MANARAQ 1914 wata chayamushaqtinmi Biblia estudiaqkuna willasharankuña chay watapi imakuna sucedenanta. ¿Imakunan sucedenan karan? ¿Imaynapin yachanchis 1914 hatun wata kasqanta?

Lucas 21:24 textopin Jesús kayta niran: “Jerusalén llaqtatapas wak suyu runakunan munaychakunqaku [otaq sarunchanqaku], wak suyu runakunaq kamachikunan tiempo hunt’akunankama”, nispa. Jerusalén llaqtaqa Judá suyuq capitalninmi karan. Chaymantan Davidpa miraynin kamachikuran (Salmo 48:1, 2). Chay kamachikuqkunaqa manan wak suyu kamachikuqkuna hinachu  karanku, paykunaqa “Señor Diospa kamachikuy tiyananpi” tiyaqku, otaq Diospa rantinpi kamachiranku (1 Crónicas 29:23). Jerusalenqa Jehová Diospa kamachinanpaq tiyanan hina karan.

Chhaynaqa, ¿hayk’aq, imaynatan wak suyukuna Diospa kamachikusqanta saruncharanku? Saruncharankun 607 watapi manaraq Jesús hamushaqtin, chay watapin Babilonia suyumanta runakuna Jerusalén llaqtata thuniranku. ‘Señor Diospa kamachikuy tiyananpiqa’ manañan pipas kamachiranchu, Davidpa mirayninpas manan kamachiranñachu (2 Reyes 25:1-26). ¿Wiñaypaqchu Jerusalenta wak suyukuna ‘munaychakunanku’ karan? Manan, Jerusalenpi qhepa kamachikuq Sedequiastan Ezequiel qelqapi kayta nikuranña: “Qechusunkikun uma k’uyunaykita, ch’utisunkikun coronaykitapas. [...] Chanin kamachikuq hamunankama, hinan payman qopusaq”, nispa (Ezequiel 21:26, 27). Chay ‘chanin kamachikuqqa’ Davidpa mirayninmanta hamuq Jesucriston (Lucas 1:32, 33). Jesús Kamachikuq kapuqtinqa manañan Jerusalenta wak suyukuna ‘munaychakunqakuñachu’.

 ¿Hayk’aqmi chay sucederan? Jesusmi willaranña wak suyu runakuna yupasqa watakunalla kamachikunankuta. Daniel qelqa 4 capitulonpin willakun hayk’a watakuna kananta. Chaypin willan Babiloniapi kamachikuq Nabuconodosor hamuq tiempopaq mosqokusqanta. Mosqoyninpi rikuran hatunkaray sach’a wit’usqankuta. K’ullullantan saqekuran, mana wiñananpaqtaq fierro-bronce cadenawan watasqaku. Huk angeltaq kamachiran: “Qanchis watantin chay hina kachun”, nispa (Daniel 4:10-16).

Biblian mayninqa sach’akunata rikch’anachin runaq kamachikuyninwan (Ezequiel 17:22-24; 31:2-5). Jerusalenmanta kamachikuqkuna tatipusqanwanmi Diospa kamachikuyninpas tatipuran, chay tatipusqanmi rikch’akuran hatunkaray sach’aq wit’ukusqanwan. Angelmi willallarantaq ‘Jerusalenta’ ‘qanchis wata’ ‘wak suyu runakuna munaychakunankuta’. Chay watakunaqa manan qanchis watakunallachu karan, aswanmi rikch’anachiy watakuna karan. ¿Hayk’a tiempon karan chay qanchis wata?

Apocalipsis 12:6, 14 texton rikuchin rikch’anachiy kinsa wata kuskannin, ‘waranqa iskay pachak soqta chunka p’unchaykunawan’ tupasqanta. Rikch’anachiy ‘qanchis watataq’ kanman 2.520 p’unchaykuna. Wak suyukunaqa manan Jerusalenpa urmayusqanmantapacha 2.520 p’unchayllachu Diospa kamachikuyninta saruncharanku. Qhawarisqanchis hina chay profeciaqa hamuq tiempopiraqmi hunt’akunan karan. Números 14:34, Ezequiel 4:6 textokunan ‘sapa p’unchayta huk watawan’ tupachin. Chay textokunaq nisqanman hina rikch’anachiy ‘qanchis watakunan’ tukupun 2.520 watakunaman.

Chay 2.520 watakunan qallariran 607 watapi octubre killamanta, manaraq Jesús hamushaqtin —chay watapin Babilonia suyumanta runakuna Jerusalenta thuniranku, Davidpa mirayninmanta kamachikuqtapas qarqopuranku— hunt’akurantaq 1914 watapi octubre killapi. Chay watapin “wak suyu runakunaq kamachikunan tiempo” tukupuran, Diostaq Jesucristota hanaq pachapi Kamachikuqta hina churaran (Salmo 2:1-6; Daniel 7:13, 14). *

 Jesusqa willaranñan hanaq pachapi Kamachikuyta qallariqtin hatun maqanakuykuna, yarqay, pacha chhaphchiykuna, onqoykunapas kananta (Mateo 24:3-8; Lucas 21:11). Chaykunaqa hunt’akuranmi. Chaywanmi yachanchis 1914 watapi hanaq pachapi Diospa Reinon kamachikuy qallarisqanta, kay millay pachaq ‘tukukuy qaylla p’unchaynin’ qallarisqantapas (2 Timoteo 3:1-5).