1. Jehova Diosqa, ¿imapaqmi saqiwanchik?

JEHOVA DIOSQA saqiwanchikmi kikinchik imayna kawsakunapaq tantiakunanchikta. Chaywanpas allinta tantiakunanchikpaq hinaspa munasqanman hina tantiakusqanchik allin lluqsinanpaqmi yanapawanchik. (Sal. 119:173). Bibliapa nisqanman hina imatapas tantiakuptinchikqa allinmi lluqsinqa (Heb. 5:14).

2. Allinta tantiakuspapas, ¿imapaqmi kallpanchakunanchik?

² Ichaqa, allinta tantiakuspapas kallpanchakunanchikmi kanqa tantiasqanchikman hina ruwanapaq. Yuyaymanasun kaykunapi. Musu iñiqmasinchik bibliata llapanta ñawinchananpaq tantiakurusqanpi. Ichaqa, iskay-kimsa semana allinta chayta ruwachkaspan saqirusqanpi. Warmi iñiqmasinchikpas 70 horataña willakunanpaq tantiakurusqanpi, ichaqa mana haykapipas chayta qallaykusqanpi. Punta apaqkunapas iñiqmasinchikkunata watukunankupaq tantianakurusqankupi, ichaqa achka killakuna pasaruptinpas mana ni hukllatapas watukusqankupi. Tantiakusqankuqa mana kaqlla kaspanpas allinmi, ichaqa manam tantiasqankuman hinachu ruwarqaku. Yaqa chaynam pasakurqa Corinto llaqtapi Diosta yupaychaqkunawanpas. ¿Imatam paykunamanta yachachwan? Qatiqninpiyá chaymanta qawasun.

3. ¿Imapaqmi Corinto llaqtayuq iñiqkunaqa tantianakururqaku, ichaqa imam pasarurqa?

³ Yaqa 55 watapim, Corinto llaqtayuq iñiqkuna tantianakururqaku wakin iñiqmasinkuta yanapanankupaq. Yacharurqakum Jerusalenpi hinaspa Judeapi iñiqkuna wakchayaypi kasqankumanta hinaspa chay lawkunapi yachaq iñiqkuna yanapanankupaq tantianakurusqankumanta. Paykunaqa iñiqmasinkuta kuyapayasqankurayku hinaspa llakipayasqankuraykum tantianakururqaku  yanapanankupaq. Hinaspam apostol Pablota nirqaku imaynata ruwanankupaq. Paymi nirqa imaynata ruwanankupaq, hinaspam Titotapas churarqa chay qusqankuta huñuypi yanapakunanpaq (1 Cor. 16:1; 2 Cor. 8:6). Ichaqa, killakuna pasaytam Pabloqa yacharurqa mana imatapas qusqankumanta. Chayraykuchá yanapakuy qusqankutaqa mana Jerusalenmanqa apayta atirqakuchu wakin yanapakuykunatawan kuskataqa (2 Cor. 9:4, 5).

4. 2 Corintios 8: 7, 10, 11 nisqanman hinaqa, ¿imatam Pablo nirqa Corinto llaqtayuqkunata?

⁴ Corinto llaqtayuq iñiqkunapa tantiakusqankuqa allinmi karqa. Chaymi Pablopas alabaykurqa iñiyninkupi allin kasqankumanta hinaspa qukuykuqllaña kasqankumanta. Chaywanpas, nirqam chay tantiakusqankuman hina ruwanankupaq (qaway 2 Corintios 8:7, 10, 11). Kay pasakusqanwanmi yachanchik piñapas tantiakusqanman hina ruwananpaqqa kallpanchakunanmanta.

5. ¿Imakunamantam yachasun?

⁵ Corinto llaqtayuq iñiqkuna hina, ichapas sasachakunchik tantiakusqanchikman hina ruwanapaq pantaq runa kasqanchikrayku hinaspa tantiasqanchikkunata qipachisqanchikrayku. Kanmantaqmi qunqayllamanta imapas karusqanrayku (Ecl. 9:11; Rom. 7:18). Chaymi kunan yachasun, imayna tantiakuymanta, tantiasqanchik allin utaq mana allin kasqanta imayna yachanamanta, hinaspa tantiasqanchikman hina ruwanapaq ima yanapawananchikmanta.

6. ¿Imaraykutaq wakinpiqa kaqmanta tantiakunanchik kanqa?

⁶ Kanmi imapas tantiakusqanchikmanta mana qipaman kutinapaq kaqkuna. Chaykunamanta huk kaqninmi Jehova Diosta hinalla yupaychay hinaspa qusanchikman utaq warminchikman sunqu kay (Mat. 16:24; 19:6). Chaywanpas, wakinpiqa imapas kasqanraykum imapas tantiakusqanchikta saqispa kaqmanta tantiakunanchik kanqa. Chaynaqa, ¿imaynatam allinta tantiakuchwan? Qatiqninpiyá qawasun.

7. ¿Imata quwananchikpaqmi Diosta mañakunanchik, hinaspa imanasqa?

⁷ Yachayta quwananchikpaq Jehova Diosta mañakuspam. Jehova Dios Santiagota yuyaychaptinmi qillqarqa: “Mayqinnikichikpapas yachaynikichik pisilla kaptinqa Diostayá tukuy tiempo mañakuychik hinaptinqa payqa quykusunkichikmi, payqa mana piñakuspa tukuy sunqunmanta achkanpi llapallanman quykuqmi”, nispa (Sant. 1:5). Llapallanchikpa ‘yachayninchik pisilla’ kasqanraykum Jehova Diosllapi hapipakunanchik imatapas tantiakuspaqa utaq kaqmanta tantiakuspapas. Chayna kaptinchikqa paymi yanapawasun allinta tantiakunanchikpaq.

8. ¿Imatam yachananchik manaraq imatapas tantiakuchkaspa?

⁸ Imamantapas sumaqtaraq yachaykuspam. Imapas tantiakusqanchik allin kasqanmanta yachanapaqqa, bibliapa chaynataq qillqanchikkunapa ima nisqantam sumaqta yachananchik. Parlachwantaqmi huk kaqnin iñiqmasinchikwanpas (Prov. 20:18). Chaynaqa, huk llamkaypiña llamkayta, huk lawman astakuyta hinaspa imatapas estudiaspa hinalla Jehova Diosta yupaychayta munaspaqa sumaqtam imamantapas yachananchik.

9. Allinta tantiakuyninchikqa, ¿yanapawachwanchu?

⁹ Imarayku imapas ruwasqanchikta qawarikuspam. Jehova Diosqa yachanmi imarayku imatapas ruwasqanchikta (Prov. 16:2). Chayraykum imatapas allinta ruwananchik. Chaynaqa, allintam tantiakunanchik kikillanchik kaspa utaq hukkunawan kaspapas. Mana chayqa, imapas qallaykusqanchiktam manaraq tukuchkaspa saqiruchwan. Yuyaymanasun huk musu 70 horataña willakuyta qallaykusqanpi. Ichaqa, killakuna pasayllata 70 horaman mana haypasqanrayku  hukmanyasqanpi. Kay musuqa  ichapas nirqa 70 horataña willakunanpaq tantiakusqanqa Jehova Diosta kuyasqanrayku kasqanta. Ichaqa, ichaya manapas chaynachu karqa, ichaya tayta-mamanta utaq riqsinakusqankunata kusichinallanpaqpas chaytaqa ruwarqa.

10. ¿Imam yanapawasun imatapas saqinapaq?

¹⁰ Yuyaymanasuntaq bibliamanta yachachisqanchik runa manaña cigarrota pitananpaq tantiakusqanpi. Qallariypiqa, atistin mana atistinpas iskay-kimsa semana mana pitananpaqmi kallpanchakun, ichaqa kallpanchakuspanpas wakinpiqa hinallam pitan. Ichaqa hinalla kallpanchakusqanraykum qalaypaq pitayta saqirun. Jehova Diosta kuyasqanrayku hinaspa paypa munasqanman hina kawsakuyta munasqanmi yanaparqa cigarro pitayta saqinanpaq.

11. ¿Imaynanpitaq nisqanchikman hina ruwananchik?

¹¹ Imatapas nisqanchikman hina ruwaspam. Nisqanchikman hina ruwayqa yanapawasunmi imapas ruway qallarisqanchikta tukunapaq. Bibliata sapa punchaw ñawinchanapaq tantiakuruspa, ñawinchanapaq mana tiempota qurquspaqa, manapaschá atisunchu sapa punchaw ñawinchaytaqa. * Punta apaqkunapas iñiqkunata watukunankupaq tantianakuruspanku, killakuna pasaytapas mana watukuptinkuqa, yanapanmanmi kaypi yuyaymanayninku: “¿Yaqachu ninakurqanikuña pikunata watukunaykupaq? ¿Nirqanikuñachu haykapi watukunaykupaq?”, nispa.

12. Wakinpiqa, ¿imatam ruwananchik kanqa, hinaspa imaynanpi?

¹² Tukuy imapaq mana haypakuy atisqanchikta qawarikuspam. Llapallanta imatapas ruwanapaqqa manam tiempo haypakunchu, manataqmi chaypaq hinaqa llapallanchu imapas kan, nitaqmi mana pisipaqchu pipas. Chaynaqa, qawarikunanchikmi llapallanpaq imapaqpas mana haypakuy atisqanchikta. Wakinpiqa yaqapaschá imapas ruwanapaq tantiakusqanchiktaqa saqinanchik kanqa mana ruwayta atisqanchikrayku (Ecl. 3:6). Chaynaqa, imatapas ruwanapaq tantiakusqanchikta kaqmanta qawariykuspa, huknanpataña ruwanapaq tantiakuspa hinaspa chayman hina atisqanchikpaqña hapikuptinchikqa, ¿imam yanapawasun imapas qallaykusqanchikta tukunapaq? Chaymantayá astawan yachasun.

13. ¿Imatam ruwananchik tantiakusqanchikman hina imatapas ruwanapaq?

¹³ Yanapaykuwananchikpaq Jehova Diosta mañakuymi. Jehova Diosqa imapas tantiakusqanchikman hina ruwanapaqmi atiyninwan yanapawachwan (Filip. 2:13). Chaynaqa, mañakusunyá atiyninwan yanapawananchikpaq. Hinallayá mañakusun mana uyariwasqanchikpaq hina rikchakapuwaptinchikpas. Jesusmi nirqa: “Hinallayá mañakuychik hinaptinqa [atiyninwanmi yanapasunkichik]”, nispa (Luc. 11:9, 13).

14. ¿Imaynatam yanapawanchik Proverbios 21:5 nisqan tantiakusqanchikman hina ruwanapaq?

¹⁴ Imapas tantiakusqanchikta qillqaymi (qaway Proverbios 21:5). Imatapas ruwanapaq tantiakuspaqa, imaynata ruwanapaqmi qillqananchik hinaspam chayman hina ruwanchik. Chaynallataqmi tantiakuspapas, imaynata ruwanapaq qillqananchik. Imapas sasa ruwana kaqkunata pisi-pisimanta ruwaspaqa sutillatam qawasun imapas ruwasqanchik allin kasqanta. Pablom nirqa Corinto llaqtapi kaq iñiqkunata “sapa semanapa punta kaq punchawninpi” kapuqninkuman hina imankutapas sapaqchanankupaq, chaynapi pay chayaruptinña mana huñuchkanankupaq (1 Cor. 16:2). Pisi-pisimanta imatapas ruwayqa yanapawanchiktaqmi imapas ruwasqanchikta mana amirunapaq.

15. Imapas tantiakusqanchikta qillqaruspaqa, ¿imatawanraqmi ruwananchik?

 ¹⁵ Imapas tantiakusqanchikmanta qillqayqa, yanapawasunmi tantiakusqanchikman hina ruwanapaq (1 Cor. 14:40). Punta apaqkunapas chaytam ruwanku. Huñunakusqankupi imapas tantiasqankumanta, chay tantiasqankuta pi ruwananmanta hinaspa haykapipaq kananmanta qillqananpaqmi huk kaqnin punta apaqta ninku. Chayman hina ruwaq punta apaqkunaqa imam tantiasqankutam ruwayta atinqaku (1 Cor. 9:26). Ñuqanchikpas chaynatam ruwachwan. Qillqachwanmi sapa punchaw imapas ruwananchik kaqta hinaspa mayqinwan qallaykunamanta chaynataq mayqinwan tukunamanta. Kayqa yanapawasun manam tantiasqanchikman hina ruwanallapaqchu, aswanqa pisi tiempollapi imapas ruwasqanchikta tukunapaqmi.

16. Romanos 12:11 nisqanman hinaqa, ¿imatam yanapawasun tantiakusqanchikman hina ruwanapaq?

¹⁶ Kallpanchakuymi. Tantiakusqanchikman hina ruwanapaqqa anchatam kallpanchakunanchik (qaway Romanos 12:11). Apostol Pablom Timoteota nirqa allin yachachiq kananpaq, hinalla kallpanchakunanpaq. Chayqa ñuqanchiktapas imapas tantiakusqanchikman hina ruwanapaqmi yanapawachwan.

17. ¿Imaynatam Efesios 5:15, 16 nisqan yanapawanchik tantiakusqanchikman hina ruwanapaq?

¹⁷ Yanqakunapi tiemponchikta mana usuchiymi (qaway Efesios 5:15, 16). Imapas tantiakusqanchikta haykapi ruwanapaq nisqanchiktaqa amayá asuchisunchu. Amayá suyasunchu tukuy imapas allin kanantaraqqa (Ecl. 11:4). Amataqyá yanqakunapiqa tiemponchiktawan kallpanchiktaqa usuchisunchu, aswanqa ruwana kaqkunatam ruwana (Filip. 1:10). Atikuptinqa, sapaqchachwanmi tiempota. Nichwantaqmi wasipi kaqkunatapas ruwasqanchik horapi mana imatapas niwachkananchikpaq hinaspa celularninchikta utaq internetpi imapas kaqkunata chaymantaña qawanapaqmi tantiachwan. *

18, 19. Allinta tantiakuptinchikpas, ¿imam yanapawasun tantiakusqanchikman hina ruwanapaq?

¹⁸ Imaña kaptinpas imam tantiasqanchikta hinalla ruwaymi. Imapas tantiakusqanchikqa tupanmanmi maymanpas illasqanchikwan. Maymi risqanchikman chayayta munaspaqa manam saqisunchu imapas harkawananchiktaqa, maynintapas rinchikpunim. Chaynam imaña kaptinpas imam tantiasqanchikta hinalla ruwananchik (Gal. 6:9).

¹⁹ Allinta tantiakuyqa hinaspa chayman hina ruwayqa sasam. Ichaqa, Jehova Dios yachaytawan kallpata quwaptinchikqa atisunmi tantiakusqanchikman hina ruwayta.