Santiago hinaspa Pedro sutiyoq cartakunapa allinniqnin yachachikuymanta
Jehová Diospa Palabranqa kawsachkanmi
Santiago hinaspa Pedro sutiyoq cartakunapa allinniqnin yachachikuymanta
YAQA 62 watapim Santiago ‘chunka iskayniyoq aylluman’ otaq hanaq pachaman riqkunaman qellqarqa kay cartata (Sant. 1:1). ¿Imapaqtaq qellqarqa? Iñiyninkuta kallpanchananpaq hinaspa sasachakuyninkutapas aguantanankupaqmi. Kay cartaqa yanaparqataqmi congregacionpi sasachakuykunata allichanankupaqpas.
Chaynallataqmi apostol Pedropas punta kaq cartantaqa qellqarqa, Roma kamachiq Nerón 64 watapi cristianokunata manaraq qatikachachkaptin. Pedroqa qellqarqa iñiqmasinkunata iñiyninkupi kallpanchananpaqmi. Chaymantañam qatiqnin cartantaqa qellqarqa kasukuspanku Diospa piñakuynin punchawmanta qawan-qawanlla kanankupaq. Santiagopa hinaspa Pedropa cartankunaqa ñoqanchiktapas yanapawanchikmi (Heb. 4:12).
DIOSQA YACHAYTAM QON MAÑAKUQNINKUNAMANQA
‘Mayna kusisqam sasachakuykuna hamuptin pacienciakuq runaqa [. . .] Diospa prometesqan wiña-wiñaypaq kawsakuytam chaskinqa’. Jehová Diosqa yanapawanchikmi yachayta qowaspanchik sasachakuykunata atipananchikpaq chaymi mana iskayrayaspa mañakunanchik (Sant. 1:5-8, 12).
Santiagoqa nintaqmi congregacionpi ancianokunaqa iñiyniyoq hinaspa allin tanteoyoq kanankupaq. Chaymantapas nirqataqmi mana allin rimayninchikkuna huchallichiwananchikmanta hinaspa Dioswan amistadninchikta yanqacharunanmantapas. Nintaqmi iñiyninkupi chiriyasqakuna imata ruranankumantapas (Sant. 3:1, 5, 6; 5:14, 15).
Bibliapi wakin textokunamanta tapusqankuta contestasqanku:
2:13. ¿Imanasqataq Santiago nirqa “runamasin llakipayaqtam ichaqa llakipayanqa” juicio punchawpi, nispa? Diosman cuentata qoptinchikmi kuyapayakuq kasqanchikta yuyarinqa hinaspam Jesucristo rantinchikpi wañusqanrayku pampachaykuwasunchik huchanchikmanta (Rom. 14:12). Chaynaqa kallpanchakusunchikyá llakipayakuq kananchikpaq.
4:5. Santiagoqa ¿mayqan textomantataq rimachkarqa? Rimachkarqapaschá Genesis 6:5; 8:21; Proverbios 21:10 hinaspa Galatas 5:17, Diospa nisqankunawan tupaqta.
5:20. ¿Pitaq wañuymanta salvakuqqa? Santiagom nin: “Pantay ñanmanta kutirirachimuqmi chay huchallikuqpa almanta wañuymanta salvarun”, nispa. Kaypiqa rimachkan huchallikuq runa wanakuspa vidanpi cambiasqanmantam. Yanapaqnin cristianom Diospa juicionmanta salvan. Chaynapim “nana-nanaq huchankunatapas pampachaykachin”.
Imatam yachachwan:
1:14, 15. Mana allinkuna munapayaymi huchallichiwanchik. Chaymi mana allinkunapiqa mana piensananchikchu. Aswanqa allin ruray kaqkunawanmi yuyayninchikta hinaspa sonqonchikta huntachinanchik (Fili. 4:8).
2:8, 9. Sayapakuyqa manam allinchu, ‘runamasinchikta kuyaspaqa’ cristianokunaqa manam pimanpas sayapakunanchikchu.
2:14-26. ‘Iñiptinchikmi Diosqa salvawanchik’ ‘manam imapas rurasqallanchikwanchu’. Ichaqa manam Diospim iñini niyllachu (Efe. 2:8, 9; Juan 3:16). Diospa munasqanman hinam kawsananchik.
3:13-17.‘Diosmanta hamuq’ yachayqa manam igualanchu ‘runakunapa hinaspa Diablopa’ yachayninwanqa. Chaynaqa Diospa yachaynintayá maskasunchik qori-qollqetapas hina (Pro. 2:1-5).
3:18. Diospa Gobiernonmanta yachachikuyqa ‘hawkalla kawsakuqkunapaqmi’. Chaymi hawkalla predicananchik piwanpas mana lirianakuspa.
IÑIYNINCHIKQA QAQA HINA KACHUN
Apostol Pedrom “confianzawan” suyaqmasinkunata yuyarichirqa hanaq pachapi kawsanankumanta. Chaymi nirqa: ‘Qamkunam kankichik akllasqa runakuna, reyta servinaykichikpaq sacerdotekuna, Diosllapaqña kawsaq nación’, nispa. Kasunakuymanta qellqaspañataqmi nirqa: “Llapallaykichikyá kawsakuychik huk sonqolla, sientinakuspa, kuyanakuspa, llakipayanakuspa hinaspa humillakuspa” (1 Ped. 1:3, 4; 2:9; 3:8).
Judiokunapa nacionninpa ‘puchukaynin hichpallaña kaptinmi’ wawqe-paninkunaman Pedro nirqa: “Allinta piensarispayá ama qonqaspa Diosta mañakuychik”, nispa. Nirqataqmi, “listollayá” kaychik Diablopa contranpi, iñiynikichikpi qaqa hina sayaspa (1 Ped. 4:7; 5:8, 9).
Bibliapi wakin textokunamanta tapusqankuta contestasqanku:
3:20-22. Bautismoqa ¿imaynatataq yanapawanchik salvacionninchikpi? Salvakunanchikpaq bautismo kaptinpas salvawanchikqa Jesucristopa kawsarisqanmi. Chaymi bautizakuqkunaqa Jesucristopa wañusqanpi hinaspa kawsarisqanpi iñinanku. Iñinantaqmi “Diospa alleqninpi” Jesucristo kasqanta, chaynataq wañuqkunatapas hinaspa kawsaqkunatapas juzgaq kasqanpipas. Kayna iñiyniyoq bautizakuqkunaqa rikchakun ‘buquepi pusaq runakuna yakumanta salvakuqkunamanmi’.
4:6. ¿Pikunataq karqaku allin noticiata chaskiq wañusqakunaqa? Diospa yachachikuyninta manaraq uyariqkunam, ‘huchallikusqankuwan wañusqa hina karqaku’ (Efe. 2:1). Diospa allin noticianmanta uyarispa kasukusqankuwanmi Diospaqa kawsarirunku.
Imatam yachachwan:
1:7. Iñiyninchik allin kasqanta otaq mana allin kasqanta yachanapaqqa pruebasqam kanan. Chaymi ‘salvawaqninchik iñiyqa’ (Heb. 10:39). Iñiyninchikpi sasachakuykunawanqa amayá hukmanyasunchu.
1:10-12. Diosmanta ñawpa tiempopi willakuqkuna hanaq pachaman riqkunamanta qellqasqankutam angelkunapas yachayta munarqaku. Kaytaqa manam yacharqakuchu Jehová Dios hanaq pachaman riqkunata akllanankama (Efe. 3:10). Angelkuna hinayá ñoqanchikpas ‘Diospa sonqonpi kaqkunamanta’ yachayta maskasunchik (1 Cor. 2:10).
2:21. Jesucristo hinam ñoqanchikpas wañukunanchikkama Jehová Diospa kamachiq kayninta respetachinanchik.
5:6, 7. Jehová Diosman llakinchikta willakuptinchikqa yanapawasunmi mana hukmanyaspa payta servinanchikpaq (Mat. 6:33, 34).
‘DIOSPA PUNCHAWNINQA CHAYAMUNQAM’
Diosmanta willakuqkunapa qellqasqanmanta rimaspanmi apostol Pedro nirqa: ‘Paykunaqa qellqarqa manam runapa munasqanman hinachu, aswanqa chuya Espiritupa guiasqanman hinam Diosmanta rimarqaku’, nispa. Diosmanta willakuqkunapa qellqasqanta yachaptinchikqa manam ‘llulla yachachikuqkunaqa’ pantachiwasunchu (2 Ped. 1:21; 2:1-3).
Pedrom yuyarichin “qepa punchawkunatam hamunqa burlakuqkuna”, Jehová Diospa piñakuynin punchawmi ichaqa ‘suwa hamuchkaq’ hina hamunqa nispa. Chaymantam carta qellqasqanta tukurqa Diospa punchawnin suyaqkunaman consejokunata qospan (2 Ped. 3:3, 10-12).
Bibliapi wakin textokunamanta tapusqankuta contestasqanku:
1:16-19. ¿Imaynanpitaq Jesucristota ‘achikyaq lucerowan’ sutichan? ¿Haykapitaq kancharin? ¿Imaynatataq yachanchik kancharisqanta? Gobiernananpaq nombrasqa kasqanmantam ‘Jesucristotaqa achikyaq lucerowan’ sutichan (Apo. 22:16). 1914, watamanta Jesucristo hanaq pachamanta Kamachiyta qallaykusqanwanmi kancharichkan. Jesus kay pachapi kachkaptinmi huk kutipi Pedro qawarqa Jesuspa rikchaynin tikrakuruspa inti hina llipipipispa kanchariqta, chaywanmi Pedroqa qawarqaña Jesucristopa gobiernonqa cheqap kananmanta (Mar. 9:1-3). Kaykunata entiendespanchikqa sonqonchikpim kusikuyta tarisunchik, yachasuntaqmi Jesucristo kamachisqantapas.
2:4. ¿Ima ninantaq [“Tártaro”, NM] ninanqa? Mana kasukuq angelkunaqa, ¿haykapitaq chayman wischusqa karqaku? Tártaro nispaqa nichkan yuyayninpi tutayasqa angelkunapa imayna tarikusqanmantam. Kay angelkunaqa Diospa admirakuypaq tanteasqankunamantam mana yachankuchu. Paykunapaqqa manam suyakuyninku kanchu. Diosmi negarqa Noeypa tiemponpi huchallikuq angelkunata, kaykunaqa tarikunku humillasqam puchukananku punchawkama.
3:17. Cristianokunaqa ¿imamantataq yacharqakuña? Ñawpa tiempopi qellqakunawan hinaspa chuya espiritupa yanapayninwanmi qepa tiempokunapi imakunapas pasananmanta yacharqakuña. Ichaqa manam lliwtaraqchu yacharqaku.
Imatam yachachwan:
1:2, 5-7. Iñiyniyoq hinaspa pacienciayoq kanapaq kallpanchakuspaqa Diosta ‘hinaspa Señorninchik Jesucristotam reqsisunchik’ hinaptinmi ‘vidanchikqa mana yanqapaqchu kanqa’ (2 Ped. 1:8).
1:2, 5-7. ‘Cheqappi qaqa hina sayananchikpaqqa’ Diospa kamachikuyninkunamanta yuyarichiwananchiktam munanchik. Chaymi Bibliata leenanchik hinaspa estudiananchik huñunakuykunamanpas rinanchikmi.
2:2. Allintam portakunanchik Jehová Diospa sutinta hinaspa llaqtanta pinqaypi mana churananchikpaq (Rom. 2:24).
2:4-9. Serviqninkunatam sasachakuykunamanta Jehová Diosqa ñawpa tiempopi librarqa, mana allin runakunatañataqmi piñakuynin punchawpi tukuchirqa, kay tiempopipas chaynatam ruranqa.
2:10-13. ‘Atiyniyoqkuna’ otaq (congregacionpi ancianokuna) pantaq kaptinkupas manam despreciananchikchu (Heb. 13:7, 17).
3:2-4, 12. ‘Diosmanta ñawpaq willakuqkunapa niwasqanchikta hinaspa salvaqninchik Jesucristopa kamachikuyninkunata’ kasukuspanchikqa manam qonqasunchu Jehová Diospa piñakuynin punchawqa hichpallaña kasqanta.
3:11-14. ‘Diospa punchawnin chayamunanta suyaqkunaqa’ kaynam kananchik: 1) cuerponchikpi, yuyayninchikpi, Diosta serviyninchikpi chuya; 2) Diospa Gobiernonmantam willakunanchik hinaspa Jesuspa qatiqninkunata rurananchik; 3) kallpanchakunanchikmi mana allin kawsaywan ‘mana huchallikunapaq’; 4) chaymi allin sonqoyoq ‘mana culpayoq’ kawsananchik; 5) “hawkayaypi” Diosninchikwan, iñiqmasinchikkunawan hinaspa runamasinchikkunawanpas.