1. ¿Imaynam Jesusqa karqa?

JESUSQA hukkunata entiendeq hinaspa llakipayarikuqmi karqa. Kay pachapi kachkaspanmi kusikuqkunawan kusikurqa hinaspa waqaqkunawanpas waqarqa (Rom. 12:15). Chayna kasqantam qawachirqa 70 qatiqninkuna willakusqankumanta kutiptinku. Paykunaqa kusisqam kutirqaku, chaymi Jesuspas paykunawan “anchallataña kusikurqa” (Luc. 10:17-21). Huk kutipiñataqmi amistadnin Lazaro wañukusqanmanta paninkuna waqaptinku paypas “hukmanyaruspan sunqunpi llumpa-llumpayta llakikururqa” (Juan 11:33).

2. ¿Imanasqataq Jesusqa runakunata llakipayarqa?

² Jesusqa mana pantaq kachkaspanpas, pantaq runakunatam llakipayarqa. ¿Imanasqataq chayna karqa? Kuyakuqllaña kasqanraykum. Pasaq yachachikuypim yacharqanchik Jesusqa runakunata imamantapas ancha kuyasqanta (Prov. 8:31). Chaymá paytaqa yanaparqa runakunata allinta riqsinanpaq, apostol Juanpas nirqam: “Payqariki runapa imayna kasqantam yacharqa”, nispa (Juan 2:25). Jesusqa runakunatam llakipayarqa. Kuyakuqllaña kasqanta qawaspankum achka runakuna Diosmanta willakusqanta allinpaq hapirqaku. Jesusta qatipakuptinchikqa willakusqanchik runakunam allinta uyariwasunchik (2 Tim. 4:5).

3, 4. (1) Llakipayakuq kayqa, ¿ima ruwananchikpaqmi yanapawasun? (2) ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasun?

³ Apostol Pabloqa yacharqam Jehova Diosmanta willakunanpuni kasqanta, ñuqanchikpas willakunanchikpunim (1 Cor. 9:16). Chaytaqa ruwanchik manam hikutasqa kasqanchikraykuchu. Ruwanchikqa llakipayakuq kasqanchikraykum, chaymi hukkuna imayna tarikusqankuta yachaspanchik yanapayta munanchik. Ñuqanchikqa bibliapa kayna nisqantam  yachanchik: “Imapas quqmi aswan kusisqaqa imapas chaskiqmantaqa”, nispa (Hech. 20:35). Arí, kaypi sapa kuti yuyaymanaspaqa kusisqam taytanchik Jehova Diosmanta willakusun.

⁴ Kay yachachikuypim yachasunchik Diosmanta willakuspanchik llakipayakuq kasqanchikta imayna qawachiymanta. Chaypaqa puntataraq yachaykusun imaynam Jesusqa runakunawan karqa, hinaspa imakunatam chayqa yachachiwanchik. Chaymantañataqmi yachasunchik imakunata ruwaspa pay hina kananchikmanta (1 Ped. 2:21).

5, 6. (1) ¿Pikunamantam Jesusqa llakipayarikurqa? (2) Isaias 61:1, 2 nisqanman hinaqa, ¿imanasqataq Jesusqa llakipayarikurqa uyariqnin runakunamanta?

⁵ Huk kutipim, Jesuswan qatiqninkuna Jehova Diosmanta willakurqaku mana samaykuspa. Mikunankupaqpas manañam haypakurqakuchu. Chaymi Jesusqa qatiqninkunata “runapa mana kasqanman” samaykunankupaq pusarqa. Hinaptinmi maymi kasqankuman achkallay-achka runakuna chayarurqaku. ¿Imatam Jesusqa ruwarqa? ‘Runakunata qawaykuspanmi paykunamanta llakipayarikurqa * mana michiqniyuq ovejakuna hina kasqankumanta. Chaymi tukuy imamanta yachachiyta qallaykurqa’ (Mar. 6:30-34).

⁶ ¿Imanasqataq Jesusqa paykunamanta llakipayarikurqa? Paykunata ‘mana michiqniyuq ovejakunata hina’ qawasqanraykum. Yaqapaschá qawarqa wakcha kasqankurayku tukuy punchaw llamkasqankuta, chaynapi wasinkuman imachallatapas apanankupaq. Wakinkuqa llakisqachá tarikurqaku kuyasqa ayllunku wañukusqanrayku. Jesusqa chaykunamantaqa allintam yacharqa, paypas wakinpi sasachakuypi tarikusqanrayku. Chaymi paykunamanta llakikusqanrayku taytan Jehova Diosmanta sumaq willakuykunata willarqa (qaway Isaias 61:1, 2).

7. ¿Imaynatam Jesusta qatipakuchwan?

 ⁷ ¿Imaynatam Jesusta qatipakuchwan? Kunan punchawpipas runakunaqa ‘mana michiqniyuq ovejakuna hinam’ tarikunku, hinaspapas achka sasachakuykunawanmi kachkanku. Chaymi paykunata yanapananchikpaqqa Diospa munaychakuyninmanta sumaq willakuykunata willananchik (Apoc. 14:6). Jesus hinam sumaq willakuykunata willanchik ‘mana piniyuqkunatawan wakchakunata llakipayarisqanchikrayku’ (Sal. 72:13). Llakipayarisqanchikraykutaqmi tukuyta ruwanchik yanapaykunanchikpaq.

8. ¿Imam yanapawasun Diosmanta willakuspanchik llakipayakuq kananchikpaq? Willarimuy allin doctormanta.

⁸ Jehova Diosmanta willakuspaqa llakipayakuqmi kananchik. Chaypaqqa imayna piensasqankupi hinaspa imayna tarikusqankupim yuyaymanananchik. Ñuqanchikqa runakuna allin kaqkunata ruwawananchiktam munanchik, chaynam paykunapaqpas allin kaqkunata ruwananchik * (Mat. 7:12). Chaypaqmi willakuspanchikqa sapa runapa imayna tarikusqanpi yuyaymanananchik. Willakuq kasqanchiktaqa tupachichwanmi doctorwan. Allin doctorqa unquqkunata tapuspanmi sumaqllata uyarin iman nanasqanmanta willaptin. Chaymantapas imawan unqusqanmantam allintaraq yachan. Hampita quspanpas unquyninman tupaqtam qun. Chaynam ñuqanchikpas mana lliw runakunamanchu kaqllata willanchik, aswanqa runakunapa imayna tarikusqankuman hinam.

9. (1) ¿Imatam mana ninanchikchu Diosmanta willakuspaqa? (2) ¿Aswanqa imatam ruwananchik?

⁹ Diosmanta willakuspanchikqa manam ninanchikchu runakunapa imayna tarikusqankuta utaq ima creesqankuta allintaña yachasqanchiktaqa (Prov. 18:13). Chaykunamanta allinta yachananchikpaqqa tapunanchikmi sumaqllata (Prov. 20:5). Yachasqanchik lawpi allinpaq hapiptinkuqa, tapuchwanmi llamkayninkumanta, ayllunkumanta, ima piensasqankumanta hinaspa hukkunamantapas. Chayta ruwaspaqa musyakusunmi imaynata yanapananchikpaq. Niwasqanchikta allinta uyarispanchikñataqmi Jesus hina yanapayta atisun imayna tarikusqankuman hina (tupachiy 1 Corintios 9:19-23).

10, 11. 2 Corintios 4:7, 8 nisqanman hinaqa, ¿imam yanapawasun hukkunawan llakipayarikuq kanapaq? Rimariy Sergey iñiqmasinchikmanta.

¹⁰ Yuyaymanasunyá imayna kawsakuynin kasqanpi. Kay ruwayqa yanapawasunchikmi hukkunapa rantinpi churakunanchikpaq, kaytaqa ruwayta atinchik paykuna hina wakinpi tarikusqanchikraykum (1 Cor. 10:13). Tukuy imapas satanaspa makinpi kasqanraykum kawsakuyqa sasa, chaymi Jehova Diospa  yanapakuyninta maskananchik kallpata quwananchikpaq (qaway 2 Corintios 4:7, 8). Yuyaymanachwanmi Diosta mana riqsiq runapa sasachakuyninkunapi. Paykunaqa sapallankum tukuyta ruwallachkanku sasachakuyninkunata allichanankupaq. Chayta qawaspanchikmi Jesus hina llakipayariykuspanchik paykunaman Diosmanta allin willakuykunata willanchik (Is. 52:7).

¹¹ Rimarisun Sergey sutiyuq iñiqmasinchikmanta. Manaraq Jehova Diosta riqsichkaspanmi, runakunapa qayllanpi mana ancha rimaq karqa. Punchaw pasasqanman hinam bibliamanta yachayta qallaykurqa. Paymi nin: “Bibliamanta yachasqaypim yacharurqani Jehova Diosta chiqap yupaychaqkunaqa yachasqankumanta runakunaman willakunankumanta. Ñuqaqa nikurqani chay ruway mana atiq kasqaytam”, nispa. Sergey iñiqmasinchikqa sapa kutim yuyaymanaq Jehova Diosta mana riqsiq runakunapa imayna tarikusqankupi. Payqa ninraqmi: “Yachasqayqa kusichiwaqmi hinaspa hawka tarikunaypaqmi yanapawaq. Chaymi musyakurqani hukkuna Diosmanta imam kaqta yachayninkuqa allin kananmanta”, nispa. Chayna kasqanmanta musyakusqanmi yanaparqa Diosmanta willakuyta manaña manchakunanpaq. ¿Chayqa imapim tukurqa? Paymi nin: “Kunanqa manañam manchakuniñachu, hinaspapas Jehova Diosmanta yachasqaykunatam sunquchaypi waqaychachkani”, nispa. *

12, 13. ¿Imanasqataq bibliamanta yachachisqanchik runakunataqa mana hikutananchikchu? Rimarimuy rikchanachiywan.

¹² Bibliamanta yachachisqanchik runakunataqa manam hikutananchikchu. Wakinkuqa Jehova Diosmantam wamaq yachachkanku. Chaymantapas wakinkuqa costumbrenkutaqa manam saqinkuchu chaykunarayku ayllunkuwan hinaspa llaqtamasinkuwan huklla kasqankuta piensaspanku. ¿Imaynatam paykunataqa yanapaykuchwan?

 ¹³ Kaywan tupachisun: ¿Imatam runakunaqa ruwanku musuq chakata ruwayta munaspanku? Punta kaq chakatam servichikunku chay musuq chaka qispinankama. Kay musuq chaka qispiruptinñataqmi punta kaq chakata tuñichinku. Chaynam bibliamanta yachaq runakunawanpas. Costumbrenku saqinankuta munaspanchikqa puntataraqmi bibliapa yachachikuyninkunata anchata chaninchanankupaq yanapananchik. Chayñam paykunaqa costumbrenkuta saqiyta munanqaku. Chaytaqa manamriki iskay-kimsa punchawllapichu ruwanqaku (Rom. 12:2).

14, 15. ¿Imaynatam runakunata yanapachwan hamuq tiempopi kay pacha huertayachisqa kananmanta allinta yachanankupaq? Willarimuy huk iñiqmasinchikpa ima ruwasqanmanta.

¹⁴ Runakunataqa manam chayllaqa hikutananchikchu bibliamanta chayllaraq yachasqankuta kasukunankupaqqa. Llakipayakuq kayninchikmi yanapawasun bibliapa nisqankunawan paykunata yuyaymanachinanchikpaq, yaqapaschá chaytaqa ruwasun achka kutita. Chaytaqa ichapas ruwananchik kanqa hamuq tiempopi kay allpa pacha huertayachisqa kananmanta yachachispanchik. ¿Imanasqa? Chaykunamanta wakin runakuna mana haykapipas uyarisqankuraykum. Wakinñataqmi ninku wañukuptinchik tukuy imapas tukusqanmanta . Wakinkuqa ninkuraqmi allin runakuna hanaq pachaman rinankumanta. ¿Imaynatam paykunataqa yanapachwan bibliamanta imam kaqta yachanankupaq?

¹⁵ Huk iñiqmasinchikmi willawanchik imayna ruwasqanmanta. Qallariypis payqa Genesis 1:28 nisqanta uyariqninman ñawinchapun, chaymantas tapun runakuna maypi hinaspa imayna kawsakunankumanta. Runakunañataqsi ninku kay pachapi kusisqa kawsakunankumanta. Iñiqmasinchikqa ñawinchantaqmi Isaias 55:11 nisqanta, hinaspam tapun: “Diospa munayninqa hina kaqllachu icha manachu”, nispa. Runakunañataqsi nin: “Hina kaqllam”, nispa. Tukunanpaqñataqsi ñawinchan Salmo 37:10, 11 nisqanta, hinaspas kaqllamanta tapun: “Bibliapa nisqanman hinaqa, ¿imaynam hamuq tiempopi runakunaqa kawsakunqaku?”, nispa. Chay ruwasqanwanmi, iñiqmasinchikqa runakunata allinta yanaparqa. Allin ruwaq runakuna wiñaypaq kay pachapi kawsakunankuta Jehova Dios munasqanta yachanankupaq.

16, 17. Proverbios 3:27 nisqanta ñawinchaspanchikqa, ¿imata ruwaspataq llakipayakuq kasqanchikta qawachichwan? Willariy huk iñiqmasinchikpa ruwasqanmanta.

¹⁶ Yuyaymanasunchik llakipayakuq kasqanchikta hukkunaman qawachinapaq. Runakuna ruwayninkupi kachkaptin chayaspanchikqa “pampachaykullaway” ninanchikmi, nichwantaqmi huk kutipiña kutinanchikpaq. Wasiyuq runa wasinmanta mana lluqsiyta atispan imapipas yanapaykunanchikpaq niwaptinchikqa yanapaykunanchikmi (qaway Proverbios 3:27).

¹⁷ Chaytapunim huk iñiqmasinchik ruwarqa.  Payqa uyarirurqam huk tayta-mamapa wawachan naceruspallan wañukusqanta. Chaymi chay punchawlla paykunapaq huk cartata qillqarqa. Chay qillqasqanpim bibliapa nisqanta qillqarqa sunqunkuta tiyaykachinanpaq. ¿Imaynam chay tayta-mamakunaqa tarikurqaku? Chay mamam iñiqmasinchikman qillqamuspan nirqa: “Qayna punchawmi llumpay llakisqa tarikullarqaniku, qillqamuwasqaykikuta ñawinchaykuspaykum ichaqa kallpanchasqa tarikurqaniku. Ancha-anchatam agradecekuykiku. Yaqa 20 kutitam ñawincharqaniku chay cartaykita sumaq rimaykunawan qillqasqa hinaspa kallpanchakunapaq hina kasqanrayku. Sunquykumantam agradecekullaykiku”, nispa. Chaynam wakin runakunapas tarikunqaku paykunapa rantinpi churakuptinchikqa hinaspa imapipas yanapaykunapaq kallpanchakuptinchikqa.

18. 1 Corintios 3:6, 7 nisqanman hinaqa, ¿imaynatam qawananchik Diosmanta yachachisqanchik runata?

¹⁸ Runakunaman Diosmanta willakunapaq kallpanchakuptinchikpas manam ñuqallanchikmantachu Diospiqa iñinqaku (qaway 1 Corintios 3:6, 7). Jehova Diosmi paykunataqa llaqtanman pusamun (Juan 6:44). Chaymantapas sapakama sunqunkupi imayna kasqankuman hinam tantiakunanku, Jehova Diospa kamachikuyninkunata kasukunankupaq utaq manapas (Mat. 13:4-8). Jesus allin yachachiq kachkaptinpas achka runakunam willakusqantaqa mana chaskirqakuchu. Chayraykum ñuqanchikpas mana hukmanyananchikchu runakuna willakusqanchikta uyariyta mana munaptinkuqa.

19. ¿Imapim tukunqa llakipayarikuq kayninchikqa?

¹⁹ Llakipayarikuq kayninchikqa allinninchikpaqmi kanqa. Kusikuywanmi Diosmanta willakusunchik, kusisqataqmi kasun hukkunata yanapaspa. Chaymantapas llampu sunquyuq runakunatam yanapasun Diosmanta yachanankupaq (Hech. 13:48). Chayraykuyá imapas “makinchikpi kachkaptinqa llapallankupaq allinkunata ruwasun” (Gal. 6:10). Hinaspaqa kusisqam tarikusun chay ruwasqanchikwan taytanchik Jehova Diosta hatunchasqanchikrayku (Mat. 5:16).