Noqaqa 1960 watapin nacesqani. Mamitayqa 17 watayoqmi kasqa, papaytaq wijch’upusqa. Mamitaywanmi Burg llaqtapi tiyarayku República Democrática Alemana nisqapi (Alemania oriental). Jujkuna jinan familiaypas Diospi mana creeranchu.

Abueloyqa makillan kasharan imatapas yachachiwananpaq, imaymana tareatan qowaq, chaykuna ruwaytaq anchata gustawaq. Sach’akunamanmi seqaq kani, k’allmankunata wit’unaypaq. Noqapaqqa pujllayllan imapas kaq, ancha kusisqan karani.

Juj kutinmi qanchis watayoq kashaqtiy llaki pasawaran, segundo gradopin kasharani, wasiyman kutipushaspaytaq juj torreman seqarani. Pusaq metrotañan seqasharani, jinan fuerte electricidad pasaramuwaqtin manaña cuentata qokapuranichu. Hospitalpiñan rijch’arirani, manañataq makiy kapusqañachu. Nishu ruphasqa k’irisqa kasqayraykun amputawasqaku, mana jinaqa yawarniymansi infección jaykunman karan. Chay pasawasqanwanmi mamitay abueloykunapas sinchi llakisqa kasharanku. Ichaqa wawallaraq kaspan manan entienderanichu vidaypi imayna afectawananta.

Hospitalmanta kutipuspayqa jujmantan escuelayman jaykupurani. Compañeroykunan burlakuwaqku, tanqarpariwaqku otaq imawanpas chanqamuwaqku mana defiendekuyta atisqayrayku, chaymi sonqoypi k’irisqa sientekuq kani. Qhepamanqa discapacitado wawakunapaq localpin internawaranku, chayqa tarikuran Birkenwerder llaqtapin. Wasiymanta karupiraqtaq karan chayqa, mamitaypas abueloykunapas manan jamuyta atiqkuchu pisi qolqeyoq kasqankurayku. Chaymi vacacionkunallapi paykunata visitaq kani. Chunka watan paykunawan mana kuskachu tiyarayku.

Imaymana ruwaytan yacharani chakiywan. ¿Atiwaqchu chakiykiwan cucharata otaq tenedorta utilizaspa mijuyta? Ichaqa noqaqa atiranin, imaynatachá kanpas. Chaymantapas yacharanin chakiywan kiruy cepillakuyta, ñaqch’akuyta, jinallataq rimashaspa makita maywirispa jina rimaytapas. Arí, chakiymi makiyman tukupuran.

 Adolescente kashaqtiyqa gustawaqmi ciencia ficción peliculakuna qhaway. Jayk’aqllapas artificial makiyoq kanaypaqmi piensaq kani, chhaynapi imaymanata ruwanaypaq. 14 watayoq kashaspan fumayta qallarirani, chhaynapin normal runa jina sientekuq kani. Niqmi kani: “Kuraqkuna jinataq noqapas fumani chayqa, ¿imanantaq mana makiyoq kasqayri?”, nispa.

Llaqtaypiqa imaymana ruwaypin ocupasqa kasharani. Gobiernoq apoyasqan Juventud Libre Alemana nisqa organizacionpin inscribikurani, chaypin secretario kanaypaq ajllawaranku. Chaymantapas takiypi, poesía tallerkunapin participarani, jinallataq discapacitadokunapaq deportekunapipas. Estudioykunata tukuspataq practicayta ruwaspaña juj empresapi llank’anata tarirani. Noqaqa utilizallaqmi kani artificial makita, normal runa jina sientekunaypaq.

Juj kutinmi llank’anayman ripunaypaq trenta suyakushaqtiy juj runa niwaran: “Diosqa atiyniyoqmi makiykita kutichipunasuykipaq, ¿creewaqchu?”, nispa. Manan imaniytapas atiranichu. Munaranin jujmanta makiyoq kapuyta, ichaqa yanqata rimashananpaqmi piensarani. Noqaqa manan creeranichu Diospi. Chaymantapachan mana chay runawan rimayta munaranichu.

Tiempowanqa llank’anaymanta compañeraymi invitawaran familianta visitanaypaq. Chaypin tayta-maman Diosmanta rimayta qallariranku. “Jehová” nispan niqku. Chay pachan primera vez uyarirani Diosqa sutiyoq kasqanta (Salmo 83:18). Sonqollaypin piensarani: “Diosqa manan kanchu, imaynataña sutichankuman chaypas. Pruebasaqmi pantashasqankuta”, nispa. Creesqaymanta seguro kaspan aceptarani Bibliamanta juj kutinpi rimayta. Ichaqa, manapunin piensasqayta paykunaman probayta atiranichu.

Bibliapi profeciakunata t’aqwirisqaykuman jinan Diospi mana creesqayta pisi-pisimanta cambiasharani. Repararanin ñaupaqmantaña Diospa willachisqan profeciakuna junt’akusqanta. Juj kutinmi kay pachapi kausayta compararayku Mateo 24, Lucas 21, 2 Timoteo 3 capitulokunapi tarikuq profeciakunawan. Imaynan doctor pacienteta tapun imankuna nanasqanta chaywantaq reparan ima onqoyniyoq kasqanta. Chay jinatan chay profeciakunapi tarikuq señalkunapas reparachiwanchis Bibliaq nisqan ‘tukukuy p’unchaykunapi’ tiyasqanchista. * Chaywanmi admirakuni.

Convencekuranin yachashasqay cheqaq kaq kasqanmanta. Jehová Diosmantan mañakuyta qallarirani, fumaytapas saqepuranin, chunka wata masña chay vicioyoq karani chaypas. Estudiashallaranin Bibliata juj wata, chaymantataq 1986 watapi 27 abrilpi bautizakapurani. Ichaqa pakallapin jatun tinapi bautizakurani, chay tiempopiqa  Alemania oriental llaqtapin Jehová Diospa testigonkunaq llank’aynin prohibisqa kasharan.

Testigokunaq llank’aynin jark’asqa kasqanraykun wasikunapi juch’uy grupokunapi ima juñunakurayku, chaymi wakin hermanokunallata reqsirani. Ichaqa qonqayllan autoridadkuna permisota qowaranku Alemania occidentalman viajanaypaq. Chaypiqa manan Testigokunaqa jark’asqachu karanku. Chhaynapin primera vez asambleakunaman riyta atirani. ¡Chaypiqa waranqanpin Testigokunata rikurani! Chayqa kusikunapaqmi karan.

Muro de Berlín nisqa urmaykusqan qhepatan Jehová Diospa testigonkuna manaña jark’asqachu karanku. Kunanqa atiraykuñan Jehová Dios adorayta. Noqaqa astawanmi predicacionman tiempoyta qoyta munarani. Ichaqa manchakuranin mana reqsisqa runakunawan rimayta. Pisipaqmi qhawarikurani mana makiyoq kasqayrayku, internadopi wiñasqayrayku ima. Ichaqa kallpachakuranin 1992 watapi 60 horakunata predicanaypaq. Allillantan llank’arani kusisqataqmi sientekurani, chaymi sapa killan chhaynata llank’anaypaq decidikurani. Chaytan ruwarani kinsa wata jina.

Noqaqa yuyarillanipunin Bibliaq kay nisqanta: “Noqaqa sinchitan llakipayani pisi kallpayoqkunata”, nispa (2 Corintios 11:29). Chaymi tukuy atisqayta ruwani jujkunata yanapanaypaq, noqaqa atishanitaq rimaytapas piensaytapas chayqa. Entiendenin onqosqa runakuna imayna sientekusqankuta, chaymi paykunata animani. ¡Jujkunata yanapayqa anchatan kusichiwan!

Mayninpiqa llakisqan sientekuni mana normal runachu kasqaywan. Noqaqa aswan tiempotan aswan kallpatan necesitani imatapas ruwanaypaq. Sapa p’unchaymi nini: “Tukuy imapaqmi kallpa qowaqniyqa kallpata qowan”, nispa (Filipenses 4:13). Jehová Diosqa qowallanpunin kallpata tukuy ruwanaykunata tukunaypaq. Payqa manan jayk’aqpas saqerpariwaranchu, noqapas manan pay serviyniytaqa saqeyta munanichu.

Jehová Diosqa sumaq familiawanmi bendeciwaran, noqaqa familiapi chhayna kausaytan munarani wiñasqay tiempopi. Esposaypa sutinmi Elke, payqa munakuq, khuyapayakuq, sumaq warmin. Jinaspapas, pachantinmanta millonninpi Jehová Diospa testigonkunan kunanqa hermanoykuna kanku, espiritual familiay.

Anchatan consolawan Dios paraisota ruwananmanta yachasqay, chaypin Dios ‘tukuy imatapas mosoqta ruwanqa’, ¡jinan noqapas jujmanta makiyoq kapusaq! (Apocalipsis 21:5). Chay promesatan allinta entiendeni Jesuspa milagrokuna ruwasqanpi piensaspa. Payqa discapacitado runakunatan jampiran, ninrin kuchusqa runatapas (Mateo 12:13; Lucas 22:50, 51). Chaykunan convencewan pisi tiempollamanta jujmanta makiyoq kapunaypaq.

Ichaqa aswan jatun bendición chaskisqayqa Jehová Diosta reqsisqaymi. Paymi kunanqa kapun taytay, amigoy, consuelo qowaqniypas. Rey David jinan noqapas nini: ‘Señor Diosqa kallpasapa jark’aykuwaqniymi, [...] payqa yanapaykushawanmi. Chaymi sonqoyqa q’ochurikushan’, nispa (Salmo 28:7). Bibliamanta cheqaq kayta tarisqaytaqa manapunin jayk’aqpas kacharikusaqchu, tukuy kallpaywanmi jap’ikusaq mana makiyoq mana brazoyoqña kani chaypas.