1. ¿Imanirtaq cristiänukunaqa mantsakäyantsu sufrimientukunapa pasar?

IMËYAQPIS kawakïta manaraq chaskirqa, tukïläya sufrimientukunapam pasashun, ¿tsëta musyar mantsakankiku? Itsa mana. Porqui unëna o tsëraq cristiänu karpis, musyantsikmi, Satanaspa makinchö këkaq munduchöqa imëka sufrimientukunapa pasanantsikpaq kaqta (Apoc. 12:12).

2. a) Nunakuna sufriyanqampitapis, ¿ima maskunapataq cristiänukuna pasantsik? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta.) b) ¿Pitaq chikimaqnintsikkunata yanapëkan y imanötaq musyantsik?

² Nunakuna sufriyanqampitapis, noqantsikmi mas pruëbakunapaqa pasantsik (1 Cor. 10:13). Diosnintsikta wiyakunqantsikrëkurmi chikishqa kantsik. Jesusmi nirqan: “Noqata chiquiyämarneqa, qamcunatapis chiquiyäshunquim” (Juan 15:20). Tsënö chikimänapaqqa Satanasmi yanapëkan. Bibliaqa nin ‘mallaqashqa leonno’ Diospa sirweqninkunata ushakätsita munanqantam (1 Pëd. 5:8). Tsëmi imëkata utilisan Diosta sirwinqantsikta jaqitsimänapaq. Pabluta pasanqanta rikärishun.

3-5. a) ¿Imakunapataq Listrachö Pablu pasarqan? b) ¿Imanötaq Pablu animarqan mana allikunapa pasayänampaq kaqta willarnin?

³ Diosta sirwinqanrëkurmi Pabluqa chikishqa karqan (2 Cor. 11:23-27). Qeshyaq nunata Listrachö kachakäratsiyaptinmi, Pablutawan Bernabëta Diostanö alabar qallëkuyarqan. ¡Pëkunaqa mana adorayänampaqmi rogakuyarqan! Peru tsëman judïukuna chärirnam, Listra nunakunata willapäriyarqan. Tsëta creirnam, Pabluta rumiwan tsampiyarqan (saqmayarqan), y wanushqatanö rikarmi jitariyarqan. ¡Rasllam chikeqninman tikrariyarqan! (Hëch. 14:8-19.)

⁴ Derbi markata watukarirmi, Pabluwan Bernabëqa Listrata, Iconiuta y Antioquïata kutiyarqan. “Cada marca chäyanganchömi, Señor Jesucristoman llapan criyicugcunata criyicuynincunachö imaypis mas firmi cawayänanpag, mas animatsirnin consejar niyargan: ‘Dios Yayapa Mandacuy Reynonman yaycunapagga, tucuyläya sufrimientucunatam päsanantsic’.” (Hëch. 14:21, 22, NTCN.) ‘Sufrimientucunata päsanantsicpaq’ kaqta musyëqa manam kushikïpaqtsu. Tsëqa, ¿imanirtaq Pabluwan Bernabëqa mana allikunapam pasayanki nir animayarqan?

⁵ Pablu ninqanta entiendirishun. Pëqa manam “tukïläya sufrimientukunatam aguantanantsik” nirqanllatsu, sinöqa “Dios Yayapa Mandacuy Reynonman yaycunapagga, tucuyläya sufrimientucunatam päsanantsic” nirqanmi. Alli tsarakuyanqampita alli kawëta chaskiyänampaq kaqman yarparmi Pabluqa animëkarqan. Chaskiyänampaq kaqqa rasumpam karqan. Jesusmi nirqan: “Wanonqanyaq noqacho tsaracoqmi salbaconqa” (Mat. 10:22, noqakunam yanayätsiyarqö).

6. ¿Imataq shuyaran ushananyaq alli tsarakoq kaqkunata?

⁶ Tsarakurqa alli kawakïtam chaskishun. Ciëlupaq akrashqakunaqa mana ushakaq kawëtam chaskiyanqa y Jesuswanmi mandakayämunqa. Y ‘juk kaq üshakunanam’ ‘mushoq patsacho allicunata rurarllana, imëyaqpis cawacuyanqa’ (Juan 10:16, NM; 2 Pëd. 3:13). Peru tsë tiempu manaraq chämunqanyaqqa, imëka sufrimientukunatam aguantanantsik. Ishkë formapa Satanas ishkitsimënintsikta munanqanta rikärishun.

7. ¿Imakunawantaq mäkïkashqa Satanas ishkitsimënintsikta munanman?

⁷ Jesusmi nirqan: “Ellucayänan wayicunachomi astayäshunqui. Noqarecurmi autoridacunaman y reycunaman apayäshurniqui, tuquita tapupäyäshunqui” (Mar. 13:9). Këchöqa willakun cristiänukunaqa chikishqa o mana alli tratashqa kayänampaq kaqtam, itsa religiösukunawan o autoridäkunawan (Hëch. 5:27, 28). Pabluman yapë yarpärishun. ¿Mana allikunapa pasanampaq kaqta musyarku mantsapakurirqan? Manam (leyi Hëchus 20:22, 23).

8, 9. a) ¿Imanötaq Pablu rikätsikurqan alli tsarakunampaq listu këkanqanta? b) ¿Imanötaq kanan witsan cristiänukunapis tsënölla pensayan?

⁸ Pabluqa allim tsarakurqan Satanas ishkitsita munaptin. Tsëmi nirqan: “Wanuratsiyämänan captinpis, noqataqa manam ni ima qocamantsu, antis Dios alli queninwan cuyamanqantsictam ushanqäyaq willacur siguishaq” (Hëch. 20:24). Pabluqa qatikachashqa këtaqa manam mantsarqantsu. Tsëpa rantinqa, tsarakunampaqmi listu këkarqan. Ima pasakunan kaptimpis, masqa yarpachakurqan ‘ushanqanyaq’ ‘alli willaquita’ musyatsikïtam.

⁹ Kanan witsan cristiänukunapis tsënöllam pensayan. Juk nacionchömi polïtica asuntuman mana mëtikuyaptin cristiänu mayintsikkunata cäsi ishkë chunka watapana carcelarätsiyashqa. Conciencia asuntupaq ley mana kaptinmi, tsë cäsutaqa jatusaq autoridäkunaman chätsiyashqatsu. Manam familiankuna watukayänantapis permitiyantsu, y wakintanäqa maqarmi ushayan.

10. ¿Imanirtaq mantsapakushwantsu illaqpita sufrimientukuna chämuptin?

¹⁰ Jina atska nacionkunachömi Testïgukunaqa, illaqpita sufrimientukunapa pasayashqa y allim tsarakuyashqa. Tsënö illaqpita pasashuptikiqa ama mantsapakïtsu. Yarpë, esclävutanö Josëta rantikuriyaptinmi, Jehoväqa ‘desgrasiancunapita librarqan’ (Hëch. 7:9, 10). ¡Qamtapis yanapashunkim! ‘Marcäcoqcunataqa llapan mana allicunapitam Diosnintsic libramäshun’ (2 Pëd. 2:9). Imëkam rikätsimantsik Jehoväman markäkïta (yärakuyta) y sufrimientukunachö tsarakïta puëdinapaq kaqta. Alleqmi musyantsik Satanaspa mundumpita libramänapaq kaqta, y alli kawëman chätsimänapaq kaqta (1 Pëd. 5:8, 9).

11. ¿Imanötaq wakin sufrimientukunaqa kanman?

¹¹ Rikanqantsiknömi wakin sufrimientukunaqa, rikarëkashqa illaqpita shukukï vientu wayita raslla ushakäratseqnö kanman. Peru wakin sufrimientukunataqa manam mäkushwantsu, juk wayipa qerunta ichikllapa ichikllapa puyu ushakäratseqnömi  kanman. Itsa peligrupita cuentata qokushwantsu hasta ishkirinqantsik hörayaq.

12. a) ¿Imataq tsë mana mäkutsikoq Satanaspa trampanqa? b) ¿Imanirtaq tsë trampawan alläpa ishkitsikun? c) ¿Imanöpataq Pablu qelanärirqan?

¹² Mäkunqantsik o mana mäkunqantsik sufrimientukunawan karpis Satanasqa Jehoväwan amïgu kënintsiktam ushakätsita munan. Tsëpaqqa, markäkïnintsiktam ichikllapa ichikllapa ushakätsin mana mäkunqantsik cösaskunawan. Y juk trampanqa, qelanëmi. Tsëkunapa pasanqantam apostul Pablupis nirqan (leyi Romänus 7:21-24). Pabluqa Jehoväpa kaqchö sinchi nunam karqan y itsa tsë tiempuchö Jehoväpa markanta pushaq karqan. ¿Tsënö këkarqa imanöpataq ‘¡ay, noqalla!, imanoraq calläshaq’ nirqan? Jutsasapa karninmi tsënö sientikurqan. Alli kaqtam rurëta munaq, peru mana alli kaqtam ruraq. ¿Imëllapis qelanashqa sientikurninqa, manaku Pablu pasanqanman yarpë yanapashurqunki?

13, 14. a) ¿Imanöpataq wakin cristiänukunaqa qelanäkuriyan? b) ¿Pitaq munan markäkïnintsikta ushakäratsita?

¹³ Höraqa itsa mana väleqnö sientikunkiman. Dëbora jutiyoq precursöram nin: “Mana allita ruranqäpitaqa mana allim sientikö y alläpam yarparä. Y Jehovä mana kuyamanqantam pensä”.

¹⁴ ¿Imanirtaq Dëboranöpis wakin cristiänukuna qelanäriyan? Kikinkunapaq mana allita pensarnin, y mana allikunapa pasarmi (Prov. 15:15). O ima qeshyawampis kar mana väleqnö sientikurmi. Imanö kaptimpis, tsënö sientikunqantsiktam Satanasqa utilisan qelanätsimänapaq y mana alli sientikatsimänapaq. Kikin Satanasnö condenashqa sientikunëkitam munan (Apoc. 20:10). Mäkunqantsik trampakunawan o mana mäkunqantsik trampawan karpis Satanasqa, llakitsimarnintsik y qelanätsimarnintsikmi Diosta jaqiratsimënintsikta munan. Ama qonqashuntsu, Jehoväpa sirweqninkunaqa mana rikakoq pelyachömi kanan höra këkantsik.

15. ¿Imata ruranapaqtaq decidïdu kashwan?

¹⁵ Ama kallpachakïta jaqishuntsu. Yarpäshun chaskinapaq kaqman. Pablum corintukunata nirqan: “Ama ni ichicllatapis geläcurnin desanimacushuntsu. Tsaypa rantinga cuerpuntsicpa janan imayca gastacagnö auquinyar avansacaptinpis, almantsicga [“kawënintsikqa”, NM] cada junag mas jövennömi ticranga, Dios Yayaman waran waran mas firmi criyicushgaga. Cay patsachö llapan imaycata sufringantsiccunaga, sasllam päsasquinga. Pero tsay llapan sufringantsicpita masmi välen, alläpa chipacyag actsitanö Dios Yayapita imayyagpis cushicuy cawayta taringantsic” (2 Cor. 4:16, 17, NTCN).

16. ¿Imanirtaq precisan kananllapitana shamoq pruëbakunapaq alistakunantsik?

¹⁶ Rikanqantsiknömi Satanasqa imëkanöpa ‘engañacun’ (Efes. 6:11).  Llapantsikmi 1 Pëdru 5:9 textu ninqan consëjuta wiyakunantsik: “Diosnintsicman mas marcäcur tsaracuyë, diabluta mana cäsurnin”. Tsëpaqqa kananllapitanam, alli kaqta ruranapaq shonquntsikchö y yarpënintsikchö alistakunantsik. Soldädukunaqa manaraq guërra kaptinmi alleq yachakuyan. Tsënöllam noqantsikpis ruranantsik. Manam musyantsiktsu shamoq tiempuchö imawan pelyanapaq kaqta. Tsëmi, tiempu kanqanyaq alleq yachakunantsik. Pablum corintukunata nirqan: “Quiquiquicuna pruebacugnö shumag tantiyacuyay, shongoyquicunachö rasumpacush o manacush firmi criyicuycäyanqui” (2 Cor. 13:5, NTCN).

17-19. a) ¿Imatataq rurashwan imanö këkanqantsikta musyanapaq? b) ¿Imanötaq jövinkuna alistakuyanman creenciankunata colegiuchö defendiyänampaq?

¹⁷ Diosta sirwinqantsikchö imanö këkanqantsikta musyanapaqqa, kë tapukïkunatam rurakunantsik: “¿Siguïduku mañakö? ¿Mana mantsapakïpaku creenciäta defendï? ¿Dios mandamanqantaku wiyakö wakinkuna imatapis mana allita ruranäpaq obligayämaptin? ¿Mana faltëpaku reunionkunaman ëwä? ¿Wawqïkuna imallachöpis pantariyaptin pacienciawanku yanapä? ¿Wiyaköku anciänukunata y Diospa markanta pushaqkunata?”.

 ¹⁸ Mëtsikaq jövinkunam creenciankunata colegiuchö defendiyan, y mana mantsapakïpa contestëtam yachakuyashqa. Revistantsikkunachömi tsëpaq alli yanapakïkuna kan. Tantiyarinapaq, 2009 wata juliu killa kaq ¡Despertad! revistam yachatsikurqan jövinkunata tapuyaptin imanö contestayänampaq kaqta. Itsa kënö tapuriyanman: “¿Imanirtaq imëkapis kikinlla rurakashqa kanqanman creinkitsu?”. Y pënam contestanman: “¿Imanirtaq tsëman creïman?, alläpa yachaq këkarnimpis cientïfikukunaqa ima niyanqampaqpis manam acuerdutsu kayan”. Tsënö contestarmi creenciankunata alleq defendiyanqa y wakinkuna niyanqanta casuyanqatsu. Teytakuna, wamrëkikunata yachatsiyë kënö tapukïkunata rurayaptin imanö contestayänampaq.

¹⁹ Awmi, manam fäcil-llatsu creenciantsikkunata defendinantsik o Jehovä nimanqantsikkunata wiyakunantsik. Alläpa trabajashqa karnin reunionkunaman ëwanantsikpaqqa höraqa alliraqmi sinchikunantsik, o qoya qoyalla (wäraylla) yachatsikoq ëwanapaq shärikunantsikqa sasaraqmi kanman. Peru yarpë, alli kaqta ruranapaq puntallapitana sinchikushqa karqa shamoq pruëbakunapaqpis listum këkäshun.

20, 21. a) ¿Imanötaq jutsantsikpita Diosnintsik pagakunqanman yarpachakunqantsik yanapamäshun qelanëta vencinapaq? b) ¿Mëman yëkunapaqtaq listu këkashwan?

²⁰ Mana mäkunqantsik pruëbakunachöpis tsarakushun. Qelanëta vencinapaqqa, jutsantsikpita Dios pagakunqanman alleq yarpachakushun. Tsëtam Pablu rurarqan mana väleqnö sientikunqan höra. Musyaqmi, pënö jutsasapakunata salvanampaq Cristu wanunqanta. Tsëmi qellqarqan: “Diospa tsurinman marcäcurllana[m] cawacü. Pemi allapa cuyamarnï rantï wanorqan” (Gäl. 2:20, noqakunam yanayätsiyarqö). Pabluqa Diosnintsik pagakunqanmanmi markäkoq y pëta salvëkanqantam yarparaq.

²¹ Jehoväqa noqantsikpaqmi, cada ünupaq pagakushqa. Tsënö kaptimpis, qelanë trampaqa manam rastsu ushakärinqa, itsa wakinnintsikqa vencishun mushoq patsachöraq. ¡Peru ama permititsu vencishunëkita! Yarpë, ushananyaq tsarakoqkunallam shumaq qarëta chaskiyanqa. Cada wata pasanqanmannömi, alli kawakïta apamoq y shonqupita patsë Diosta sirweqkunata yanapaq Diospa Gobiernunqa, këllachöna tikrarin. ¡Imëka sufrimientukunata pasarnimpis Diospa Gobiernunman yëkunëkipaq listu këkë!