“Allinkuna ruray munaqllaña” llaqta
“Allinkuna ruray munaqllaña” llaqta
“[Jesusmi] kikinmanta wañupuwarqanchik tukuy mana allin rurasqanchikmanta librawananchikpaq [. . .], chaynapi paypa runankunaña kaspa allinkuna ruray munaqllaña kananchikpaq.” (TITO 2:14.)
1. ¿Imatam Jesus rurarqa 33 watapi nisan killapa 10 punchawninpi?
NISAN killapa 10 punchawninpim, 33 watapi Pascua chayamusqanrayku Jerusalen templopi achka runakuna kachkarqaku. Chayman chayaruspanmi Jesusqa qawarqa vendeqkunatawan rantipakuqkunata. Piñakuspanmi wikaparurqa qollqe cambiananku mesakunata chaynataq paloma rantikuqkunapa sillankutapas. Kay pasasqanmantam willakun Mateo, Marcos hinaspa Lucas librokuna (Mat. 21:12; Mar. 11:15; Luc. 19:45). Chaynatam Jesusqa rurarqaña 3 wata qepatapas. Allinkuna ruray munayninqa hinallam karqa (Juan 2:13-17).
2, 3. ¿Imaynakunatam Jesus qawachirqa allinkuna ruray munaqllaña kasqanta?
2 Chay punchawpim Jesusqa allinkuna ruray munasqanta qawachirqa. Ejemplopaq, Mateom willawanchik qollqe cambiaqkunata qarqosqanmanta hinaspa ñawsakunatawan wistukunata sanoyachisqanmanta (Mat. 21:14). Lucasñataqmi nin templopi chay punchaw yachachisqanmanta (Luc. 19:47; 20:1). Qawasqanchikman hinaqa, Jesusqa tukuy sonqonwanmi rurarqa Diospa munayninta.
3 Watakuna pasaruptinmi Titoman qellqaspan Pablo nirqa: “[Jesusmi] kikinmanta wañupuwarqanchik tukuy mana allin rurasqanchikmanta librawananchikpaq [. . .], chaynapi paypa runankunaña kaspa allinkuna ruray munaqllaña kananchikpaq”, nispa (Tito 2:14). ¿Imaynatam qawachichwan “allinkuna ruray munaqllaña” kasqanchikta? ¿Imatam yachachwan Judapi kasukuq reykunapa ejemplonmanta?
Tukuy sonqowan predicanamantawan yachachinamanta
4, 5. ¿Imaynatam Asa, Josafat, Ezequias hinaspa Josias qawachirqaku tukuy sonqonkuwan Dios yupaychasqankuta?
4 Asa, Josafat, Ezequias hinaspa Josias reykunam Judamanta taytacha-mamachakunata chinkachirqaku. Asaqa ‘tuñirachirqam huklaw nacionniyoq runakunapa taytachankupa altarninkuta chaynataq moqokunapi kaq capillakunatapas. Adorananku rumi pilarkunatapas pakiparuspam qorururqataq Asera sutiyoq mamachakunatapas’ (2 Cro. 14:3). Josafatpas Diosta anchata kuyaspanmi ‘chinkarachirqa Juda law moqokunapi capillakunata chaynataq Asera sutiyoq mamachakunata’ (2 Cro. 17:6; 19:3). *
5 Rey Ezequiaspas Jerusalenpim 7 punchaw hatun kusikuywan Pascuata rurachirqa, “tukuruptinmi chaypi kaq Israel casta llapallan runakuna lloqsirqaku Juda nacionpi llaqtakunaman hinaspam pakiparurqaku rumimanta pilarkunata, tuñirachirqakutaqmi Asera sutiyoq mamachakunatapas, moqokunapi capillakunatapas, Juda lawpi hinaspa Benjamin lawpi kaq altarkunatapas chaynataq Efrain lawpi hinaspa Manases lawpi kaq altarkunatapas, chaynataqa rurarqaku tukunankukamam” (2 Cro. 31:1). Josiaspas allin reymi karqa, 8 watanpim kamachiyta qallarirqa. Bibliam nin: “Pusaq watamanña Rey Josias gobiernachkaspanmi mozollaraq kachkaspa qallarirqa abuelon Davidpa Diosnin mañakuyta. Chunka iskayniyoq watamanña gobiernachkaspanmi Juda nacionmantawan Jerusalen llaqtamanta wischuyta qallarirqa moqokunapi kaq capillakunata. Wischurqataqmi Asera sutiyoq mamachakunatapas chaynataq huk rikchaq taytacha-mamachakunatapas, chaykunaqa karqa rumimanta labrasqam hinaspa fundisqam” (2 Cro. 34:3). Kay 4 reykunam tukuy sonqonkuwan Jehová Diosta yupaycharqaku.
6. ¿Imata ruranapaqmi kunan tiempopipas kallpanchakunchik?
6 Kunan tiempopipas kallpanchakunchikmi pantasqa yachachikuykunamanta hinaspa taytacha-mamacha yupaychaymanta runakunata librananchikpaq. Chaytaqa ruranchik wasin-wasinta predicaspam (1 Tim. 2:4). Ejemplopaq, Asia lawpi yachaq sipasmi yuyarin mamanpa achka taytacha-mamacha yupaychasqanta. Payqa piensarqam chay taytacha-mamachakuna mana cheqap Dios kasqanta, chaymi Diosta reqsinanpaq mañakurqa. Huk punchawmi iskay Testigokuna wasinman chayarurqa. Paykunam yachachirqaku cheqap Diospa sutin Jehová kasqanta hinaspa taytacha-mamacha yupaychayta cheqnisqantapas. ¡Ancha kusisqam sipasqa tarikurqa chaykunamanta yachasqanwan! Kunanqa paypas runakunatam yanapachkan tukuy sonqonwan Diosmanta yachachispan (Sal. 83:18, NM; 115:4-8; 1 Juan 5:21).
7. ¿Imatam yachanchik Josafatpa rurasqanmanta?
7 Wasin-wasin predicaspa, ¿kallpanchakunchikchu predicasqanchik lawpi lliw runakunaman willanapaq? Kimsa wataña Josafat gobiernachkaspanmi churasqan jefekunata, isqon levitakunata hinaspa iskay sacerdotekunata kacharqa Judapi kaq llapallan llaqtakunapi Diospa leyninmanta yachachinankupaq. Chay rurasqankum ancha allin karqa, chaymi muyuriqnin nacionpi kaq reykuna ‘Diosta manchakuyta’ qallarirqaku (leey 2 Cronicas 17:9, 10). Huk horakunapi hinaspa huk punchawkunapi predicaspanchikqa, achka runakunatam wasinkupi tarisun manam hina kaq runallawanchu rimasunpas.
8. ¿Imakunatam rurachwan Diosmanta achka runakunaman willananchikpaq?
8 Kunanpas achka iñiqmasinchikkunam llaqtankuta saqespanku mana achka testigokunapa kasqanman rinku. ¿Atiwaqchu chayna rurayta? Mana atiqkunaqa kallpanchakunkum predicasqanku lawpi huk rimayniyoq runakunaman predicanankupaq. Chaynatam rurarqa 81 watanpi Ron sutiyoq iñiqmasinchik. Predicasqan lawpi achka nacionniyoq runakuna kaptinmi, yacharurqa 32 idiomakunapi rimakuykuyta. Qaynakunallam, purichkaspan África lawmanta kaq warmi-qarita rikuruspan rimasqanku yoruba idiomapi rimaykurqa. Chayta uyarispankum tapurqaku sichu haykapipas África lawpi kasqanta. Chay lawpi mana kasqanta niptinmi yachayta munarqaku imaynanpi rimasqanku idiomankuta yachasqanta, chaymi Ron predicayta qallarirqa. Paykunam revistakunata chaskirqaku hinaspa maypi yachasqankutapas willarqaku, Ronñataqmi chay lawpi iñiqmasinchikkunaman direccionninkuta qorqa chaynapi Bibliamanta yachachinankupaq.
9. ¿Imanasqataq predicaspa Bibliamanta leeyqa ancha allin? Huk ejemplowan willarimuy.
9 Josafatpa kamachisqan runakunaqa ‘Diospa yachachikuynin libromantam’ yachachirqaku. Jehová Diospa testigonkunapas Bibliatam servichikunchik runakunata yachachinapaq. Kallpanchakunchikmi Bibliamantapuni leenanchikpaq, chaynatam qawachinchik Biblia ancha valorniyoq kasqanta. Linda sutiyoq cristianam wasin-wasinta predicaspan tarirurqa huk señorata, paymi mana uyariyta munarqachu qosanta atiendenan kaptin, qosantam cerebronpi venachan toqyaruptin hemorragia qorusqa. Chay señoram nirqa: “Manam yachanichu chayna pasananpaq imanasqa Dios saqesqanmanta, imapichá pantarurqani”, nispa. Hinaptinmi Lindaqa leepurqa Santiago 1:13 nisqanta, hinaspam nirqa: “Ñoqanchikpa hinaspa familianchikkunapa ñakarisqanqa manam Diospa castigonchu”, nispa. Chayta uyarispanmi señoraqa abrazaykurqa. Lindam nin: “Kusikunim Bibliawan consuelasqaymanta. Predicaspaqa runakunapa mana yachasqan textokunatam leepunchik”, nispa. Chaymi señoraqa Biblia estudiayta qallaykurqa.
Tukuy sonqonkuwan kusisqallaña serviq mozo-sipaskuna
10. ¿Imanasqataq Josiasqa allin ejemplo mozo-sipas cristianokunapaq?
10 Warmaraq kachkaspanmi rey Josiasqa Dios yupaychayta qallarirqa, 20 watanpim taytacha-mamachakunata chinkachiyta qallarirqa (leey 2 Cronicas 34:1-3). Kunanpas achka mozo-sipaskunam Diosta tukuy sonqonkuwan pay hina servinku.
11-13. ¿Imatam yachachwan tukuy sonqonkuwan Diosta serviq wakin mozo-sipaskunamanta?
11 Inglaterramanta Hannah sutiyoq sipasmi 13 watanpi francés idiomapi huñunakuy qallarisqanta yacharurqa, chayqa karqa llaqtanpa hichpallanpim. Escuelanpi francés idiomata estudiasqanraykum taytanta nirqa chay huñunakuyman riy munasqanta, taytanwan kuskam rirqaku. Kunanqa 18 watayoqñam, francés idiomapim kusisqallaña precursora kaspan predican. Mozo-sipas, ¿atiwaqchu huk idioma yachayta chaynapi Diosta reqsinankupaq achka runakunata yanapanaykipaq?
12 Rachel sutiyoq sipasmi 1995 watapi bautizakurqa. Paymi nin: “Bautizakuspaymi piensarqani allinta kallpanchakusqayta. Ichaqa qaynakunallam qawarqani Vayamos tras metas que honran a Dios nisqa videota, chaypim cuentata qokurqani iñiyniypi achka wataña mana ñawparisqayta. Manam hina chaynallaqa kanaychu karqa, aswanmi estudianaypaq, predicanaypaq hinaspa Diosta servinaypaq kallpanchakunay karqa”, nispa. ¿Imaynam Rachelqa kunan sientikun tukuy sonqonwan Diosta servispan? Paymi nin: “Jehová Diosmanmi astawan asuykuni, mañakuspaypas sonqomantam rurani. Kusikunim sasa entiendenapaq kaqkunata estudiaspay, chaymi Bibliapi leesqayqa aswan cheqap ñoqapaqqa. Kunanqa kusikunim predicaspay, aswanraqmi Bibliawan runakunata consuelaspay.”
13 Luke sutiyoq mozotam kallpancharqa Los jóvenes preguntan... ¿Qué haré con mi vida? nisqa video. Qawaruspanmi kaynata qellqarqa: “Piensarachiwarqam vidaywan imata ruranaymanta. Wakinkum niwarqaku universidadpiraq estudianaypaq chaynapi mana imapas pisipuwananpaq, chaymantaña Dios servisqaypi ima munasqayta haypanaypaq. Ichaqa chayna piensayqa manamá yanapasunkichu Diosta servispa ñawparinaykipaqqa aswanmi hukmanyachisunki”, nispa. Mozo-sipas, ¿atiwaqchu Hannah sipas hina escuelapi yachasqaykita servichikuspa achka runakunaman Diosmanta yachachiyta? ¿Atiwaqchu Rachel hina rurayta hinaspa Dios hatunchaq ruraykuna haypayta? ¿Qatipakuwaqchu Luketa hinaspa mozo-sipaskunata sasachaq kaqmanta lluptiyta?
Diospa niwasqanchikkunata kasukusun
14. ¿Imatam rurananchik yupaychasqanchikta Dios chaskiwananchikpaq, hinaspa imanasqam chay rurayqa sasa?
14 Cristianokunaqa chuyam kananku Diospa favorninta tarinankupaqqa. Isaiasmi nin: “Babilonia llaqtamantayá lloqsiychik. Diospa millakusqan kaqkunata ama hapispayá lloqsiychik [. . .]. Diospa servicionkunata apaqkuna, paypaq hinayá rurakuychik”, nispa (Isa. 52:11). Isaias kaynata manaraq qellqachkaptinmi, rey Asaqa Juda nacionmanta chinkachirqa huchapakuyman apaq kaqkunata. (Leey 1 Reyes 15:11-13. *) Watakuna pasaruptinmi, Pablopas Titoman willarqa Jesus wañuspan qatiqninkunata chuyanchasqanmanta, chaynapi ‘paypa runankunaña kaspa allinkuna ruray munaqllaña kanankupaq’ (Tito 2:14). Mana allin ruraq runakunapa chawpinpi allinkuna rurayqa sasam, aswanraqmi mozo-sipaskunapaqqa. Chaymi Diosta serviqkunaqa, mozo-sipas otaq yuyayniyoq kaspapas mana qawanachu qalalla kaqkunataqa: televisionpi, peliculakunapi, qawanapaq laqasqa kaqkunapi chaynataq Internetpipas.
15. ¿Imaynatam cheqnichwan mana allin ruraykunata?
15 Diospa niwasqanchikkunata kasukuspaqa mana allin ruraykunataqa cheqnisunmi (Sal. 97:10; Rom. 12:9). Huk cristianopa nisqanman hinaqa, qalalla kaqkunata qawayqa runakunatam “llumpayta aysan qawananpaq”. Chaymi chaykunata mana qawanapaqqa cheqninanchik. Imaynam imanman fierro laqakuptin rakinapaq aswan kallpata necesitanchik, chaynam qalalla kaqkunata mana qawanapaqpas anchata kallpanchakuna. Kaykuna qawayta millakunapaqqa, entiendenanchikmi sasachakuykunapi tarichiwananchikmanta. Huk cristianom anchata kallpanchakurqa Internetpi qalalla kaqkuna qawasqanta saqenanpaq, chuya sonqo kananpaq hinaspa Diosta astawan servinanpaqpas. Chaymantapas, wasinpim llapankupa rikunan sitiopi computadoranta churarqa. Manam chayllatachu rurarqa. Negocionpaqmi Internetta servichikurqa, chaymi tantearurqa señoran paywan kuska kaptillan servichikunanpaq.
Allin kawsakuyqa valorniyoqmi
16, 17. ¿Imaynatam allin kawsakusqanchik hukkunata yanapanman? Huk ejemplowan willarimuy.
16 Dios serviq mozo-sipaskunapa allin kawsasqankutaqa runakunaqa rikunmi (leey 1 Pedro 2:12). Huk runam Diospa testigonkunamanta imayna piensasqanta cambiarqa, Londrespi kaq Betel wasipi maquinata allichananpaq huk punchawlla rispan. Señoranmi cambiasqanmanta cuentata qokurqa, payqa Bibliatam estudiarqa. Chaykamaqa qosanmi mana munarqachu wasinman Testigokuna watukunanta, Betelmanta kutiramuspanmi ichaqa allinta rimarqa paywan imayna kasqankumanta. Señoranmanmi willarqa qacha rimaykuna mana uyarisqanta, pacienciakuq kasqankumanta hinaspa kusisqa llamkasqankumantapas. Aswanqa admirakurqa, achkallaña mozo-sipaskuna mana qollqepaq kallpankutawan tiemponkuta allin noticiarayku kusisqallaña servichikusqankuta qawaspanmi.
17 Chaynataq, Betelpi mana llamkaspapas ayllunkuta mantienenankupaq allin llamkaq iñiqmasinchikkunaqa alabanapaqmi (Col. 3:23, 24). Allin llamkaq kasqankuraykum patronninkupas allinta qawanku hinaspam llamkayta qonku.
18. ¿Imaynatam qawachisun “allinkuna ruray munaqllaña” kasqanchikta?
18 Hinaptinqa, Dios yupaychayta ancha kuyasqanchiktam qawachisun: Diospi confiaspa, kamachikuyninkunata kasukuspa hinaspa Salonninchikta cuidaspapas. Chaynataq, tiempotam horqona predicanapaq hinaspa runakunata yachachinapaqpas. Hayka watayoq kaspanchikpas kallpanchakunanchikmi kawsasqanchikpiwan Diosta servisqanchikpi chuya kanapaq. Chaynata ruraspaqa achka bendicionkunatam chaskisun, reqsichikusuntaqmi “allinkuna ruray munaqllaña” kasqanchiktapas (Tito 2:14).
[Willakuykuna]
^ par. 4 Ichapas Asaqa taytacha-mamachakunata moqokunapi adoranankupaq capillankunata chinkachirqa, ichaqa saqerqam Jehová Dios yupaychanapaq kaqtaqa. Yaqapaschá gobiernasqan tukuyninpi kaqmanta hatarichisqa karqa moqokunapi chinkachisqan capillakuna, chaymi churin Josafat huktawan chinkachirqa (1 Rey. 15:14; 2 Cro. 15:17).
^ par. 14 1 Reyes 15:11-13 (NM) “Rey Asam Jehová Diospa munasqanta rurarqa abuelon David hina. Nacionmantam huchapakunankupaq cuerpon rantikuq qarikunata wischurqa, chinkarachirqataqmi abuelonkunapa rurachisqan taytacha-mamachakunatapas. Abuelan Maacatapas reina kayninmantam horqorurqa millakuypaq qeruta yupaychanankupaq rurachisqanrayku, abuelanpa rurachisqanta kuchuruspanmi achka yakupa kasqan Cedron wayqopi kañarurqa”.
Ñawpaqpi hinaspa kay tiempopi Dios serviqkunamanta yachaspanchik
• ¿Imaynatam tukuy sonqomanta predicaq hinaspa yachachiq kachwan?
• ¿Imaynatam Diosta serviq mozo-sipas ‘allin ruray munaqllaña’ kanman?
• ¿Imaynatam saqechwan mana allin ruraykunata?
[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]
[13 kaq paginapi dibujo]
¿Sapa kutichu Bibliawan predicanchik?
[15 kaq paginapi dibujo]
Escuelapi huk idioma rimay yachaqkunaqa achka runakunatam predicanmanku