1, 2. (1) Ushakë Junaq o Armagedon chämunampaq kaqqa, ¿imanirtaq nunakunapaq alli noticia? (2) ¿Ima tapukïkunapitataq yachakushun?

USHAKË Junaqta o Armagedontaqa mëtsikaq nunakunam mana alli noticiatanö rikäyan. Wakinqa bombakunawan guërra kanampaq kaqtam niyan, y wakinnam entëru Patsa ima desgraciawampis ushakänampaq kaqta niyan. Peru Armagedonpaq Bibliachö këkaq willakïqa, alläpa kushitsikoq noticiam (Rev. 1:3). Armagedonchöqa manam nunakuna ushakäyanqatsu, sinöqa salvakuyanqam. ¿Imanötaq tsëqa kanqa?

² Armagedonchöqa nunakunapa gobiernun y mana alli ruraq nunakuna ushakäyänampaq kaqtam Bibliachöqa willakun, jina alli kaqta ruraq nunakuna salvakuyänampaq y Patsa mana ushakänampaq kaqtapis willakunmi (Rev. 11:18). Tsëkunata maslla entiendirinapaq chusku tapukïkunapita yachakurishun: ¿imataq Ushakë Junaqqa o Armagedonqa? Armagedon manaraq qallaptinqa, ¿imakunataq pasakunqa? ¿Imatataq salvakunantsikpaq ruranantsik? Y chämunqanyaqqa, ¿imatataq ruranantsik Diosta sirwita mana jaqirinapaq?

3. (1) ¿Ima ninantaq Armagedon palabraqa? (2) Revelacion 16:14 y 16 textu ninqannöpis, ¿imanirtaq nintsik Armagedonqa juk rasumpa sitiu mana kanqanta?

³ (Leyi Revelacion 16:14, 16). Armagedon palabraqa juk kutillam Bibliachö yurin y hebreu idiömachö “Meguidö jirka” ninan palabrapitam (Rev. 16:16, nöta). Meguidö markaqa, unë witsan Israel nacionpa juk markanmi karqan (Jos. 17:11). Peru Armagedonqa manam juk rasumpa sitiutsu. Sinöqa Diospa contran ‘entëru patsachö llapan reykuna’ ëllukäyänampaq kaqmi (Rev. 16:14). Tsënö kaptimpis, kë yachatsikïchöqa Armagedon palabrataqa utilizäshun, entëru patsachö llapan reykuna ëllukäriyaptin juk guërra kanampaq  parlarmi. ¿Imanirtaq Armagedon juk rasumpa sitiu mana kanqanta nintsik? Puntataqa, Meguidö jutiyoq juk jirka mana imëpis kashqa kaptinmi. Ishkë kaqchöqa, Meguidö jutiyoq markapa jaqninkuna ichikllanlla kaptinmi. Tsëchöqa manam ‘entëru patsachö llapan reykuna’, tröpankuna y imëka armankuna tinkuyanmantsu. Y kima kaqchöqa, Armagedon guërraqa qallanqa, kë Patsachö ‘reykuna’ Jehoväpa sirweqninkunata entëru Patsachö wanutsita munar qallëkuyaptinmi. Tsëtam kë yachatsikïchö yachakushun.

4. ¿Imanirtaq Jehoväqa Meguidö sitiutawan ushanan jatun kaq guërranta igualatsirqan?

⁴ Meguidö markachö y amänun Jezreel pukruchö mëtsika guërrakuna kashqa kaptinmi, Jehoväqa ushanan jatun guërranta Meguidö sitiutawan igualatsirqan. Höraqa, kikin Jehovämi tsë guërrakunachö markanta yanaparqan. Këllaman pensarishun: ‘Meguidöchö yakukunapa kuchunchömi’, Israelpa jueznin Baracta yanaparqan Canaanpita Sïsara diriginqan tröpankunata ushakätsinampaq. Baracwan Diospa willakoqnin Dëboraqa, tsë guërrata ganayänampaq yanapanqampitam Jehoväta alläpa agradecikuyarqan. Juk cancionta cantarmi kënö niyarqan: “Ciëlupita patsëmi estrëllakuna [...] Sïsarapa contran pelyayarqan. Cison pukruchö yakum pëkunata apakurqan” (Juëc. 5:19-21).

5. ¿Imachötaq Barac pelyanqan guërrawan Armagedonqa jukläya kayan?

⁵ Baracwan Dëboraqa kënö nirmi cantar ushariyarqan: “Tsënölla llapan chikiyäshoqnikikuna wanuyätsun, peru kuyayäshoqnikikunaqa inti yarqamoqnöraq chipapäyätsun” (Juëc. 5:31). Armagedonchö o Ushakë Junaqchöqa Jehoväta llapan chikeqkunam ushakäyanqa, peru pëta kuyaqkunaqa salvakuyanqam. Barac pelyanqan guërrawan Armagedonqa jukläyam kayan. Armagedonchöqa, Diosta sirweqkunaqa manam pelyayanqatsu. Manam armankunallapis kayäpunqatsu. Mana mantsakäyanqan y Jehoväman y ciëluchö pëpa tröpankunaman confiakuyanqanmi, kallpayoqta tikratsinqa (Is. 30:15; Rev. 19:11-15).

6. Armagedonchöqa, ¿itsapis imakunata rurartaq Jehoväqa chikeqninkunata ushakätsinqa?

⁶ ¿Imanötaq chikeqninkunata Armagedonchö Jehovä ushakätsinqa? Imëkata rurarmi ushakätsita puëdinman. Itsa Patsata alläpa kuyutsir, ciëlupita runtutsimur o räyutsimur (Job 38:22, 23; Ezeq. 38:19-22). Jina itsapis chikeqninkunata kikinkunapurata pelyatsinqa (2 Crön. 20:17, 22, 23). Y itsa angelninkunawan mana alli kaqta ruraq nunakunata ushakätsinqa (Is. 37:36). Imata rurar ushakätsinan kaptimpis, chipyëpam vencirinqa. Llapan chikeqninkunatam ushakätsinqa, peru alli kaqta ruraq nunakunataqa salvanqam (Prov. 3:25, 26).

7, 8. (1) 1 Tesalonicensis 5:1 a 6 textu ninqannöpis, ¿imatataq entëru Patsachö mandakoqkuna niyanqa? (2) ¿Imanirtaq tsë engäñuqa alläpa mana alli kanqa?

⁷ ‘Jehoväpa junaqnin’ manaraq qallaptinmi, nunakunaqa “¡yamënam y segürunam kantsik!” niyanqa (leyi 1 Tesalonicensis 5:1-6). 1 Tesalonicensis 5:2 textuchö ‘Jehoväpa junaqnimpaq’ parlarqa, ‘alläpa jatun sufrimientukunapaqmi’ parlëkan (Rev. 7:14). ¿Imanötaq musyashun alläpa jatun sufrimientukuna qallanampaqna këkanqanta? Bibliachö ninqannöpis tsë qallanampaqqa, nunakunam “¡yamënam y segürunam kantsik!” niyanqa y tsëqa clärum musyakärinqa.

⁸ Entëru Patsachö mandakoqkunaqa, “¡yamënam y segürunam kantsik!” niyanqam. ¿Imanirtaq tsënö niyanqa? ¿Pushakoq religiösukunapis tsënötsuraq niyanqa? Itsapis. Tsënö kaptimpis, tsënö niyanqanqa demoniukunapa engäñunmi kanqa. Y tsë engäñuqa alläpa jatun sufrimientukuna janankunachöna këkaptinmi, següruna kawakuyänampaq kaqta nunakunata pensatsinqa. Tsënö këkäyaptinmi, “illaqpita ushakë pëkunaman raslla chärinqa, imëka qeshyaq warmiman qeshpikunampaq nanatsikïnin chäreqnö”. Y ¿imataq pasanqa Jehoväta mana jaqipa  sirweqninkunataqa? Alläpa jatun sufrimientukuna imë qallanampaq kaqta mana musyayaptinmi, tsëkuna qallëkuptinqa itsapis espantakuyanqa, peru listum këkäyanqa.

9. ¿Imanötaq Jehoväqa Satanaspa mundunta ushakätsinqa?

⁹ Jehoväqa manam Noë kawanqan witsanchönötsu, Satanaspa mundunta juklla ushakäratsinqa. Kë kutichöqa, puntataqa Alläpa Puëdeq Babiloniatam ushakäratsinqa, juk parlakïchöqa, entëru Patsachö llapan mana alli religionkunata. Tsëpitanam, Satanaspa makinchö quedaqkunata Ushakë Junaqchö ushakätsinqa, y tsëkunaqa kayan polïticakuna, guërrapaq tröpakuna y jatun negociukunam. Tsëkuna imanö pasakunampaq kaqta maslla yachakurishun.

10. Revelacion 17:1 y 6 y 18:24 textu ninqannöpis, ¿imanirtaq Alläpa Puëdeq Babiloniata Jehovä ushakätsinqa?

¹⁰ ‘Jukwan jukwan kakoq puëdeq warmipa castïgun’ (leyi Revelacion 17:1, 6; 18:24). Mana alli kaq religionkunaqa o Alläpa Puëdeq Babiloniaqa Diospa jutintam alläpa mana allichö quedatsishqa. Mana rasumpa kaqkunatam Diospita yachatsikuyashqa y Diospa kaqta mana kaqpaq churarirmi, jukwan jukwan kakoq warminö kë munduchö gobiernukunaman qaqashqa. Alläpa puëdeq karninmi tsë religionkunachö nunakunata allqutsashqa y qellëninkunata apakushqa. Jina mëtsika nunakunapa yawarnintam ramashqa, hasta Diosta sirweq nunakunapatapis (Rev. 19:2). ¿Imanötaq Alläpa Puëdeq Babiloniata Jehovä ushakätsinqa?

11. ¿Imataq ‘chipapaq puka mantsanëpaq chukaru animalqa’ y imanötaq tsëta Dios utilizanqa Alläpa Puëdeq Babiloniata ushakätsinampaq?

¹¹ Alläpa Puëdeq Babiloniata ushakätsinampaqqa, Jehoväqa “chipapaq puka mantsanëpaq chukaru animalpa” ‘chunka waqrankunatam’ utilizanqa. Tsë chukaru animalqa Organizacion de las Naciönes Unïdas nishqanmi, y chunka waqrankunaqa tsë organizacionman qaqaq kanan witsan gobiernukunam kayan. Dios dispunishqan hörachömi, tsë gobiernukunaqa Alläpa Puëdeq Babiloniata ushakätsiyanqa. Llapan kapunqanta qochir y mana alli rurëninkunata musyatsikurmi “imannaqta y qalapächuta jaqiriyanqa” (Rev. 17:3, 16). ‘Juk junaqchönölla’ ushakäratsiyanqanta rikar y “reyna kënïchömi tëkä, y manam viudatsu kä, y manam ni imëpis llakikïta rikäshaqtsu” nir gälakushqa kanqanta yarparninmi, llapan yanapaqninkunaqa äyakashqa quedariyanqa (Rev. 18:7, 8).

12. ¿Nacionkuna imata rurayänantataq Diosqa permitinqatsu y imanir?

 ¹² Diosqa manam sirweqninkunata ushakätsiyänanta permitinqatsu, pëkunaqa alläpa kushishqam jutimpita parlayan y Alläpa Puëdeq Babiloniapitam rakikäkuriyashqa (Hëch. 15:16, 17; Rev. 18:4). Jina tsëpita rakikäkuriyänampaqmi wakinkunata yanapayashqa. Tsëmi Alläpa Puëdeq Babiloniapa “wakin kaq castïgunkunata” chaskiyanqatsu. Tsënö kaptimpis, Diosman markäkuyanqan o mana markäkuyanqanqa tsëchömi rikakanqa.

13. (1) ¿Pitaq Gogqa? (2) Ezequiel 38:2, 8 y 9 textu ninqannöpis, ¿imataq imëka juk sitiumannö Gogta Armagedonman chäratsinqa?

¹³ Diospa Markanta Gog ushakätsita munanqan (leyi Ezequiel 38:2, 8, 9 *). Llapan mana alli religionkuna ushakäriyaptinmi, jarakunata vientu mashtariptin jukllëlla shëkaq jaranö Jehoväpa markanqa quedarinqa. Satanasqa chipyëpa piñashqam këkan. Tsëmi Jehoväpa markanta ushakätsiyänampaq, demoniukunawan ‘rakcha willakïkunata’ o juk parlakïchöqa, mana rasumpa willakïkunata willakatsir llapan nacionkunata ëllurinqa (Rev. 16:13, 14). Nacionkuna tsënö ëllukäyanqampaqmi, Bibliachöqa ‘Magog markachö këkaq Gog’ nir jutin yurin. Y tsë nacionkuna Diospa markanta ushakätsita munayaptinmi, imëka juk sitiumannö Armagedonman chäriyanqa (Rev. 16:16).

14. ¿Imapitataq Gogqa cuentata qokurinqa?

¹⁴ Gogqa o tsë ëllukaq nacionkunaqa tröpankunamanmi confiakuyanqa (2 Crön. 32:8). Peru noqantsikqa Jehovä Diosnintsikmanmi markäkushun. Y pëkunaqa upa kanqantsiktam pensayanqa. Rasumpa kaqchöqa, mana alli religionkunaqa o Babiloniaqa alläpa puëdeqmi karqan, peru diosninkunaqa manam ‘mantsanëpaq chukaru animal’ y “chunka waqrakuna” ushakätsiyänampitaqa tsapäyarqantsu (Rev. 17:16). Tsëmi Gogqa Diospa markanta raslla ushakäratsinampaq kaqta pensanqa. Imëka Patsata pukutë tsapareqnömi Diospa markanta ushakätsita  munanqa (Ezeq. 38:16). Tsënö këkaptinmi, juk trampamannö ishkirishqa kanqanta cuentata qokurinqa. Puka Lamarchö faraonta pasanqannömi, Gogqa Jehoväpa contran pelyëkanqanta musyarinqa (Ex. 14:1-4; Ezeq. 38:3, 4, 18, 21-23).

15. ¿Imatataq Jesus ruranqa Armagedon guërrachö?

¹⁵ Diospa sirweqninkunataqa Cristuwan tröpankunam defendiyanqa y Gogtawan tröpankunatam ushakäratsiyanqa (Rev. 19:11, 14, 15). ¿Imataq pasanqa Jehoväpa chikeqnin Satanasta y mana rasumpa kaqta willatsikur Armagedonman chätsinqan nacionkunata? Jesusmi pëta y demoniunkunata alläpa fondu uchkuman jitarkunqa, tsëchömi waranqa watapa llawiräyanqa (Rev. 20:1-3).

16. (1) ¿Imatataq ruranantsik Diosta reqinqantsikta rikätsikunapaq? (2) ¿Imataq Jehoväta reqeqkunata Armagedonchö pasanqa?

¹⁶ Jehoväpa markanchö unëna o tsëraq kashqapis, Armagedonchö salvakunapaqqa Diosta reqinqantsikta y “Señornintsik Jesuspita alli willakïkunata” wiyakunqantsiktam rikätsikunantsik (2 Tes. 1:7-9). Imata gustanqanta y mana gustanqanta, jina mandakunqankunata musyarninmi, Diostaqa reqintsik. Y reqinqantsiktaqa rikätsikuntsik Pëta kuyarnin, wiyakurnin y pëllata adorarninmi (1 Juan 2:3-5; 5:3). Pillapis Diosta reqinqanta rikätsikuptinqa, tsëqa “Diosqa pëta reqinmi”, y tsëmi Armagedonchö tsë nunata salvanqa (1 Cor. 8:3). ¿Imanir? Pitapis Dios reqirqa, pëpa rikëninchömi alli këkan.

17. ¿Imatataq ruranantsik ‘Señornintsik Jesuspita alli willakïkunata’ wiyakunapaq?

¹⁷ ‘Señornintsik Jesuspita alli willakïkunaqa’, pë yachatsikunqankuna y Bibliachö tarinqantsik yachatsikïkunam kayan. Yachakunqantsikmannö kawarninmi wiyakunqantsikta rikätsikuntsik. Y tsëtaqa rurantsik sagrädu rurënintsikta puntaman churarnin, mandakunqankunata wiyakurnin y Diospa Gobiernumpita willakïkunata willakurninmi (Mat. 6:33; 24:14). Jina ciëluta ëwayänampaq Cristupa akrashqa wawqinkunata precisaq rurëninkunata cumpliyänampaq yanaparninmi (Mat. 25:31-40).

18. ¿Imata rurartaq Cristupa akrashqa wawqinkunaqa yanapaqnin ‘juk üshakunata’ agradecikuyanqanta rikätsikuyanqa?

 ¹⁸ Ciëlupaq akrashqa kaqkunaqa, ‘juk üshakuna’ o patsachö kawaqpaq kaqkuna yanapayashqa kayanqampitam ichikllachöna agradecikuyanqanta rikätsikuyanqa (Juan 10:16). ¿Imanötaq tsëta rurayanqa? Armagedon guërra manaraq qallaptinmi, tsë 144.000 akrashqa nunakunaqa mana ushakaq espïritukunaman tikrariyanqa. Gogta ushakätsiyänampaq kaq tröpakunachömi kayanqa y üshanö manshu ‘mëtsikaq nunakunatam’ defendiyanqa (Rev. 2:26, 27; 7:9, 10). Kë patsallachöraq këkäyaptin ciëluta ëwayänampaq Jehoväpa akrashqa sirweqninkunata yanapayanqampitam, tsë mëtsikaq nunakunaqa alläpa kushikuyanqa.

19, 20. Ima pruëbapa pasashqapis, ¿imataq yanapamäshun Armagedon chämunqanyaq alli tsarakunapaq?

¹⁹ Kë ushanan junaqkunaqa, Jehoväta sirweqkunaqa imëka pruëbakunapam pasantsik. Peru tsëkunachö tsarakïta y kushishqa këtaqa puëdishunmi (Sant. 1:2-4). Diosta mana jaqipa mañakunqantsikmi alläpa yanapamäshun (Lüc. 21:36). Jina llapan junaqkunam Bibliata leyinantsik y leyinqantsikmanmi pensanantsik, itsa kanan witsankuna Diospa willakïninkuna imanö cumplikëkanqanman pensashwan (Sal. 77:12). Tsëkunata rurashqa y puëdinqantsikmannö Diospita yachatsikïchö yanapakushqaqa, masmi markäkushun y shamoq tiempupaq shuyanqantsiktapis yarparëkäshunmi.

²⁰ Pensarishun, ¡imanöraq kushikushun mana alli religionkuna ushakäriyaptin y Armagedon ushariptin! Peru masran kushikushun Diospa jutin y ciëluchö y Patsachöpis pëlla Gobernaq kanqan chipyëpa respetatsishqa kanqampita (Ezeq. 38:23). Yachakurinqantsiknömi, Diosta reqeqkunapaq, Tsurinta wiyakoqkunapaq y ushananyaq tsarakoqkunapaqqa, Ushakë Junaq o Armagedon chämunanqa alläpa alli noticiam kanqa (Mat. 24:13).