Sonqomanta Diospi hapipakuyqa hawkallatam tarichiwanchik

‘Diosqa payta mañakuptiymi uyariwanqa.’ (SAL. 4:3.)

1, 2. a) ¿Ima hatun sasachakuykunapim David karqa? b) ¿Ima Salmo qellqakunamantam yachasun?

ISRAEL nacionpi unay wataña David kamachichkaptinmi hatun sasachakuykunapi tarikurqa. Churin Absalon contranpi hoqarikuruspan rantinpi kamachiyta qallaykuptinmi, Davidqa Jerusalenmanta lluptikurqa. Ancha kuyasqan consejaqninpas qepancharurqam. Aslla runankunawan lluptispanmi, Olivos orqopi qala chakilla waqastin purirqa. Saulpa ayllun Simei runapas hukmanyachirqam rumikunawan chamqaspan, allpata maqchispan hinaspa ñakaspanpas (2 Sam. 15:30, 31; 16:5-14).

² ¿Wañuymanchu tukuy kay ñakariykuna apanman karqa? Manamá, aswanmi 3 kaq Salmo nisqanpi hina Jehová Diospi hapipakurqa, chaypim Davidqa willakun lluptisqanmanta. Qellqarqataqmi 4 kaq Salmotapas, chaypipas qawachinmi serviqninkunapa mañakusqanta Dios uyarisqanta (Sal. 3:4; 4:3). Kay qellqasqankunapim qawachin Dios serviqninkunawan tuta-punchaw kasqanta, hinaspa yanapaytawan hawkayay qosqanmantapas (Sal. 3:5; 4:8). Chaymi allin kanman imayna yanapawasqanchikpi hinaspa Diospi hapipakunapaq kallpanchawasqanchikpi piensaspa kay Salmo qellqakunata estudiayqa.

Achkallaña contranpi kasqankumanta

3. Salmo 3:1, 2 nisqanman hina, ¿ima sasachakuypim David tarikurqa?

³ Huk runam Davidman kaynata willan: “Llapallan Israel castakunam Absalonwanña kachkanku”, nispa (2 Sam. 15:13). Chaymi Davidqa hukmanyaruspan nirqa: “Dios Taytallay, mayna achkallañamya enemigoykunaqa kachkanku. Dios Taytalláy, achka-achkallañamya contraypi kaqkunaqa kachkanku. Achka-achka runamya kaynata ñoqamanta nichkanku: ‘Diosqa manam paytaqa imamantapas salvaykunqachu’”, nispa (Sal. 3:1, 2). Arí, achka israelitakunam piensanku Absalonmantawan qatiqninkunamanta Davidta Dios mana salvananta.

4, 5. a) ¿Imamantam Davidqa manapuni iskayrayarqachu? b) ¿Ima niytam munarqa “kallpanchawankim” nispan David niptin?

⁴ Davidqa hawkallam tarikurqa tukuy sonqonwan Diospi hapipakusqanrayku. Chaymi takirqa: “Taytalláy, qanmi ichaqariki muyuriqniypi pakaykuwanki. Ñoqallaytaqariki hatunchawankim, kallpanchawankim”, nispa (Sal. 3:3). Payqa manapunim iskayrayarqachu Jehová Dios pakaykunanmantaqa. Kay yuyaq kamachikuqqa humillasqachá lluptirqa, ichaqa Diosmi chayna kasqanmanta allinmanña tikranan karqa. Yapamantam mana manchakuspanña allin tarikunan karqa. Chaymi mana iskayrayaspan Diosta qayakun. ¿Imatam nichwan ñoqanchikmanta? ¿David hinachu Diospi hapipakunchik?

⁵ ‘Kallpanchawaqniy’ nispa Jehová Diosta nispanqa, Davidqa reqsikuchkanmi yanapaqnin kasqanta. Ancha llakisqachá Davidqa tarikurqa kamachikuq kasqanmanta horqoruptinku. Ichaqa Dios kallpanchaptinmi Davidqa kaqmanta qarinchakun, iñiyninpas kallpanchakun hinaspa hawkalla tarikun.

Dios uyarisqanmanta

6. ¿Imanasqataq Davidqa nirqa sapaqchasqa orqomanta qayakusqanta Dios uyarinanta?

⁶ Jehová Diosmanta mana iskayrayaspanmi, Davidqa kaynatawan nin: ‘Tayta Diostaqariki qapariywanmi qayakuchkani chaymi sapaqchakusqan orqomantaraq contestaykuwanqa’, nispa (Sal. 3:4). Davidpa kamachisqanman hinam  Diospa baulninqa Sion orqopi tarikurqa, chay baulqa qawachirqam israelitakunawan Dios kasqanta (leey 2 Samuel 15:23-25). Chaychá Davidqa nirqa sapaqchasqa orqomanta qayakusqanta Dios uyarinanta.

7. ¿Imanasqataq Davidqa mana manchakurqachu?

⁷ Davidqa yacharqam qayakusqan mana yanqapaq kananta, chaymi mana manchakusqanta qawachirqa kayna takisqanpi: “Siriykuspaypas puñuruni Tayta Dios yanapawaptinmi. Puñullaspaypas rikcharini Tayta Dios yanapawaptinmi”, nispa (Sal. 3:5). Tutapi qonqaymanta wañurachinankumanta yachaspanpas, mana manchakuspam puñuq. Achka kutipi Dios yanapasqanraykum payqa mana iskayrayarqachu kaqmanta achikyananmantaqa. Chaynam ñoqanchikpas kasun Diospa munasqanman hina imatapas ruraspa chaynataq paymanta mana karunchakuspaqa (leey 2 Samuel 22:21, 22).

8. ¿Imaynatam Davidqa Salmo 27:1-4 nisqanpi qawachirqa Diospi hapipakusqanta?

⁸ Davidqa chayna mana manchakusqanta hinaspa Diospi hapipakusqantam huk kaqnin qellqasqanpipas qawachirqa, nirqam: “Diosmi kanchaykuwaqniyqa, [. . .] salvaykuwaqniyqa, manam pitapas manchakunichu. Tayta Diosmi amparaqnillayqa, manam pitapas manchakunichu. [. . .] Tropa muyuykuwaptinpas sonqoyqa manapunimriki manchakullanqachu. [. . .] Ñoqallaypam kapullawachkan imam mañakusqay. Chaytam ñoqallayqa maskallachkani. Tayta Diospa templollanpiña wañukunaykama kawsakuytañam munallachkani. Tayta Diospa lliw sumaqllaña kaynin qawaykuytam ñoqaqariki munallachkani. Tayta Diospa templollanpiña yuyaymanaykuytam ñoqaqariki munallachkani”, nispa (Sal. 27:1-4). ¿Imaynatam Davidta qatipakuchwan? Lliw huñunakuyman rinapaq kallpanchakuspam (Heb. 10:23-25).

9, 10. Salmo 3:6, 7 nisqanpi hina, ¿imanasqam ninchik Davidqa mana vengakuq runa kasqanta?

⁹ Churinpas runankunapas Davidpa contranpi hoqarikuptinkupas, payqa kaynatam takirqa: “Ñoqallaytaqa wañuchiwananpaq muyuykuwaptinkupas manapuniñam manchakuniñachu tropantin runatapas. Hatariyá Dios Taytáy. Salvawayá Diosnilláy. Ñoqallaypa enemigoykunataqa uyankunapipas maqapankim. Mana allin ruraqkunapataqa kirunkunatapas pakipankim”, nispa (Sal. 3:6, 7).

 ¹⁰ Davidqa manam vengakuqchu. Enemigonkuta ‘uyankunapi maqaqqa’ manam Davidchu aswanqa Diosmi. Davidqa Diospa Leynintam kikinpaq copiata rurakurqa, chaypim Diosqa nirqa: “Mana allin ruraqkunataqa ñoqallam castigasaq. Mana allin rurasqankuman hinam pagapusaq”, nispa (Deu. 17:14, 15, 18; 32:35). Yachantaqmi Diosqa ‘mana allin ruraqkunapata kirunkunatapas’ pakipananmanta. Huk rimaypiqa Diosmi harkanman enemigonkunamanta. Diosqa runapa sonqonta qawasqanraykum yachan pim mana allin ruraq kasqanta (1 Sam. 16:7). ¡Anchatam Diosta agradecekunchik iñiytawan kallpata qowasqanchikmanta chaynapi Satanasta atipanapaq! Ñam Diosqa Satanasta presocharunqaña. Chaypiqa mana kiruyoq leon hinam kanqa wañunallantaña suyaspan (1 Ped. 5:8, 9; Apo. 20:1, 2, 7-10).

Jehová Diosllam salvawaqninchikqa

11. ¿Imanasqam iñiqmasinchikkunapaq mañakuna?

¹¹ Davidqa allintam yachan Jehová Dioslla salvananmanta. Ichaqa manam kikillanpichu piensan aswanqa llapallan llaqtamasinkunapim, chaymi takinta kaynata nispan tukun: “Dios, qampunimá kallanki runakunapa salvaqnillanqa. Tayta Dios, llumpaytayá bendeciy lliw qampa runaykikunataqa”, nispa (Sal. 3:8). Hatun sasachakuykunapi David tarikuspanpas, lliw llaqtamasinkunatam yuyarin hinaspapas yachanmi Dios yanapananmanta. ¿Manachu ñoqanchikpas iñiqmasinchikkunapaqwan mañakunanchik? Sapa mañakusqanchikpim paykunata yuyarinanchik, mañakunanchikmi chuya espiritunta qoykunanpaq chaynapi mana manchakuspanku hinalla Diosmanta willakunankupaq (Efe. 6:17-20).

12, 13. ¿Imam Absalonta pasarqa hinaspa imaynam Davidqa tarikurqa?

¹² Absalonpa rurasqanqa penqaypim tukurqa, kaymi qawachiwanchik runamasin ñakarichiqkunata imam pasananta, astawanraqchá hanaq pachaman rinankupaq kaqkunata ñakarichiqkunataqa (leey Proverbios 3:31-35). Davidpa contranpi kaq tropakuna atiparachikuptinkum, Absalonqa mulapi sillakuykuspan lluptirqa. Lluptichkaptinmi sachaman chukchan arwikururqa, hinaptinmi Absalonqa mana ima rurayta atispan warkurayarqa Joab kimsa lanzawan sonqonpi tuksirunankama (2 Sam. 18:6-17).

¹³ ¿Davidqa kusikurqachu churinpa wañusqanmanta yacharuspan? Manam. Aswanqa kayman-wakman purispanmi waqastin qayaykachakurqa kaynata nispan: “¡Churilláy Absalon, churilláy, churilláy Absalon, ñoqam wañuyman karqa qampa rantikipi! ¡Absalon, churilláy, churilláy!”, nispa (2 Sam. 18:24-33). Joabllam rimapayasqanwan sonqonta tiyaykachirqa. Chaynam Absalonpa vidanqa tukururqa. Kikin Absalonmi chaytaqa maskakurqa, payqa manam taytanpa contrallanpichu hoqarikurqa aswanqa Diospa churasqan kamachikuqpa contranpim (2 Sam. 19:1-8; Pro. 12:21; 24:21, 22).

Diospi kaqlla hapipakusqanmanta

14. ¿Ima nichwantaq 4 kaq Salmo imapaq qellqakusqanmanta?

¹⁴ Kimsa kaq Salmo hinam, 4 kaq Salmopas qawachin Jehová Diosllapi hapipakuspan tukuy sonqomanta Davidpa mañakusqanta (Sal. 3:4; 4:3). Yaqapaschá chaytaqa qellqarqa Absalonmanta librasqa kasqanrayku Diosta agradecekuyta munaspan. Otaq Diospaq takiq levitakuna chay qellqasqanta servichikunankupaq. Imayna kaptinpas kay qellqasqanpi yuyaymanaptinchikmi Diospi hapipakusqanchik astawan kallpanchakun.

15. ¿Imanasqam Diosman asuykuchwan uyariwananchikmanta mana iskayrayaspa?

¹⁵ Huktawanmi Davidqa qawachin Jehová Diospi hapipakusqanta hinaspa mañakuynin ancha allinpuni kasqanta. Ninmi: “Alli-allin ruraq Diosnilláy, qamta qayakuptiyá ñoqallaytaqa contestaykuway. Ñakariypi kachkaptiymi yanapaykuwanki Diosnilláy. Llakipayawaspayá mañakusqayta uyariykuway”, nispa (Sal. 4:1). Diospa munasqanman hina kawsaspaqa David hinam Diospi hapipakusun. Yachanchikmi ‘alli-allin ruraq Dios’ kasqanta hinaspa allin ruraqkunata  mana qonqasqantapas. Jesus wañukusqanpi iñispam, Diosmanqa paynintakama asuykuchwan uyariwananchikmanta mana iskayrayaspa (Juan 3:16, 36). ¡Kayqa anchatamá hawkayachiwanchik!

16. ¿Imawantaq Davidqa hukmanyasqa tarikurqa?

¹⁶ Wakinpiqa imakunawanpas hukmanyasqa kasqanchikraykum, ñoqanchikmanta iskayrayachwan. Yaqapaschá Davidpas wakinpi chayna tarikurqa, chaymi takirqa: “Llapa runakuna, ¿haykapkamataq insultawankichik ñoqata? ¿Haykapkamataq kuyankichik yanqakunata? ¿Haykapkamataq maskankichik llullakuyllata?”, nispa (Sal. 4:2). “Llapa runakuna” nispanqa yaqachusmi rimachkan mana allin qawasqa runakunamanta. Davidpa cheqniqninkunaqa yanqakunatam kuyarqaku. Kaymanta rimaspanmi Nueva Versión Internacional nisqa Biblia nin: “Haykapkamataq mana valeq taytacha-mamachakunata kuyankichik hinaspa yanqakunata qatinkichik”, nispa. Davidmantam kayta yachachwan: runakunapa rurasqankuna hukmanyachiwaptinchikpas, manam saqenanchikchu tukuy sonqowan Diosta mañakuytaqa nitaq paypi hapipakuytapas.

17. ¿Imaynatam Salmo 4:3 nisqanta kasukuchwan?

¹⁷ Davidqa kaqmantam sutillata qawachin Diospi hapipakusqanta kaynata nispan: “Yachaychikyá Tayta Diosqa payman iñiqkuna akllakusqanta. Yachaychikyá Tayta Diosqa payta mañakuptiy uyariwasqanta”, nispa (Sal. 4:3). Hinaptinqa, Diosman hinalla hapipakunapaqqa mana manchakuq hinaspa iñiyninchikpim allin takyasqa kana. Chayna kayqa allintam yanapawasun pi ayllunchikpas huchallikusqanmanta mana wanakuptin congregacionmanta qarqosqa kaptin. Diosman sonqo hinaspa nisqankunata kasukuqkunam ichaqa Diospa favorninta tarinku. Chayna kaspaqa yanapakunchiktaqmi Diospa llaqtan kusisqa kananpaq (Sal. 84:11, 12).

18. Salmo 4:4 nisqanman hina, ¿imaynam kananchik rimasqanwan otaq rurasqanwan pipas sientirachiwaptinchik?

¹⁸ Ichaqa, ¿imatam rurachwan pipas rimayninwan otaq rurasqanwan sientichiwaptinchikqa? Davidpa kayna nisqanta kasukuspanchikqa kusisqallam kasun: “Qamkunaqa katkatataywanraqyá amaña mastaqa huchallikuychikchu. Qamkunaqa upallaspaykichikyá camaykichikpipas yuyaymanaychiktaq” (Sal. 4:4). Pipas hukmanyachiwaptinchikqa amayá chaynallawanqa kutichisunchu (Rom. 12:17-19). Atichwanmi manaraq puñuchkaspa chaykunamanta Diosman willakuytaqa. Chayta ruraspaqa ichapas manaña chaynatañachu qawasun hinaspa kuyakuywan pampachaykusun (1 Ped. 4:8). Pablopas yaqapaschá Salmo 4:4 nisqamanta yachaspan nirqa: “Piñakuspaqa amataqyá huchallikuychikchu, amayá inti seqaykunankamaqa piñakuruychikchu. Amayá chikantapas dejakuychikchu Diablo huchallichisunaykichiktaqa”, nispa (Efe. 4:26, 27).

19. ¿Imaynatam Salmo 4:5 nisqanta kasukuchwan Dios yupaychayninchikpi?

¹⁹ Diospi iñiy ancha allin kasqanmantam Davidqa kaqmanta nirqa: “Animalkunata wañuchispayá sonqomanta ofreceychik. Qamkunaqariki Tayta Diospiyá allinneqta confiakuychik”, nispa (Sal. 4:5). Israelitakunapa Diosman qonankupaq apasqankuqa sonqomanta qoptillankum chaskisqaqa karqa (Isa. 1:11-17). Chaynallataqmi yupaychasqanchikta Diosqa chaskiwasun sonqomanta kaptillan hinaspa paypi hapipakuptillanchik (leey Proverbios 3:5, 6; Hebreos 13:15, 16).

20. ¿Ima ninantaq: “Allin ñawikiwanyá qampuni qawariykamullawayku” nisqanqa?

²⁰ Davidqa nirqataqmi: “Achkallañamya  rimaspa runakuna nillachkanku: ‘¿Pitaq kusichiwachwan allinta ñoqanchikta?’ nispanku. Dios Taytalláy, allin ñawikiwanyá qampuni qawariykamullawayku”, nispa (Sal. 4:6). “Qawariykamullawayku” ninanqa Diospa favorninta chaskiymi (Sal. 89:15). Chaynaqa, “allin ñawikiwanyá qampuni qawariykamullawayku” nispa David mañakuspanqa, nichkarqam Dios chaskiykunanmanta. Jehová Diospi hapipakusqanchikraykum paypa chaskisqan kanchik hinaspa kusikunchik munaynin rurasqanchikmanta.

21. ¿Imaynam tarikusun cosechapi otaq Diosmanta yachachiypi sonqomanta yanapakuspaqa?

²¹ Davidqa manam iskayrayarqachu Jehová Dios kusikuyta qonanmantaqa, chay kusikuyninqa kanan karqa cosecha tiempopi runakunapa kusikuyninmanta astawanraqmi. Chaymi kaynata takirqa: “Hatun kusikuytamya ñoqapa sonqollayman churaykunki. Achka trigomantapas aswan mas kusikuytam qoykuwanki. Uvas aqamantapas aswan mas kusikuytam qoykuwanki”, nispa (Sal. 4:7). Ñoqanchikpas mana tupachiy atina kusikuytam chaskisun tukuy sonqonchikwan cosechapi otaq Diosmanta yachachiypi yanapakuspaqa (Luc. 10:2). Kunanmi astawan kusikunchik hanaq pachaman riqkunata yanapaqkuna astawan yapakusqanmanta (Isa. 9:3). Chaymi sapakama tapukuchwan: “¿Tukuy sonqoywanchu Diospa munayninta rurachkani?”, nispa.

Hinalla ñawparisun Diospi hapipakuspa

22. Salmo 4:8 nisqanman hina, ¿imaynam israelitakuna tarikurqaku Diospa kamachikuyninkunata kasukuspanku?

²² Davidmi takisqanta kaynata tukun: “Ñoqallayqa hawkalla siriykuspam chaypunilla puñurunipas. Waqaychallawaptikim mana pipa imanasqan kawsakunipas”, nispa (Sal. 4:8). Diospa kamachisqankunata israelitakuna kasukuspankuqa hawkallam tarikuqku. Chaynam karqaku Salomonpa kamachikuyninpiqa. ‘Juda castamantawan Israel castamanta kaqkunam sapakama confianzawan yacharqaku’ (1 Rey. 4:25). Hichpanpi kaq nacionkuna contranpi churakuptinkupas, Diospi hapipakuqkunaqa hawkallam tarikuqku. Ñoqanchikpas David hina tarikusqanchikraykum miskita puñunchik Jehová Dios hawkayayta qowasqanchikrayku.

23. ¿Imaynam tarikusun tukuy sonqonchikwan Jehová Diospi hapipakuspaqa?

²³ Chaynaqa, ama iskayrayaspayá Diospa munayninta hinalla rurasun. Iñiywan mañakuptinchikqa, ‘hawkayachiwasunmi runakunapa mana entiendey atinan hawkayaywan’ (Fili. 4:6, 7). Arí, ¡kusisqamá tarikunchik! Diospi hapipakusqanchikraykum mana iskayrayaspa hamuq tiempota suyanchik.

¿Imatam nichwan?

• ¿Ima sasachakuypim Davidqa tarikurqa churin Absalonrayku?

• ¿Imaynatam Diospi hapipakunapaq 3 kaq Salmo yanapawanchik?

• ¿Imaynatam Diospi hapipakunapaq 4 kaq Salmo kallpanchawanchik?

• ¿Imaynam tarikusun tukuy sonqowan Diospi hapipakuspaqa?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[29 kaq paginapi dibujo]

Absalonmanta David lluptispanpas, hinallam Jehová Diospi hapipakurqa

[32 kaq paginapi dibujokuna]

¿Tukuy sonqonchikwanchu Jehová Diospi hapipakunchik?