1, 2. Mateo 5:11 nisqanman hinaqa, ¿imaynam kananchik sasachakuypi kaspaqa?

JESUSMI qatiqninkunata nirqa Diosta servispankuqa kusisqa kanankumanta, nirqataqmi sasachakuypi kanankumantapas (Mat. 10:22, 23; Luc. 6:20-23). Ñuqanchikpas Diosta servispanchikmi kusisqa tarikunchik, chaywanpas wakinpiqa hukmanyachwanmi ayllunchik chaynataq autoridadkuna chiqniwaptinchik utaq escuelapi estudiaqmasinchikkunawan llamkaqmasinchikkuna ima mana allintapas ruwananchikpaq hikutawaptinchik.

² Manamá pipas sasachakuypi kaspaqa kusikunchikchu, chaywanpas Jesuspa qatiqnin Santiagom qillqarqa sasachakuypi kaspanchikqa kusisqa kananchikpaq (Sant. 1:2, 12). Jesuspas kaynatam nirqa: “Mayna kusisqam kankichik ñuqarayku runakuna chiqnisuptikichikqa”, nispa (qaway Mateo 5:11). Chaynaqa, ¿imaynatam sasachakuypi kaspapas kusisqa tarikuchwan? Chaypaqyá yachaykusun sasachakuypi tarikuq iñiqmasinkunaman Santiagopa qillqasqanmanta.

3. ¿Ima sasachakuymi karqa Santiago Jesuspa qatiqnin karusqan qipaman?

³ Santiago Jesuspa qatiqnin karusqan qipamanmi, Jesuspa llapallan qatiqninkunata astawan chiqniyta qallaykurqaku (Hech. 1:14; 5:17, 18). Estebanta wañurachiptinkum achka iñiqkuna chiqirurqaku Judea hinaspa Samaria lawman. Wakiqninkunañataqmi ripukurqaku Chipre hinaspa Antioquia llaqtakama (Hech. 7:58–8:1; 11:19). Paykunaqa mayna sasachakuykunapichá  tarikurqaku, chaywanpas mana hukmanyaspankum kusikuyllawanña Diosmanta willakurqaku, chaymi chay risqanku llaqtakunapipas iñiqkunaqa mirarurqaku (1 Ped. 1:1). Ichaqa, ¿ima sasachakuykunapiraqmi tarikurqaku? Chaymantayá yachaykusun.

4. ¿Ima sasachakuykunapiraqtaq Jesuspa qatiqninkunaqa tarikurqaku?

⁴ Chaymanta qipatam Roma nacionta kamachiq Claudio llapallan judiokunata chay nacionmanta qarqururqa, chaymi Jesuspa qatiqninkunaqa wasinkutapas chaynataq tukuy imankutapas saqispanku huklawkunaman ripukurqaku (Hech. 18:1-3). Chay watakuna qipatam apostol Pablo qillqarqa wakin iñiqmasinkuna runakunapa qayllanpi kamisqa, ñakarichisqa, presochasqa chaynataq tukuy imankuta qichusqa kasqankumanta (Heb. 10:32-34). Wakin Jesuspa qatiqninkunañataqmi wakcha kasqankurayku hinaspa unqusqankurayku sasachakuypi tarikurqaku (Rom. 15:26; Filip. 2:25-27).

5. ¿Ima tapukuykunamantam yachasun?

⁵ Santiagoqa yacharqam iñiqmasinkuna sasachakuykunapi tarikusqankuta, chaymi Jehova Diospa yanapakuyninwan qillqarqa iñiqmasinkunata kallpanchananpaq, chaynapi sasachakuykunapi kaspankupas kusisqa tarikunankupaq. Santiagopa qillqasqankunamanta yachaspanchikmi kay tapukuykunamantapas yachasun: ¿Imayna kusikuymantam rimachkarqa Santiagoqa? ¿Ima sasachakuykuna kaptintaq manaña kusisqañachu kachwan? ¿Imaynatataq yanapawasun yachayniyuq, iñiyniyuq hinaspa mana manchakuq kayqa ima sasachakuyña kaptinpas kusisqa kanapaq?

6. Lucas 6:22, 23 nisqanman hinaqa, ¿imanasqataq sasachakuypi tarikuspapas kusisqa kananchik?

⁶ Achka runakunam ninku sanolla kaspanku, qullqiyuq kaspanku hinaspa ayllunkupi allinlla kaspanku kusisqa kawsakunankumanta. Santiagoqa manam chaykunawan kusisqa kanamantachu rimachkarqa, aswanqa Diospa yanapakuyninwan kusisqa kaymantam (Gal. 5:22). Jehova Diosta serviqkunaqa kusisqaqa kanchik pay kuyawasqanchikta yachaspanchikmi hinaspa Jesusta qatipakuspanchikmi (qaway Lucas 6:22, 23; Col. 1:10, 11). Kusisqa kayninchikqa aysana linternapi utaq lamparinpi nina ratachkaq hinam. Chay ninataqa manam parapas nitaq wayrapas chayllaqa wañurachinchu. Chaynam Jehova Diospa yanapakuyninwan kusisqa kaspanchikpas qullqinchik mana kaptinpas, unquspanchikpas, hukkuna kamiwaptinchikpas, ayllunchik chiqniwaptinchikpas utaq imaña-haykaña kaptinpas mana hukmanyasunchu, aswanqa Diospa yanapakuyninwan chay sasachakuykunata atipaspanchikmi kusisqa kasun. Jesuspa qatiqnin kasqanchikraykumá sasachakuypi tarikusun (Mat. 10:22; 24:9; Juan 15:20). Chayraykuchá Santiagopas kaynata nirqa: “Kusisqayá kaychik tukuy ima sasachakuykunapi kaspaykichikqa”, nispa (Sant. 1:2).

7, 8. ¿Imapaqmi sasachakuykunapi kayqa yanapawasun?

⁷ Santiagoqa nirqataqmi imarayku sasachakuykunata atipananchikmanta, chaymi qillqarqa: “Sasachakuykunata iñiynikichikwan atipaspaykichikqa allin takyaqmi kankichik”, nispa (Sant. 1:3). Sasachakuykunaqa rikchakunmanmi espadata ruwananku llumpa-llumpay rupachkaq ninaman. Chayna rupaq ninaman espadata hinaruspan chiri yakuman chapuykuptinqa mana imawanpas pakikuqmi rikurin, chaynam ñuqanchikpas sasachakuypi tarikuspaqa astawan Diospi hapipakuspa mana imawanpas hukmanyasunchu. Chayraykuchá Santiagopas kaynata nirqa: “Imaymana sasachakuykunapi allinta takyaspaykichikqa allinmi kankichik tukuy imapi mana huchayuq runa hinaspa mana pipa ima ninan kanaykichikpaq”, nispa (Sant. 1:4). Chayraykum sasachakuypi kaspaqa kusisqa kananchik.

⁸ Santiagom qillqasqanpi nirqa ima sasachakuykunapi kanamanta. Qatiqninpiyá yachaykusun chay sasachakuykuna imakuna kasqanmanta hinaspa imayna atipanamanta.

9. ¿Imanasqataq munanchik yachayta Jehova Dios quykuwananchikta?

⁹ Mana ima ruwaytapas atispa. Ima sasachakuypipas kaspaqa munanchikmi yachayta  Jehova Dios quykuwananchikta, chaynapi imatapas allinta tantianapaq, hinalla payman sunqu kanapaq, iñiqmasinchikkunata yanapanapaq chaynataq chiqniwaqninchikkunata ima ninapaqpas (Jer. 10:23). Sasachakuyninchikwan mana ima ruwaytapas atispaqa manañam kusisqañachu kachwan.

10. Santiago 1:5 nisqanman hinaqa, ¿imata quwananchikpaqmi taytanchikta mañakunanchik?

¹⁰ Jehova Diostayá mañakusun yachayta quykuwananchikpaq. Sasachakuypi tarikuspanchikqa taytanchik Jehova Diostam puntata mañakunanchik yachayta quykuwananchikpaq, chaynapi imatapas allinta tantianapaq (qaway Santiago 1:5). Ichaqa, ¿imatam ruwananchik mañakusqanchikta Dios mana uyariwasqanchikta piensaspaqa? Santiagopa nisqanman hinam hinalla mañakunanchik. Diosqa manamá piñakurunqachu yanapaykuwananchikpaq kuti-kutirispa mañakuptinchikqa. Aswanqa sasachakuyninchikta atipanapaqmi yanapaykuwasun (Sal. 25:12, 13). Payqa yachanmi ima sasachakuypi kasqanchiktapas. Ichaqa, ¿imaynatataq yanapaykuwachwan?

11. ¿Imatawanraqmi ruwananchik yachayta Jehova Dios quykuwananchikpaq?

¹¹ Chaymantapas, Jehova Diosqa palabranwanmi yachayta quwanchik (Prov. 2:6). Chaypaqqa bibliatawan qillqanchikkunatam estudiananchik. Ichaqa manam yachayllachu-yachananchik, aswanqa yachasqanchikman hinam kawsakunanchik. Chaymi Santiagopas nirqa: “Amayá [...] uyariqllachu kaychik aswanqa kasukuqyá kaychik”, nispa (Sant. 1:22). Diospa nisqankunata kasukuspanchikqa allinmi kawsakusun, yachayniyuq hinaspa llakipayakuqmi kasun (Sant. 3:17). Chayna kaspaqa sasachakuykuna kaptinpas manam hukmanyasunchu.

12. ¿Imanasqataq bibliamanta yachayninchikqa ancha allin?

 ¹² ¿Imanasqataq bibliamanta yachayninchikqa ancha allin? Bibliaqa espejo hinam yanapawanchik imayna kasqanchikta yachanapaq. Niwanchiktaqmi mana allinkunata imayna saqinapaqpas (Sant. 1:23-25). Chaylla piñakuruq kaptinchikqa bibliam yanapawasun mana chayna kananchikpaq. Arí, Diospa yanapakuyninwanmá llampu sunqu kaspanchik runamasinchikwan rimaspapas utaq sasachakuyninchik kaptinpas mana hukmanyarusunchu. Yachaywantaqmi imatapas tantiasun (Sant. 3:13).

13. ¿Imanasqataq yachananchik Diosman sunqu runakunamanta?

¹³ Wakinpiqa pantaruspanchikñam imatapas yachanchik. Chayna pantaspanchikraq imatapas yachanamantaqa hukkunapa pantasqankumantawan allin ruwasqankumantam yachachwan. Chaymi Santiagopas qillqarqa Abrahanmanta, Rahabmanta, Jobmanta hinaspa Eliasmanta yachananchikpaq (Sant. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18). Paykunaqa ima sasachakuypiña kaspankupas Jehova Diostam hinalla kusisqa servirqaku. Paykunamanta yachayninchikmi yanapawasun ima sasachakuytapas Diospa yanapakuyninwan atipanapaq.

14, 15. ¿Imanasqataq iskayrayayqa mana allinchu?

¹⁴ Iskayrayaspa. Wakinpiqa bibliata leespanchikmi mana entiendechwanchu, utaqmi piensachwan mañakusqanchikta Dios mana uyariwasqanchikta, chaykunaraykum Diosmanta iskayrayayta qallaykuchwan. Chayna kaspanchikqa Jehova Diosmantam karunchakuruchwan (Sant. 1:7, 8). Manataqmi wiñaypaq kawsakuytapas chaskisunchu.

¹⁵ Apostol Pablom hamuq tiempopaq suyakuyninchikta tupachirqa ‘buqueta sayachiq llasaq fierrowan’ (Heb. 6:19). Chay fierrom buqueta yanapan nisyuta wayramuptinpas allinta takyananpaq. Ichaqa chay fierrota hapiq cadena akaruspan tipiruptinqa manañam buquetaqa hapinmanñachu. Chaynam ñuqanchikpas iskayrayayta qallaykuspaqa manaña Diosman sunquñachu kachwan. Astawanraqmi pipas chiqniwaptinchikqa Diospa nisqankunamantapas iskayrayayta qallaykuchwan. Santiagopa nisqanman hinam iskayrayaq runaqa rikchakun ‘lamar quchapi wayrawan kaylawman-waklawman apachikuq yakuman’ (Sant. 1:6).

16. ¿Imatam ruwananchik iskayrayaspaqa?

¹⁶ Diospiyá hapipakusun. Amayá taytanchik Jehova Diosmantaqa iskayrayasunchu. Eliaspa tiemponpi Diosta serviqkunam Diosmanta iskayrayarqaku. Chaymi Elias paykunata nirqa: ‘¿Haykapikamataq iskayrayankichik? Sichu Jehova Dios chiqap Dios kaptinqa paytayá qatiychik, sichu Baal chiqap Dios kaptinqa paytañayá qatiychik’, nispa (1 Rey. 18:21). Paykuna hinam ñuqanchikpas iskayrayayta qallaykuchwan. Chaymi bibliata hinaspa qillqanchikkunata estudiananchik Jehova Diosmanta, palabranmanta hinaspa testigonkunamanta mana iskayrayananchikpaq (1 Tes. 5:21). Hinalla imamantapas iskayrayaspaqa iñiqkunapi punta apaqkunatam nichwan yanapaykuwananchikpaq. Chaynapi mana iskayrayaspa Diosta kusisqa hinalla servinapaq.

17. ¿Imaynam tarikuchwan hukmanyaruspaqa?

¹⁷ Hukmanyasqa kaspanchik. Bibliam nin: ‘Sasachakusqayki punchawpi hukmanyaruspaqa pisi kallpayuqñam rikurirunki qamqa’, nispa (Prov. 24:10). Hukmanyaruspaqa manañam kusisqañachu Diosta servisun.

18. ¿Imaynam kananchik sasachakuyta atipanapaqqa?

¹⁸ Manam iskayrayananchikchu Dios yanapawananchikmantaqa. Sasachakuykunata  atipanapaqqa mana manchakuqmi kananchik (Sant. 5:11). Imaynam mana manchakuq soldadopas imaña-haykaña kaptinpas hinalla pelean, chaynam ñuqanchikpas kananchik.

19. ¿Imatam yachachwan apostol Pablomanta?

¹⁹ Apostol Pabloqa mana manchakuspanmi ima sasachakuytapas atiparqa. Payqa hukmanyasqa tarikuspanpas manam iskayrayarqachu sasachakuyninkunata atipananpaq Dios yanapananmantaqa (2 Cor. 12:8-10; Filip. 4:13). Ñuqanchikpas manam iskayrayananchikchu Diospi hapipakuptinchik sasachakuyninchikta atipanapaq yanapaykuwananchikmantaqa (Sant. 4:10).

20, 21. ¿Imamantam mana iskayrayananchikchu?

²⁰ Sasachakuykunaqa manam Diosmantachu. Chaymi Santiagopas kaynata qillqarqa: “Pipas sasachakuypi kaspanqa, amayá nichunchu: ‘Diosmi ñakarichiwachkan’, nispanqa. Diostaqa manam pipas mana allinwanqa sasachanmanchu, manataqmi pitapas Diosqa sasachakuymanqa churanmanchu”, nispa (Sant. 1:13). Chayna kasqanmanta mana iskayrayaspaqa astawanmi Diosman asuykusun (Sant. 4:8).

²¹ Jehova Diosqa “hina kaqllam” (Sant. 1:17). Imaynam ñawpaq tiempopi serviqninkunata sasachakuypi kaptinku yanapaykurqa, chaynam kunanpas yanapaykuwasun. Chaynaqa, Jehova Diostayá mañakusun yachayniyuq, iñiyniyuq hinaspa mana manchakuq kanapaq. Amayá iskayrayasunchu mañakusqanchikta uyariykuwananchikmantaqa. Amataqyá iskayrayasunchu ima sasachakuypiña kaptinchikpas hinalla kusisqa kanapaq yanapaykuwananchikmantaqa.