1. ¿Imakunapim Diosta serviq warmikuna yuyaymanananku casarakuyta munaspankuqa?

LLAPALLAN iñiqkunapa umalliqninqa Jesusmi. Payqa mana pantaqmi. Pi warmipas casarakuruspanmi ichaqa pantaq qariwan casarakun, paytam kasukunan sasa kaptinpas. Chaymi Diosta serviq warmikuna casarakuyta piensaspankuqa nikunanku: “¿Allin qusachu utaq ayllupi allin umalliqchu kanqa? ¿Diosman sunquchu? ¿Yanapawanqachu ñuqapas Diosman sunqu kanaypaq?”, nispa. Nikunankutaqmi: “¿Imaynatam ñuqapas yanapakuyman casarakuruspayku kusisqa kawsakunaykupaq? ¿Mana chaylla piñakuruq hinaspa pampachakuykuqchu kani? ¿Diosman sunquchu kani?”, nispa (Ecl. 4:9, 12). Warmikunaqa manaraq casarakuchkaspankum allinta tantiananku, chaynapi casarakuruspanku kusisqa kawsakunankupaq.

2. ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasun?

² Diosman sunqu warmikunaqa qusankutam kasukunku. Chayna kasqankumantam anchata kusikunchik. Kay yachachikuypim yachasunchik kay kimsa tapukuykunamanta: ¿Ima sasachakuykunapim casarasqa warmikuna tarikunmanku? ¿Imanasqataq qusankuta kasukunanku? ¿Imatam casarasqa qarikuna hinaspa warmikuna yachanmanku Jesusmanta, Mariamanta hinaspa Abigailmanta?

3. ¿Imanasqataq casarasqakunaqa sasachakunmanku?

³ Diosqa casarakuytaqa qallarichirqa kusisqa kawsakunapaqmi. Ichaqa llapallanchik pantaq kasqanchikraykum sasachakuykuna kan (1 Juan 1:8). Bibliapas ninmi casarasqa kaqkuna sasachakuypi kanankumanta (1 Cor. 7:28).  Chayraykum casarasqa warmikunaqa sasachakuypi kanmanku.

4. ¿Imanasqataq wakin warmikunapaqqa qusanku kasukuyqa sasa kanman?

⁴ Ichapas wakin warmikunaqa imayna uywasqa kasqankurayku sasachakunmanku qusanku kasukuyta. Estados Unidos nacionpi yachaq Marisolmi kaynata nin: “Llaqtaypiqa qarikunapas chaynataq warmikunapas chaynalla kasqantam ninku. Jehova Diosmi ichaqa qarikunata ayllunpi umalliq kanankupaq churaykun. Warmikunañataqmi qusankuta yanapananku. Chayta yachaspapas sasam kanman qusanchikta kasukuyqa”, nispa.

5. ¿Imatam wakin llaqtakunapiqa warmikunamanta ninku?

⁵ Wakin warmikunapa qusanmi paykunamanta aswan allinpaq hapikunku. Sudamerica lawpi yachaq Ivon sutiyuq iñiqmasinchikmi nin: “Llaqtaypiqa qusakunam puntataqa mikunku, chaymantañam warmikunaqa. Warmi warmachakunatapas taksachankumantam ninku yanukunallankupaq hinaspa wasipi servikunallankupaq kasqankuta. Qari warmachakunatam ichaqa maman hinaspa paninkuna sumaqta atiendenku. Hinaspapas manam ima ruwanankutapas munankuchu”, nispa. Asia lawpi yachaq Yinlinpas kaynatam nin: “Llaqtaypim warmikunamanta ninku: ‘Warmikunaqa pachata taqsanallankupaq, wawata uywanallankupaq hinaspa wasipi imatapas ruwanallankupaqmi’, nispanku. Chaynata nispankum mana escuelamanpas churankuchu. Manataqmi warminkutaqa tapuykunkuchu imatapas tantianankupaqqa”, nispa. Chayna kaspankum qusakunaqa mana kusisqachu ayllunkuwanqa kawsakunku. Manataqmi Jehova Diostawan Jesustapas qatipakuchkankuchu (Efes. 5:28, 29; 1 Ped. 3:7).

6. ¿Imatam casarasqa warmikuna ruwananku sunqumanta Diosta kuyanankupaq?

⁶ Pasaq yachachikuypi yachamusqanchikman hinam Diosqa munan qusakuna ayllunkuman Diosmanta yachachinankuta hinaspa ima pisipuqninkutapas qunankuta (1 Tim. 5:8). Munantaqmi casarasqa warmikuna sapa punchaw tiempochakuspanku bibliata leenankuta, chaypi yuyaymananankuta hinaspa payta tukuy sunqunkuwan mañakunankuta. Tukuy ima ruwayniyuq kasqankuraykum wakinpiqa chayta ruwanankupaq sasachakunku. Ichaqa Jehova Diosta sunqumanta kuyanankupaqmi tukuy chaykunata ruwanankupaq tiempochakunanku (Hech. 17:27).

7. ¿Imataq casarasqa warmikunata yanapanqa qusankuta kasukunankupaq?

⁷ Casarasqa warmikunaqa qusankupas pantaq kasqanraykum kallpanchakunanku kanqa kasukunankupaq. Sunqumanta kasukunankupaqqa ayllupi umalliq kanankupaq qusakunata imanasqa Diospa churasqantam allinta yachananku.

8. Efesios 5:22-24 nisqanman hinaqa, ¿imanasqataq warmikunaqa qusankuta kasukunanku?

⁸ Warmikunaqa qusankutaqa kasukunanku kikin Jehova Dios kamachisqanraykum (qaway Efesios 5:22-24). Chaymantapas, warmikunaqa yachankum kuyakuq Diospa chayna nisqanqa allinninkupaq kasqanta (Deut. 6:24; 1 Juan 5:3).

9. ¿Imaynataq ayllunwan kawsakunqa qusankuta kasukuq warmikunaqa?

⁹ Diosta mana riqsiq runakunam ninku  payta kasukuyqa yanqa kasqanta. Ninkutaqmi qusankuta warmikunapa kasukuyninqa pinqaypaq kasqanta. Ancha kuyakuq taytanchik Jehova Diosninchikqa manamá warmikunamanqa imatapas kamachinmanchu mana allinninkupaq kaqtaqa. Diospa nisqanman hina qusankuta kasukuq warmikunaqa qusankuwanpas chaynataq wawankuwanpas hawka hinaspa kusisqam kawsakunku (Sal. 119:165).

10. ¿Imatam Carolpa nisqanmanta yachachwan?

¹⁰ Diosta kasukuq warmiqa qusantapas tukuy sunqunwanmi kuyan. Sudamerica lawpi yachaq Carolmi kaynata nin: “Yachanim qusayqa pantaq kasqanrayku imapipas pantananta. Chayna pantaruptin ima nisqaymi qawachinqa Diosta kasukusqayta utaq mana kasukusqayta. Ñuqaqa Dios kasukuytam munani, chaymi qusay pantaruptinpas kasukuni”, nispa.

11. (1) ¿Imataq Anese sutiyuq iñiqmasinchikta yanapan qusanta pampachaykunanpaq? (2) ¿Imatam paymanta yachachwan?

¹¹ Wakin qarikunaqa warminkupa imayna tarikusqankuta hinaspa llakisqa kasqankutam mana kaqpaqpas hapinkuchu. Chaymi warmipaqqa qusanta kasukuyqa hinaspa respetayqa sasa. Anese sutiyuq iñiqmasinchikmi nin: “Llakisqa hinaspa hukmanyasqa kasqayta qusay mana kaqpaqpas hapiptinqa mana piñakurunaypaqmi kallpanchakuni. Yuyarinitaqmi llapallanchik pantaq kasqanchiktapas, chaymi Jehova Dios hina imapas pantasqanmanta pampachaykuni. Chayna pampachaykuspayqa hawkam tarikuni”, nispa (Sal. 86:5). Qusanta pampachaykuq warmiqa manam sasachakunqachu kasukuytapas.

12. ¿Pikunamantam yachasun?

¹² Runakunam ninku: “Manam hukkunawanqa mandachikunanchikchu”, nispanku. Ichaqa manamá chaynachu. Bibliam willawanchik Diospa achka serviqninkuna hukkunata kasukusqankumanta. Paykunamanta wakinmi karqa Jesus, Abigail hinaspa Maria.

13. ¿Imanasqataq Jesusqa taytanta kasukun?

 ¹³ Jesusqa taytan Jehova Diostaqa kasukun manam mana yachayniyuq kasqanraykuchu utaq imatapas mana ruwayta yachasqanraykuchu. Payqa ancha yachayniyuqmi, chaymi kay allpa pachapi kachkaspanpas runakunapa sunqunman chayaqta yachachirqa (Juan 7:45, 46). Jesusqa yachayniyuq kasqanraykum taytan tukuy imata unanchaptinpas yanaparqa (Prov. 8:30; Heb. 1:2-4). Hanaq pachaman kutikuptinñataqmi taytan atiyta quykun hanaq pachatapas chaynataq kay pachatapas kamachinanpaq (Mat. 28:18). Jesusqa chayna yachayniyuqña hinaspa kamachiqña kachkaspanpas kuyaspanmi taytantaqa kasukun (Juan 14:31).

14. (1) ¿Imatam qusakuna yachanmanku Jehova Diosmanta? (2) ¿Imatam yachanmanku Proverbios qillqapa nisqanmanta?

¹⁴ ¿Imatam qusakuna yachanmanku? Jehova Diosqa qarikunataqa ayllunkupi umalliq kanankupaqqa churarqa manam warmikuna mana yachayniyuq kasqankuraykuchu. Chayna kasqantam yachanchik hanaq pachamanta Jesuswan kuska kamachimunankupaq warmikunatapas akllasqanwan (Gal. 3:26-29). Imaynam Jehova Diosqa churinta saqiykun kamachiq kananpaq, chaynam allin qusakunapas warmichankuta saqiykunanku imatapas tantianankupaq. Bibliapas allin warmikunamantam nin ayllunta sumaqta cuidasqanta, chakrata rantispan rantikusqanta hinaspa negociotapas ruwasqanta (qaway Proverbios 31:15, 16, 18). Allin qusakunaqa manam warmichanku wasipi imatapas ruwanallankupaq kasqantachu piensananku, aswanqa imapas nisqankutam sumaqta uyariykunanku (qaway Proverbios 31:11, 26, 27). Chayna kaptinqa warminpas mana sasachakuspallam kasukunqa.

15. ¿Imatam warmikuna Jesusmanta yachanmanku?

¹⁵ ¿Imatam warmikuna yachanmanku? Jesusqa manam taytanta kasukuynin pinqaypaq kasqantachu piensan (1 Cor. 15:28; Filip. 2:5, 6). Warmikunapas qusankuta kasukuy pinqaypaq kasqantaqa manam piensankuchu. Chaymi qusanta kuyaspan imata tantiaptinpas yanapan. Chaynataqa ruwan Jehova Diosta kuyasqanraykum hinaspa kasukusqanraykum.

16. 1 Samuel 25:3, 23-28 nisqanman hinaqa, ¿ima sasachakuypim Abigail tarikurqa? (Qaway qaranpi kaq dibujota).

¹⁶ Abigailmi Nabal sutiyuq runawan casarasqa karqa. Nabalqa karqa kikillanpaq munaq, hatun tukuq hinaspa mana agradecekuq runam. Chayna qariwan casarasqa kachkaspanpas Abigailqa manam rakikuruytachu piensarqa. Huk kutipim Nabaltawan wasinpi kaqkunata David wañurachiyta munarqa. Chaypiqa Abigailqa mana imatapas ruwaspanchá upallalla kakunman karqa. Chayna kananmantaqa Davidman taripaspanmi 400 soldadonkunapa qayllanpi ruegakurqa qusantawan wasinpi kaqkunata mana wañurachinanpaq. Davidtaqa nirqataqmi qusan Nabalpa huchanmanta kikin huchayuq kasqantapas (qaway 1 Samuel 25:3, 23-28). Chaywanmi Davidqa cuentata qukururqa mana allinta mana ruwarunanpaq Abigailwan Diospa rimapayasqanta.

17. ¿Imatam qusakuna yachanmanku Davidmantawan Abigailmanta?

¹⁷ ¿Imatam qusakuna yachanmanku? Abigailqa allin tantiuyuq warmim karqa.  Chaymi Davidpas paypa nisqanta uyariykuspan Abigailpa wasinpi kaqkunata mana wañurachirqachu. Chaynam yachayniyuq qusakunapas imapaqpas tantiaspankuqa warmichankupa nisqanta sumaqta uyariykunanku. Chaynapi imatapas mana llutanpi tantiarunankupaq.

18. ¿Imatam warmikuna Abigailmanta yachanmanku?

¹⁸ ¿Imatam warmikuna yachanmanku? Jehova Diosta kuyaq hinaspa kasukuq warmikunaqa qusanku Diosta mana serviptinkupas kasukunkum, chayraykum ayllunpi kaqkunapas kusisqa kawsakunku. Chayna kasukuq warmikunaqa manataqmi qusankumanta rakikuytaqa piensankuchu. Chaymantapas, kasukuq hinaspa respetakuq kasqankuraykum qusanpas Diosmanta yachayta qallaykunman (1 Ped. 3:1, 2). Diospa munasqanman hina qusan mana kawsakuptinpas, warmipa kasukuq kasqanwanqa Diosqa anchatam kusikun.

19. ¿Imakunata niptintaq warmikunaqa qusankuta mana kasunankuchu?

¹⁹ Diosman sunqu warmikunaqa llullakunankupaq, suwakunankupaq utaq Diospa chiqnisqanta imatapas ruwanankupaq qusanku niptinqa manam kasunankuchu. Paykunaqa Jehova Diostam pimantapas puntataqa kasukunanku. Chaynaqa, Diosta serviq pi warmitapas qusan ima mana allintapas ruwananpaq niptinqa kuyakuyllawanmi niykunan imanasqa chayta mana ruwananmanta (Hech. 5:29).

20. ¿Imaynatam yachanchik Mariaqa Diosman sunqu kasqanta?

²⁰ Jesuspa maman Mariaqa Diosman sunqu warmim karqa. Payqa bibliamantam sumaqta yacharqa. Chaymi bautizaq Juanpa maman Elisabetwan rimaspanpas iskay chunka kuti masninta bibliapa nisqankunamanta rimarqa (Luc. 1:46-55). Joseywan casarakunanpaq Maria rimapayasqaña kachkaptinpas manam Joseymanchu Diospa angelninqa puntata rikuriykurqa, aswanqa Mariaman rikuriykuspanmi nirqa Diospa churinta wachakunanmanta (Luc. 1:26-33). Jehova Diosqa allintam Mariataqa riqsirqa. Chaymi mana  iskayrayarqachu churin Jesusta kuyakuywan sumaqta uywananmantaqa. Jesus wañukuspan hanaq pachaman kutikuptinpas Mariaqa hinallam Diosman sunqu karqa (Hech. 1:14).

21. ¿Imayna warmichanku kaptintaq qusakunaqa kusikunanku?

²¹ ¿Imatam qusakuna yachanmanku? Allin qusaqa kusikunmi warmin bibliamanta sumaqta yachaptinqa. Hinaspapas riqsikunmi chayna yachasqanqa ayllunpa allinninpaq kasqanta. Ichaqa warmichan bibliamanta sumaqta yachaptinpas qusanmi ayllunmanqa bibliamanta yachachinan hinaspa Diosta yupaychanankupaqqa yanapanan (Efes. 6:4).

22. ¿Imatam warmikuna Mariamanta yachanmanku?

²² ¿Imatam warmikuna yachanmanku? Warmikunaqa qusankutam kasukunanku, kallpanchakunankutaqmi Diosman sunqu kanankupaqpas (Gal. 6:5). Chaymi tiempochakunanku bibliamanta allinta yachanankupaq hinaspa yuyaymananankupaq. Chaynapi Diosta tukuy sunqunkuwan kuyanankupaq hinaspa qusankuta hinalla kasukunankupaq.

23. ¿Qusanta kasukuq warmiqa imaynataq kawsakunqa kikinpas, ayllunwanpas chaynataq iñiqmasinkunawanpas?

²³ Diosta kuyaspan qusanta kasukuq warmiqa kusisqam kawsakunqa. Chayna kaptinqa qatipakunqakum musu-sipaskunapas. Kusisqataqmi kawsakunqa ayllunwanpas chaynataq iñiqmasinkunawanpas (Tito 2:3-5). Kunan tiempopi Diosta yupaychaqkunamantaqa warmikunam aswan achka kanku (Sal. 68:11). Ichaqa, warmi utaq qari kaspanchikpas llapallanchikmi Diosta kasukunanchik. Chaymantam qatiqnin yachachikuypi yachasun.