1. Persia nacionta kamachiqman asuykuyta munaspankuqa, ¿imatam suyananku karqa?

ÑAWPAQ tiempopiqa, Persia nacionta kamachiq runamanqa manam chayllaqa pipas asuykuytaqa atiqchu. Chay kamachiqman pipas asuykunanpaqqa kikin kamachiqmi puntata qayachinan karqa. Mana chayqa chaypunillam wañuchinanku karqa (Est. 4:11).

2. ¿Ima ninanchiktam Jehova Diosqa munan?

² Jehova Diosninchikmi ichaqa mana chay Persia nacionta kamachiq hinachu. Paytaqa imay horapas mana manchakuspam mañakuchwan. Unanchawaqninchik hinaspa tukuy atiyniyuq kaspanpas Diosninchikqa munanmi “taytayku” nispa ninanchikta (Mat. 6:9). Kaywanmi yachanchik Jehova Diosqa anchata kuyawasqanchikmanta. Chayqa anchatam kusichiwanchik, ¿aw?

3. ¿Imanasqam Jehova Diostaqa “taytay” nispa ninanchik, hinaspa imakunamantam kay yachachikuypi yachasun?

³ Jehova Diosninchikqa unanchawaqninchikmi, chaymi paytaqa “taytay” nispa ninanchik (Sal. 36:9). Taytanchik kasqanraykutaqmi tukuypi kasukunanchik, hinaspanchikqa kusisqam kawsakusun (Heb. 12:9). Hamuq punchawpipas wiñaypaqtaqmi kusisqa kawsakusun hanaq pachapi kaspa utaq kay pachapi kaspapas. Chayraykum kay yachachikuypi yachasunchik Jehova Dios kuyakuq taytanchik kasqanrayku imayna yanapawasqanchikmanta. Yachasuntaqmi mana haykapipas saqiwananchikmantapas. Chaynaqa, qatiqninpiyá yachaykusunchik imanasqam mana iskayrayananchikchu Jehova Dios kuyawasqanchikmantawan waqaychawasqanchikmanta.

4. ¿Imanasqataq sasachakuchwan Jehova Diosta kuyakuq taytanchikta hina qawanapaq?

⁴ Wakiqninchikqa sasachakunchikpaschá Jehova Diosninchikta kuyakuq taytanchikta hina qawananchikpaq. ¿Imanasqa? Ichapas mana kaqpaqta hina hapikusqanchikrayku. Chaymi nikuyta qallaykuchwan: “Ñuqataqa manachusmi Jehova Diosqa yuyawanmanchu”, nispa. Kuyakuq taytanchikqa manam munanchu chayna nikunanchiktaqa. Aswanqa munanmi payman asuykunanchikta. Apostol Pablopas nirqam: “[Jehova Diosqariki] manam llumpay karupichu ñuqanchikmantaqa kachkan”, nispa (Hech. 17:24-29). Arí, kuyakuq Diosninchikqa munanmi mana manchakuspan taytanman asuykuq warmacha hina ñuqanchikpas payman asuykunanchikta.

5. ¿Imatam yachachwan warmi iñiqmasinchikmanta?

⁵ Wakiqninchikñataqmi ayllunchikpi mana kuyasqa kasqanchikrayku sasachakuchwan Jehova Diosta kuyakuq taytanchikta hina qawanapaq. Warmi iñiqmasinchikmi willakun: “Papaymi nanay siminwan imatañapas niwaq. Chaymi iskayrayaq kani Jehova Dios kuyakuq kasqanmanta yachachiwaptinku. Ichaqa astawan Jehova Diosmanta yachayta qallaykuspaymi musyakurqani payqa chiqaptapuni kuyakuq kasqanmanta”, nispa. Kay iñiqmasinchikta hina ñuqanchiktapas ayllunchik mana kuyawaptinchikpas amayá haykapipas iskayrayasunchu taytanchik Jehova Dios anchata kuyawasqanchikmantaqa.

6. Mateo 11:27 nisqanman hinaqa, ¿imaynatam Jehova Diosqa yanapawanchik kuyakuq taytanchikta hina qawananchikpaq?

⁶ ¿Imaynatam Jehova Diosqa yanapawanchik kuyakuq taytanchikta hina qawananchikpaq? Payqa bibliawanmi yanapawanchik. Chaypim Jehova Diosqa qillqachirqa churin Jesuspa ruwasqankunatawan rimasqankunata (qaway Mateo 11:27). Jesusqa taytanta tukuypi qatipakusqanraykum kaynata nirqa: “Ñuqata rikuwaqniyqa taytaytapas rikurunñam”, nispa (Juan 14:9). Payqa achka kutitataqmi nirqa Jehova Diosqa ancha kuyakuq taytanchik kasqanmanta. Chaynataqa nirqa Jehova Diosta kuyakuq taytanchikta hina qawananchikta munasqanraykum (Juan 17:25, 26).

7. Churin Jesusta kuyasqanrayku, ¿imatam Jehova Diosqa ruwarqa?

⁷ Jehova Diosqa churin Jesusta kuyasqanraykum tukuy ima mañakusqanta uyariq, hinaspam mañakusqanman hina yanapaykuq (Juan 11:41, 42). Chaymi Jesusqa ima sasachakuypiña tarikuspanpas mana haykaqpas iskayrayaqchu taytan yanapaykunanmantaqa (Luc. 22:42, 43).

8. ¿Imaynatam Jehova Diosqa Jesusta yanapaykurqa?

⁸ Jesusta Jehova Dios unanchasqanraykum kay allpa pachapi kaptinpas tukuypi yanapaykurqa. Chaymi Jesusqa nirqa: ‘Ñuqaqa taytayraykum kawsani’, nispa (Juan 6:57). Arí, Jesusqa Jehova Diospim hapipakurqa. Chayraykutaqmi Jehova Diosqa mana imamantapas pisichipuqchu. Astawanraqmi mana allinkunaman mana wichiykunanpaqqa yanaparqa (Mat. 4:4).

9. ¿Imaynatam Jehova Diosqa churin Jesusta kuyasqanrayku yanapaykurqa?

⁹ Jesusqa manam haykaqpas iskayrayarqachu kuyakuq taytan imapipas yanapananmantaqa (Mat. 26:53; Juan 8:16). Jehova Diosqa chiqniqninkunamanta mana harkaspanpas kuyasqan churin Jesustaqa kallpanchaykurqam sasachakuyninkunawan mana llumpayta hukmanyarunanpaq. Kikin Jesuspas yacharqam chay sasachakuyninkunaqa mana wiñaypaq kananmanta (Heb. 12:2). Chaymantapas Jehova Diosqa churin Jesusta kuyasqanraykum mañakusqankunata uyariykurqa, imapas pisipuqninkunatapas quykurqataqmi hinaspapas tukuy imapim yanapaykurqa (Juan 5:20; 8:28)  Qatiqninpiyá yachaykusun ñuqanchiktapas kuyawasqanchikrayku imaynata taytanchik Jehova Dios yanapawasqanchikmanta.

10. Salmo 66:19, 20 nisqanman hinaqa, ¿Diosqa uyarinchu mañakusqanchikta?

¹⁰ Jehova Diosqa mañakusqanchiktam uyarin (qaway Salmo 66:19, 20). Chaymi paytaqa tuta-punchaw mañakuchwan (1 Tes. 5:17). Mañakuchwanmi imay horapas hinaspa maypiña kaspapas. Payqa uyariwasunpunim. Kaymanta yachayqa ancha-anchatam kusichiwanchik. Salmo qillqaq hinam ñuqanchikpas tarikunchik. Paymi nirqa: ‘Ñuqaqa tayta Diostam kuyani, payqa qayakullasqaytam uyariykuwan’, nispa (Sal. 116:1).

11. ¿Imaynatam Jehova Diosqa mañakusqanchikman hina yanapaykuwanchik?

¹¹ Kuyakuq taytanchik Jehova Diosqa manam uyariyllachu-uyariwanchik, aswanqa mañakusqanchikman hinam yanapaykuwanchik. Chaymi apostol Juanpas nirqa: “Ñuqanchikqa manam iskayrayanchikchu munasqanman hina mañakuptinchik Dios uyariwasqanchikmantaqa”, nispa (1 Juan 5:14, 15). Chaywanpas, wakinpiqa Jehova Diosqa manam chaypunillachu nitaq mañakusqanchikman hinachu imatapas quykuwasun. Payqa allinta riqsiwasqanchikraykum yachan haykapi hinaspa imayna yanapaykuwananchikmanta (2 Cor. 12:7-9).

12, 13. ¿Imaynatam Jehova Diosqa kuyawasqanchikrayku yanapawanchik?

¹² Jehova Diosqa imapas pisipuwaqninchiktam quwanchik. Payqa churinkunata allinta uywaq tayta hinam ñuqanchikmanpas imapas pisipuwaqninchikkunata quwanchik (1 Tim. 5:8). Chayraykum llumpaytaqa mana llakikunanchikchu ima mikunanchikmanta, imawan pachakunanchikmanta nitaq maypi yachananchikmantapas (Mat. 6:32, 33; 7:11). Manataqmi llumpaytaqa llakikunanchikchu hamuq punchawkunapi imayna tarikunanchikmantapas. Kuyakuq taytanchikqa kusisqa kawsananchikpaqmi tukuy imata quwasun.

¹³ Chaymantapas Jehova Diosqa astawanmi yanapawanchik payta kuyananchikpaq. Chayraykum imam kaqta paymanta yachananchikpaq palabranwan yachachiwanchik. Palabranwantaqmi yachachiwanchik kusisqa kawsakunapaq ima yanapawananchikmanta, chaynataq hamuq punchawkunapi ñuqanchikrayku imakuna ruwananmantapas. Jehova Diosqa paymanta yachayta qallaykusqanchikmantapacham yanapaykuwarqanchik tayta-mamanchikwan utaq iñiqmasinchikkunawanpas. Kunankamapas Jehova Diosqa hinallam yanapallawanchik punta apaqkunawan chaynataq llapallan iñiqmasinchikkunawanpas. Sapa huñunakuykunapipas imayna kawsakunapaqmi yachachiwanchik. Tukuy kaykunawanmi yachanchik Jehova Diosqa anchata kuyawasqanchikmanta (Sal. 32:8).

14. ¿Imanasqam Jehova Diosqa rimapayawanchik, hinaspa imaynatam?

¹⁴ Jehova Diosqa kuyawasqanchikraykum rimapayawanchik. Pantaq runa kasqanchikraykum sapa kuti imapipas pantanchik. Chaymi kuyakuq taytanchik kasqanrayku rimapayawanchik. Bibliapipas niwanchikmi: “Jehova Diosqa haykam kuyasqantam corregin”, nispa (Heb. 12:6, 7). Jehova Diosqa, ¿imaynatam yanapawanchik pantasqanchikmanta musyakunanchikpaq? Payqa yanapawanchik bibliata sapa punchaw ñawinchasqanchikwanmi chaynataq huñunakuypi uyarisqanchikwanmi hinaspa punta apaqkunapa rimapayawasqanchikwanmi. Arí, Jehova Diosqa rimapayawanchik kuyawasqanchikraykum (Jer. 30:11).

15. ¿Imaynatam Jehova Diosqa yanapaykuwanchik?

¹⁵ Jehova Diosqa sasachakuyninchikkunata atipananchikpaqmi yanapaykuwanchik.  Imaynam kuyakuq taytapas churinkunata yanapan mana allinkunaman mana wichiykunanpaq, chaynam kuyakuq taytanchik Jehova Diospas atiyninwan yanapawanchik mana allinkunaman mana wichiykunanchikpaq. Yanapawanchiktaqmi sasachakuyninchikkunata atipanapaqpas (Luc. 11:13). Payqa hamuq punchawkunapim lliw sasachakuyninchikkunata chinkachinqa. Chaymanta yachayninchikmi yanapawanchik ima sasachakuypiña tarikuptinchikpas sunqunchikta tiyaykachinapaq. Sasachakuyninchikkunaqa manam wiñaypaqchu kanqa, Jehova Diospa quwasqanchikmi ichaqa wiñaypaq kanqa (2 Cor. 4:16-18).

16. Adanwan Eva mana kasukusqankurayku, ¿imaynañam kawsanchik?

¹⁶ Adanwan Evaqa mana kasukusqankuraykum Diosmanta karunchakururqaku, chaymi manaña kusisqañachu kawsarqaku. Chaynallataqmi mirayninkunapas manaña kusisqañachu kawsanchik (Rom. 5:12; 7:14). Ichaqa Jehova Diosqa kuyakuq taytanchik kasqanraykum mana qalaypaqchu saqiruwarqanchik.

17. Adanpawan Evapa huchallikurusqanku qipallata, ¿imatam Jehova Diosqa nirqa?

¹⁷ Adanwan Evaqa huchallikurusqankuraykum wañururqaku. Ichaqa Jehova Diosqa manam munarqachu Adanpa mirayninkunapas paykuna hina wiñaypaq chinkachisqa kanankutaqa. Chaymi Adanpawan Evapa huchallikurusqanku qipallata Jehova Diosqa nirqa wiñaypaq kusisqa kawsakunanchikpaq ima ruwananmanta (Gen. 3:15; Rom. 8:20, 21). Chaypaqmi Jehova Diosqa kuyasqan churin Jesusta kay allpa pachaman kachamurqa ñuqanchikrayku wañunanpaq. Chaytam ruwarqa anchata kuyawasqanchikrayku.

18. Huchallikusqanchikrayku sunqumanta wanakuptinchikqa, ¿yaqachu Jehova Diosqa chaskiykuwanchikmanraq?

¹⁸ Jehova Diosqa pantasqanchikta qawananmantaqa,  aswanmi yanapawanchik paywan kuyachikunapaq. Wakinpiqa ima sasachakuypipas kasqanchikrayku utaq mana allinta tantiasqanchikraykum paymanta karunchakuyta qallaykuchwan, chaywanpas Jehova Diosqa manam saqiwasunchu. Kaymanta allinta yachananchikpaqmi Jesus willakurqa taytanpa wasinmanta ripukuq churimanta (Luc. 15:11-32). Chay wasinmanta ripukuq churipa taytansi sapa punchaw suyallaq churin wasinman kutimunanta. Tiempopa risqanman hina chay churin kaqmanta wasinman kutiramuptinñataqsi taytanqa kusikuywan chaskiykusqa. Chaynallataqmi kuyakuq taytanchik Jehova Diospas. Payqa imapipas huchallikuspanchik sunqumanta wanakuspa payman kutimuptinchikqa kuyakuywanmi chaskiykuwasun.

19. ¿Imaynatam Jehova Diosqa yanapawasun manaña pantaq runa kananchikpaq?

¹⁹ Adanpawan Evapa huchanraykum tukuy imawan ñakarinchik. Taytanchik Jehova Diosmi ichaqa tukuy chay ñakariyninchikkunata qalaypaq chinkachinqa. Chaypaqmi Jehova Diosqa akllarun 144.000 runankunata Jesuswan kuska waranqa wata hanaq pachamanta kamachimuspanku manaña pantaq runa kanapaq yanapaykuwananchikpaq. Chay waranqa wata tukuyta hinalla Jehova Diosman sunqu kaspanchikqa wiña-wiñaypaqmi kay allpa pachapi kusisqa kawsakusunchik. Mayna-maynatach taytanchik Jehova Diospas kusikunqa runankuna manaña pantaq kaspanchik kusisqa kawsakuptinchik.

20. ¿Imaynatam yachanchik Jehova Dios kuyawasqanchikta, hinaspa imamantam qatiqnin yachachikuypi yachasunchik?

²⁰ Taytanchik Jehova Diosqa anchatam kuyawanchik. Chayraykum mañakusqanchikta uyariwanchik, tukuy ima pisipuwaqninchiktapas quwanchiktaqmi, hinaspapas paymanta sumaqta yachananchikpaqmi yanapaykullawanchik. Kuyawasqanchikraykutaqmi pantaruptinchikpas rimapayaykullawanchik. Hamuq tiempopi wiñaypaq kusisqa kawsakunanchikpaqpas ñam tantiarunña. Tukuy kaykunamanta yachaymi yanapawanchik taytanchik Jehova Diosta astawan kuyananchikpaq. Qatiqnin yachachikuypim yachasunchik Jehova Diosta kuyasqanchikrayku imakuna ruwananchikmanta.