1, 2. ¿Imanö nunataq kanantsik Jehovä allitanö rikämänapaq?

IMANÖ nuna kanqantsikpita wakinkuna imata pensayanqantaqa yarpachakuntsikmi, y tsëqa allillam. Peru tsënö kaptimpis, masqa yarpachakushwan Jehoväpa rikënimpaq imanö këkanqantsiktam. Porqui pëmi Ciëluchö y Patsachö Autoridäyoq y pëllam ‘kawë’ qokoqpis (Sal. 36:9).

² Jehoväpa rikëninchö “imanö nuna” kanapaq kaqta apostul Pëdru parlarninmi nimarquntsik, “llapanchö limpiu kawakurnin y Diospa munëninta rurarllana” kanapaq kaqta (leyi 2 Pëdru 3:11 *). Alli nunatanö Dios rikämänapaqqa, portakïnintsikchö, pensënintsikchö y Diosta sirwinqantsikchömi limpiu kanantsik. Jina respetanqantsikta y kuyanqantsiktam rikätsinantsik ‘munëninta rurarnin’. Juk parlakïchöqa, Jehoväpa rikëninchöqa limpiu kashun, manam rurënintsikllawantsu, sinöqa, imanö nuna kanqantsikwanmi. “Shonqu rikaq” karmi Jehoväqa alleq musyan, portakïnintsik limpiu këkanqanta o mana këkanqantapis, jina musyanmi pëllapaq këkanqantsik o manapis (1 Crön. 29:17).

3. ¿Ima tapukïkunata rurakunantsiktaq precisan?

³ Chikimaqnintsik Diabluqa, manam munantsu Jehoväta kushitsinata. Tsëmi imëkakunata ruran pëwan amïgu kënintsikta jaqitsimänapaq. Y tsëpaqqa utilisan imëka ulikïkunata (llullakuykunata) y engäñukunatam (Juan 8:44; 2 Cor. 11:13-15). Tsëmi alläpa precisan kënö tapukunantsik: “¿Imanötaq Satanasqa engañamëta munan? ¿Imanöraq Jehoväwan amïgu kënïta cuidäman?”.

4. ¿Mëmantaq Satanasqa chëta procuran engañamänantsikpaq, y imanir?

⁴ Discïpulu Santiägum kënö nirqan: “Quiquin nunam mana alli muneninta ichicllapayan munapäquican. Tseno  munapëcarllanam, juclla jutsaman jeqarcun. Y jutsallacho cawacorqa, infiernumanmi [“wanïmanmi”, NM] ewanqa” (Sant. 1:14, 15). Dioswan amïgu kënintsikta ushakätsinanrëkurmi, Satanasqa imëkata rurëta procuran munënintsik yuritseq shonquntsikta tumakätsinampaq.

5, 6. a) ¿Imatataq Diabluqa utilisan shonquntsikta tumakäratsinampaq? b) ¿Ima trampakunatataq Diablu utilisan shonquntsikta tumakäratsinampaq y ëka tiempunataq tsë rurëta yachan?

⁵ ¿Imanötaq Satanasqa shonquntsikman chëta munan tumakätsinampaq? Bibliam kënö nin: “Que munducho Diospa mana caqcunaqa diablupa muneninchomi caquicayan” (1 Juan 5:19). Awmi, Satanasqa “que munducho” kaqkunatam utilisan shonquntsikta tumakatsinampaq (leyi 1 Juan 2:15, 16). Diabluqa, kanan witsan kë mana alli munduchö imëka kaqkunatam, mëtsika watapana yachëwan patsätsishqa. Tsëmi kë munduchö kawarnin, Satanas patsätsinqan trampaman mana ishkinapaq alleq cuidakunantsik (Juan 17:15).

⁶ Shonquntsikpa munëninkunata mana alliman tumakätsinampaqmi Satanasqa trampakunata patsätsishqa. Apostul Juanmi kima (kimsa) trampakunapita willamantsik, këkunam kayan: 1) ‘etsantsicpa munenincuna’, 2) “nawintsic ricanqanta codisyar munape” y 3) “imantsicpis capamanqantsicta galapäqui”. Kë trampakunatam Diablu utilisarqan tsunyaq jirkachö Jesusta tentarnin. Atska watakunapa utilisashqa kar y alli musyarmi, kanan witsampis tsëkunallata utilisëta yachan. Jinamampis, imanö kanqantsikta cada nunata reqimarnintsikmi, cada ünupaq yachëwan churamun. Tsëmi, trampanman mana ishkinapaq imakunata ruranapaq kaqta manaraq yachakurnin, puntata rikärishun, Ëvata engañanampaq y Jesusta engañanampaq tsë trampallata imanö utilisanqanta, y ishkankunapis imata rurayanqanta.

7. ¿Imanötaq Satanas utilisarqan ‘etsapa muneninta’ Ëvata engañanampaq?

⁷ Llapan nunakunapam juk necesidänintsik kapamantsik, tsëqa kawanapaq mikunantsikmi. Tsërëkurmi, Kamakoq Dios Yayantsikqa Patsata kamarqan imëka mïkïkunata mëtsikata wayutsimunampaq. Peru Satanasqa tsë necesidänintsiktam utilisärinman, Diospa munëninta manana ruranapaq. Rikärishun Ëvawan imanö ruranqanta. Diablum Ëvata nirqan “tsë alli kaqta y mana alli kaqta musyatsikoq” plantapa frütanta mikïta puëdinqanta, y tsëta rurarqa mana wanunampaq kaqta (Gen. 2:9; 3:1-6). Jina manam tsëllatatsu nirqan, sinöqa tsëta mikurirnin Diosnö tikranampaq kaqtawanmi nirqan. Tsëwanqa Ëvata Satanas nikarqan, kawanampaqqa Diosta wiyakï mana precisanqantam. ¡Imanö feyupam ulipëkurqan! Ëvapaqqa, ishkëmi akrakunampaq karqan: Satanas ninqanta mana wiyë o frütaman alläpa yarparar munapar mikukurkï. ¿Mëqantataq akrarqan? Llakipëpaqqa, täranqan huertachö mikunampaq mëtsika frutakuna këkaptinmi,  Diablu munatsinqan frütaman mas yarparäkurqan. Y “pallarir[mi] mikur qallëkurqan”. Satanasqa Ëvapa shonqunchömi yuriratsirqan, Dios michanqan kaqta munapänampaq.

8. ¿Imanötaq Satanasqa ‘etsapa muneninta’ utilisarnin Jesusta ishkitsita munarqan, y imanirtaq puëdirqantsu?

⁸ Jina tsë trampallatam Satanasqa utilisarqan tsunyaq jirkachö Jesusta tentanampaq. Chusku chunka junaqkunapa mallaq këkaptinmi, Diabluqa Jesusta nirqan, mas wanëkanqan kaqta ruranampaq. Kënömi nirqan: “Diospa tsurin rasonpa carqa, mä que rumita mandariquï tantaman ticrarinanpaq” (Lüc. 4:1-3). Jesuspaqa ishkëmi akranampaq karqan: milagruta rurarir pachanta juntaratsi, o tsëta mana rurë. Pëqa musyarqanmi, kikimpa munëninta rurananrëkur poderninta mana utilisänampaq kaqta. Mikïpitapis masqa, Jehoväwan amïgu këninmi pëpaqqa mas precisarqan. Tsëmi kënö contestarqan: “Diospa palabranmi queno escribirëcan: ‘Manam tantata micurllatsu nunacuna cawayanqa; sinoqa Dios llapan nenqanta cäsucurninmi’” (Lüc. 4:4).

9. ¿‘Nawintsic ricanqanqa’ imamantaq apakun, y imanötaq Satanas utilisarqan Ëvata engañanampaq?

⁹ Jina apostul Juanqa juk trampa maspaqmi willamantsik: ‘nawintsic ricanqanta codisyar munapepaq’. Këqa rikätsikun imatapis rikärirninlla munapärita puëdinqantsiktam. Tsëmi Satanasqa Ëvata nirqan, ‘tsëta mikuyanqëki junaqmi nawikikuna kichakärinqa’. Frütata mas rikaparmi, mas munapaq. Y, frütaqa ‘munapëpaqmi’ tikrarirqan.

10. ¿Imanötaq Satanas utilisarqan nawi rikar munapanqanta Jesusta mana alliman ishkitsinampaq?

¹⁰ ¿Imanötaq Satanas utilisarqan nawi rikar munapanqanta Jesusta mana alliman ishkitsinampaq? Jirka puntanman Jesusta pushëkurmi, “juclla riquecatserqan jinantin munducho nasioncunata, queno nishpa: —Que llapan nasioncunaqa maquïchomi quecan. Munarqa pitapis qoycümanmi. Tsemi shumaq queninta ricacunequipaq y tsecho mandacoq canequipaq qoycushqequi” (Lüc. 4:5, 6). Jesusqa manam rasumpaqa rikarqantsu Diablu llapanta munëkätsinqanta. Sinöqa juk visionllachömi rikätsirqan, imëka mandakïkaqnöna sientirir Jesus munaparinampaq. Tsëpitam Jesusta nirqan: “Peru que llapanta qoycunaqpaqqa; puntäman qonqurïcur, adorecamë” (Lüc. 4:7). Jesusqa manam munarqantsu, Satanas munanqannö nuna këta. Tsëmi kënö contestarqan: “¡Quepeq yarqï, diablu! Diospa palabranmi escribirëcan: ‘Diosllatam adoranequeqa y sirwinequeqa’” (Lüc. 4:8).

11. ¿Imanötaq Ëvata Satanas engañarirqan?

¹¹ Jina Juanqa nirqanmi, “imantsicpis capamanqantsicta galapäqui” kë mundullapa  kanqanta. Adanwan Ëva kë Patsachö ishkanlla karninqa, manam imëkankunataqa pitapis gälapëta puëdiyaqtsu. Peru tsënö karpis, orgullösu kayanqantaqa rikätsikuyarqanmi. ¿Imanötaq rurayarqan? Ëvata tentarmi Satanasqa creitsita munarqan, pëpa kaqta y mas alli kaqta Jehovä pakëkanqanta. Tsë plantapa frütanta “mikuyanqëki junaq[mi] nawikikuna kichakäriptin Diosnö alli kaqta y mana alli kaqta reqir” kayanki nirqanmi (Gen. 2:17; 3:5). Tsëwanqa Ëvata nikarqan, kawanampaqqa Diosta mana wananqantam. Orgullösa këninchi yanaparirqan Diablu tsënö ninqanta creirinampaq. Mana wanunampaq kaqta creirmi, Ëvaqa tsë frütata mikurirqan. ¡Upa këtam rurëkurqan!

12. ¿Imanötaq Jesusta Satanas yapë tentëta munarqan, y imanötaq Jesusqa contestarqan?

¹² Peru Jesusqa manam Ëvanötsu karqan, tsëpa rantinqa humildi këtam yachatsimarquntsik. Juk kutichönam, Satanasqa, “quepita jeqacurquï” nirqan Jesusta, tsëtaqa nikarqan nunakuna rikäyäshurniki espantakuyänampaq neq cuentam y Jehoväta pruëbaman churanampaqmi. Peru Jesusqa musyarqanmi tsë rurëqa orgullösu këta rikätsikunqanta. Tsëmi kënö contestarqan: “Diospa palabranmi jina queno escribirëcan: ‘Ama Diosniquita probanquitsu’” (leyi Lücas 4:9-12).

13, 14. ¿Imanötaq Satanas kanan witsan trampankunata utilisan?

¹³ Kanan witsampis Ëvatawan Jesusta tentanqan trampakunallatam Satanasqa utilisëkan. ‘Ëtsapa munenintam’ utilisan, tsëmi imëkata ruran, warmipis ollqupis lluta rakchakunata rurakur kawakuyänampaq, y alläpa mikïman y upyëmanmi ishkitsin. Jina “nawintsic ricanqanta codisyar” munapanqantam utilisan, tsëmi nunakunata Pornografïa rikëman ishkitsin, y tsëtaqa Internetpam masqa rikätsikamun, tsënömi raslla ishkiratsin mäkoq mäkoqlla mana këkaqkunataqa. Jinamampis nunakunataqa munatsin, kapoqyoq këta, imëkayoq këta, precisaq këtam, tsënöpa orgullösu tikrakurir llapan ‘kapunqanta’ gälapakuyänampaq.

¹⁴ ‘Que munducho caqcunataqa’ igualatsishwan pescadorkuna pescäduta tsariyänampaq utilisäyanqan ëtsatawanmi. Jananllapaqa shumaqmi rikakun, peru rurinchöqa tsarikoq ganchum pakarëkan. Satanasqa nunakuna mas wanayanqan cösaskunatam utilisan, Dios michanqan kaqkunata ruratsinampaq. Tsë trampakunataqa pasëpa mana rikakoqllam churamun, tsëkunam mana alli munëkunata yuritsin shonquntsikta tumakäratsinampaq.  Jehoväta wiyakïpitaqa, wananqantsikkuna mas precisaq kanqantam Satanasqa creitsimënintsikta procuran. ¿Pescädunötsuraq tsë trampata amukurkushun?

15. ¿Imanötaq Jesus ruranqanta qatinqantsik tsapämäshun Satanaspa trampankunaman mana ishkinapaq?

¹⁵ Satanaspa trampanman Ëva ishkishqa kaptimpis, Jesusqa manam ishkirqantsu. ¿Imanir? Porqui Diospa Palabranta utilisarmi kutin kutin kënö nirqan: “Diospa palabranmi queno escribirëcan” y “Diospa palabranmi jina queno escribirëcan”. Noqantsikpis Bibliata alleq estudiarninqa, tentacionkunapa pasarninmi yanapamaqnintsik textukunata yarpäshun (Sal. 1:1, 2). Unë witsan Diosta sirwishqakunapa ejemplunkunaman pensëqa yanapamäshun pëkunata qatinapaqmi (Rom. 15:4). Jehoväta llapan shonquntsikwan respetanqantsik y kuyanqanta kuyanqantsik y chikinqanta chikinqantsikmi, Satanaspa trampankunapita tsapämäshun (Sal. 97:10).

16, 17. ¿Imanötaq alli ‘pensënintsik’ yanapamantsik imanö nuna kanqantsikta rikätsikunapaq?

¹⁶ Apostul Pabluqa animamantsik “pensënintsikta” alli utilisänapaqmi, tsënöpa Dios munanqannö nuna kanapaq, y mundu munanqannöqa mana kanapaq (Rom. 12:1, 2, NM). Pensënintsikpaq parlarmi apostul Pablu kënö nirqan: “Llutan yachatsicogcunaga Tayta Diosman shumag criyicuyänantam pantatsiyan. Nogaga Diosnintsic yanapamaptin yachatsicü runacuna llapan yarpaynincunachö, ruraynincunachö Señor Jesucristo munasgannölla cayänanpämi” (2 Cor. 10:5, MTCS). Imanöpis pensanqantsikmi rikätsikun imanö nuna kanqantsikta, tsëmi yanapakoq cösaskunallachö ocupädu kanantsik precisan (Filip. 4:8).

¹⁷ Limpiu këta munarqan mana alli pensëkunata y mana alli munëkunalla jaqinantsik. Jehoväqa munan ‘limpiu shonguntsicwan’ kuyanantsiktam (1 Tim. 1:5, NTCN). Ama qonqashuntsu shonqu traicionëru kanqanta, porqui manam cuentata qokatsimäshuntsu “que munducho” kaqkunata ichikllapa ichikllapa kuyar qallëkanqantsikta (Jer. 17:9). Pablu kënö consejamanqantsikta wiyakunantsikqa alläpam precisan: “Shonqiquicunata alli tapuyë ¿rasonpacu Teyta Jesucristuman marcäquicayanqui o manacu!” (2 Cor. 13:5). Tsëmi, Bibliata estudiarqa kënö tapukunantsik: “¿Pensënïkuna y munënïkunaqa Diosta kushitsinku?”.

18, 19. ¿Imanirtaq Jehoväpa rikëninchö alli nuna këta imëpis procurëkänantsik?

¹⁸ “Que munducho” cösaskunata mana munapänapaq juk yanapakïqa, Juan kënö ninqanman yarpachakunqantsikmi: “Que mundoqa llapan mana alli munenincunawan ushacäreqllam; peru Diospa muneninta ruraq nunaqa wiñepam cawanqa” (1 Juan 2:17). Kë munduchö imëkakunata Satanas patsätsinqanqa, itsa rasumpanö y imëpis mana ushakaqpaqnö rikakunman, peru ushakärinan junaqqa chäramunqanam. Ama Satanas munatsimanqantsikman creir kakushuntsu, porqui imëka ruranqampis ushakärinqanam.

¹⁹ Apostul Pëdrum nirqan: “Diospa junaqninta yarparar y shuyararllana [këkäyë], porqui tsë junaqmi ciëlukunapis alläpa achachëkanqanchö ushakärinqa y imëkakunapis alläpa achachëkanqanchö tsullurinqa”. Tsëmi Pëdru animamantsik tsë junaqta shuyararnin, Diospa rikëninchö alli nuna këta imëpis prokurëkänapaq (2 Pëd. 3:12, NM). Ichikllachönam chäramunqa, kë mana alli munduta Diosnintsik chipyëpa ushakäratsinan junaq. Peru tsëyaqqa, Satanasqa “que munducho” këkaqkunatam utilicëkanqa Ëvatanö y Jesustanö tentamänapaq. Ama Ëvanöqa munënintsikllaman yarparäshuntsu. Tsëta rurarqa Satanastam diosnintsiktanö chaskikashwan. Tsëpa rantinqa, Satanas churamunqan tentacion alläpa shumaq y munapëpaq kaptimpis, Jesusnö alleq tsarakushun. Jehoväpa rikëninchö alli nuna këta imëpis procurëkäshun.