanchis kaq peqaqa  gobernëkanqaran Jesucristu tröpankunawan ushakätsinqanyaq (Rev. 13:1, 2; 17:13, 14). *

13, 14. ¿Pitan “Magogchö täraq Gogqa”? Y ¿imanirtan ushakätsimënintsikta munanqa?

¹³ Ezequiel libru willakunqanmi yanapamantsik, uma läduchö gobiernuwan ura läduchö gobiernu awkaraq këkäyaptin ima pasakunampaq kaqta. Ezequiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44–12:1 y Revelacion 16:13-16, 21 willakuykunaqa kaqllam y tsë tiempullapaqmi musyatsikun.

¹⁴ Llakikuy tiempu qallashqanchömi imë höra karpis ‘entëru patsachö llapan reykuna’ juntakäyanqa (Rev. 16:13, 14; 19:19). Tsënö juntakäyanqantam Bibliaqa ‘Magogchö täraq Gog’ nin (Ezeq. 38:2). Y pëkunaqa, Teyta Diospa sirweqninkunatam ushakätsita munayanqa. Apostol Juanqa, Teyta Diosta chikeqkunapa jananman jatusaq runtu shikwamoqtam rikarqan. Itsa tsëqa kanqa, mana alli ruraqkuna ushakäyänampaq willakunqantsik. Tsënö willakushqaqa, Magogchö täraq Gogqa itsa ushakätsimënintsikta munanqa (Rev. 16:21).

15, 16. (1) Daniel 11:44, 45 Bibliachö ninqanqa, ¿imapaqtan parlëkan? (2) ¿Imatan pasanqa uma läduchö gobiernutawan Magogchö täraq Gogta?

¹⁵ Mana cäsukoq nunakuna ushakäyänampaq willakunqantsik y Teyta Diosta chikeqkuna ushakäyänampaq kaqqa, Daniel 11:44, 45 * (leyi) willakunqanqa igualnöllam kayan. Uma läduchö gobiernupaqmi Danielqa kënö willakun: “Inti yarqamunan kaq läduchö y norti kaq läduchö contran shäriyashqanta  willayanqa. Tsëmi alläpa piñar [...] pïmëtapis” ushakätsita munanqa. “Pïmëtapis” nirqa, Jehoväpa sirweqninkunata ushakätsita munayanqampaqtsunchi parlëkan. *

¹⁶ Ushakë junaqqa qallarinqa, Teytantsik Jehoväta uma läduchö gobiernuwan wakin gobiernukuna piñatsiyaptinmi (Rev. 16:14, 16). Tsë junaqqa, uma läduchö gobiernuqa ushakanqa ‘pipis mana yanapaptinmi’ (Dan. 11:45). Tsënöllam pasanqa Magogchö täraq Gogtapis.

17. ¿Pipaqtan Daniel 12:1 Miguel nir parlëkan? Y ¿imatatan pëqa ruran?

¹⁷ Uma läduchö gobiernuwan wakin gobiernukuna imanö ushakäyänampaq kaqta y noqantsik imanö salvakunapaq kaqtapis Danielqa willakurqanmi (leyi Daniel 12:1 *). Jesucristutaqa Miguel nirpis reqiyanmi. Diospa Gobiernun ciëluchö patsakäriptinmi, Jesucristuqa 1914 watapita Jehoväpa sirweqninkunata yanapëkashqa. Ichikllachönam ushakë junaqchö Diospa chikeqninkunata Jesusqa ushakätsinqa, tsëran jipakuykunapaq Daniel parlanqanqa ushakanqa. Revelacion libruchö “llakikuy” tiempupaq Juan ninqanqa, ushakë junaqchöran ushakanqa (Rev. 6:2; 7:14).

18. ¿Imanirtan shamoq tiemputa kushishqa shuyarantsik?

¹⁸ Ushakë junaqchöqa, Jehoväta y Jesusta sirweq kaqkunalla salvakuyänampaq kaqtam Danielwan Juanqa willakuyarqan. Tsëmi tsë tiemputaqa kushishqa shuyarëkantsik. Danielmi nirqan, kawë libruchö salvakoq kaqkunapa “shutinkuna qellqashqa” kanampaq (Dan. 12:1). Jutintsik tsë libruchö kanampaqqa, ¿imatatan ruranantsik? Jehoväpa tsurin Jesusmanmi markäkunantsik o yärakunantsik (Juan 1:29). Jehovällata sirwinapaq änikurmi bautizakunantsik (1 Pëd. 3:21). Y wakin nunakunapis salvakuyta puëdiyänampaqmi, puëdinqantsikmannö Diospa Gobiernumpita yachatsikunantsik.

19. ¿Imatatan kanan witsankuna ruranantsik?

¹⁹ Kanan witsankunam Jehoväman markäkunantsik o yärakunantsik y wawqi panintsikkunawanmi yamë kanantsik. Y Diospa Gobiernunta yanapar këkashqaqa, uma läduchö y ura läduchö gobiernukunata ushakätsiptinmi salvakushun.