1. a) ¿Imaynatan hermano Russell yanapaqninkunapiwan Bibliata estudiaranku? b) ¿Imaraykun chay ruwasqanku allinpuni karan?

PACHAJ watakuna masñan hermano Russellqa yanapaqninkunawan juñukuranku, imachus Bibliaq nisqanta entiendenankupaq. Paykunaqa allintan yachayta munaranku Jehová Diosmanta, Jesucristomanta, wañuymanta, noqanchisrayku Jesuspa wañusqanmantawan ima. ¿Imaynatan chayta ruwaqku? Mayqenninkupas imamantapas yachayta munaqtinmi llapallanku Bibliapi chaymanta rimaq textokunata maskhaqku, jinaspa imachus entiendesqankuta qelqaqku. Jehová Diospa yanapayninwanmi chay cristianokunaqa Bibliapi wakin yachachikuykunata allinta entienderanku, chaykunan kunankamapas allinninchispaq kashan.

2. ¿Imaraykun jamuq tiempopi imachus pasananmanta willakuykunata mayninpi mana allintachu entiendesunman?

² Paykunan repararanku Bibliamanta wakin yachachikuykunaqa facil entiendeylla kasqanta, jamuq tiempopaq imachus pasananmanta willakuykunata entiendeymi ichaqa sasa karan. ¿Imaraykun sasa? Chaykunaqa junt’akuqtinña otaq chayllaraq junt’akushaqtinña allinta entiendekusqanrayku. Chaymantapas Bibliapi chay willakuykunata allinta entiendenapaqqa chaymanta rimaq llapa textokunatan leena, mana chayqa manan allintachu entiendekunman. Chaymi pasaran Joel libropi willakuywan. Chayrayku jujmanta estudiasun chay willakuyta jinaspa yachasun imarayku kunankama entiendesqanchista cambiananchis kasqanta.

3, 4. ¿Imaynatan entienderanchis Joel 2:7-9 willakuyta?

 ³ (Leey Joel 2:7-9). Joelmi ñaupaqmantaña willaran Israel llaqtaq kaqninkunata ch’usaqman langostakuna tukuchinanta. Chay yarqasqa langostakunaq kirunkuqa orqo leonpa kirunkuna jinaraqmi ima tarisqankutapas llapanta mijupunanku karan (Joel 1:4, 6). Unay watakunaqa chay willakuy Diospa llaqtanmanta willananpaqmi piensakuran. “Noqanchistaq lagostakuna jina Diosmanta willaspa purishanchis chayqa, noqanchischá kanchis”, nispan nikuran. Chay willasqanchiswan llapa suyukunapi “cristianon kayku” niq religionkunata lliuta manchachinanchispaqmi piensakuran. *

⁴ Chhaynatan entiendekun sichus Joel 2:7-9 nisqallanta leesunman chayqa. Ñaupaqninpi qatiqninpi Bibliaq nisqanta leespan ichaqa reparanchis imachus entiendesqanchista cambiananchis kasqanta. Chaypaq tawa yachachikuykunata qhawarisun.

5, 6. a) ¿Imatan entiendenchis Joel 2:20 nisqanmanta? b) ¿Imatan entiendellanchistaq Joel 2:25 nisqanmantapas?

⁵ Ñaupaqta, qhawarisun Joel 2:20 nisqanpi Diospa prometesqanta, chaypin niran: “Wichaymanta wajwamuq langostatan qayllaykichismanta karunchasaq”, nispa. Jehová Diospa testigonkunaqa Jesuspa kamachisqanta kasukuspan Diosmanta willanku bautizankupas, sichus paykuna langostakuna kankuman chayqa Diosqa manan paykunataqa karumanqa apanmanchu (Ezeq. 33:7-9; Mat. 28:19, 20). Diosqa llaqtan contra jatariqkunatan karumanqa apanman, manan serviqninkunatachu.

⁶ Iskaypi, qhawarisun Joel 2:25 textopi Jehová Diospa nisqanta, niranmi: “Noqan qankuna contra chayachimurani ejercitota jinaraq langosta kurukunata, jinan wajwamuspa uña langosta, jatun langosta, waj langostakunapas llapallanta mijuspa tukuran, kunantaq chay watakunapi langostaq mijusqanmanta kutichipusaykichis”, nispa. Chaypin Dios prometen langostakunaq q’arusqanmanta kutichipunanpaq. Sichus Testigokuna langostakuna kasunman chayqa, Diosmanta willasqanchisqa runakunaq mana allinninpaq kasqantachá nishasunman. Ichaqa manan chhaynachu, aswanpas willasqanchisqa runakunatan yanapan salvakunankupaq juchankumanta pesapakunankupaqpas (Ezeq. 33:8, 19).

7. Joel 2:28, 29 nin: “Chaykuna qhepatan llapa runaman espirituyta kachaykamusaq” nispa, ¿imatan chaymanta yachanchis?

⁷ (Leey Joel 2:28, 29). Kinsapi, qhawarisun imaynatachus chay willakuy junt’akusqanta. Diosmi niran: “Chaykuna qhepatan llapa runaman espirituyta kachaykamusaq”, nispa. Chaytaqa ruwanan karan langostakunaq mijusqanku qhepamanmi. Sichus langostakuna Diosmanta willaqkuna kasunman chayqa, Jehová Diosqa manan llank’asqanchis qhepamanñachu espiritunta qowasunman, yachasqanchis jina Diospa espiritunpa yanapaynillanwanmi unay watakunaña Diosmanta willashanchis runakunaña gobiernokunaña jark’akuqtinkupas.

8. ¿Pikunan kanku Apocalipsis 9:1-11 nisqanpi langostakuna? (Qhaway tapanpi kaq fotokunata.)

⁸ (Leey Apocalipsis 9:1-11). Tawapi,  ñaupaqpin niranchis Joel libropi langostakunaqa Diosmanta willaqkuna kasqankuta Apocalipsis libropi chay jinata willasqanrayku. Apocalipsis libropin langostakunamanta nishan ‘umankupi qori coronayoq jina kasqankuta, uyankutaq runaq uyan jina kasqanta’ (Apo. 9:7). ‘Pikunachus Jehová Diospa sellonta mana mat’inkupi apankuchu, chay runakunatan k’irinanku karan’ pisqa killa junt’a, chay tiempota langostakuna kausasqankurayku (Apo. 9:4, 5). Chaypi nisqanmi ichaqa tupan ajllasqa cristianokunawan, paykunaqa mana manchakuspan Diospa juicionta willanku mana kasukuq runakunaman, chayta uyarispan runakunaqa sonqonkupi k’irisqa tarikunku.

9. ¿Imakunapin jujniray Joelpa rikusqan langostakuna Juanpa rikusqan langostakunamanta?

⁹ Apocalipsis libropi Joel libropi willakuykunaqa manan kaqllachu. Joel libropi langostakunaqa llapa tarisqanku q’omertan mijunku, Apocalipsis libropi langostakunatan ichaqa kamachikuran ‘ama ima q’omer plantatapas’ mijunankupaq (Joel 1:4, 6, 7; Apo. 9:4). Joelpa rikusqan langostakunaqa wichay ladomantan jamuranku, Juanpa rikusqan langostakunan ichaqa chinkay-chinkay ukhu t’oqomanta lloqsimuranku (Joel 2:20; Apo. 9:2, 3). Joel libropi langostakunataqa Diosmi karuman apapuran, Apocalipsis libropi langostakunatan ichaqa imachus ruwanankuta tukuchiran, allinpaqtaq  paykunataqa qhawariran (Qhaway “ Langostakunamanta willakuykunaqa manan kaqllachu” nisqata).

10. Bibliaqa kaq rijch’anachiyllawanmi jujniray yachachikuykunata willan, chaymanta jujninta willay.

¹⁰ Chaykunata qhawarispan yachanchis Joel libropi langostakunamanta willakuyqa Apocalipsis libropi langostakunamanta willakuywan mana kaqllachu kasqanta. Mayninpin Bibliaqa kaq rijch’anachiyllata churan jujniray yachachikuykunata willananpaq. Chaymi Apocalipsis 5:5 qelqapi Jesusta rijch’anachin “Judá ayllumanta leonwan”, 1 Pedro 5:8 qelqapitaq Satanasta rijch’anachin “qaparishaq leonwan”. Ñaupaqpi tawa yachachikuykunata qhawarispan yachanchis Joelpa willasqanqa mana Testigokunawanchu tupasqanta. Chhaynaqa, ¿pimantan rimasharan?

11. ¿Imaynatan yanapawanchis Joel 1:6; 2:1, 8, 11 nisqan pikunachus langostakuna kasqanta yachananchispaq?

¹¹ Joel libroqa willasharan jamuq tiempopi juj llaqtaman soldadokuna phawaykunankumantan, chaytan reparanchis chay libropi juj textokunatawan leespa (Joel 1:6; 2:1, 8, 11). Jehová Diosmi niran jatun ejercitowan mana kasukuq Israel runakunata castiganan kasqanta (Joel 2:25). Chay ejercitoqa wichay ladomantan jamunan karan, chaytan Babilonia soldadokuna ruwaranku (Joel 2:20). Chay ejercitotan rijch’anachikuran allin wachuchasqa langostakunawan. Joelmi niran: “Sapankan purinanta purinku. [...] Llaqtamanmi phawaykunku, perqa patantan phawanku, wasikunamanmi wichanku, suwa jinan ventananta jaykunku”, nispa (Joel 2:8, 9). Chaywanmi nisharan llaqtata soldadokuna junt’aykunanta, Babilonia soldadokunamanta mana mayqenpas ayqenanta.

12. ¿Imaynatan langostakunamanta willakuy junt’akuran?

¹² 607 watapin langostakuna jina Babilonia soldadokuna Jerusalén llaqtaman phawaykuranku. Babilonia rey chay llaqtata imatachus ruwasqanmantan Biblia nin: “Mana khuyapayaspa llapanta waynatapas sipastapas kuraj runatapas sinchi yuyaqtapas wañuchiran. Diosmi paykunataqa llapallankuta Babilonia reyman jap’ichiran. Dios yupaychana wasitataq ninawan kanaykuranku, Jerusalén llaqta muyuriq perqatapas lliuta thuniranku, [...] tukuy chaypi allinkaqkunatapas chhalluykuranku”, nispa (2 Crón. 36:17, 19). Babilonia soldadokuna chay llaqtata thunisqanku qhepamanmi chayninta puriq runakuna niranku: “Purunyapunmi, mana runayoqmi mana uywayoqmi kashan, Caldea runakunaq makinpin kashan”, nispa (Jer. 32:43).

13. ¿Imamantan rimashan Jeremías 16:16, 18 nisqanpi?

¹³ Joelpa willasqan iskay pachaj watakuna qhepamanmi, Jehová Dios Jeremiaswan qelqachiran, Babilonia soldadokuna Israelpi millay ruwaqkunata maskhaspa llapankuta jap’inankuta. Jeremías 16:16, 18 qelqakuna nin: “Askha challwaqkunatan kachamusaq Israel runakunata challwata jina jap’inankupaq. Chaymantapas pusamullasaqtaqmi qhamiyaspa jap’iqkunata, jinan qhamiyanqaku jap’inankukama jinantin orqokunapi moqokunapi qaqa wasikunapipas. [...] Iskay kutita pagapusaq mana allin ruwasqankumanta juchankumantawan”, nispa. Mana pesapakuq Israel runakunaqa  qochakunapipas montekunapipas manan pakakuyta atinankuchu karan.

14. ¿Jayk’aqmi junt’akuran Joel 2:28, 29 nisqan?

¹⁴ Joelmi willallarantaq jujmanta allpanku rurunanta (Joel 2:23-26). Diosmanta cheqaq yachachikuytan qhepaman askha runakuna uyarinanku karan. Diosmi prometeran: “Chaykuna qhepatan llapa runaman espirituyta kachaykamusaq, jinan churiykichiskunapas ususiykichiskunapas sutiypi profetizanqaku [...] espirituytaqa kachaykamullasaqtaqmi qhari kamachiykunamanpas warmi kamachiykunamanpas”, nispa (Joel 2:28, 29). ¿Jayk’aqmi chay junt’akuran? Manan Israel runakuna Babiloniamanta llaqtankuman kutimpuqtinkuchu, aswanpas soqta pachaj wata qhepamanñan 33 watapi, Pentecostés p’unchaypi. ¿Imaynapin chayta yachanchis?

15. Joel 2:28 nisqanmanta, ¿mayqen partetan apóstol Pedro cambiaran Hechos 2:16, 17 qelqasqanpi? ¿Imatan chaywan yachanchis?

¹⁵ Diospa yanapayninwanmi apóstol Pedro Joel 2:28, 29 textopi nisqanta tupachiran Pentecostés p’unchaypi imachus pasasqanwan. Las nueve tutamantanta jinan Diospa espiritunta chaskiqkuna “Diospa admiranapaq ruwasqankunamanta” juj simikunapi rimayta qallariranku (Hech. 2:11). Joelpa qelqasqanpin niran “chaykuna qhepatan espirituyta kachaykamusaq” nispa, Apóstol Pedron ichaqa chay nisqanta niran “tukukuy p’unchaykunapin espirituyta jich’aykamusaq” nispa (Leey Hechos 2:16, 17). Tukukuy p’unchaykunamanta rimashaspaqa Jerusalén llaqta, templopiwan thunisqa kananmantan rimasharan. Chay tiempopin Diosqa espiritunta “imaymana  clase runakunaman” kachaykamuran. Kay willakuyqa junt’akuran unay watakuna qhepamanñan.

16. a) ¿Imaynatan apostolkunaq tiemponpi Diospa espiritun cristianokunata yanaparan? b) ¿Imaynatan kay tiempopipas yanapawashanchis?

¹⁶ Apostolkunaq tiemponpi Jehová Dios espiritunta kachaykamusqan qhepamanmi Diosmanta willakuyqa tukuy ladoman ch’eqeriran. Chaymi apóstol Pablo 61 watapi Colosas llaqtapi cristianokunaman qelqaran allin willakuykuna ‘pachantinpiña’ willasqa kasqanta (Col. 1:23). ‘Pachantinpiña’ nisqanwanmi Pabloqa rimasharan chay tiemponpi Diosmanta llapa atisqan runakunaman willasqanmanta. Kunan tiempopin ichaqa Jehová Diospa santo espiritunpa yanapayninwan “kay pachaq k’uchunkamaraq” Diosmanta willakushan (Hech. 13:47; qhaway “ Espirituyta jich’aykamusaq” nisqata).

17. ¿Imaynatan kunan entiendenchis langostakunamanta Joelpa qelqasqanta?

¹⁷ Kunanqa allintan entiendenchis Joel 2:7-9 textopi willakuyta. Chaypiqa manan Diosmanta willasqanchismantachu rimasharan aswanpas Babilonia soldadokuna 607 watapi Jerusalén llaqtaman phawaykusqankumantan.

18. ¿Imatan Jehová Diosta serviqkuna ruwashallanchis?

¹⁸ Jehová Diosta serviqkunan ichaqa allin willakuykunata tukuy ladopi willashallanchis, wasin-wasinta, callekunapi, telefonopi jujniraymantapas (Mat. 24:14). Gobiernokunaña jark’akuqtinkupas manan tatichiyta atinkumanchu Diosmanta willasqanchistaqa. Jinaspapas Jehová Diospa yanapayninwanmi mana manchakuspa astawanraq Diospa gobiernonmanta willashanchis. Bibliapi jamuq tiempomanta willakuykunata entiendenanchispaqtaq k’umuykukuspa Diospa yanapayninta mañakunchis, payqa tiempollanpin yanapawasun chay willakuykunata allinta entiendenanchispaq (Juan 16:13).