1, 2. (1) ¿Imanirtan tsëllaraq casakushqa kaqkunaqa Jehoväman markäkuyanman? (Salmus 37:3, 4). (2) ¿Imapitataq këchö yachakushun?

¿TSËLLARAQKU casakurqunki o casakunëkipaqnaku këkanki? Tsënö kaptinqa, kuyashqëkiwan kushishqa kawakuytachi munëkanki. Casädu kawakuychöqa problëmakuna kanmanmi. Tsëmi qallananllapitana imata rurayänëkipaqpis churapakäyänëki. Tsëkunata shumaq patsätsiyanqëkim, mëtsika watakunapa kushishqa kayänëkipaq yanapayäshunki. Jehoväman markäkuyaptikiqa o yärakuyaptikiqa, imatapis allim patsätsiyanki, ishkëkim mas kuyanakuyanki y kushishqam kawakuyanki. Peru Jehovä consejamanqantsikta mana wiyakurqa, mana allim casädu vïdëkikunachö kawakuyanki y manam kushishqatsu kayanki (leyi Salmus 37:3, 4).

² Këchö tsëllaraq casakushqakunapaq parlarpis, llapan casädukuna ima problëmakunapa itsapis pasayänampaq kaqpitam parlashun. Y unë nunakuna imakunapa pasayanqanta Bibliachö ninqampita y pëkunapita casädu kaqkuna y llapantsikpis imakunata yachakunqantsiktam rikäshun. Jina kanan witsan casädu këkaq wawqi panikunapitapis yachakushunmi.

3, 4. ¿Ima problëmakunapatan itsapis tsëllaraq casakushqakuna pasayanman?

³ Wakin markakunachöqa kikinkunallaman yarparnin, kushishqa kawakuyänampaqmi tsëllaraq casakushqakunata niyan. Höraqa teyta kaqkuna o juk familiankunam  raslla wamrayoq kayänampaq niyan. Wakin amïgunkuna o familiankunanam alli kawakuyänanta munar, wayinkuna rantiyänampaq y imëkayoq kayänampaq niyan.

⁴ Imatapis alli pensar mana rurarqa, jaqa këmanmi chäriyanman. Y tsëkunata pagakuyänampaqqa, itsapis ishkanraq alli trabajayänan. Tsëta rurayaptinqa, mananam tiempunkuna kanqanatsu japallankuna Bibliata estudiayänampaq, Diosta adorana hörachö ishkankuna yachakuyänampaq y Diospita yachatsikoq yarquyänampaqpis. O itsa masllata pagayänampaq o trabäjunkunapita mana qarquriyänampaq wakin reunionkunaman ëwayanqatsu. Tsënö pasakuptinqa, manam Jehoväta mas sirwiyänampaq shumaq cargukunata chaskita puëdiyanqatsu.

5. ¿Imatataq Nicolaspitawan Marïsapita yachakunki?

⁵ Mëtsikaqmi rikäyashqa, imëkayoq këta ashiqa kushishqa kawakunapaq mana yanapakunqanta. Tsëtam Nicolaswan Marïsa rikäyarqan. * Casakurirqa kushishqa kawakuyänampaqmi, ishkankuna junaqnimpi o qoyat trabajayaq. Peru rasumpa kaqchöqa, manam kushishqatsu kawayaq. Nicolasmi kënö nin: “Wanayanqäpitapis masmi imëkäkuna kayäpamarqan. Tsënö kaptimpis, Diosta mas sirwiyänäpaqqa manam pensayaqtsu kayä. Rasumpa kaqchöqa, yarpachakurllam kawakuyaq kayä”. Itsa qampis cuentata qokurqunki, imëkayoq këta ashiqa kushishqa kawakunëkipaq mana yanapashunqëkita. Peru ama llakikuytsu, wakinkuna rurayanqampita yachakunqëkim yanapashunki. Puntataqa, casädu ollqukuna rey Jehosafatpita imata yachakuyanqanta rikärishun.

6. Judä nacionta ushakätsita munayaptin, ¿imanötan rey Jehosafat Proverbius 3:5 y 6 ninqanchö consëjuta wiyakurqan?

⁶ Casädu ollqukuna, ¿imëka rurëyoq karku yarpachakurnin këkäyanki? Tsëqa rey Jehosafat imapa pasanqanmi yanapayäshunki. Jehosafatqa rey karmi, entëru Judä nacionpaq yarpachakoq. Tsëmi imëkata rurarqan tsë nacionchö nunakunata cuidanampaq. Judä nacionpa markankunachömi, cuartelkunata ruratsirqan y 1.160.000 soldädukunayoqmi karqan (2 Crön. 17:12-19). Tsëpita mas tiempu pasarinqanchönam, Ammon y Moab nacionkunapita tröpakunawan, Seir jirkapita tröpakuna juntakarkur pëta, familianta y Judä nacionta ushakätsita munayarqan (2 Crön. 20:1, 2). ¿Imatataq rey Jehosafat rurarqan? Proverbius 3:5 y 6 (leyi) ninqannömi, yanapëkunampaq Jehoväta mañakurqan. Diosman imanö mañakunqanqa, 2 Crönicas 20:5 a 12  ninqanchömi qellqarëkan. Tsëchömi rikakun Teytan Jehoväman alläpa markäkunqanta o yärakunqanta. ¿Imatataq Jehovä rurarqan?

7. ¿Imanötan Jehoväqa Jehosafat mañakunqanta contestarqan?

⁷ Jahaziel jutiyoq levïta nunawanmi, Jehoväqa Jehosafat mañakunqanta contestarqan. Kënömi nirqan: “Salvayashqaqta rikäyänëkipaq jinanllachö shäkuriyanki” (2 Crön. 20:13-17). ¡Jahazieltawan willatsinqanqa mana creipaqnömi karqan! Peru manam Jahazieltsu tsëta mandakurqan, sinöqa Jehovämi. Diosman llapan shonqunwan markäkurmi, Jehosafatqa wiyakurqan. Ushakätsita munaq chikeqnin kaqkunaman ëwarqa, manam pelyëta yachaq soldädunkunatatsu puntankunata ëwayänampaq nirqan, sinöqa armannaq cantëta yachaq nunakunatam. Jehosafat-ta äninqannöllam, Jehoväqa chikeqninkunata ushakätsirqan (2 Crön. 20:18-23).

8. ¿Imatataq casädu ollqukuna Jehosafatpita yachakuyanman?

⁸ Casädu ollqukuna, ¿imatataq Jehosafatpita yachakuyankiman? Familiëkikunata qamkuna rikäyänëki kaptinmi, yanapayänëkipaq y cuidayänëkipaq kallpachakuyanki. Tsëchi ima problëma kaptimpis, japallëkikunalla altsëta puëdiyanqëkita pensayankiman. Peru ama kikikikunallamanqa confiakuyëtsu. Tsëpa rantinqa, Jehoväta japallëkikuna mañakuyë y yanapayäshunëkipaq niyë, y warmikikunawampis shonqupita patsë mañakuyë. Jehovä yanapayäshunëkipaq Palabran Bibliata, y sirweqninkunata pushaqkuna rurayämunqan publicacionkunata estudiayë y tsëchö consëjukuna ninqannölla rurayë. Itsa wakin nunakunaqa Biblia ninqannö imatapis ruranëkipaq churapakanqëki mana alli kanqanta y upa këta rurëkanqëkita niyäshunkiman. O qellëyoq y imëkayoq kanqëki familiëkita yanapanampaq kaqta niyäshunki. Peru Jehosafat imata ruranqanta yarpäyë. Pëqa Jehovämanmi markäkurqan y tsëtaqa rurëninkunawanmi rikätsikurqan. Jehoväqa manam tsë nunata jaqirqantsu y manam qamkunatapis jaqiyäshunkitsu (Sal. 37:28; Heb. 13:5). ¿Imatataq casädu këkaqkuna rurayanman kushishqa kawakuyänampaq?

9. Isaïaspitawan warmimpita parlakaramuy.

⁹ Isaïaswan warminqa Jehoväta sirwiyänampaqmi kallpachakuyarqan. Pëqa Diospa willakoqninmi karqan y itsachi warmimpis pënölla willakoq karqan. Bibliachömi warmimpaq “profetisa” nin (Is. 8:1-4). Pëkunaqa Jehoväta sirwitam mas puntaman churayarqan. Kanan witsan casädu këkaqkunaqa, Isaïaspitawan warmimpitaqa imëkatam yachakuyta puëdiyan.

10. Casädu këkaqkuna Diosta sirwita munayänampaqqa, ¿imanirtan Bibliachö këkaq willakuykunapita mas yachakuyanman?

¹⁰ ¿Imanötan casädu këkaqkuna Isaïaswan warmin rurayanqannölla rurayanman? Jehoväta mas sirwiyänampaq churapakarmi. Diosman mas markäkuyänampaqqa, Bibliachö këkaq willakuykunatam estudiayanman y tsëkuna imëpis cumplikanqantam rikäyänan (Tïtu 1:2). * Bibliachö qellqarëkaq willakuykuna cumplikëkanqanchö  imanö yanapakuyänëkipaq kaqmanmi yarpachakuyankiman. Jukqa, alli willakuyninkunata entëru Patsachö willakunapaq kaqta Jesus ninqanmi (Mat. 24:14). Bibliachö willakuykuna cumplikëkanqanta següru karqa, casädu këkaqkunaqa Jehoväta mas sirwiyänampaqmi churapakäyanqa.

11. ¿Imatataq Äquilawan Priscïla rurayarqan y imanir?

¹¹ Casädu jövinkunataqa, Röma nacionpa juk markanchö täraq Judä kastapita Äquilapitawan Priscïlapita yachakuyanqanqa alläpam yanapanman. Jesuspita yachatsikuyanqanta musyarirmi, cristiänu këman chäyarqan. Röma nacionta gobernaq Claudiu, judïukuna Römapita ëwakuyänampaq manaraq niptinqa, kushishqachi kawakuyarqan. Äquilapaqwan Priscïlapaqqa, manachi fäciltsu karqan. Mana reqiyanqan markachömi wayinkuna ashiyänan karqan y negociunkunata patsätsiyänan karqan. ¿Tsëkunapa pasayanqanqa Diosta mas sirwiyänampaq micharqanku? Manam. Corintu markachöqa congregacionchö kaqkunata yanapayänampaq y wawqi panikunata watukanqanchö apostol Pabluta yanaqäyänampaqmi churapakäyarqan. Tsëpita tiempuwanqa, Diospita yachatsikoqkunata mas wanayanqan markakunamanmi ëwayarqan (Hëch. 18:18-21; Rom. 16:3-5). Imëka rurapakuy-yoq karpis, ¡kushishqachi kayarqan!

12. ¿Imanirtan casädu këkaqkuna Diosta mas sirwiyänampaq churapakäyänan?

¹² Kanan witsan casädu wawqi panikunaqa, Diosta mas sirwiyänampaq churapakarmi Äquilawan Priscïla rurayanqannölla rurayan. Reqinakuyanqan witsanmi, casakurir imata rurayänampaq kaqta parlayänan. Diosta mas sirwiyänampaq churapakarnin y tsëta lograyänampaq kallpachakurninqa, Jehovä imanö yanapanqantam rikäyanqa (Ecl. 4:9, 12). Russellwan Elizabeth imata rurayanqanta rikärishun. Russellmi kënö willakun: “Reqinakuyanqä witsanqa, Diosta mas imanö sirwiyänäpaq kaqpaqmi  parlayaq kayä”. Elizabethnam kënö nin: “Tsëpaqqa parlayaq kayä, imatapis rurayänäpaq patsätsiyanqäkuna Diosta mas sirwiyänäpaq mana michäyämänampaqmi”. Kananqa, Diospita yachatsikoqkunata wanayanqan markachömi Micronesia nacionchö yanapakuykäyan.

13. Salmus 28:7 ninqannö, ¿imatan Jehoväman markäkushqaqa pasakunqa?

¹³ Russellwan Elizabeth rurayanqannöpis, Diospita willakuyänampaq y yachatsikuyänampaqmi mëtsika casädukuna wallkallawan kawakuyänampaq churapakäyashqa. Casädu këkaqkuna Diosta mas sirwiyänampaq churapakäyaptin y tsëta lograyänampaq kallpachakurninqa, mëtsika bendicionkunatam chaskiyanqa, Jehovä imanö cuidanqantam rikäyanqa, pëmanmi mas markäkuyanqa y kushishqam kawakuyanqa (leyi Salmus 28:7).

14. ¿Imanötan Pëdruwan warminqa Mateu 6:25 y 31 a 34 ninqanchö Jehovä änikunqanman markäkuyanqanta rikätsikuyarqan?

¹⁴ Jina casädu këkaqkunaqa, apostol Pëdrupitawan warmimpitapis yachakuyta puëdiyanmanmi. Jesusta reqinqampita juk watanö pasarinqanchömi, imata ruranampaqpis Pëdru churapakänan karqan. Pëqa pescäduta tsarir o achkurmi trabajaq. Tsëchi qateqnin kanampaq Jesus invitaptinqa, familianta imanö manteninampaq kaqman yarpachakur qallëkurqan (Lüc. 5:1-11). Imëkatapis patsäratsirchi, yachatsikunqanchö Jesusta yanaqänampaq churapakarqan. ¡Allitam decidirqan! Y warminqa Jesusta qatinampaqmi yanaparqan. Tsënöqa nintsik, Jesus kawarimunqanchö viajarnin Pëdruta juk tiempupa yanaqashqa kanqanta Bibliachö niptinmi (1 Cor. 9:5). Warmin tsënö yanapashqa kaptinchi, Pëdruqa casädu këkaq warmikunata y ollqukunata consejarqan (1 Pëd. 3:1-7). Pëdruwan warminqa, Diosta sirwita mas puntaman churayaptin llapan wanayanqankunata Jehovä procuranampaq kaqta änikunqanmanmi markäkuyarqan (leyi Mateu 6:25, 31-34).

15. ¿Imatataq Tiäguwan Esther pasayanqampita yachakunki?

¹⁵ Atska watana casädu këkarqa, ¿imatataq rurayankiman Jehoväta sirwiyanqëkichö mas yanapakuyänëkipaq? Tsëpaqqa, itsa wakin casädukuna imata rurayanqanta rikäyankiman. Tsëtaqa tariyanki, Täpakoq revistachö “Kushishqam yanapakoq ëwayashqa” ninqankunata leyirmi. Tsëtam Brasil nacionchö Tiäguwan warmin Esther rurayarqan. Tsëta leyiyanqanmi Diospita yachatsikoqkunata wanayanqan sitiukunachö yanapakuyänampaq yanaparqan. Tiägum kënö willakun: “Kanan witsan sirweqninkunata, Jehovä imanö yanapashqa kanqanta leyirmi, pëkunatanölla imanö cuidayämänampaq y yanapayämänampaq kaqta rikëta munayarqä”. Tiempuwannam, Paraguay nacionta yanapakoq ëwakuyarqan. Y 2014 watapitam portugues idiömachö yanapakuykäyan. Esthermi kënö nin: “Efesius 3:20 ninqanmi, ishkäkunatapis alläpa gustayäman. Jehoväta sirwiyanqächöqa, tsëchö ninqan mëtsika kuti cumplikanqantam rikäyarqö”. Ëfesu markachö wawqi panikunaman cartakurqa, wananqantsikkunata  mañakunqantsikpita Jehovä masta procuramunampaq kaqtam apostol Pablu qellqarqan. Tsënö änikunqantaqa imëpis cumplishqam.

16. Casädu jövinkunaqa, ¿pikunawantan rurëta munayanqampita parlakuriyanman?

¹⁶ Casädu këkaq jövinkuna, Jehoväman confiakuyta yachakushqakunapitam qamkuna yachakuyta puëdiyanki. Wakin casädu wawqi panikunaqa, mëtsika watakunapam Jehoväta sirwikäyashqa. ¿Imanirtan rurëta munayanqëkikunapaq pëkunawan parlariyankitsu? Tsënö rurarqa, Jehoväman confiakuyanqëkitam rikätsikuyanki (Prov. 22:17, 19). Creikoqkunata rikaqkunapis, Jehoväta sirwichö mas rurayänëkipaq y tsëta lograyänëkipaqqa, yanapayäshuynikita puëdiyanmi.

17. ¿Imatan Nicolastawan Marïsata pasarqan y imatataq pëkunapita yachakuntsik?

¹⁷ Höraqa Jehoväta sirwinqantsikchö manam munanqantsiknötsu yarqapakushun. Nicolaspitawan Marïsapita yapë parlakurishun. Pëkunaqa kima wata casakuyanqampitam, Finlandia nacion Betel wayita rurar yanapakoq ëwayarqan. Tsënö yanapakur këkäyaptinmi, tsë nacionchö joqta killapita mas quedakuyta mana puëdiyänampaq kaqta niyarqan. Peru tsëpita ichik tiempullatanam ärabe idiömata yachakuyänampaq cursuman invitayarqan. Y kananqa, tsë idiömachö Diospita yachatsikurmi juk nacionchö yanapakuykäyan. Qepa watakunapaq parlarmi Marïsa kënö nin: “Imëkata dejarir Jehovällamanna markäkur kawakuyqa, qallananchöqa mantsakëpaqmi. Peru mana shuyaräyanqänö yanapayämanqantam rikäyarqö. Tsëmi Jehoväman mas markäkunäpaq yanapamashqa”. Këchö yachakunqantsiknömi, Jehoväman llapan shonquntsikwan markäkushqaqa, segürum këkantsik imëpis bendicimänapaq kaqta.

18. ¿Imatataq casädukuna rurayanman Jehoväman markäkur sïguiyänampaq?

¹⁸ Casädu vïdaqa Jehoväpa juk qarëninmi. Y pëqa casädu këkaqkuna kushishqa kawakuyänantam munan (Prov. 5:18; Mat. 19:5, 6). Casädu këkaq jövinkuna, ¿imanirtan kawënikikunawan imata rurëkäyanqëkita rikäyankitsu? Jehoväpita qarëkunata chaskiyanqëkipita agradecikuyänëkipaq, ¿puëdiyanqëkimannöku kallpachakuykäyanki? Jehoväta mañakuyë, Palabran Bibliachö qamkunapaq consëjukunata ashiyë y tsë consëjukuna ninqannö rurayë. Jehoväta mas sirwiyänëkipaq churapakarqa, kushishqam casädu vïdëkikunachö kayanki.