1, 2. ¿Imatam punta apaq iñiqmasinchik yacharurqa huk kaqnin iñiqmasinchikta imayna consejasqanwan?

 HUK kutipim iskay punta apaqkuna huñunakuyman manaña hamuq iñiqmasinchikta watukurqaku. Hukninmi achka textokunata leepurqa huñunakuyman riyninchik imanasqa ancha allin kasqanmanta. Payqa iñiqmasinchikta yanaparusqankutam piensarqa. Ichaqa pasakuchkaptinkuñam wasiyuq iñiqmasinchik nirqa: “Qamkunaqa manam yachankichikchu ima pasawasqantapas”, nispa. Punta apaq iñiqmasinchikkunaqa imawan sasachakusqanta mana tapuykuspankum kallpancharqaku. Chayraykum wasiyuq iñiqmasinchikqa mana kallpanchasqachu tarikurqa.

² Iñiqmasinchikpaq textokunata leepuq punta apaqmi yuyarispan kaynata nin: “Niwasqanwanmi piensarqani consejasqaykuta mana chaskikusqanta. Chaymanta yuyaymanaspaymi cuentata qukururqani achka textokunata leepunaymantaqa ‘¿imaynallataq kachkanki?’ ‘¿Imapitaq yanapaykikuman?’ niyniy allin kasqanta”, nispa. Chaywanmi iñiqmasinchikqa yacharurqa allin consejakuq kayta. Chaymi kunanqa kuyakuywan achka iñiqmasinchikkunata yanapan.

3. ¿Pikunataq congregacionpi consejakunmanku?

 ³ Punta apaqkunam congregacionpiqa consejananku. Chaywanpas wakinpiqa yaqapaschá huk kaqnin rimapayanan kanqa. Arí, yaqapaschá pipas amistadnintaqa bibliawan rimapayanan kanqa (Sal. 141:5; Prov. 25:12). Yaqapaschá mayor paninchikkuna utaq ñañanchikkuna iñiqmasinchikkunata  consejanmanku Tito 2:3-5 nisqanman hina kawsakunankupaq. Churi-wawakunatapas tayta-mamankum consejananku utaq correginanku. Chaynaqa, punta apaqkunapaq kay yachachikuy kaspanpas llapallanchiktam yanapawasun pitapas consejaspanchik ‘sunqunkuta kusirichinapaq’ (Prov. 27:9).

4. ¿Ima tapukuykunamanta kay yachachikuypi yachasun?

⁴ Kay yachachikuypim kay tapukuykunamanta yachasun: ¿Imaraykutaq pitapas consejachwan? ¿Chiqaptachu consejanata necesitachkan? ¿Pitaq rimapayanman? ¿Imaynatam yanapanapaq hina consejachwan?

5. ¿Imayna consejasqataq pipas chaylla kasukunqa? (Rimarimuytaq 1 Corintios 13:4, 7 nisqanmantapas).

⁵ Iñiqkunapi punta apaq iñiqmasinchikkunaqa lliwtam kuyawanchik. Chaymi sutilla qawakun pantaruptinchik kuyakuywan corregiykuwasqanchikpi (Gal. 6:1). Punta apaqkunaqa pitapas manaraq consejachkaspankum apostol Pablopa nisqankunapi yuyaymanananku. Paymi qillqarqa: “Pipas kuyakuyniyuqqa pacienciakuqmi, allin sunquyuqmi. […] Imapiña tarikuspanpas allintam takyan, tukuytam creen, tukuytam suyan, tukuytam aguantan”, nispa (leey 1 Corintios 13:4, 7). Chaykunapi yuyaymanaspankuqa kuyakuywanmi pitapas rimapayanqaku. Consejo chaskikuqpas kuyakuywan rimapayaptinkuqa chayllam kasukunqa (Rom. 12:10).

6. ¿Imanasqataq pitapas consejaspaqa apostol Pablota qatipakunanchik?

⁶ Punta apaqkunaqa apostol Pablotam qatipakunmanku. Pabloqa Tesalonica llaqtayuq iñiqmasinkunatapas consejana kaptinmi consejaykurqa. Chaywanpas cartankunata qillqaspanqa puntatam alabaykurqa iñiyninkuman hina llamkasqankumanta hinaspa tukuy ima sasachakuykunata aguantasqankumanta (1 Tes. 1:3; 2 Tes. 1:4). Nirqataqmi qatipakunankupaq kasqankumantapas (1 Tes. 1:8, 9). ¡Mayna kusisqachá tarikurqaku chayna kallpanchaykusqanmantaqa! Manamá iskayrayarqakuchu paykunata apostol Pablo kuyasqanmantaqa. Chayraykum Pablopa iskay carta qillqasqanpas anchata yanaparqa (1 Tes. 4:1, 3-5, 11; 2 Tes. 3:11, 12).

7. ¿Imanasqataq wakin iñiqmasinchikkunaqa piñakunku consejaptinchik?

⁷ ¿Imataq pasanman pitapas kuyakuywan mana consejaptinchikqa? Unay wataña punta apaq iñiqmasinchikmi nirqa: “Consejaptinchikqa wakinmi piñakunku, ichaqa manam consejasqanchik mana allin kasqanraykuchu, aswanqa kuyakuywan mana rimapayasqanchikraykum”, nispa. ¿Imatam chaymanta yachachwan? Pipas kuyakuywan consejawaptinchikqa kasukunchikmi.

8. ¿Imakunatam punta apaqkunaqa nikunanku pitapas manaraq rimapayachkaspanku?

⁸ Iñiqkunapi punta apaqkunaqa manam consejanankuchu mana tantiarispaqa. Manaraq pitapas consejachkaspankum nikunanku: “¿Chiqaptachu necesitachkan rimapayanata? ¿Ciertotachu mana allinta ruwachkan? ¿Bibliapa nisqantachu mana kasukuchkan, icha ñuqallapaqchu chayna rikchakuwan?”, nispa. Manamá yachayniyuq punta apaqqa mana piensarispanqa  imatapas rimarunqachu (Prov. 29:20). Iskayrayaspanqa wakin punta apaqkunawanmi rimanman bibliapa nisqanman hina yanapaykunanpaq (2 Tim. 3:16, 17).

9. ¿Imaynatam punta apaqkuna apostol Pablota qatipakunmanku pitapas allin pachakunanpaq hinaspa allichakunanpaq consejaspanku? (Rimarimuytaq 1 Timoteo 2:9, 10 nisqanmantapas).

⁹ Iñiqmasinchikpa imayna pachakusqanmanta utaq imayna allichakusqanmanta punta apaq rimapayayta munaspanqa nikunankum: “¿Bibliapa nisqanman hinachu pachakusqan mana allin kachkan?”, nispa. Kikinpa tantiasqanman hinalla mana rimapayananpaqmi wakin punta apaqta utaq unayña Diosta serviq iñiqta tapunman paykunapa ima piensasqanta yachaykunanpaq. Chaynapim iskayninku qawanmanku pachakuymanta hinaspa allichakuymanta apostol Pablopa nisqanta (leey 1 Timoteo 2:9, 10). Pabloqa manam lliwtachu nirqa imata ruwanankumantaqa utaq imata mana ruwanankumantaqa. Aswanqa yachachikuykunatam qillqarqa allinta tantiaspa pachakunanchikpaq. Payqa yacharqam Diosta serviqkunaqa bibliapa nisqanman hina imaynata pachakunankumantaqa. Pitapas punta apaqkuna consejaspankuqa entiendechinankum bibliapa nisqanman hina yuyaywan pachakunanpaq.

10. ¿Imatam yuyarinanchik?

¹⁰ Kaytam yuyarinanchik: Iskay yuyayniyuq iñiqmasinchikkunaqa imapipas manam chaynallatachu tantianqaku. Chaywanqa manam nichkanchik hukninpa tantiasqan allin kasqantachu nitaq hukninpa tantiasqan mana allin kasqantachu. Chaynaqa, amayá kikinchikpa piensasqanchikman hinallachu pitapas corregisun (Rom. 14:10).

11, 12. ¿Imatam punta apaq nikunanku pitapas consejayta munaspankuqa? ¿Imanasqam chayqa allin?

¹¹ Pitapas consejana kaptinqa, tantiananchikmi pi consejananpaq. Casarasqa paninchikta utaq ñañanchikta utaq warmaraq iñiqmasinchikta punta apaq rimapayayta munaspanqa puntataraqmi qusanwan utaq warmapa taytanwan rimanan. Warmapa taytanqa ichapas kikin consejayta munanqa utaq punta apaq consejaptinpas chaypi kayta munanqa. * Sipas iñiqmasinchiktañataqmi mayor iñiqmasinchikpas rimapayanman,  3 parrafopi nisqanchikman hina.

¹² Punta apaqkuna pitapas consejayta munaspankuqa nikunankutaqmi: “¿Atisaqchu consejayta icha hukchu consejaykunman?”, nispa. Mana valeqpaq hapikuq iñiqmasinchiktaqa  ichapas ñawpaqta chayna tarikuq punta apaq consejaykunman, chaynapi kallpanchasqa tarikunanpaq. Payqa imayna tarikusqanta entiendespanmi sumaqta kallpanchaykunqa. Chaywanpas llapallan iñiqkunapi punta apaqkunam iñiqmasinkutaqa kallpanchananku bibliapa nisqanman hina kawsakunankupaq. Pipas corregina kaptinqa corregiykunankum.

13, 14. ¿Imanasqataq punta apaqkunaqa pitapas allinta uyariykunanku?

¹³ Uyariykunankum. Iñiqkunapi punta apaq iñiqmasinchik pitapas consejayta munaspanqa yuyaymanananmi: “¿Allintachu yachani iñiqmasiypa imayna tarikusqanta? ¿Allintachu yachani imawan sasachakusqanta? ¿Imawan yanapaykunatam astawan necesitachkan?”, nispa.

¹⁴ Santiago 1:19 nisqanmi consejaqkunataqa allinta yanapanman, chaypim nin: ‘Qamkunaqa kaychik chaylla uyariqyá, rimaychikpas allinta tantiaspayá, amataqyá chaylla piñakuqqa kaychikchu’, nispa. Pi punta apaqpas manam ninanchu “paytaqa allintam riqsini” nispanqa. Proverbios 18:13 nisqanpim yuyarichiwanchik: ‘Manaraq allinta uyarichkaspan rimaq runaqa mana tantiuyuq hinaspa pinqaypi kasqantam qawachikun’, nispa. Aswan allinqa consejasqanchik iñiqmasinchikta tapuykuspa imam niwasqanchikta allinta uyariykuymi. Chaytam yacharurqa qallariypi rimamusqanchik punta apaq iñiqmasinchikpas. Paymi cuentata qukururqa achka textokunata leepunanmantaqa “¿imaynallataq kachkanki? ¿Imapitaq yanapaykikuman?” niykuy aswan allin kasqanmanta. Iñiqkuna imayna tarikusqankuta punta apaqkuna yachaspankuqa allintam yanapanqaku hinaspa kallpanchanqaku.

15. ¿Imaynatam punta apaqkuna kasukunmanku Proverbios 27:23 nisqanta?

¹⁵ Allintam riqsinanku. Qallariypi yachamusqanchikman hinam mana textokunallatachu leepunanchik. Iñiqmasinchikkunaqa yachanankum paykunamanta preocupakusqanchikta hinaspa yanapay munasqanchikta (leey Proverbios 27:23, Chuya Qellqa 2012). Punta apaqkunaqa kallpanchakunankum iñiqmasinchikkunata yanapanankupaq.

16. ¿Imaynatam punta apaqkuna consejanmanku yanapananpaq hina?

¹⁶ Iñiqkunapi punta apaqkunaqa manam imatapas pantaruptillankuchu iñiqkunataqa rimapayananku. Aswanqa sapa kutim parlananku, hinaspapas kallpanchanankupaqmi imapas sasachakuyninkumanta sumaqta yachaykunanku. Unay wataña punta apaq iñiqmasinchikmi nin: “Chayta ruwaspaqa iñiqmasinchikkunapa amistadninmi kasun, consejaspapas allintam  consejaykusun”, nispa. Chaynata ruwaptinchikqa consejasqanchiktam kasukunqaku.

17. ¿Imanasqataq punta apaqkunaqa astawanraq pacienciakuq hinaspa kuyakuq kananku?

¹⁷ Kuyakuq hinaspa pacienciakuqmi kananku. Pipas consejota chaskikuyta mana munaptinqa utaq mana kasukuyta munaptinqa, astawanraqmi pacienciakuq hinaspa kuyakuq kananchik. Punta apaqkunaqa manam piñakunankuchu consejasqankuta mana kasukuptinkuqa, aswanqa Jesustam qatipakunanku. Paymantam bibliapi kaynata nirqa: “Manam qiwisqa suqustapas pakinqachu manataqmi wañuruchkaqña mecherotapas wañuchinqachu”, nispa (Mat. 12:20). Chayraykum punta apaqqa yanapasqan iñiqmasinpaq sapankupi Diosta mañakunan, chaynapi imanasqa consejo necesitasqanta hinaspa kasukuynin imanasqa ancha allin kasqanta cuentata qukunanpaq. Ichapas iñiqmasinchikqa tiempotaraq necesitanqa consejasqankupi yuyaymanananpaq. Pi punta apaqpas pacienciakuq hinaspa kuyakuq kaptinqa, rimapayasqan iñiqmasinchikpas consejasqan allinninpaq kasqanpim piensanqa. Chaypaqqa bibliapa nisqanman hinam kanan consejasqanqa.

18. (1) ¿Imatam yuyarinanchik pitapas consejaspaqa? (2) Fotomantawan “Tayta-mamakunapaq” niqman hinaqa, ¿imatam tayta-mamakuna yuyarinanku manaraq churi-wawankuta consejachkaspanku?

¹⁸ Pantasqanchikmantam yachachwan. Pantaq kasqanchikraykum kay yachachikuypi nisqankunata mana imam kaqtachu ruwasun (Sant. 3:2). Imapipas pantasunmi, ichaqa pantasqanchikkunamantam yachananchik. Pantaruptinchikpas, kuyakuywan rimaptinchikqa iñiqmasinchikkunaqa pampachaykuwasunmi (qaway “ Tayta-mamakunapaq” niqta).

19. ¿Imaynatam iñiqmasinchikpa sunqunta kusirichichwan?

¹⁹ Kay yachachikuypi yachamusqanchikman  hinam pitapas consejayqa mana facilchu. Rimapayaqpas chaynataq consejo chaskiqpas pantaqmi kanchik, chayraykuyá kay yachachikuypi yachasqanchikkunata ama qunqasunchu. Pitapas consejaspaqa imarayku rimapayasqanchiktam yachananchik. Chaymantapas, consejanapaq utaq mana consejanapaq kasqantam yachananchik hinaspa pi rimapayanantam yachananchik. Imayna tarikusqanta yachaykunapaqmi tapuspanchik allinta uyarinanchik. Imayna tarikusqanta entiendenapaqmi kallpanchakunanchik. Kuyakuywanmi rimananchik, hinaspapas paykunawanmi allin amistad kananchik. Amayá qunqasunchu, pitapas consejananchik yanapananpaq hinam, ‘sunqunta kusirichinanpaq’ hinam (Prov. 27:9).