1 Reyes 10:1-29
10 Saba nacionmanta reinan uyarirqan Salomonqa Jehová Diospa sutinrayku allin yachayniyoq kapusqanta,+ chaymi payqa jamurqan sasa tapuykunawan Salomonpa yachayninta pruebaman churananpaq.+
2 Chay reinaqa ancha askha kamachikunantinmi Jerusalén llaqtaman chayamurqan.+ Paymi camellonkunapi apamurqan bálsamo aceiteta,+ askha qorita, ancha valorniyoq munay rumikunatawan. Chaymantataq Salomonpa kasqanman jaykuspa lliu tapuy munasqanta tapurqan.
3 Salomonmi ichaqa llapa tapusqanta kutichirqan, paypaqqa manan ima tapusqanpas sasa kutichiychu karqan.
4 Saba nacionmanta reinan repararqan Salomonqa allin yachayniyoqpuni kasqanta.+ Chaymantapas rikurqanmi ruwasqan wasita,+
5 sumaq mijuykuna mijusqanta,+ kamachinkuna imaynachus mesapi tiyasqankuta, mijuna serviqkunata, chay mijuna serviqkuna imayna p’achasqachus kasqankuta, copa jaywaqkunata, Jehová Diospa wasinpi sapa kutilla ruphachina sacrificiokuna jaywasqantapas. Tukuy chaykunata rikuspan chay reinaqa admirasqa chiriyarqanraq.
6 Chaymi rey Salomonta nirqan: “Lliu ruwasqaykimantapas allin yachayniyoq kasqaykimantapas llaqtaypi kashaspa uyarisqayqa cheqaqpunimá kasqa.
7 Nisqankutaqa manan noqaqa creerqanichu, kunanmi ichaqa ñawiywanpuni rikuspa chayraq creeni. Willawasqankuqa manamá imapaschu kasqa, qanqa ancha yachayniyoqpunimá kasqanki, qhapaqpunimá kasqankipas.
8 Qanwan kaq runaykikunapas kamachiykikunapas ancha kusisqachá kanku sapa p’unchay yachayniykita uyarispaqa.+
9 ¡Jatunchasqa kachun Jehová Diosniykiqa!+ Paymi allinpaq qhawarispa Israelpa trononpi tiyachirqasunki. Israel llaqtanta wiñaypaq munakusqanraykun Jehová Diosqa reyta churarqasunki, chhaynapi paykunata chanin kaywan allinta kamachinaykipaq”, nispa.
10 Jinan Saba nacionmanta reinaqa rey Salomonman qorqan pachaj iskay chunka talento* pesaq qorita, askha bálsamo aceiteta,+ ancha valorniyoq munay rumikunatawan.+ Saba nacionmanta reinaqa askhatapunin bálsamo aceiteta Salomonman apamurqan, chay qhepamanqa manan pipas chhaytukuy bálsamo aceitetaqa apamurqanñachu.
11 Ofirmanta+ qorita apamuq Hirampa barconkunapin Ofirmanta apamullarqankutaq askha sándalo maderakunata,+ ancha valorniyoq munay rumikunatapas.+
12 Chay sándalo maderakunawanmi rey Salomonqa ruwarqan Jehová Diospa wasinpa barandankunata reypa wasinpa* barandankunatawan. Chaymantapas chay maderakunawanmi ruwallarqantaq takiqkunapaq arpakunata, cuerdayoq tocanakunatapas.+ Chay qhepamanqa manan jayk’aqpas apamurqankuñachu chhayna sándalo maderakunataqa.
13 Rey Salomonqa Saba nacionmanta reinamanmi tukuy munasqanta, llapa mañakusqanta qorqan, chaymantapas imaymanatan regalallarqantaq. Chay qhepamanmi Saba nacionmanta reinaqa kamachinkunapiwan llaqtanman kutipurqan.+
14 Rey Salomonqa sapa watan chaskiq yaqa iskay chunka kinsayoq waranqa kilo* qorita.+
15 Chaymantapas qoritaqa chaskillarqantaqmi negocio ruwaqkunamantapas, waj ladomanta comerciantekunamantapas, jinallataq Arabia ladopi kaq llapa reykunamantapas, Israelpi kamachikuqkunamantapas.
16 Rey Salomonqa iskay pachaj jark’apakuna jatun escudokunatan ruwarqan juj metalwan mezclasqa qorimanta+ (sapanka escudotan bañarqan yaqa qanchis kilo* qoriwan).+
17 Ruwallarqantaqmi kinsa pachaj jark’apakuna juch’uy escudokunatapas* juj metalwan mezclasqa qorimanta (chay escudokunatapas sapankatan bañarqan yaqa iskay kilo* qoriwan). Chay escudokunatan rey Salomonqa churarqan Líbano Sach’a-sach’a nisqa wasiman.+
18 Chaymantapas rey Salomonqa tiyanan tronotan marfilmanta ruwarqan+ chaytataq ch’uya qoriwan forrarqan.+
19 Tronoq kasqanman chayanapaqqa soqta gradaskunan karqan, chay tronoq altonpin muyu techo karqan. Tronoqa iskaynin ladonpi maki samachinayoqmi karqan, sapanka ladonpitaq juj leonpa rijch’aynin kasharqan.+
20 Sapanka grada patapin iskay leonkuna kasharqan, juj paña ladopi jujtaq lloq’e ladopi, llapanpiqa chunka iskayniyoqmi karqan. Manan mayqen reypas chhayna tronoyoqqa karqanchu.
21 Rey Salomonpa copankunapas qorimanta ruwasqan karqan, Líbano Sach’a-sach’a nisqa wasipi+ kaq serviciokunapas llapanmi ch’uya qorimanta ruwasqa karqan. Salomonpa tiemponpiqa mana valorniyoqmi qolqeqa karqan, chaymi Salomonqa mana imatapas qolqemantaqa ruwarqanchu.+
22 Chaymantapas rey Salomonqa Tarsis+ barcokunayoqmi* karqan, chaykunaqa lamar-qochapin kasharqan Hirampa barconkunawan kuska. Chay barcokunapin sapa kinsa wata apamuqku qorita, qolqeta, marfilta,+ monokunata, pavo realkunatawan.
23 Rey Salomonqa pachantinpi reykunamantapas aswan qhapaqmi+ aswan yachayniyoqmi karqan.+
24 Chaymi runakunaqa pachantinpi llaqtakunamanta paywan tupaq jamurqanku, chhaynapi Diospa qosqan yachayninta uyarinankupaq.+
25 Chay runakunan sapa wata apamuqku qorimanta qolqemanta regalokunata, p’achakunata, armakunata, bálsamo aceitekunata, caballokunata, mulakunata ima.
26 Salomonqa askhatan carretakunatapas caballokunatapas* juñushallarqan. Carretankunan karqan waranqa tawa pachaj, caballonkunataq* chunka iskayniyoq waranqa.+ Chaykunatan waqaycharqan carreta waqaychana llaqtakunapi, wakintataq waqaycharqan Jerusalén llaqtapi, reypa qayllanpi.+
27 Jerusalenpin rey Salomonqa rumita jinaraq askhata qolqeta juñurqan, cedro maderatapas Sefelá ladopi sicómoro sach’akunata jinaraqmi askhata juñurqan.+
28 Salomonpaqqa Egiptomantan caballokunata apamurqanku. Reypa comerciantenkunaqa tropantintan caballokunata rantimuqku* jayk’achus valesqanman jina.+
29 Egiptomanta apamusqanku carretakunaqa sapankan soqta pachaj qolqe valerqan, sapanka caballotaq pachaj pisqa chunka qolqe valerqan, chaykunatataq vendeqku Siria reykunaman Het runakunaq+ reyninkunaman ima.
Uraypi willakuykuna
^ Juj talentoqa 34,2 kilotan pesaq. Qhaway “Astawan yachanapaq B14” nisqata.
^ Chaypiqa “palacionpa” nillanmantaqmi.
^ Hebreo rimaypiqa “soqta pachaj soqta chunka soqtayoq talento” ninmi.
^ Chaypiqa “soqta pachaj siclo” nillanmantaqmi. Juj sicloqa 11,4 gramostan pesaq. Qhaway “Astawan yachanapaq B14” nisqata.
^ Chay juch’uy escudokunataqa flechaqkunan utilizaqku.
^ Hebreo rimaypiqa “kinsa mina” ninmi. Juj minaqa 570 gramostan pesaq. Qhaway “Astawan yachanapaq B14” nisqata.
^ Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Tarsis barcokuna” nisqata.
^ Chaypiqa “caballopi sillakuqkunatapas” nillanmantaqmi.
^ Chaypiqa “caballopi sillakuqninkunataq” nillanmantaqmi.
^ Chaypiqa yaqapaschá “Egiptomanta, Coamanta iman caballokunata apamurqanku. Reypa comerciantenkunaqa Coamantan caballokunata rantimuqku” nillanmantaq. “Coa” nispaqa yaqapaschá Ciliciamanta rimashan.
