1, 2. ¿Imatam Samuelpa qayllanpi kaq runakunaqa munanku? ¿Imanasqam wanakunanku?

SAMUELQA runakunata qawaspanmi sayachkan. Payqa unay watakunañam Diosta tukuy sonqonwan servin profeta hinaspa Juez hina, paymi israelitakunata huñunarachin Gilgal llaqtaman. Runakunam upallalla kachkanku, Samuelñataqmi piensachkan ima niy munasqankunata imaynata entiendechinanpaq. Chayqa yaqapaschá karqa mayo otaq junio killapi, trigokunapas qellullañam karqa cosechanankupaq.

² Chay runakunaqa runamasinkuña kamachiqninku kanantam munanku. Chayna mañakusqankuwanqa Jehova Diosta chaynataq Samueltam qepanchachkanku. ¿Atinqachu Samuelqa chay munasqanku mana allin kasqanmanta cuentata qokuspa wanakunankupaq yanapayta?

3, 4. a) ¿Imanasqataq Samuel mozo kasqanmanta yuyarispa rimarqa? b) ¿Imaynatam yanapawachwan Samuelpa ejemplonmanta yachayqa?

³ Samuelmi runakunaman nin: “Ñoqaqa yuyaqñam kani”, “mozo kasqaymantam kunankama qamkunata kamachirqaykichik”, nispa. Soqo umayoq kasqanraykum runakunaqa respetowan uyariyta munanku (1 Sam. 11:14, 15; 12:2). Samuelqa manam qonqanchu mozo kasqanmantapacha tukuy sonqonwan Jehova Dios servisqantaqa, payqa iñiyniyoq hinaspa Diosman soqo runam karqa.

⁴ Diosta mana kasukuq runakunapa kasqanpi kawsasqanraykum Samuelqa anchata kallpanchakurqa iñiyninpi takyananpaq. Ñoqanchikpas Diosta mana kasukuq runakunapa kasqanpim kawsanchik, chaymi sasachakunchik iñiyninchikpi allinta takyanapaq  (leey Lucas 18:8). ¿Imaynatam Samuelpa ejemplonqa yanapawachwan?

5, 6. ¿Imanasqataq Samuelqa mana wakin warmachakuna hinachu wiñarqa? ¿Imanasqataq tayta-mamanqa allin atiendesqa kasqanmanta seguro karqaku?

⁵ Samuelqa manam wakin warmachakuna hinachu wiñarqa. Yaqapaschá kimsa otaq tawa watachayoq kaptin maman anukarqa hinaspam Rama llaqtamanta aparqaku Jehova Diosta Silo llaqtapi servinanpaq. Tayta-maman Anawan Elcanaqa Jehova Diosta warmachanku tukuy tiempo servinanpaqmi sapaqchapurqaku. * ¿Imanasqataq saqerurqaku wasinkumanta karu llaqtapi? ¿Manachu kuyarqaku?

⁶ Manam chaynachu. Paykunaqa yacharqakum Silo llaqtapi warmachanku allin kananta. Sacerdotekunapa jefen Eliypa yanapaqninmi Samuelqa karqa Eliyñataqmi paymanta nanachikurqa. Samueltaqa atienderqakutaqmi Diospa wasinpi yanapakuq warmikunapas (Ex. 38:8; Juec. 11:34-40).

7, 8. a) ¿Imaynatam Samuelta tayta-maman kallpancharqa sapa wata? b) ¿Imatam yachanmanku Anamantawan Elcanamanta kay tiempopi tayta-mamakuna?

⁷ Anawan Elcanaqa manam kuyasqa piwi warmachankutaqa qonqarqakuchu. Anam Jehova Diosta mañakurqa qari wawawan bendecinanpaq hinaspapas prometerqam chay wawata Diospaq sapaqchananpaq. Sapa wata watukuspanmi Diospa wasinpi servinanpaq ruwapusqan pachachanta apaq. Samuelqa anchatam kusikuq tayta-maman watukuptin, paykunañataqmi sumaqta consejaspa kallpancharqaku Jehova Dios serviyninta anchata chaninchananpaq.

⁸ Kay willakuyqa wawa-churiyoqkunapaqmi allin ejemplo. Yaqa lliw tayta-mamakunam afanakunku mikuchiypi, pachachiypi hinaspa educaypi ichaqa manam Diosmanta yachachiypiqa kallpanchakunkuchu. Anawan Elcanam ichaqa Diosmanta yachachiypi kallpanchakurqaku, chaynata yanapasqankuwanmi Samuelqa Diosman sonqo karqa (leey Proverbios 22:6).

9, 10. a) ¿Imanasqataq Samuelqa kuyarqa Diospa karpanta? ¿Imaynataq karqa chay karpaqa? (61 paginapa uray patanpi willakuytapas qawariy.) b) ¿Imakunataq Samuelpa ruwayninkuna karqa, imaynatam kay tiempopi mozo-sipaskuna payta qatipakunmanku?

⁹ Samuelqa yaqapaschá wiñasqanman hina Silo llaqtapi orqokunaman  seqarqa. Chay orqokunamantachá qawarqa Silo llaqtata chaynataq wayqonkunatapas. Maynatachá kusikurqa Diospa karpanta qawarispan. Chay sitiollapim Jehova Diosta cheqap yupaychayqa karqa. Chay karpataqa 400 wata ñawpaqtaraqmi Moises ruwachirqa. *

¹⁰ Samuelqa kusikuywanmi Diospa wasinpi ima ruwayninkunatapas ruwarqa. Bibliam nin: ‘Tayta Diostam servirqa linomanta efod [sutiyoq] pachawan. Payqa karqa warmallaraqmi’, nispa (1 Sam. 2:18). Chayna pachasqa kasqanmi qawachin sacerdotekunata yanapaq kasqanta. Mana sacerdote kachkaspanpas paykunatam yanaparqa sapa temprano punkukunata kichaypi chaynataq yuyaqyasqa Eliyta yanapaypipas. Samuelqa ancha kusisqam Diospa wasinpi servirqa ichaqa chaypi mana allin ruwaykunam hukmanyachirqa. ¿Imataq hukmanyachirqa?

11, 12. a) ¿Imayna runakunam Ofniwan Fineesqa karqaku? b) ¿Ima mana allinkunatataq paykunaqa Diospa karpanpi ruwarqaku? (62 paginapa uray patanpi willakuytapas qawariy.)

¹¹ Samuelqa warmacha kasqanmantapacham llumpay mana allin ruwaykunata rikurqa. Bibliam nin: “Eliypa churinkunam karqaku mana allinlla ruraqkuna. Paykunaqa Tayta Diostam mana respetarqakuchu”, nispa (1 Sam. 2:12). Eliypa churin Ofni hinaspa Finees runakunaqa qalaypaq mana serviq chaynataq Jehova Diostapas mana respetaqmi karqaku. Diospa kamachikuyninkunata mana kasukusqankuwanmi millakuypaq huchakunata ruwarqaku.

¹² Jehova Diosqa sutillatam kamachirqa sacerdotekuna ima ruwayniyoq kasqankuta chaynataq ofrendata altarpi imaynata kañanankupaqpas. Chay ofrendakunaqa runakunapa huchanta Dios pampachananpaqmi karqa. Chayna ruwasqankuwanmi huchankumanta pampachasqa karqaku chaynataq Jehova Diospa bendecisqanpas. Ichaqa Ofnipawan Fineespa mana allin ruwasqankuta qatipakuspam wakin sacerdotekunapas munasqankuman hinaña  runakunapa apasqan ofrendakunata kañarqaku, manam Diospa kamachisqanman hinañachu. *

13, 14. a) ¿Imaynam humilde runakunaqa sientekurqaku sacerdotekunapa huchallikusqankuwan? b) ¿Imanasqam Eliyqa Dios serviyninpipas chaynataq churinkuna uywaypipas mana allinchu karqa?

¹³ Mayna hukmanyasqaraq Samuelqa tarikurqa Diospa karpanpi mana allin ruwasqankuta qawaspan. ¡Hayka runakunatachá rikurqa Diospa karpanmanta hukmanyasqa hinaspa llakisqa lloqsisqankuta! Wakinqa wakcha hinaspa ñakarichisqa runakunam consuelasqa hinaspa iñiyninkupi kallpanchasqa kanankupaq rirqaku. Chaymantapas musyarurqam Ofniwan Fineesqa Diospa karpanman yaykunapaq punkukunapi yanapakuq warmikunawan huchapakusqankuta, Diosqa kamachirqa casado vidallapi warmi-qari puñunapaqmi chay kamachikuytaqa manam kaqpaqpas hapirqakuchu (1 Sam. 2:22). Samuelqa munarqachá Eliyqa churinkuna correginanta.

¹⁴ Eliyllam chayna runakunata correginanpaqqa autoridadniyoq karqa chaynataq Diospa karpanpi ima pasasqanmantapas responsablem karqa. Churinkunata correginanpaqpas payllam responsable karqa. Chay mana allinkuna ruwasqankuwanqa manam churinkunallachu mana allinpiqa tarikurqaku chay sitioman hamuq runakunatapas sasacharqakum. Eliyqa manam allintachu ruwarqa Dios serviyninpipas chaynataq churinkuna uywasqanpipas. Mana allin ruwasqankumantam llampu simillanwan rimapayarqa (leey 1 Samuel 2:23-25). Chayna huchallikusqankumantaqa wañuchisqam kananku karqa.

15. ¿Imamantam Jehova Diosqa Eliyman willachirqa? ¿Imatam Eliyqa ruwarqa chayta yacharuspan?

¹⁵ Llumpay sasachakuy kaptinmi Jehova Diosqa huk profetawan Eliyman willachirqa kaynata nispan: “¿Imanasqataq ñoqamantapas mastaraq churikikunata hatuncharunki?”, nispa. Chaymantapas willachirqam chay mana allin churinkuna huk punchawllapi iskaynin wañunankumanta, familian llumpay ñakarinanmanta chaynataq manaña sacerdote kanankumantapas. ¿Diospa chayna nichisqanwanqa Eliypas chaynataq churinkunapas wanakurqakuchu? Mana wanakusqankumantam Bibliaqa willakun (1 Sam. 2:27–3:1).

16. a) ¿Ima ninmi Bibliaqa Dios serviyninpi Samuelpa ñawparisqanmanta? b) Piensasqaykiman hina, ¿imaynatam kallpanchasunki taksachanmanta Samuelpa Diosta servisqanqa?

¹⁶ ¿Intuchikurqachu Samuelqa mana allin ruwaykunawan? Manapunim.  Paymantaqa yachamurqanchikñam 1 Samuel 2:18 nisqanpi: ‘Samuelqa Tayta Diostam servirqa linomanta efodwan pachasqa’, nisqanta. Chaymantapas 21 versiculonpim willawanchik “Samuelñataqmi wiñarqa Tayta Diospa ñawpaqninpi. Payqa karqa warmallaraqmi”, nispa. Payqa taksachanmantapacham Jehova Diosta tukuy sonqonwan servirqa. Wiñasqanman hinam Jehova Diospi astawan hapipakurqa. Ñoqanchiktapas Jehova Dioswan amistadninchik allin kaptinqa manam pipas paymanta karunchawasunchu.

17, 18. a) ¿Imaynatam mozo-sipaskuna qatipakunmanku Samuelpa ejemplonta mana allin ruwaqkunapa kasqanpi kawsaspapas? b) ¿Imaynatam yachanchik Samuelpa tanteakusqankunaqa allin kasqanta?

¹⁷ Samuelqa kaynatapaschá piensanman karqa: “Sacerdotekunapa jefenpas chaynataq churinkunapas Diostaqa manam kasukunkuchu, ñoqapas chaynatayá ruwasaq”, nispa. Hukkuna otaq autoridadniyoq kaqkuna huchallikuptinkupas Samuel hinam Diosta kasukuna. Kay tiempopipas achka mozo-sipaskunam mana allin ruwaqkunapa kasqanpi tarikuspapas Samuel hinam Jehova Dios serviyninkupi ñawparinku.

¹⁸ ¿Imapim tukurqa Samuelpa tanteakusqankunaqa? Bibliam nin: “Samuelñataqmi wiñarqa Tayta Diostapas chaynataq runakunatapas agradastin”, nispa (1 Sam. 2:26). Chayna kawsasqantaqa Diospas allinpaqmi hapirqa payman sonqo kasqanrayku. Samuelqa seguropunim karqa Silo llaqtapi mana allin ruwaqkunata Dios chinkachinanmanta, ichaqa tapukurqapaschá haykapi chayta ruwananta. Chayna tapukusqantam huk achikyaq lawta yacharurqa.

19, 20. a) ¿Imataq Samuelta pasarurqa huk achikyayta? b) ¿Imayna sonqowanmi Eliyta yanaparqa? ¿Imaynatam Samuelqa yacharurqa pi qayamusqanta?

¹⁹ Yaqañam achikyamuchkarqaña ichaqa tutallaraqmi karqa. Diospa karpanpi achkikunapas hinallaraqmi ratachkan. Manaraqmi ima bullapas kanchu hinaptinmi Samuelqa uyarirun qayakamuqta, chaymi piensan Eliy qayakamusqanta, payqa yuyaqñam karqa ñawinpas manañam allintañachu rikukurqa yanapanatañam necesitarqa. Chaymi Samuelqa hatarispan Eliypa kasqanman “kallpan”. Imaynaraq kallparqa qala chakichalla. ¡Mayna admirakuypaqmi Eliyta kuyapayaspan Samuelpa respetasqanqa! Samuelqa reqsikurqam Eliyqa pantaq kaspanpas Jehova Diosta serviq sacerdotekunapa jefen hinallaraq kasqanta (1 Sam. 3:2-5).

²⁰ Samuelqa Eliytam rikcharirachin kaynata rimaspan: “Taytay ¿imapaqtaq qayamuwarqanki?”, nispa. Eliyñataqmi nirqa: “Manam ñoqaqa qayamurqaykichu. Kutispaykiyá puñukamuy”, nispa. Chaynatam Samuelqa iskay kutikama ruwarqa. Kimsa kutipim ichaqa Eliy musyarurqa imam pasasqanmanta. Chay tiempopiqa Jehova Diosmi llaqtanman willachirqa revelacionnintakama otaq paymanta willakuq runakunawan, chayqa manam admirakuypaqchu karqa llumpay mana allin runakuna kasqanrayku. Eliyqa musyarurqam Samuelnintakama Jehova Diosqa munayninmanta willakusqanta. Chaymi Samuelta pipas qayakamuptinqa contestananpaq. Kaqmantam Samuelqa uyarin: “¡Samuel, Samuel!”, nispa qayakamuqta. Chaymi kaynata contestan: “Rimapayaykuwayá, Dios Taytalláy, kay serviqnikiqa uyarichkaykim”, nispa (1 Sam. 3:1, 5-10).

21. ¿Imaynatam Jehova Diosta uyarichwan kay tiempopi? ¿Imanasqam chaypaq kallpanchakunanchik?

²¹ Chaymantapacham Diosqa Samuelwan rimarqa, Samuelñataqmi payta uyarirqa. ¿Ñoqanchikpas chaynatachu ruwanchik? ¿Diosta uyarinapaqqa paypa voznintaraqchu uyarinanchik?, manam. Kapuwanchikmi Biblia, chaynintakamam Jehova Diosqa rimapayawanchik. Diosta uyarispa kasukuptinchikqa iñiyninchikmi qaqa hina takyasqa kanqa. Samuelpa iñiyninpas chaynam karqa.

22, 23. a) ¿Imaynatam cumplikurqa Eliyman Samuelpa willakusqan? b) ¿Imanasqam Samuelqa astawan reqsichikurqa?

²² Chay tutapaymantam Samuelpa vidanqa cambiarurqa, Jehova Diosta reqsiruspanmi paymanta willakuq profetanña karqa. Puntatam willakurqa Eliypa familianmanta willakuy chaylla cumplikunanmanta. Samuelqa manchapakurqapaschá chaymanta willakunanpaq ichaqa valorchakuspam willakurqa. Imam pasananmanta willaptinmi Eliyqa humillakuspan Diospa makinpi churakurqa. Chaymanta qepallatam Jehova Diospa nisqanqa cumplikurqa. Huk punchawllapim  israelitakunawan filisteokunapa peleasqankupi Ofniwan Finees wañururqaku. Filisteokuna Diospa baulninta apakusqankumanta yacharuspanmi Eliypas wañururqa (1 Sam. 3:10-18; 4:1-18).

²³ Samuelñataqmi astawan reqsichikurqa Diospa profetan kasqanwan. Bibliam nin: ‘Tayta Diosmi yanaparqa’, nispa. Samuelpa willakusqankunaqa cumplikurqapunim (leey 1 Samuel 3:19).

24. ¿Imatam mañakurqaku israelitakunaqa? ¿Imanasqam chay mañakusqankuqa hucha karqa?

²⁴ ¿Samuelta kasukuspachu israelitakunaqa Jehova Diosman sonqoña karqaku? Paykunaqa manam munarqakuchu Samuel kamachinantaqa. Wakin nacionkuna hinam huk rey kamachinanta munarqaku. Samuelqa Diospa kamachisqanman hinam chay mañakusqankuta ruwarqa. Ichaqa willarqam chayna mañakusqankuwanqa huchallikusqankuta, manam Samueltachu qepancharqakuqa aswanqa kikin Diostam. Hinaspam Gilgal llaqtapi huñunakunankupaq kamachirqa.

25, 26. ¿Imaynatam Samuelqa yanaparqa huchankumanta israelitakuna cuentata qokunankupaq?

²⁵ Kaqmanta reparasun qallariypi yachamusqanchikta. Samuelmi runakunapa qayllanpi sayachkan. Paykunañataqmi ima ninanta suyachkanku. Samuelqa willakuytam qallaykun warmacha kasqanmantapacha iñiyniyoq hinaspa Diosman sonqo kasqanmanta. Hinaspam Jehova Diosta ‘mañakun’ manchakuypaq wayra-parawan paraykachimunanpaq (1 Sam. 12:17, 18).

²⁶ Chaypi kaqkunaqa burlakuspam asikunku, ¿imaynamá rupay tiempopiqa pararamunqa? ¡Yanqachus!, nispa. Hinaptinmi qonqayllamanta yana-yanay puyukuna cielota taparurqa, sinchi wayram trigokuna mastayta qallaykurqa. Rayokuna tanrararaptinmi parayta qallaykamurqa. ¿Imaynam chaypi kaqkunaqa tarikurqaku? “Anchallataña manchakurqaku Tayta Diostawan Samuelta.” Chayraqmi cuentata qokurqaku mañakusqankuqa mana allin kasqanmanta (1 Sam. 12:18, 19).

27. ¿Imanasqam Diospi iñinanchik Samuel hina?

²⁷ Chay mana kasukuq runakuna huchankumanta cuentata qokunankupaqqa Diosmi yanaparqa manam Samuelchu. Warma kasqanmanta yuyaqyanankamam payqa Jehova Diospi iñirqa. Chayqa manam yanqapaqchu karqa, bendicionkunatam chaskirqa. Jehova Diosqa hina kaqllam, Samuel hina iñiyniyoq kanapaq kallpanchakuptinchikqa seguropunim yanapawasun.