Yanapayta maskhay

“Ch’ullallaqa atipachikunmanmi, iskayqa manan atipachikunqachu” (Eclesiastés 4:12, Diospa Simin Qelqa). a

JUJKUNAQ yanapayninwanmi atisunman juj enemigota atipayta, piña otaq imaña kaqtinpas. Chhaynaqa sichus cigarro pitay viciota saqepuyta munashanki chayqa, allinmi kanman familiaykiwan, amigoykikunawan otaq pipas pacienciawan yanapayta munaqkunawan yanapachikuyqa.

Cigarro pitayta saqepuqkunaq yanapayninta mañakuy. Paykunan yachanku imaynapi tarikusqaykita chaymi yanapayta atisunkikuman. Dinamarca nacionmanta Torben sutiyoq runan nin: “Jujkunaq yanapawasqankun allin karqan noqapaqqa”, nispa. India nacionpi tiyaq Abrahamtaq nin: “Familiaykunaq, iñiqmasiykunaq munakuywan yanapawasqankuraykun cigarro pitay viciota saqepurqani”, nispa. Ichaqa manan familiakunaq amigokunaq yanapaynillanwanchu cigarro pitaytaqa saqesun.

Bhagwandas sutiyoq runan nin: “Cigarrotaqa 27 watakunan pitarqani, Bibliapin ichaqa yacharqani chay ruwaykuna cuerponchista qhellichasqanta chaymi decidikurqani cigarro pitayta saqepunaypaq. Pisi-pisimantan kallpachakurqani saqepunaypaq. Chaypaqqa ñaupa amigoykunamantan t’aqakapurqani. Doctorkunaq yanapayninta iman maskharqani. Ichaqa chaywanpas manan atirqanichu saqepuyta, jinan juj tuta Jehová Diosmanta tukuy sonqoywan mañakurqani, valekurqanin cigarro pitay viciota saqepunaypaq yanapawananpaq. Chhaynapin cigarro pitay viciotaqa saqepurqani”, nispa.

Chaymantapas cigarro pitayta saqepunaykipaq kallpachakushaqtiykin imaymana sasachakuykuna kallanqataq, chaykunata atipanaykipaqmi preparasqa kanayki. Qatimuq willakuypin chaymanta yachasun.

[Recuadro]

¿RANTINAYCHU MEDICAMENTOKUNATA CIGARRO PITAYTA SAQEPUNAYPAQ?

Cigarro pitayta saqepunapaqmi imaymana medicamentokunata vendenku, chaykunan kashan parches de nicotina nisqapas. Ichaqa manaraq chaykunata rantishaspa kaypi piensay.

¿Imakunapin yanapawanman? Chay medicamentokunas pisiyachin cigarro pitay munapayasqankuta. Ichaqa tiempowanqa chay medicamentokunaqa yanqapaqsi kanman.

¿Iman pasawanman? Wakin medicamentokunas vomitay ganasta, llaki onqoyta, wañuchikuy ganasta imas jap’ichikun. Chaymantapas ima medicamentotaña rantinki cigarro pitayta saqepunaykipaq chaypas, chay medicamentokunapipas cigarropi jinas kallantaq nicotina nisqa droga, chaysi chay medicamentokunaqa kaqllatataq onqochisunkiman. Chhaynaqa chay medicamentokunataña rantinku chaypas nicotina nisqa droga viciollayoqmi kashanku.

¿Iman kanman chay medicamentokunaq rantinpi? Cigarro pitayta saqepuq runakunata tapuqtinkun, paykunamantan askha nirqanku mana ima medicamentokunallawan cigarro pitayta saqepusqankuta.

[Uranpi willakuy]