Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

¿Jehovä rikanqannöku dëbilkunata rikëkantsik?

¿Jehovä rikanqannöku dëbilkunata rikëkantsik?

“Cuerpuntsiccho imantsicpis mas delicadu caqcunatam, masraq nesitantsic.” (1 COR. 12:22)

1, 2. ¿Imanirtaq Pablu entiendirqan dëbil kaqkuna imanöpis sientikuyanqanta?

HÖRATAQA llapantsikmi delicädu o dëbil sientikuntsik. Wishqa tsarimashqa o ima qeshya tsarimashqaqa manam gänas kantsu imatapis ruranapaq. Y atska semänakunapa o killakunapa qeshyaptiki wakinkuna entiendiyäshuptikiqa, ¿manatsuraq agradecikunkiman?

2 Congregacionkunachö imapis pasakuptin o juk problëmakuna pasakuptinmi, apostul Pabluqa musyarqan dëbil karnin imanö sientikuna kanqanta (2 Cor. 1:8; 7:5). Imëkakuna pasanqanman yarparninmi kënö nirqan: “¿Pipis dëbil captinga, nogapis paywan pagtam dëbil senticü?” (2 Cor. 11:29NTCN). Y congregacionchö kaqkunata nunapa (runapa) cuerpuntawan igualatsirninmi, “mas delicadu caqcunatam, masraq nesitantsic” nirqan (1 Cor. 12:22). ¿Ima nitataq munëkarqan? ¿Imanötaq dëbil kaqkunata Jehovä rikan? ¿Imanirtaq Jehovänölla noqantsikpis rikashwan? ¿Imanötaq yanapamantsik tsënö rikanqantsik?

 ¿IMANÖTAQ DËBIL KAQKUNATA JEHOVÄ RIKAN?

3. ¿Imanirtaq yanapanantsikta wanaq cristiänu mayintsikkunapaq mana allita pensar qallëkushwan?

3 Kë munduchöqa kallpankunapita y jövin këninkunapita alabakurllam kawakuyan. Mëtsikaqmi, dëbil kaqkunata allqutsayan munëninkunallata rurakuyänanrëkur. Tsënö portakïqa manam allitsu, peru cuentata mana qokushpam, yanapanantsikta wanaq cristiänu mayintsikpaq mana allita pensar qallëkushwan. ¿Imanötaq Jehovä rikanqannölla pëkunata rikashwan?

4, 5. a) ¿Imatataq yachatsimantsik 1 Corintius 12:21-23 textu dëbilkunata Jehovä imanö rikanqampita? b) ¿Imanötaq yanapamantsik dëbilkunata yanapanqantsik?

4 Dëbil kaqkunata Jehovä imanö rikanqanta cuentata qokunapaqqa, conrintukunaman Pablu cartakunqanmi yanapamantsik. Punta kaq cartampa 12 kaq capïtulunchömi Pabluqa yarpätsimantsik, cuerpuntsikchö kaqkuna wakinqa mana precisaqnölla karpis o mas dëbil-lla karpis alläpa precisanqanta (leyi 1 Corintius 12:12, 18, 21-23). Pablu tsënö ninqampaqmi, imëkapis kikinllapita rurakashqa kanqanman creeqkunaqa, wakinqa mana rasun kanqanta niyan. Peru wakin yachaq nunakunaqa, alleq estudiëkurmi niyan, “manam välintsu” niyanqan kaqkunaqa cuerpuntsikchö alläpa precisaq kanqanta. * Tantiyarinallapaq, wakinkunaqa creiyarqan chakintsikpa llullu dëdunkunaqa imapaqpis mana sirwinqantam, peru kananqa musyakashqam shëkar mana ishkinapaq alläpa precisanqanta.

5 Pablupa igualatsikïninmi yachatsimantsik, congregacionchö kaqkunaqa llapantsikpis precisaq kanqantsikta. Satanasqa imapaqpis mana sirwinqantsiktam creitsimënintsikta munan, y Jehoväpis cuentachö mana katsimanqantsikta (Job 4:18, 19). Peru Jehoväqa llapan sirweqninkunatam precisaqpaq churan, hasta mas dëbil kaqkunatapis. Tsëta musyanqantsikmi yanapamantsik, congregacionchö alläpa precisaq kanqantsikta sientikunapaq y entëru patsachö cristiänu mayintsikkunawan kushishqa kanapaq. Pensari imëllapis juk chakwanta o awkinta rikrampita tsararkur pusharinqëkiman. Itsachi pë ëwanqannö despaciulla ëwarqëki. Yanapanqëkipita kushikurqanchi, peru qampis kushikurqëkichi. Porqui pitapis yanaparirqa kushikuntsikmi y mas pacienciayoq y mas kuyakoq këtam yachakuntsik (Efes. 4:15, 16). Jehoväqa munan, llapan cristiänu mayintsikkunata igualpa rikänantsikta. Tsënöpam congregacionpis yachanëllapaq kanqa.

6. ¿Ima nïtataq Pablu munëkarqan mana precisaq y firmi creikoqkuna nirqa?

6 Corintu cristiänukunaman Pablu cartakurninmi, mana creikoq kaq nunakuna, cristiänukunata mana precisaqtanö y dëbiltanö rikäyanqanta nirqan, y höraqa pëpis dëbilmi sientikurqan (1 Cor. 1:26, 27; 2:3). Y wakin kaq cristiänukunapaq parlarnam firmi creikoqkuna nirqan, peru tsënö nirqa manam wakinkunapita mas precisaq kayanqantatsu nikarqan (Rom. 15:1). Sinöqa, maslla poqushqa kaq cristiänukuna, creikïninkunachö alleq manaraq patsakashqa kaqkunata pacienciawan yanapayänampaqmi nikarqan.

PENSANQANTSIKTAM CAMBIANANTSIK

7. ¿Imanirtaq höraqa sasaran kanman yanapakïta wanëkaqkunata yanaparinantsik?

7 “Humildi” kaqta yanaparninqa, manam Jehovä ruranqanllatatsu qatikantsik,  sinöqa rikëninchömi alli nuna këkantsik (Sal. 41:1; Efes. 5:1). Peru höraqa, imapa pasayaptimpis “kikinkunapa problëmanmi” nirnin itsa yanapëta munashwantsu. O manaqa, ni ima nitapis mana puëdirnin o mana yacharnin yanapashwantsu. Qowan jaqishqa Rosariu * cristiänam kënö nin: “Cristiänu mayintsikkuna mana parlapämashqa o amïguntsikkuna shuyaranqantsikta mana rurayaptinqa alläpam llakikuntsik. Mana allikunapa pasarninqa amïguntsikkunatam mas wanantsik”. Rey Davidpis musyarqanmi amïgukuna jaqikuyaptin imanö sientikuna kanqanta (Sal. 31:12).

8. ¿Imataq yanapamäshun dëbil këkaq cristiänu mayintsikkunata entiendinapaq?

8 Itsa cristiänu mayintsikkunaqa dëbil tikrayashqa, japallankunalla Diosta sirwiyanqanchö imëkapa pasarnin y alläpa llakikïwan qeshyarnin. Tsëta entiendinqantsikmi yanapamäshun pëkunata yanapanapaq. Itsa noqantsikpis pëkunanö imëllapis tsëpa pasashun. Tsëmi israelïtakuna Dios Äninqan Patsaman manaraq yëkuyaptin Jehovä yarpätsirqan, sufrikaq israelïta mayinkunawan ‘chukru shonqu’ mana kayänampaq, porqui pëkunapis Egiptuchöqa waktsa y dëbilmi kayarqan. Jehoväqa, waktsa këkaqkunata y dëbilkunata yanapayänantam munarqan (Deut. 15:7, 11; Lev. 25:35-38).

9. ¿Imamantaq masqa yarparashwan juk cristiänu mayintsik dëbil tikrakuriptin? Juk igualatsikïwan willakaramï.

9 Problëmakunapa pasayaptin juzganantsikpa rantinmi, Diospa kaqchö yanapanantsik (Job 33:6, 7; Mat. 7:1). Pensarishun, juk nuna accidentäkuriptin hospitalman grävita chäratsiyaptinqa, ¿doctorkunaqa kikin culpayoq kanqantatsuraq puntata musyëta munayanman o rastsuraq atiendiyanman? Awmi, masqa precisan ras atiendiyänan y jampiyänanmi. Tsënöllam, cristiänu mayintsik imëka problëmayoq karnin dëbil tikrakuriptimpis, Diospa kaqchö yanapanantsik masqa precisan (leyi 1 Tesalonicensis 5:14).

10. ¿Imanirtaq nintsik dëbilnö rikakïkarpis markäkïninkunachöqa alli sinchi kayanqanta?

10 Cristiänu mayintsikkuna imëkakunapa pasayaqta rikarqa, itsa dëbil kayanqanta pensashwan, peru rasumpa kaqchöqa alläpa sinchi markäkïyoqmi (yärakuyyoqmi) kayan. Tantiyarinallapaq, atskaq panikunam, Jehoväta sirwiyanqanrëkur familiankuna chikikäyaptimpis aguantar këkäyan. Wakin mamakunanam wamrankunawan reunionkunaman mana faltëta ëwayan. Y wakin jövinkunanam, jövin mayinkuna escuëlachö burlakïkäyaptimpis alli sinchikur aguantayan. Këkuna rurananqa manam fäciltsu, peru pëkunaqa Jehoväta kuyarmi tsë llapanta rurayan. Tsëwanmi cläru rikantsik dëbilnö rikakurnimpis, markäkïninkunachöqa alli sinchi këkäyanqanta (Sant. 2:5).

JEHOVÄNÖLLA NOQANTSIKPIS RIKÄSHUN

11, 12. a) ¿Imaraq yanapamäshun dëbil këkaqkunata Jehovä rikanqannö rikänapaq? b) ¿Imatataq yachakuntsik Aaronta Jehovä imanö tratanqampita?

11 Sirweqninkunata Jehovä imanö rikanqanta musyëmi yanapamäshun dëbilnö kaqkunata imanö rikänapaq (leyi Salmu 130:3 *). Tantiyarinapaq, örupita becërruta rurëkur israelïtakuna adorayanqampita Aaron imëkanöpa tsapäkoqta wiyar, ¿ima nishwanraq karqan? (Ex. 32:21-24.) ¿Ima nishwanraq karqan Miriam yanapaptin juk nacion warmiwan Moises casakunqampita Aaron rimaptin? (Nüm. 12:1, 2.) O ¿ima nishwanraq karqan  Meribä jirkachö Jehovä yakuta jorqaramuptin Moiseswan Aaron mana alabayanqampita? (Nüm. 20:10-13.)

12 Aaron tsë llapanta ruranqampitaqa castiguëta munarqa Jehovä rasmi castigarinman karqan. Peru musyarqanmi mana allita rurëkarpis, alli nuna kanqanta. Aaronqa wakinkunata wiyarmi mana allita rurarirqan. Peru consejayaptinqa arrepentikurqan y Jehovä ninqantam ras rurarqan (Ex. 32:26; Nüm. 12:11; 20:23-27). Jehoväqa rikarqan Aaronpa markäkïninta y rasumpa arrepentikunqantam. Tiempu pasariptinqa, Aaronta y llapan kastankunatam Jehoväta shonqupita patsë respetaqkunatanö yarpäyarqan (Sal. 115:10-12; 135:19, 20).

13. Jehovä ruranqanta qatinapaqqa, ¿imatataq puntata rurashwan?

13 Jehovä rikanqannö rikänapaqqa, puntataqa alleqmi rikänantsik dëbil këkaqkunata imanö tratëkanqantsikta. ¿Imanöpis rikëkanqantsikta cambianantsikku? (1 Sam. 16:7.) Tantiyarinapaq, ¿imanötaq rikantsik juk jövin kushikunampaq rurëninkunata lluta akraptin o imatapis pocu cäsupaq churaptin? Pëkunapaq lluta parlanantsikpa rantinmi, poquyänampaq yanapashwan. Pëkunata parlapar y yanaparmi mas kuyakoq y llakipäkoq tikrashun.

14, 15. a) ¿Imanötaq Jehovä sientikurqan Elïas mantsapakoq tikrariptin? b) ¿Imatataq yachakuntsik Elïasta pasanqampita?

14 ¿Imanötaq Jehovä rikan alläpa llakikoqkunata? Elïasta imanö yanapanqanta rikärishun. 450 Baalpa profëtankunata penqakïchö churashqa karpis, reina Jezabel wanutsinampaq kaqta musyarirqa mantsapakurmi qeshpir ëwakurqan. 150 kilömetru karuta ëwarir Beer-sebaman, chusyaq (tsunyaq) jirkaman chärirqan. Y alläpa pishipashqa karmi, retäma jawanman jitakärirqan wanïkatsinampaq Diosta mañakur (1 Rëy. 18:19; 19:1-4).

Jehoväqa musyarqanmi Elïas masta rurëta mana puëdinqanta, tsëmi juk angelta yanapanampaq kacharqan (Rikäri 14 y 15 kaq pärrafukunata)

 15 ¿Imanötaq Jehovä sientikurqan profëtan tsënö sientikoqta rikarnin? ¿Mantsakunqampitaku despreciarirqan? Manam. Masta rurëta mana puëdinqantam cuentachö katsirqan y llakiparmi juk angelta yanapanampaq kacharqan. Kë angelqa ishkë kutim mikunampaq animarqan, tsënöpa karu viäjita aguantanampaq (leyi 1 Rëyes 19:5-8 *). Rikanqantsiknömi, imanö ruranampaq kaqtapis manaraq mandarnin, Jehoväqa Elïasta wiyarqan y wanëkanqanchö yanaparqan.

16, 17. ¿Imanötaq cristiänu mayintsikkunata kuyanqantsikta rikätsishwan Jehovä Elïasta rikätsinqannö?

16 ¿Imanötaq kuyakoq Diosnintsik ruranqanta qatishwan? Manam rasllaqa pitapis consejarinantsiktsu (Prov. 18:13). Mas alliqa kanqa, imanir ‘mana precisaq’ sientikuyanqanta y imapa pasëkäyanqanta musyëta procuranantsikmi (1 Cor. 12:23). Tsëmi yanapamäshun imata wanayanqanta musyanapaq y yanapanapaq.

17 Yarpärishun Rosariuta, pëqa japallanmi sientikurqan ishkan wamrankunatawan qowan jaqiriptin. ¿Imanötaq Testïgukuna yanapayarqan? Kikinmi kënö willakun: “Pasakunqanta telëfonupa willariptïqa, manaraqpis 45 minütu kaptinmi pasëpa llakishqa chärayämurqan. Qateqnin kima junaqkunapam yanaqäyämarqan. Y llakishqa karnin mana mikuyaptïmi juk tiempupa wayinkunaman pushakayämarqan”. Këqa Santiägu ninqantam yarpätsimantsik: “Sitsun juc wauqi o juc pani mana iman captin, ratas quecanqa o mallaqecanqa; y meqequipis queno nishpa niyanqui: ‘¡Shumaqlla euquï, wauqisitu! Qoñulla shumaq pitucur, abrigacunqui; y pachequi junta, micunqui’ nishpa, mana imallatapis qarecuyänequirecur, tseno qamcuna niyanqequi, ¿imapaqtaq sirwenqa? Tsenomi meqan nunapis Diosman marcäquicar, allicunata mana ruraptenqa, tse marcäconqan wanushqa cuentano quecan” (Sant. 2:15-17). Cristiänu mayinkuna yanapayaptinmi, Rosariuwan wamrankunaqa problëmankunapita joqta killa pasarishqanllachö precursor auxiliar tikrariyarqan (2 Cor. 12:10).

LLAPANTAM YANAPANTSIK

18, 19. a) ¿Imanönataq yanapashun dëbil këkaqkunata? b) ¿Dëbil këkaqkunata yanapashqaqa pikuna mastaq yanapakïta chaskiyan?

18 Alleqmi musyantsik qeshyarninqa raslla mana kachakanqantsikta. Tsënö kaqllam, Jehoväpa kaqchö dëbil tikrashqa kaqkunapis alliyäyänampaq tiemputaraq wanayan. Markäkïninkuna (yärakuyninkuna) sinchi kanampaqqa Bibliatam allipa leyiyänan, Jehovämanmi mañakuyänan y yachatsikoqmi mas seguïdu yarquyänan. Peru alliyäyanqanyaqqa, ¿pacienciawan y kuyakïwantsuraq yanapashun? Imëkanöpapis procurashun dëbil këkaqkuna kuyashqa y precisaq sientikuyänampaq (2 Cor. 8:8).

19 Ama qonqashuntsu, cristiänu mayintsikkunata yanapanqantsik mas kushikïta apamunqanta. Jina yachakuntsikmi kuyakoq y pacienciayoq këtapis. Y manam noqantsikllatatsu yanapamantsik, sinöqa congregacionchö llapan këkaqkunam mas kuyakoq tikrayan. Jina dëbil kaqkunata yanaparqa, Jehovä precisaqpaq churanqannömi noqantsikpis rurëkäshun (Hëch. 20:35).

^ par. 4 Charles Darwin nunam, El origen del hombre nishqan librunchö nin, cuerpuntsikpa wakin partinkunaqa ‘imapaqpis mana sirwinqanta’. Y juk qateqnimpis nirqanmi, cuerpuntsikpa atska partinkunaqa mana sirwinqanta.

^ par. 7 Rasumpëpa jutinqa jukmi.

^ par. 11 Salmu 130:3: “Jutsa rurëkunallata rikaptikiqa, oh Jah, oh Jehovä, ¿piraq jutsannaq kanman?”.

^ par. 15 1 Rëyes 19:5-8: “Tsënam retäma jawanman patsäkurirqan y punukärirqan. Peru ¡rikë!, tsëpitaqa juk angelmi yatapärirqan. Tsëpitanam nirqan: ‘Sharkï mikurkunëkipaq’. Y rikärinampaqqa, peqan lädunmampam achachätsishqa rumi jananchö tortilla churarëkänaq y juk järra yakupis. Y pënam mikurqan y upurqan y tsëpitam yapë patsäkurirqan. Tsëpita tardipëpanam Jehoväpa angelnin yapë yatëkurnin kënö nirqan: ‘Sharkï mikurkunëkipaq, porqui ëwanëkipaq kaq viäjiqa alläpa karum’. Tsënam pëqa sharkurnin mikurqan y upurqan, y tsë mikï kallpata qonqanwanmi chusku chunka junaq y chusku chunka paqas ëwarqan rasumpa kaq Diospa jirkanyaq, Horebyaq”.