1922: qepa pachak watakuna
“¡SEÑORNINTSIK Jesucristurëkur vencinapaq yanapamanqantsikpita, Teyta Diosta agradecikushun!” (1 Cor. 15:57). Tsë textu ninqantam, 1922 watachö, Bibliata Estudiaqkuna yarpäyänan karqan, y tsëchö ninqampitam Diosllata sirwiyanqampita premiunkuna chaskiyänampaq kaqta següru këkäyaq. Pëpita kushishqa yachatsikoqkunatam Jehoväqa tsë wata bendicirqan. Kikinkunapa cuentankunapa librukunata rurar y Diospa Gobiernumpita yachatsikuyänampaq radiuta utilizar qallëkuyaptinmi, Jehoväqa bendicirqan. Jina tsë watallachömi, sirweqninkunata bendicikanqanqa cläru rikakärirqan. Bibliata Estudiaqkunaqa, Estädus Unïdus nacionchö Ohiopa Cedar Point sitiuchömi, mana ni imëpis rurayanqannö juk asamblëachö juntakäyarqan. Tsë asamblëa rurakanqampitam Jehoväta sirweqkunaqa pëpita masraq yachatsikurquntsik.
“TSËTA NIYÄMANQAMPITAM ALLÄPA ESPANTAKUYARQÄ”
Diospita yachatsikoqkuna mas kayaptinmi, publicacionkuna pishir qallëkurqan. Estädus Unïdus nacionchö Brooklynchö këkaq Betelchöqa, wawqi panikunaqa revistakunata rurëkäyarqannam, peru rakta qarayoq librukunataqa juk emprësakunataran ruratsiyaq. Diospita yachatsikurnin sïguiyänampaq atska librukuna pishiptinmi, revistakunata rurayanqanta dirigeq wawqi Robert Martinta wawqi Rutherford tapurqan librukunatapis rurëta puëdiyänampaq o mana puëdiyänampaq kaqta.
Wawqi Martinmi kënö willakurqan: “Tsëta niyämanqampitam alläpa espantakuyarqä. Librukunata rurayänäpaqqa, atska mäquinakunatam rantiyänä karqan”. Brooklyn markachö Concord cällipa 18 nümeruyoq wayitam wawqikunaqa alquilayarqan, y tsëmanmi tsë mäquinakunata patsätsiyarqan.
Tsëta rurayänampaq kaqpitaqa, manam llapankunatsu kushikuyarqan. Libruntsikkunata imprimikämushqa emprësapa mandaqninmi, mäquinakunata patsätsiyanqan wayiman chärirqan y kënö nirqan: “Këchöqa impriminapaq yarqamoq ultimu mäquinakunatam katsiyanki, peru manam ni mëqëkipis manejëtaqa yachayankitsu. Joqta killallachömi kë llapan mäquinakunata malograriyanki”.
Wawqi Martinqa kënömi nirqan: “Niyämanqanqa rasumpanömi karqan, peru manam Señorta cuentaman churëkarqantsu. Pëqa imëpis yanapayämashqam karqan”. Wawqi Martinqa rasumpa kaqllatam nikarqan. Tsëpita ichik tiempullachömi, cada junaq 2.000 librukunata imprimikäyarqan.
MËTSIKAQ NUNAKUNA RADIUPA YACHATSIKUYANQANTA WIYAYAN
Jehoväta sirweqkunaqa manam librukunallatatsu rurayarqan. Alli noticiakunataqa radiupapis yachatsikuyarqanmi. 1922 wata 26 de febrëru
killam, domingu tardipa wawqi Rutherford radiupa parlar qallëkurqan. Tsëpinqa, “Kanan kawaq mëtsika millon nunakunaqa manam imëpis wanuyanqatsu” neqtam Californiachö këkaq Los Angeles markachö KOG radiupita yachatsikurqan.Tsëpin yachatsikunqantaqa, 25 milnömi nunakuna wiyayarqan. Wakinqa yachatsikunqampita agradecikurmi cartakunata mandayarqan. Tsë cartakunachöqa, Californiachö këkaq Santa Äna markachö täraq Willard Ashford qellqanqan cartapis këkarqanmi. Pëqa wawqi Rutherford shumaq yachatsikunqampitam agradecikurqan. Jina kënömi nirqan: “Radiupa mana yachatsikamushqa kaptikiqa, familiächö kimaq qeshyayaptinmi, amänükuna cällichö yachatsikamushqa kaptikipis wiyëta puëdiyämantsu karqan”.
Qateqnin kaq semänakunachöqa, maskunatam radiupa yachatsikuyarqan. Y tsë wata ushëpaqqa, The Watch Tower revistachömi 300 milnö nunakuna radiupa yachatsikuyanqanta wiyashqa kayanqanta willakurqan.
Radiupa wiyaqkuna mëtsikaq kayaptinmi, Bibliata Estudiaqkunaqa Staten Island nishqanchö radiupa antënanta sharkatsiyänampaq decidiyarqan. Y tsëqa, Brooklynchö këkaq Betelpita manam alläpa karuchötsu këkarqan. Qateqnin watakunaqa, WBBR radiutam Bibliata Estudiaqkunaqa Diospa Gobiernumpita yachatsikuyänampaq utilizäyarqan.
“ADV”
1922 wata 15 de juniu killa The Watch Tower revistachömi, Ohiochö këkaq Cedar Point sitiuchö 5 a 13 de septiembriyaq juk asamblëa kanampaq kaqta willakurqan. Cedar Point sitiuman chäyanqanmannömi, Bibliata Estudiaqkunaqa alläpa kushishqa këkäyarqan.
Tsë asamblëaman chaqkunata chaskirmi, wawqi Rutherfordqa yachatsikunqanchö kënö nirqan: ‘Kë asamblëata bendicimunampaq kaqta y mana ni imëpis rurakanqannö entëru Patsachö yachatsikunapaq Señor yanapamänapaq kaqmanmi chipyëpa creï’. Tsë asamblëachö yachatsikoq wakin wawqikunapis, kutin kutinmi Diospita yachatsikuyänampaq wawqi panikunata niyarqan.
Wawqi Rutherford yachatsikunqanta wiyëta munarmi, viernis 8 de septiembri junaq 8 milnö nunakuna tsë localman yëkuyarqan.
Invitacionkunachö “ADV” qellqarëkaq letrakuna ima ninan kanqantam musyëta munayarqan. Tsë localchö täkuyanqanmannömi, yachatsikäyämunampaq kaqkuna sitiu jananchö, juk löna tëla wankurëkaqta llapankuna rikäyarqan. Estädus Unïdus nacionchö Oklahömapa Tulsa markampita ëwaq Arthur Claus nunam, alli wiyanampaq juk sitiuta ashirqan. Tsë witsampaqqa, manam micröfonukuna ni parlantikuna kaqtsu.“Llapan ninqantam wiyëkäyarqä”
Yachatsikuyänampaq kaq wawqikunata mana pantatsiyänampaqmi, tardi chaqkuna manana yëkuyänampaq tsë asamblëata dirigeq wawqi nirqan. Las nuëvi y media de la mañänam, wawqi Rutherfordqa Mateu 4:17 ninqanchö Jesus kënö ninqampita parlar qallëkurqan: “Ciëluchö Gobiernuqa këllachönam këkan”. Diospa Gobiernumpita yachatsikuyanqanta nunakuna imanö wiyayänampaq kaqpaq parlarninmi, kënö nirqan: “Këkämunqan witsan juk cosëcha kanampaq kaqtam kikin Jesus nirqan, tsëchömi rasumpa y mana dejëpa sirweqninkunata juntayänan karqan”.
Tsë localchö tëkaq wawqi Clausmi kënö nirqan: “Llapan ninqantam wiyëkäyarqä”. Peru illaqpita qeshyanarmi, yapë kutinanta mana dejayänampaq kaqta musyëkarpis, tsë localpita yarqurirqan.
Peru ichik rätuntaqa mas allinam këkarqan. Yachatsikuykäyanqan sälaman kutikaptin, fuertipa paqchikäyaqta o taqllëkäyaqta wiyarirmi, alläpa kushikurqan. Yachatsikuykäyanqanta wiyar sïguinampaqqa, wayipa tëchunmampis lloqanampaqmi pensarirqan. Tsë witsampaqqa, 23 watayoqmi karqan, tsëmi tsë wayipa perqampa achparqan. Kicharëkaq tragaluzkunaman chanqanmannömi, yachatsikuykäyanqanta mas alli wiyarqan.
Peru Arthurqa, manam wayipa tëchunchö japallantsu këkarqan. Amïgunkunapis tsëchömi këkäyarqan. Juknimpa jutinmi Frank Johnson karqan. Pëmi kënö tapoq cörrirqan: “¿Naväjëki kapushunkiku?”.
Tsënam Arthurqa, “awmi” nirqan.
Franknam kënö nirqan: “Tsëtam Diosta mañakuykäyarqö. ¿Tsëchö wankurëkaq löna tëlata a imata ninqanta alli wiyë. ‘Willakuyë, willakuyë...’ neqta wiyanqëki höra, kë chuskun hïlukunata roqurinki”.
rikankiku? Juk letrërum, y clavashqam këkan. JuezArthurqa, wawqi Rutherford yachatsikuykanqampa ushananchö ninampaq kaqtam naväjan tsarakushqa shuyarëkarqan. Wawqi Rutherfordqa alläpa kushishqam fuertipa kënö nirqan: “Señorllapaq rasumpa testïgunkuna kayë. Babiloniapa llapannin ushakanqanyaq tsarakurnin sïguiyë. Më sitiuyaqpis y llapankunata alli noticiakunapita yachatsikuyë. Entëru Patsachömi Jehovä Dios kanqanta y gobernaqkunapa Gobernaqnin y señorkunapa Señornin Jesucristu kanqanta musyayänan. Kë junaqmi imë junaqkunapitapis mas precisaq kaq junaq. ¡Rikäyë, Gobernaqqa gobernëkämunnam! Y qamkunam musyatsikoqninkuna kayanki. Tsëqa, willakuyë, willakuyë, willakuyë Gobernaqpita y Gobiernumpita”.
Arthurqa, pë y wakin wawqikuna tsë löna tëlapa hïlunkunata roquriyaptin tsë letrëru shumaqlla shawakärinqantam cuentakuyarqan. Tsë letrëruchöqa, “Gobernaqpita y Gobiernumpita willakuyë” neqmi. “ADV” letrakunaqa, ingles idiömachö advertise palabrapa qallanan kima letrankunam karqan. Tsëqa, “willakuyë” ninanmi.
ALLÄPA PRECISAQ RURË
Cedar Point sitiuchö rurakanqan asamblëachöqa, Diospita yachatsikuypaqmi masqa parlayarqan, y llapan munaqkunam kushishqa yanapakur qallëkuyarqan. Oklahömachö täraq juk colportormi (kananqa precursor nirnam reqintsik) kënö nir qellqarqan: “Carbon rumi kanqan mïna sitiukunachömi yachatsikuyarqä. Y tsë sitiukunachöqa, alläpa waktsam kayaq”. The Golden Age revistachö ninqanta leirshi wakinkunaqa waqayaq. Tsë llapanta rikanqampitam kënö nirqan: “Pëkunata shoqarmi alläpa kushikuyä”.
Bibliata Estudiaq tsë wawqi panikunaqa, Lücas 10:2 ninqanchö Jesus ninqantam alli entiendiyarqan. Tsëchömi kënö nin: “Cosëchapaqqa mëtsikam kan, peru peonkunaqa wallkaqllam kayan”. Tsë wata ushëpaqqa, Diospa Gobiernumpita mëtsëchö yachatsikuyänampaqmi decidïdu këkäyarqan.
a Wawqi Rutherfordtaqa “juez” nir reqiyaq, Estädus Unïdus nacionchö këkaq Misürichö höra höra juez këninchö trabajashqa kaptinmi.