1. ¿Imaynatan Dios runakunaman kallpata suyakuytawan qoran Adán Evaq juchallikusqan tiempomantapacha?

JEHOVÁ DIOSQA kallpachakuq Diosmi. Adanwan Evawan juchaman urmasqanku tiempomantapachan runakunata kallpachamushan. Chay tiempopin Diosqa juj profeciata willaran, chaywanmi payqa runakunaman suyakuyta kallpata ima qoran. Chay profecian tarikun Génesis 3:15 textopi. Chay textopi nisqan jina, Satanaspas tukuy mana allin ruwasqanpas chinkachisqan kanqa (1 Juan 3:8; Apo. 12:9).

2. ¿Imaynatan Dios kallpacharan Noeta?

² Noepa tiemponpi runakunaqa millaytan kausaqku, qhelli ruwaykunallapin puriqkupas. Manan pipas Diosmanqa interestapas churaqchu; Noewan familianwan imallan Diostaqa serviqku. Chhaynataq karan chayqa yaqapaschá Noeqa llakisqa kasharan, “imataq kay runakunawanri kanqa”  nispapaschá nisharan (Gén. 6:4, 5, 11; Jud. 6). Chayllamanmi Diosqa payta kallpacharan (Gén. 6:9). “Millay runakunatan tukuchipusaq” nispan niran. Paypas familianpas salvasqa kananpaqmi ichaqa juj arcata ruwanan karan (Gén. 6:13-18). Maytachá Noeqa kusikuran chaywanqa, astawanchá kallpatapas jap’iran.

3. ¿Imaynatan Jehová Dios kallpacharan Josueta? (15 paginapi dibujota qhaway.)

³ Josuetapas Diosqa kallpacharanmi. ¿Imaynata? Josueqa llapa Israel runakunatan prometesqa allpaman chayachinan karan. Diosmi payta churaran chayta ruwananpaq. Chaywanmi Josueqa manchasqa kasharan. Jinan Diosqa Moisesta kamachiran kallpachananpaq. Niranmi: “Josueta yachachispa kamachiy, kallpachay yuyaychay. Paymi Israel runakunata Jordán mayuta chimpachinqa, jinan paypa kamachisqan qhawarisqayki allpata jap’ikapunqaku”, nispa (Deut. 3:28). Chaymantaqa Dios kikinmi Josueta niran: “Qhawariy, noqan kamachiyki, kallpachakuspa qhari jinapuni sayay. Ama manchakuychu, amataq pisi kallpayaychu, noqa Diosniyki Señor Diosqa qanwanpunin kashasaq maytaña riqtiykipas”, nispa (Jos. 1:1, 9). ¡Maytachá Josueqa kallpachakuran chayta uyarispaqa!

4, 5. a) ¿Imaynatan Dios kallpacharan ñaupa tiempo Judío runakunata? b) ¿Imaynatan Jesusta kallpacharan?

⁴ Jehová Diosqa manan sapanka runakunallatachu kallpacharan. Llaqtantin runakunatapas kallpachaqmi. Chaytan ruwaran Judío runakunawanpas. Paykunaqa Babilonia llaqtamanmi apasqa kananku karan. Paykunatan Diosqa niran: “Ama manchakuychu, qanwanmi noqaqa kashani, ama pisipaychu, noqaqa Diosniykin kani, noqan kallpachasqaykipas yanapasqaykipas, noqan jap’iykusqaykipas atipachisqaykipas”, nispa (Is. 41:10). Ñaupa cristianokunatapas chhaynatan Diosqa kallpacharan. Kaqtan ruwashan noqanchiswanpas (leey 2 Corintios 1:3, 4).

⁵ Jehová Diosqa kallpacharanmi Jesustapas. Bautizakushaqtinmi payqa janaq pachamanta nimuran: “Kaymi Churiyqa, paytan munakuni, payqa sonqoypaq jinan”, nispa (Mat. 3:17). Maytachá chayqa Jesusta kallpacharan. Chaychá ganaswan predicaciontapas apariran.

6. ¿Imata ruwanankupaqmi Jesús discipulonkunata kallpacharan?

⁶ Jesuspas papan jinan discipulonkunata kallpacharan. Juj kutinmi bolsa qolqekunamanta willaran juj ejemplota. Chay ejemplo willasqanpin patronqa kamachinkunata niran: “¡Kusapuni, allin kamachi! Qanqa junt’aqmi kanki. Pisi kaqniykunata qhawaspan allinta junt’aranki. Chaymi askha kaqniykunata qhawanaykipaq churasayki. Kunanqa patronniykiwan kuska kusikuy”, nispa (Mat. 25:21, 23). Chaywanmi Jesusqa discipulonkunata kallpacharan Diospaq junt’aq sonqo kanankupaq.

7. a) ¿Imayna kanankupaqmi apostolkunata Jesús kallpacharan? b) ¿Imaynatan Pedrota kallpacharan?

⁷ Apostolkunaqa sapa kutillanmi discutiqku mayqenninkuchus kuraqpaq jap’isqa karan chaymanta. Chaytaña ruwaqku chaypas Jesusqa manan phiñarikuqchu paykunataqa, aswanmi sumaqllata kallpachaq  humilde sonqo kanankupaq jujkunata servinankupaqwan (Luc. 22:24-26). Pedropas askha kutitan Jesuspa umanta wasaparan (Mat. 16:21-23; 26:31-35, 75). Chaywanpas Jesusqa manan Pedrowanqa phiñakuranchu aswanmi kallpacharan. Chaymantapas paymanmi encargaran iñiqmasinkunata kallpachananpaq (Juan 21:16).

8. ¿Ima nispan Ezequías kallpacharan umalliq soldadokunata llaqtantin runakunatawan?

⁸ Jesusqa allin ejemplon karan jujkunata kallpachaypi. Ichaqa manaraq pay jamushaqtinpas ñaupa tiempopi Diosta serviqkunaqa kallpachanakuqkun. Chaytan ruwaran Ezequiaspas. Payqa Asiria soldadokuna Jerusalén llaqtata amenazashaqtinmi llapa umalliq soldadokunata llaqtantin runakunatawan juñuspa kallpacharan (leey 2 Crónicas 32:6-8).

9. ¿Imatan yachasunman Job libropi kallpachaymanta?

⁹ Jobmanta rimasun, payqa sinchi llakisqan kasharan, kallpachanatan munasharan. Kallpachaqnin runakunan ichaqa kallpachanankumantaqa ñak’arichiranku. Chaymi paykunata niran: “Noqaqa kallpachariykichismanmi sumaqta rimaspa”, nispa (Job 16:1-5). Chaywanpas Jobqa kallpachasqan karan. Paytan kallpacharan Elihú; Diospas kallpacharanmi (Job 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10).

10, 11. a) ¿Imaraykun Jeftepa ususin necesitasharan kallpachanata? b) ¿Pikunatan kay tiempopi kallpachananchis felicitananchis ima?

¹⁰ Jeftepa ususinpas kallpachanatan necesitaran. ¿Imarayku? Papanmi Amón runakunawan maqanakuq risqanpi Diosman prometesqa: “Amón runakunata jap’ichiwanki chayqa [...] mayqenchus wasiymanta ñaupaqta taripamuwanqa, chaytan qanman ruphachina sacrificiota jaywamusqayki”, nispa. Ñaupaqta lloqsimuqqa ususinmi karan. Paytaq sapallan wawan karan chayqa maytachá Jefteqa llakikuran. Chaywanpas ususinqa papanpa promesanta junt’ananpaqmi Diosta yupaychana karpaman rinan karan Diosta servinanpaq (Juec. 11:30-35).

¹¹ Nimusqanchis jina chaywanqa maytachá llakikuran Jefteqa. Ususinqa astawanraqchá llakikuran. Payqa manañan casarakunanchu karan, nitaqmi wawankunapas kananchu karan. Chaywanpas junt’aranmi papanpa promesa ruwasqanwan (Juec. 11:36, 37). Payqa kallpachanatapunin necesitasharan. Bibliapin nin: “Jinan juj kamachikuy lloqsimuran. Sapa watanmi Israelpi sipaskunaqa watapi juj kutita tawa p’unchayta Jeftepa ususinta kallpachaq rinqaku”, nispa (Juec. 11:39, 40, NM). Kunan tiempopas “Señorpaq llank’aypi” puriq soltero o soltera cristianokunaqa chaskinankun kallpachayta (1 Cor. 7:32-35).

12, 13. ¿Imaynatan Pedro ‘wayqe-panankunata kallpacharan’?

¹² Jesús wañupunanpaq juj p’unchayllaña faltashaqtinmi apóstol Pedrota niran: “Simón, Simón, Satanasmi permisota mañakunña llapaykichista trigota jina suysunasuykichispaq. Noqan ichaqa rogakuniña iñiyniykipi ama pisipanaykipaq; kutimuspaykin wayqe-panaykikunata kallpachanki”, nispa (Luc. 22:31, 32).

¹³ Apóstol Pedroqa juj columna jinan karan cristianokunapaq (Gál. 2:9). Pentecostés fiestapipas valorwanmi rimaran, chaywanmi cristianokunaqa kallpachasqa karanku. Kuraqña kashaspan payqa nillarantaq: “Kay pisi simikunata qelqamushaykichis, chhaynapi qankunata kallpacharinaypaq, ancha sumaq sonqo kayninta qankunaman Diospa rikuchisqanqa cheqaq kasqanta sut’ita rikuchinaypaqwan. Amapunin kuyurinkichischu chaymantaqa”, nispa (1 Ped. 5:12). Apóstol Pedroq qelqasqanqa llapa cristianokunatan kallpacharan. Kay tiempopi cristianokunatapas kallpachashallanmi Diospa promesan junt’akunankama (2 Ped. 3:13).

14, 15. ¿Imaraykun apóstol Juanpa qelqasqan hasta kunankama llapa cristianokunata kallpachashan?

¹⁴ Apóstol Juanpas columna jinan kallarantaq cristianokunapaqqa. Paymi willashallantaq imakunatachus Jesús ruwaran kay pachapi chayta. Chay willasqanqa  hasta kunankaman llapa cristianokunata yanapashan. Payllan willashan munakuymanta Jesuspa rimasqantapas. Chaypin Jesusqa nisqa imaynapichus discipulonkuna reqsisqa kananku karan chayta (leey Juan 13:34, 35).

¹⁵ Juanqa kinsa cartakunatawanmi qelqallarantaq. Chay cartakunapin sumaq yachachikuykuna kashallantaq. Paymi niran: “Jesuspa yawarnintaq tukuy ima juchamantapas limpiawasun”, nispa (1 Juan 1:7). ¿Manachu chay yanapawanchis ima juchanchismantapas llakipi tarikuqtinchis? Paymi nillarantaq: “Diosqa sonqonchismanta aswan jatunmi”, nispa (1 Juan 3:20). ¿Manachu chay kallpachawanchis sonqonchis ima llakiwanpas ñit’iwaqtinchis? Juanllan qelqaran “Diosqa munakuymi” nispapas (1 Juan 4:8, 16). Chaymantapas iskay kaq kinsa kaq cartakunapin payqa felicitashan cheqaq yachachikuyllapi puriq cristianokunata (2 Juan 4; 3 Juan 3, 4).

16, 17. ¿Imaynatan apóstol Pablo ñaupa tiempo iñiqmasikunata kallpacharan?

¹⁶ Apóstol Pablopas allintan kallpacharan cristianokunataqa. Chay tiempopiqa Jerusalenllapin qhepakuranku yaqa llapa apostolkunapas; chaypin kasharan umalliq t’aqapas (Hech. 8:14; 15:2). Chaymantapas, chaypi cristianokunaqa Diospi creeq runakunamanmi yachachiranku Jesusmanta. Apóstol Pablon ichaqa griego runakunaman Roma llaqtayoq runakunaman ima rinan karan Diosmanta  yachachiq. Chay runakunaqa manan imatapas yacharankuchu cheqaq Diosmantaqa (Gál. 2:7-9; 1 Tim. 2:7).

¹⁷ Pabloqa lliutan viajaran. Chay viajasqan llaqtakunaq sutinmi kunanqa kapun Turquía, Italia, Grecia ima. Llapa chay llaqtakunapin payqa congregacionkunata kicharan. Tiempowanmi ichaqa kallpachanata necesitaranku chay congregacionkunapi iñiqkunaqa ¿imarayku? Llaqtamasinkun ñak’arichisharanku (1 Tes. 2:14). 50 watapi jinan Pabloqa Tesalónica llaqtapi kaq iñiqmasikunaman juj cartata qelqaran, chaypin niran: “Mañakushaspayku llapa qankunata yuyarispaykuqa ‘gracias’ nillaykupunin Diosta. Yayanchis Diospa ñaupanpin noqaykuqa yuyarillaykupuni tukuy sonqowan llank’asqaykichista, munakuywan llank’asqaykichista”, nispa (1 Tes. 1:2, 3). Chaymantataq niran: “Chayrayku imaynan ruwashankichis jinata qankunapura animanakushaychis kallpachanakushaychis”, nispa (1 Tes. 5:11).

18. ¿Imaynatan umalliq t’aqa Felipeta kallpacharan?

¹⁸ Ñaupa tiempopiqa umalliq t’aqawanmi Jehová Diosqa congregacionkunata umalliqkunatawan kallpacharan. Chaymi rikukun Felipe Samaria llaqtayoq runakunaman Jesusmanta willaqtin imachus pasasqanpi. Umalliq t’aqaqa apoyaranmi Felipeq llank’asqanta. Chaymi umalliq t’aqamanta iskay hermanokunata kacharanku Samaria llaqtaman, chaypi mosoq hermanokuna Diospa espiritunta chaskinankupaq. Paykunan karanku Pedro Juan ima (Hech. 8:5, 14-17). Umalliq t’aqaq chay ruwasqanqa allintachá kallpacharan Felipeta chay mosoq cristianokunatapas.

19. ¿Imaynatan umalliq t’aqaq cartan kallpacharan ñaupa tiempo cristianokunata?

¹⁹ Tiempoq pasasqanman jinan umalliq t’aqaqa juj jatun decisionta tomanan karan. Lliumi yachayta munasharanku mana judío runakuna qhari kayninku qarachata kuchuchikunankuchu icha manachu chayta. Jinan chay asuntota paykunaman aparanku (Hech. 15:1, 2). Chay hermanokunaqa Diospa espiritunta mañakuspan chay tiempopi kaq qelqakunata t’aqwiranku jinan niranku: “Manañan chayqa ruwakunqachu”, nispa. Chay decisión tomasqankuta llapa hermanokunaman chayachinankupaqtaq juj cartata qelqaranku. “Chayta leespankun paykunaqa anchata kusikuranku chay cartaq kallpachasqanwan” Hech. 15:27-32).

20. a) ¿Imaynatan kay tiempopi umalliq t’aqa kallpachashan cristianokunata? b) ¿Imakunamantan yachasun qatimuq estudiopi?

²⁰ Kay tiempopi umalliq t’aqapas mundontinpi hermanokunatan kallpachashan. Kallpachashanmi Betelpi llank’aqkunatapas, tukuy tiemponkuwan Diosta serviqkunatapas. Chaymantapas umalliq t’aqaqa llapa runakunapin piensan, chaymi 2015 watapipas orqomuran “Jehová Diosqa maytan munashan kutimpunaykita” nisqa folletota. May kusikunapaqmi chaykuna ruwasqankuqa ¿riki? Ichaqa, ¿paykunallachu Dios serviqkunata kallpachananku? ¿Paykunallachu chay ruwaypi Diosta qatikunanku? Chaykunamantan qatimuq estudiopi yachasun.