1. ¿Imatam puntata ruwananchik Diosta mañakunapaqqa?

 HANAQ pachatawan kay pachata unanchaqqa kuyakuyninpim niwanchik payta mañakunanchikpaq, chayraykum mañakuspanchikqa paywan rimayta atinchik. Paytaqa mañakuchwanmi imay horapas, ima rimaypipas. Payta mañakunapaqqa manam ninanchikraqchu. Ñuqanchikqa mana iskayrayaspam hanaq pacha taytanchiktaqa mañakuchwan hospitalpiña kaspapas, carcelpiña kaspapas, payqa uyariykuwasunpunim. Payta mañakuy atisqanchikmantaqa anchatam kusikunchik.

2. ¿Imapim qawakurqa kamachiq Davidpa Diosninchikta mañakuy atisqanmanta agradecekusqan?

² Kamachiq Davidqa Diosninchikta mañakuy atisqanmantam anchata agradecekurqa, chaymi takispan Diosninchikta nirqa: “Kañasqa incienso hinayá mañakuyniypas qayllaykipi kachun”, nispa (Sal. 141:1, 2). Davidpa tiemponpiqa Diosta yupaychanankupaqmi inciensota kañaqku, chay inciensotaqa ruwaqku sacerdotekunam (Ex. 30:34, 35). ‘Incienso hinayá kachun’ nispanqa Davidqa nichkarqa Diosninchikta manaraq mañakuchkaspan allinta piensananmantam. Ñuqanchikpas chaytam ruwananchik. Ñuqanchikqariki Diosninchikta kusichiytam munanchik.

3. ¿Imaynatam Diosninchikta mañakunanchik? ¿Imaynanpitaq chaynata mañakunanchik?

³ Mañakuspanchikqa Diosninchiktaqa manam wiñaymasinchikta hinachu rimapayananchik, aswanqa respetowanmi rimapayananchik. Yuyaymanasun Isaiaspa, Ezequielpa, Danielpa, Juanpa musquypi hina qawasqankupi. Chay qawasqankuqa manam chaynallachu. Ichaqa, llapallankum qawarqaku Diosninchikqa hatu-hatun atiyniyuq kamachiq kasqanta. Isaiasmi Diosninchikta qawarqa “alto-alto tiyananpi tiyachkaqta” (Is. 6:1-3). Ezequielñataqmi Diosninchikta qawarqa hanaq pachapi carretanpi tiyachkaqta. Chay qawasqanmantam nirqa: “Muyuriqninpi kanchariyqa karqa  paramuptin puyu ukumanta chirapa rikurimuchkaq hinam”, nispa (Ezeq. 1:26-28). Danielñataqmi Diosninchiktaqa qawarqa tiyananpi yuraq pachawan pachasqa “yuyaq runa” tiyachkaqta (Dan. 7:9, 10). Juanñataqmi Diosninchiktaqa qawarqa kamachinanpaq tiyananpi tiyachkaqta. Chay tiyananpa muyuriqninpiñataqmi qawarqa “verde colorniyuq esmeralda alhaja rumi hina” chirapata (Apoc. 4:2-4). Kaykunapi yuyaymanayqa yanapawasunchikmi mañakuyta atisqanchikmanta Diosninchikta agradecekunapaq, chaynataq mañakuspanchikqa respetowan mañakunapaq. Ichaqa Diosninchikta mañakuspanchikqa, ¿imakunatataq nichwan?

4. ¿Imatam yacharunchik Jesuspa yachachisqan mañakuymanta? (Rimarimuytaq Mateo 6:9, 10 nisqanmantapas).

⁴ (Leey Mateo 6:9, 10). Jesusmi qatiqninkunata yachachirqa mañakusqankuta Diosninchik uyarinanpaqqa imaynata mañakunankupaq. “Qamkunaqa kaynatam mañakunaykichik” niruspallanmi nirqa “sutiki chuyanchasqa kachun” ninapaq chaynataq ‘qamñayá kamachiwayku’ ninapaq. Payña kamachiwaspanchikqariki kay pachapi contranpi kaqkunatam chinkachinqa. Chaymantapas nirqam mañakuspanchikqa kay pachapi munasqan ruwakunanpaq ninanchikpaq. Diosninchikta mañakuspanchik chaykunata nispanchikqa Diosninchikpa munaynintam puntapi churachkanchik.

5. ¿Imaynatam yachanchik kikinchikta yanapawananchikpaq mañakuyqa allin kasqanta?

⁵ Diosninchiktaqa mañakuchwantaqmi kikinchikta yanapawananchikpaqpas. Jesuspas chaytam ruwarqa. Mañakuspaqa nichwantaqmi sapa punchaw imapas pisipuwaqninchikta quwananchikpaq, huchanchikta pampachawananchikpaq, imapas huchamanta harkaykuwananchikpaq, satanasmanta waqaychaykuwananchikpaq (Mat. 6:11-13). Diosninchikta mañakuspanchik chaykunata nispanchikqa paymanta pendesqanchiktam nichkanchik. Chaymantapas paypa chaskisqan kayta munasqanchiktam nichkanchik.

6. ¿Qatiqninkunaman Jesuspa yachachisqan mañakuyman hinallachu mañakunanchik?

⁶ Jesusqa qatiqninkunataqa manam nirqachu: “Mañakusqayman hinam chaynachatapuni mañakunaykichik”, nispaqa. Kikinpunimriki wakin kutikunapi mañakuspanqa chay kutipi llakinkunamanta willakurqa, manam qatiqninkunaman yachachisqanpi mañakuyman hinachu mañakurqa (Mat. 26:39, 42; Juan 17:1-26). Chaynam ñuqanchikpas Diosninchikta mañakuspanchikqa  llakichiwaqninchik kaqkunamanta ninanchik. Mañakuspanchikqa nichwanmi imatapas allinta tantianapaq yanapaykuwananchikpaq. Mañakuchwantaqmi yachaytawan yuyayta quykuwananchikpaq (Sal. 119:33, 34). Imapipas yanapakunapaq niwaptinchik mana atiq hina kaspanchikqa mañakuspanchikmi nichwan allinta tantiaspa yachaywan ruwanapaq yanapaykuwananchikpaq (Prov. 2:6). Tayta-mama kaspanchikqa mañakuspanchikmi nichwan churi-wawanchikta yanapaykunanpaq. Churi-wawa kaspañataq tayta-mamanchikta yanapaykunanpaq. Mañakuspaqa nichwantaqmi bibliamanta yachachisqanchik runakunatapas yanapaykunanpaq. Diosmanta willakuptinchik uyariwaqninchik runakunata yanapaykunanpaq. Ichaqa Diosta mañakuspaqa manam ninanchik yanapawanallanchikpaqchu.

7. ¿Imaynanpitaq mañakuspanchikqa imapas nisqanchikwan Diosninchikta hatunchananchik?

⁷ Mañakuspanchikqa manataqmi qunqananchikchu imapas nisqanchikwan Diosninchikta hatunchayta. Paytaqariki tukuy ima quwasqanchikmantam hatunchananchik. Salmos qillqaqpas Diosninchiktam nirqa: ‘Hucha pampachaykuq allin sunqum qamqa kanki’, nispa. Chaymantapas nirqam: “[Taytalláy Jehova], qanmi ichaqa kanki llakipayakuq. Diosnilláy, qanmi ichaqa kanki kuyapayakuq. Qamqa kanki anaq piñakuqmi. Qamqa kanki ancha kuyakuqmi. Qamqa kanki confiakuna Diosmi”, nispa (Sal. 86:5, 15). Chaynaqa, ñuqanchikpas kuyakuqllaña kasqanraykum, chaynataq tukuy imata ñuqanchikpaq ruwasqanraykum taytanchiktaqa hatunchananchik.

8. ¿Imakunamanta agradecekusqanchiktataq ninanchik Diosninchikta mañakuspanchik? (Rimarimuytaq Salmos 104:12-15, 24 nisqanmantapas).

⁸ Diosninchikta mañakuspaqa ninanchiktaqmi tukuy ima unanchasqankunamanta agradecekusqanchikta. Taytanchikqa ñuqanchikta kuyawasqanchikraykum unancharqa tukuy rikchaq waytakunata, tukuy rikchaq kawsaykunata, chaymantapas mana sapallanchik kananchikta munasqanraykum quykuwanchik iñiqmasinchikkunata. Tukuy chaykunatamá taytanchikqa quwanchik kusisqa kananchikta munasqanrayku (leey Salmos 104:12-15, 24). Manam chaykunallamantachu agradecekunanchikqa, agradecekunanchiktaqmi imaymana yachachikuykunawan kallpanchawasqanchikmantapas, chaynataq hamuq tiempopi allinña kawsakunapaq tukuyta ruwasqanmantapas.

9. ¿Imatam ruwachwan ñuqanchikrayku Diosninchikpa imapas ruwasqanmanta agradecekuyta mana qunqarunapaq? (Rimarimuytaq 1 Tesalonicenses 5:17, 18 nisqanmantapas).

 ⁹ Wakinpiqa chayllam qunqarunchik Diosninchikpa ñuqanchikrayku imapas ruwasqanmanta agradecekuytaqa. ¿Imatam ruwachwan mana chay pasawananchikpaq? Mañakuspanchik nisqanchik kaqkunatam qillqachwan, hinaspam tiempopa pasasqanman hina chay qillqasqanchikta qawachwan uyariykuwasqanchikta yachanapaq. Chaymantañataqmi mañakuchwan agradecekunanchikpaq (leey 1 Tesalonicenses 5:17, 18). Ñuqanchikpas pipas agradecekuykuwaptinchikqa kusisqam hinaspa kuyasqam tarikunchik. Chaynataqmi Diosninchikpas anchata kusikun mañakusqanchikman hina yanapaykuwasqanchikmanta agradecekuptinchikqa (Col. 3:15). Ichaqa manam chaykunallamantachu agradecekunanchikqa. Chaynaqa, ¿imamantawanraqtaq agradecekunanchik?

10. ¿Imaynanpitaq Diosninchikta agradecekunanchik churin Jesusta kay allpa pachaman kachamusqanmanta? (Rimarimuytaq 1 Pedro 2:21 nisqanmantapas).

¹⁰ (Leey 1 Pedro 2:21). Diosninchiktaqa agradecekunanchikmi kuyasqan churinta yachachiwananchikpaq kachamusqanmanta. Jesuspa vidanmanta yachaspanchikqa Jehova Diospa imayna kasqanmantam astawan yachanchik chaynataq imata ruwaspa kusichinamantam yachanchik. Jesuspa wañukusqanpi hapipakuspaqa, Jehova Dioswanmi kuyachikusun, chaymantapas paywanmi hawkalla tarikusun (Rom. 5:1).

11. ¿Imaynanpitaq mañakunchik Jesuspa sutinpi?

¹¹ Diosninchiktaqa ancha-anchatam agradecekunanchik churinpa sutinpi mañakunapaq niwasqanchikrayku. Diosninchikqariki churinwanmi yanapawanchik mañakusqanchikta quwananchikpaq. Churinpa sutinpi mañakuptinchikqa uyariwaspanchikmi mañakusqanchikman hina yanapawanchik. Kikin Jesuspas nirqam: “Ñuqapa sutiypi imatapas mañakuptikichikqa ruwasaqmi, chaynapi churintakama taytay hatunchasqa kananpaq”, nispa (Juan 14:13, 14).

12. ¿Imaraykupiwantaq churinmanta Diosninchikta agradecekunanchik?

¹² Diosninchikqa huchanchikkunataqa pampachawanchik churin Jesuspa wañukusqanraykum. Bibliapipas ninmi Jesusqa sacerdotekunapa uman kasqanta chaynataq “Diospa kamachinanpaq tiyananpa alliqninpi” tiyasqanta (Heb. 8:1). Chaymantapas bibliapiqa ninmi: “Dios taytanchikpa qayllanpim kachkan yanapawaqninchik, payqa allin ruwaq Jesucristom”, nispa (1 Juan 2:1). Ancha-anchatamá Diosninchikta agradecekunchik churin Jesusta sacerdotekunapa uman kananpaq churaykusqanmanta. Payqariki ñuqanchikmantam llakipayarikun. Yachantaqmi sapakamapa imayna kasqanchikta. Chaymantapas ‘payqa ñuqanchikpa rantinchikpim sayan’ (Rom. 8:34; Heb. 4:15). Diosninchiktaqa mañakuytaqa atinchik churin Jesus wañukusqanraykullam, manachayqa manam atichwanchu karqa. Manamá imataña nispanchikpas atichwanchu churin Jesusmanta Diosninchikta agradecekuytaqa.

13. ¿Imatam Jesus ruwarqa qatiqninkunarayku wañukunanpaq huk tutallaña kachkaptin?

¹³ Wañukunanpaq huk tutallaña kachkaptinmi Jesusqa unayta qatiqninkunarayku mañakurqa, chay mañakusqanpim taytanta nirqa qatiqninkunata satanasmanta waqaychaykunanpaq (Juan 17:15). Mayna-maynataraq kuyarqa qatiqninkunata, payqa ñakarinanpaqña kachkaspapas apostolninkuna allin kanantam munarqa.

14. ¿Imapitaq qawakun iñiqmasinchikkunawan kuyanakusqanchik?

¹⁴ Jesus hinam ñuqanchikpas mañakuspanchikqa mana kikillanchikta yanapawananchikpaqchu ninchik, aswanqa iñiqmasinchikkunatapas yanapananpaqmi ninchik. Chaynatam Jesuspa nisqanman hina kuyanakunchik. Chaypitaqmi Diosninchikpas qawan iñiqmasintinpura  kuyanakusqanchikta (Juan 13:34). Ñuqanchikqariki wakin iñiqmasinchikkunapaq mañakuspanchikqa manam tiemponchiktachu usuchichkanchik. Bibliapipasriki ninmi: “Allin ruwaq runapa tukuy sunquwan Diosta mañakusqanqa ancha atiyniyuqmi”, nispa (Sant. 5:16).

15. ¿Imaynanpitaq iñiqmasinchikkunapaq mañakunanchik?

¹⁵ Iñiqmasinchikkunaqa imaymana sasachakuykunapim tarikunku. Chayraykum paykunapaq mañakunanchik. Chaymi Diosninchikta mañakuspanchikqa nichwan imawanpas unquspanku hinalla aguantanankupaq, imapas karuptin hinalla aguantanankupaq, wañuchinakuy kaptinpas hinalla aguantanankupaq, runakuna ñakarichiptinpas hinalla aguantananpaq. Diosninchiktaqa mañakuchwantaqmi sasachakuypi tarikuqkunata yanapaq iñiqmasinchikkunapaqpas. Mayqan iñiqmasinchikpas imawanpas sasachakusqanta yacharuspanchikqa, sapanchikpi mañakuspanchikyá paypaq mañakusun. Iñiqmasinchikpaq Diosninchikta mañakusqanchikpim paykunata chiqaptapuni kuyasqanchik qawakun.

16. ¿Imaynanpitaq Diospaq tukuy imata ruwaspa yanapakuq iñiqmasinchikkunapaq mañakunanchik?

¹⁶ Iñiqkunapi punta apaq iñiqmasinchikkunapas ancha-anchatam agradecekunku paykunapaq mañakusqanchikmanta. Diosninchikta mañakusqanchikqariki ancha-anchatam paykunata yanapan. Apostol Pablotapas wakin iñiqmasinkunapa mañakusqanmi yanaparqa, chaymi qillqarqa: “Ñuqapaqpas mañakuychiktaqyá imamanta rimanayta yachanaypaq, chaynapi pakasqa sumaq willakuymanta willakuspay mana manchakuspa rimanaypaq”, niqta (Efes. 6:19). Kachkantaqmi Diospaq tukuy imata ruwaspa yanapakuq iñiqmasinchikkunapas. Paykunapaqpas mañakunanchikmi imapas ruwasqankupi Diosninchik yanapaykunanpaq. Mañakuspanchikqa paykunatam ancha-anchata kuyachkanchik.

17, 18. ¿Imakunapaq mañakunanchikpaqtaq niwachwan? ¿Una-unaychu mañakunanchik?

¹⁷ Wakinpiqa mañakunanchikpaqmi niwasun. Paninchikkunapas ñañanchikkunapas bibliamanta yachachiq rispankum riqmasinkuta mañakunanpaq ninku. Ichaqa wakinpiqa riqmasinqa manam sumaqtachu riqsin yachachisqan runataqa, chaymi allin kanman tukuptinkuña mañakunanpaq niynin. Chaynapi chay yachachisqanku runapa imayna tarikusqanta sumaqta yachaykuspa chayman hina mañakunanpaq.

¹⁸ ¿Imatataq ruwachwan Diosmanta willakuyta  qallarinapaq mañakunapaq niwaptinchikqa utaq huñunakuypi mañakunapaq niwaptinchikqa? Mañakunapaq niwaptinchikqa manam tukuy imamantachu mañakunanchik, aswanqa imapas kaqllamantam. Mañakuspanchikqa manam iñiqmasinchikkunata rimapayachkaq hinachu mañakunanchik, nitaqmi chaypiraqchu ima willakuytapas ninanchik. Yaqa llapan huñunakuypim takiwan mañakuyqa yaqa pichqa minutollapi kanan. Chaynaqa, mañakuq iñiqmasinchikqa manam llumpaytachu rimanan utaq manam una-unaychu mañakunam, aswanraqmi huñunakuy qallarinanpaqqa pisichallapi mañakunan (Mat. 6:7).

19. ¿Imam yanapawasun Diospa piñakuynin punchawta listolla suyananchikpaq?

¹⁹ Diospa piñakuynin punchaw hichpamusqanraykum astawanraq ñuqanchikqa Diosninchikta mañakunanchik. Chaymanta rimaspanmi Jesuspas nirqa: “Tukuy tiempo Diosta ruegakuspayá qawan-qawanlla kaychik, chaynapi tukuy kaykuna hamuqmanta lluptinaykichikpaq”, nispa (Luc. 21:36). Diosninchikta tukuy tiempo mañakuspanchikqa rikchan-rikchanllam kasun. Chaymantapas listom kasun Diosninchikpa piñakuynin punchawpaq.

20. ¿Imatam ruwananchik mañakusqanchik miski asnaq incienso hina Diosninchikpaq kananpaq?

²⁰ Kay yachachikuypim yacharunchik mañakuy atisqanchikmanta Diosninchikta agradecekunamanta, Diosninchikta mañakuspanchik puntata imakunata ninamanta. Yacharunchiktaqmi churinta quwasqanchikmanta Diosninchikta agradecekunamanta, iñiqmasinchikkunapaq mañakunamanta. Chaymantapas yacharunchiktaqmi imapipas yanapawananchikpaq Diosninchikta mañakunamanta chaynataq imapas pisipuwaqninchikta quwananchikpaq mañakunamanta. Mañakuspanchik imata ninanchikpaq sumaqta piensasqanchikpimriki qawakun mañakuy atisqanchikmanta Diosninchikta agradecekusqanchik. Sumaqta piensaspa Diosninchikta mañakusqanchikqariki miski asnaq incienso hinam ‘agradonpaq’ (Prov. 15:8).