1. ¿Imakunata ruwaspataq Diospa llamkaqmasin kayta atichwan?

RUNAKUNATA Jehova Dios unanchaspanmi munarqa munaynin ruwakunanpaq yanapakunankuta. Pantaq kaspanchikpas paywanmi sapa punchaw llamkachwan. Bibliaqa ninmi Diosmanta runakunaman willakusqanchikrayku hinaspa yachachisqanchikrayku ‘Diospa llamkaqmasin’ kasqanchikta (1 Cor. 3:5-9). Tukuy atiyniyuq Jehova Diosmi yanapaykunanchikpaq akllaykuwanchik. ¡Mayna sumaqmi chayqa! Diostaqa yanapakuchwantaqmi ayllunchikkunata hinaspa iñiqmasinchikkunata yanapaspa, qukuykuq hinaspa samaykachikuq kaspa, Diospa llaqtanpi achka ruwaykunapi yanapakuspa chaynataq Diospaq astawan ruwanapaq kallpanchakuspapas. Chaykunamantam kay yachachikuypi yachasun (Col. 3:23).

2. ¿Imanasqataq mana allinchu kanman Diospaq ruwasqanchikta hukkunawan tupachikuyqa?

² Kay yachachikuyta qawaspaqa, manam allinchu kanman Diospaq ruwasqanchikta hukkunapa ruwasqanwan tupachikuyqa. ¿Imanasqa? Mana chaynalla kasqanchikrayku.  Wakiqninchikmi mozo-sipas utaq yuyaqña kanchik, wakiqninchikñataqmi unqunchik utaq manapas, wakinpiqa ima ruwaypipas hichu-hichum kanchik, wakinpiñataq mana. Pablom nirqa: “Sapakamayá qawakuchun imapas ruwasqan imayna kasqanta, chaynapi ama hukwan tupachikuspa kusikunanpaq aswanqa kikinpa ruwasqallanwan kusikunanpaq”, nispa (Gal. 6:4).

3. ¿Imanasqam nichwan ayllunchikta yanapaspapas Diosta yanapakusqanchikta?

³ Jehova Diosqa munanmi ayllunchikkunata yanapananchikta. Chaymi wakinkuqa ayllunkupaq llamkananku, wakin mamakunapas wasinkupi qipaspankum wawankuta uywananku. Wakiqninchikqa yuyaqña tayta-mamanchiktam cuidananchik. Chaykunataqa ruwananchikpunim. Bibliam nin: “Pipas ayllunta mana yuyaspanqa iñisqantapas qipancharunñam, aswanraqmi wasinpi kaqkunata mana mantienespanqa iñisqanta qipancharun, Diosman mana iñiq runakunamantapas aswan mana allinraqmi payqa rikurirun”, nispa (1 Tim. 5:8). Chay ruwayniyuq kasqanchikraykum ichapas tukuy tiemponchikwan Diosta yupaychaytaqa mana atinchikchu. Ichaqa ama hukmanyasunchu, Diosqa kusikunmi ayllunchikta yanapasqanchikwan (1 Cor. 10:31).

4. ¿Imata ruwaspam tayta-mamakunaqa Diosta yanapakunku, hinaspa imapim tukunqa chayta ruwaspankuqa?

⁴ Tayta-mamakunapas Jehova Diostam yanapakunmanku churi-wawankuta Diosta astawan servinankupaq kallpanchaspanku. Tiempopa risqanman hinam, wakinkuqa Diosta tukuy tiemponkuwan servinku utaq huk lawkunaman rinku astawan chaypi yanapakunankupaq. Wakinkum misionero kanku, wakinkunañataqmi huk llaqtakunaman astakunku, hukkunañataqmi betelpi yanapakunku. Tayta-mamankuqa ichapas munanmanku churi-wawanku paykunawan kananta. Chaywanpas, Diosta kuyaq tayta-mamakunaqa churi-wawankutam kallpanchanku may servisqankupi hinalla kanankupaq. Paykunaqa kusisqam tarikunku churi-wawankuna Diospa munayninta imamantapas puntapi churasqankuta qawaspanku (3 Juan 4). Wakin tayta-mamakunaqa Diosta yupaychaq Ana hinachá tarikunku, paymi wawan Samuelmanta nirqa: ‘Diosmanmi quchkani’, nispa. Tayta-mamakuna chaynata ruwaspankuqa Diostam yanapakuchkanku, hinaspapas ancha kusisqam tarikunku (1 Sam. 1:28).

5. ¿Imakunata ruwaspam iñiqmasinchikkunata yanapachwan? (Qaway 21 kaq paginapi fotota).

⁵ Ayllunchikta mana ancha yanapanapaq hina kaptinqa, ichapas yuyaq iñiqmasinchikkunata, unquqkunata utaq huk sasachakuyniyuqkunata yanapachwan. Paykunata atiendiqkunatapas yanapachwanmi. ¿Pikunatataq huñunakusqanchik lawpi yanapachwan? Ichapas huk iñiqmasinchik yuyaqña taytanta atiendichkan, paytam nichwan ñuqanchikña taytanta huk kaqnin punchaw atiendinanchikpaq, chaynapi pay huk ruwayninkunata ruwananpaq. Nichwantaqmi pitapas huñunakuykunaman pusanapaq, imapas pisipusqankunata rantiykapunapaq. Watukuchwantaqmi unquq iñiqmasinchiktapas. Chaykunata ruwaspam  Jehova Diosta yanapakuchkanchik, chay ruwasqanchikwanmi Diosqa paykunata qawachichkanman mañakusqankuta uyarisqanta (qaway 1 Corintios 10:24).

6. Bibliapi samaykachikuq nispanqa, ¿imamantam rimachkan?

⁶ Diosta yanapakuqkunaqa samaykachikuq hinaspa qukuykuq kasqanchikwanmi riqsichikunchik. Bibliapi ‘samaykachikuq’ nispanqa nichkanmi pipas “mana riqsisqa runakunata allin chaskiykuqllaña” kasqanmanta (Heb. 13:2; qaway willakuyninta). Bibliaqa willawanchikmi achka runakuna samaykachikuqllaña kasqankumanta, chaynam ñuqanchikpas kananchik (Gen. 18:1-5). Kallpanchakunanchikmi hukkunata yanapaykunapaq, iñiqmasinchikkuna mana kaptinkupas (Gal. 6:10).

7. Tukuy tiemponkuwan Diosta serviqkuna huñunakusqanchikman watukamuwaptinchik, ¿imanasqataq paykunawan samaykachikuq hinaspa qukuykuq kananchik?

⁷ Tukuy tiemponkuwan Diosta serviqkuna huñunakusqanchik lawman watukamuwaptinchikqa, allintam chaskiykunanchik. Chayta ruwaspanchikpas Jehova Diostam yanapakuchkanchik (qaway 3 Juan 5, 8). Paykunapa watukusqankuwanmi kallpanchasqa tarikunchik, paykunapas kallpanchasqam tarikunku (Rom. 1:11, 12). Rimarisun Olaf iñiqmasinchikmanta. Mozollaraq kachkaptinmi huñunakusqanku lawman llaqtan-llaqtan watukuq mana casarasqa iñiqmasinchik watukurqa. Ichaqa manam pipas samaykachiyta atirqakuchu. Chaymi Olafqa Diosta mana yupaychaq tayta-mamanta mañakurqa chay iñiqmasinchikta wasinpi samaykachinanpaq. Tayta-mamaqa “arí” nirqakum, chaymi Olafqa cuartonta qurqa chay iñiqmasin puñunanpaq. Olafpaqqa chay punchawkunaqa ancha kusikunapaqmi karqa. Paymi nin: “Watukuq iñiqmasinchikwanmi sapa punchaw tutaraq hatariq kaniku, hinaspam desayunota tomaspayku bibliamanta rimaq kaniku. Anchatam kallpanchawarqa, chaymi chaymantapuni tukuy tiempoywan Dios serviyta munarqani”, nispa. Olaf iñiqmasinchikqa 40 wata masninmi achka nacionkunapi misionero karqa.

8. ¿Imanasqataq piwanpas qukuykuq kananchik? Willarimuy Yesica sutiyuq warmimanta.

⁸ Mana riqsisqanchik runakunawanpas qukuykuqmi kananchik, chaylla mana agradecekuq kasqankuta qawaspanchikpas. Rimarisun Ecuador nacionniyuq Yesicamanta. Payqa España nacionpim huk iñiqmasinchikwan bibliamanta yachachkarqa. Huk kaqnin punchaw estudiachkaptinkum waqakuyta qallaykurqa. ¿Imanasqa? Payqa willakurqam Ecuador nacionninpiqa llumpay wakcha kasqanmanta. Huk kutipim manaña imapas mikunankupaq karqachu, yakullañam karqa warmanman qunanpaq. Hinaptinmi warmachanta marqayninpi puñuchichkaptin Diosta mañakurqa. Manapas unaymantam iskay iñiqmasinchikkuna punkunta takarqaku. Yesicaqa paykunata qaqchaspanmi saqisqan qillqatapas llikiparurqa, hinaspam nirqa: “¿Kay qillqatachu warmayman mikuchisaq?”, nispa. Iñiqmasinchikkuna sumaqta rimapayaptinkupas Yesicaqa llumpay piñasqam kachkarqa. Manapas unaymantam iñiqmasinchikkunaqa Yesicapa punkunpi  canastapi mikuykunata saqirqaku. Chayta yuyarispanmi Yesicaqa waqarqa, ichaqa llakisqataqmi tarikurqa. ¿Imanasqa? Payqa manam musyakurqachu chay iñiqmasinchikkunapa ruwasqanwan mañakusqanta Jehova Dios uyarisqanta. Hinaptinmi Yesicaqa tanteakururqa Diosta servinanpaq. Chayqa karqa chay iñiqmasinchikkuna qukuykuqllaña kasqankuraykum.

9, 10. (1) Ñawpaq Israel nacionpiqa, ¿imakunapi yanapakunankupaqmi kallpanchasqa karqaku? (2) ¿Imakunapim iñiqmasinchikkunaqa yanapakunmanku?

⁹ Ñawpaq Israel nacionpiqa, achka kutikamam runakunaqa kallpanchasqa karqaku ima ruwaypipas yanapakunankupaq (Ex. 36:2; 1 Cron. 29:5; Neh. 11:2). Kay tiempopipas yanapakuchwanmi kapuqninchikwan, imapas ruway yachasqanchikwan hinaspa iñiqmasinchikkunata yanapanapaq tiempochakuspapas. Chayta ruwaspaqa kusisqam hinaspa bendecisqam kasunchik.

¹⁰ Bibliaqa qari iñiqmasinchikkunatam kallpanchan punta apaq, utaq punta apaqkunapa yanapaqninkuna kanankupaq, chaynatam Diosta yanapakunmanku (1 Tim. 3:1, 8, 9; 1 Ped. 5:2, 3). Chaypaq kallpanchakuqkunaqa iñiqmasinkunatam yanapayta munanku (Hech. 6:1-4). ¿Yaqachu punta apaqkuna nisurqanki huñunakuypi chaskiq kanaykipaq, qillqanchikkunata allichanaykipaq, huñunakusqanchik wasita allichanaykipaq utaq huk ruwaykunapi yanapakunaykipaqpas? Chayna yanapakuq iñiqmasinchikkunaqa nisunkimá chay ruwayqa ancha kusikunapaq kasqanmanta.

11. ¿Imaynatam Margui iñiqmasinchikta yanaparqaku huñunakuna wasikunata hatarichiypi riqsinakusqan amistadninkuna?

¹¹ Huñunakuna wasikunata hatarichiypi yanapakuqkunaqa achka amistadkunatam  tarinku. Margui sutiyuq iñiqmasinchikmi 18 watakuna huñunakuna wasikunapi hatarichiypi yanapakurqa. Chay watakunapiqa achka sipas iñiqmasinchikkunatam chay llamkaypi yachachirqa. Payqa ninmi chayna iñiqmasinkunawan llamkayqa iñiyninkupi kallpanchanakunankupaq ancha allin kasqanmanta (Rom. 1:12). Sasachakuypi Margui tarikuptinmi chay riqsisqan amistadninkunaqa anchata kallpancharqaku. ¿Haykallapipas yanapakurqankichu huñunakuna wasikunata hatarichiypi? Yanapakuchwanmi wasikunata hatarichiypi ima ruwaykunata mana yachaspapas.

12. ¿Imaynatam iñiqmasinchikkunata yanapakuchwan hatun sasachakuykuna kaptin?

¹² Diostaqa yanapakuchwantaqmi hatun sasachakuykuna kaptin iñiqmasinchikkunata yanapaspanchik. Ichapas yanapakuchwan qullqichanchikta quspa (Juan 13:34, 35; Hech. 11:27-30). Yanapakuchwantaqmi chay lawkunaman rispa wasinkunata hatarichispa utaq allichaspa. Polonia nacionniyuq Gabriela iñiqmasinchikpa wasinmanmi qalaypaq yaku huntarurqa. Ichaqa sunqunmi tiyaykurqa chay lawkunapi yachaq achka iñiqmasinchikkuna yanapaykuptinku. Payqa manam llumpaytaqa llakikurqachu kapuqninkunamantaqa, aswanqa kusikurqam iñiqmasinkuna yanapaykusqanwan. Paymi nin: “Kay pasawasqanwanmi astawan musyakuni Diospa llaqtanpi kayqa suma-sumaq kasqanmanta”, nispa. Achka iñiqmasinchikkunam chayna sasachakuypi tarikuptinku yanapasqa karqaku, paykunam ninku chayqa anchata kallpanchaykusqanmanta. Chaynata Diosta yanapakuqkunaqa ancha kusisqam tarikunku (qaway Hechos 20:35; 2 Corintios 9:6, 7).

13. ¿Imaynatam sasachakuykunapi kaq iñiqmasinchikkunata yanapayqa Diosta astawan kuyanapaq yanapawanchik? Rimarimuy Estefani iñiqmasinchikmanta.

¹³ Achka iñiqmasinchikkunam Estados Unidos nacionman ayqikurqaku nacionninkupi guerra kasqanrayku. Estefani sutiyuq iñiqmasinchikmi huk iñiqmasinkunapiwan llaqtankuman chayamuq iñiqmasinkunapaq wasikunata maskapurqaku. Chaynata ruwaspankum Jehova Diosta yanapakurqaku. Estefanim nin: “Kusikusqankuta hinaspa agradecekusqankuta qawaspaykum kusisqa tarikurqaniku. Paykunaqa piensarqakum ñuqayku paykunata yanapasqaykuta, ichaqa paykunam ñuqaykuta astawan yanapawarqaku. Arí, Diosllapi hapipakusqankuta hinaspa huk sunqulla kasqankuta qawasqaykum, yanapawarqaku Jehova Diosta astawan kuyanaykupaq.  Chaymantapas Diospa llaqtan tukuy ima ruwasqanmanta astawan agradecekunaykupaqmi yanapawarqaku”, nispa.

14, 15. (1) ¿Imatam Isaias nirqa Jehova Diosta? (2) ¿Imaynatam Isaiasta qatipakuchwan?

¹⁴ ¿Imata ruwaspam astawanraq Diosta yanapakuchwan? ¿Astakuchwanchu mana ancha testigokunapa kasqan llaqtakunaman chaypi Diosmanta willakunapaq? Jehova Diosqa manamá kamachiwanchikchu huk lawkunaman risparaq pay kuyasqanchikta qawachinapaqqa. Chaywanpas wakin iñiqmasinchikkunaqa kallpanchakunkum chayta ruwanankupaq. Paykunaqa Isaias hinam kanku. Isaiastam Dios tapurqa: ‘¿Pitataq kachasaq? ¿Pitaq ñuqaykupa rantiykupi willakamunqa?’, nispa. Isaiasñataqmi nirqa: ‘Kayqaya ñuqa kaypi kachkani, ñuqatayá kachaway’, nispa (Is. 6:8). ¿Munankichu Isaias hina Diospa llaqtanpi astawan yanapakuyta? ¿Imakunata ruwaspam Diospaq astawan llamkawaq?

¹⁵ Jesusmi nirqa: “Cosechanapaqqa achkallañam kachkan, cosechaqkunam ichaqa aslla. Chaynaqa, cosechapa dueñontayá mañakuychik cosechanapaq llamkaqkunata kachamunanpaq”, nispa (Mat. 9:37, 38). ¿Astakuchwanchu huk llaqtakunaman chaypi Diosmanta astawan willakunapaq? ¿Yanapachwanchu hukkunata chayta ruwanankupaq? Achka iñiqmasinchikkunam Dios kuyasqankuta qawachinku huk llaqtakunaman astakuspanku, chaypim tukuy tiemponkuwan runakunata Diosmanta yachachinku. ¿Imakunata ruwasparaqtaq qamqa Diospaq astawan llamkawaq? Chaykunata ruwaspaykiqa kusisqam kanki.

16, 17. ¿Imakunapitaq yanapakuchwan Diospaq astawan llamkananchikpaq?

¹⁶ ¿Yanapakuchwanchu betel wasipi utaq Diosta yupaychanapaq wasikunata hatarichiypi? Ichapas yanapakuchwan iskay-kimsa killakuna utaq sapa semana iskay-kimsa punchawkuna. Diospa llaqtanqa maskachkanmi imapiña hinaspa maypiña yanapakuyta munaq iñiqmasinchikkunata. Chayraykum ichapas mana yachasqanchik ruwaykunata ruwananchik kanqa. Jehova Diosqa anchatam kuyan tukuy sunqunkuwan serviqninkunataqa (Sal. 110:3).

¹⁷ Diosta servinapaq aswan yachachisqa kayta munaspaqa, ichapas richwan Diospa munaychakuyninmanta willakunapaq escuelaman. Chay escuelamanqa rinmankum tukuy tiemponkuwan Diosta serviq qari hinaspa warmi iñiqmasinchikkuna. Chaypiqa astawanmi yachachisqa kanku Diospa llaqtanpi astawan yanapakunankupaq. Chay escuelapi yachachisqa kayta munaqkunaqa maymanpas rinankupaqmi kananku. ¿Munawaqchu chay escuelapi yachachisqa kayta, chaynapi astawan yanapakunaykipaq? (1 Cor. 9:23).

18. ¿Imaynam tarikusunchik Jehova Diosta sapa punchaw yanapakuspaqa?

¹⁸ Diospa serviqninkunaqa kallpanchakunchikmi qukuykuq hinaspa kuyapayakuq kanapaq. Kallpanchakunchiktaqmi sapa punchaw hukkunapa allinninta maskanapaqpas. Chayta ruwaspanchikmi kusisqa hinaspa hawka tarikusunchik. Llapallanchikmi kusisqa kasun Jehova Dios hina qukuykuq kaspaqa, kusisqataqmi kasun payta yanapakuspaqa (Prov. 3:9, 10).