Jobqa hatuncharanmi Jehová Diosta

‘¡Saminchasqapuni Señor Diospa [sutin] kachun!’ (JOB 1:21.)

1. ¿Pin Job librota qelqanman karan, hayk’aq?

MOISESQA 40 watanpi hinan kasharan Faraonpa phiñakuyninmanta ayqespa Madián llaqtaman reqtin (Hech. 7:23, 29). Yaqachus hina chay llaqtapi kashaspa Jobpa ñak’arisqanmanta uyarinman karan, Jobqa qayllallapin Uz llaqtapi tiyaran. Qhepa watakunamanqa Israel runakuna Prometesqa hallp’aman haykunankupaqña kashaqtinmi Uz llaqtaq qayllanta pasaranku. Chaypipas Moisesqa uyarinmanmi karan Jobmanta payqa sinchi kuraqñan kasharan. Judiokunaq creencianman hinaqa, Moisesmi Job librotaqa qelqaran Job wañupusqan qhepaman.

2. ¿Imaraykun Dios serviqkunata Job libro anchata kallpachan?

² Job libroqa anchatan kallpachan kay tiempopi Dios serviqkunata. ¿Imarayku? Chay libron rimashan imaynata Saqra hanaqpachapi Diospa qayllanman haykuspa Jobpa hunt’aq kayninta iskayachisqanmanta, chayqa tupan Dioslla kamachinanpaq derechoyoq kasqanta iskayachisqanwanmi. Aswan allintan entiendenchis imachus hunt’aq kay kasqanta, imaraykuchus mayninpi Dios hinallata qhawan serviqninkunaq ñak’arinanta chaytapas. Chaymantapas rikuchinmi Saqra Jehová Diospa, runakunaqpas enemigon kasqanta, yachachiwanchistaq sasa pruebakunapiña tarikuspapas huchayoq runakuna Diospaq hunt’aq kanankuta, imaynan Jobpas karan hinata. Qhawarisunchis imakunamanta kay libro willashan chayta.

Satanasmi Jobta pruebaman churan

3. a) ¿Imatan Jobmanta yachanchis? b) Imaraykun Saqra contranpi hatariran?

³ Jobqa allin qhawarisqa qhapaq runan karan, familianpi allin umalliq sumaq sonqo runa, consejokuna qoq allin respetasqa, payqa yanapaqmi wakchakunatapas. Astawanqa Dios manchakuq runan karan. Job libroq nisqan hina, ‘hunt’aq runa, chanin runan karan, tukuy sonqowan Diosta serviq, mana allin ruwaymantapas t’aqakuq’. ¿Imaraykun Saqra pay contra hatariran? Manan allin qhawarisqa, qhapaq kasqanraykuchu, aswanpas Diosta tukuy sonqo servisqanraykun (Job 1:1; 29:7-16; 31:1).

4. ¿Imataq hunt’aq kayri?

⁴ Job libroqa qallarin hanaq pachapi huñunakuy kasqanmanta willaspan, Jehová Diospa ñawpaqenpin llapa angelninkuna huñukusqaku Satanaspas chaypin kasharan, paymi Jobta yanqamanta tumparan (leeychis Job 1:6-11). Jobpa qhapaq kayninmantaña rimaran chaypas, imaraykuchus Diospaq hunt’aq kasqantan iskayachiran. Hunt’aq kayqa, mana huchachanata chaninta kawsaymi. Bibliaq nisqanman hinaqa, hunt’aq kayqa tukuy sonqomanta Jehová Diosllata serviymi.

5. ¿Imatan Satanás niran Jobmanta?

⁵ Satanasmi niran: Jobqa allinninpaq imatapas chaskinanraykullan Diosta servin manan tukuy sonqomantachu, nispa. Jobqa Diospaq hunt’aq kanman paymanta bendicionkuna chaskisqanraykullas. Chay nisqan cheqaqchus kasqanta yachakunanpaqmi Diosqa qhawallaran Satanás Jobta pruebaman churananta. Chayraykun huk p’unchayllapi uywankuna ch’usaqman tukuran wakintaqa suwan apapuran, kamachin runakunapas yaqa llapankun wañuchisqa karanku, wawankunapas wañupuranmi (Job 1:13-19). ¿Satanaspa nisqanman hinachu Job Diosta ñakaran? Manan, chhayna llakiq qatirisqan kashaspapas kaytan niran: “Señor Diosmi lliw imatapas qowarqan, payllataqmi qechukapuwan. ¡Saminchasqapuni Señor Diosqa kachun!” nispa (Job 1:21).

6. a) Hukmanta hanaq pachapi huñukuy kaqtin ¿Imatan Satanás rimallarantaq ? b) Jobpa hunt’aq kasqanta iskayachispa, ¿pikunamantawanmi rimasharan?

 ⁶ Chay qhepallamanmi hanaqpachapi huk huñunakuy kallarantaq. Hukmantan Satanasqa Job contra rimallarantaq, kaytan niran: “Manataq cuerponta llamiykunkichu chayllayá allin kashan. Qhali kashaspaqa, tukuy imantapas runaqa qoyta atinmi, kawsayninta qespichinanraykuqa. Pay kikinta llamiykuwaq, chayñayá yachawaq imaynataraqchus uyaykipi ñakasunkiman chayta”, nispa. Ari Saqraqa niranmi “tukuy imantapas runaqa qoyta atinmi, kawsayninta qespichinanraykuqa”, nispa; chaywanqa Saqraqa manan Jobpa hunt’aq kasqallantachu iskayachisharan, aswanpas llapa runakuna Diospaq hunt’aq kayninkutawanmi. Hukmantan Diosqa permisota qollarantaq Jobta pruebaman churananpaq, chay kutipiqa millay onqoywanmi k’iriran (Job 2:1-8). Ichaqa manan chaywanpas Jobpa ñak’ariyninqa tukuranchu.

¿Imakunatan Jobmanta yachanchis?

7. ¿Imaynatan Jobta llakichiranku warminpas amigonman tukuq runakunapas?

⁷ Qallariypiqa, Jobpa esposanpas Job hinan tarikuran. Wawankunaq wañupusqan, tukuy kaqninkuna chinkapusqanpas maytachá llakichiran. Qosanta sinchi onqosqata rikuqtinpas anchatachá sonqon nanaran. Manaña aguantayta atispan niran: “Kay hinataña ñak’arishaspapas, ¿qaqataraqchu iñiyniykipi sayashanki? ¡Diosta ñakay, hinaspa wañuy!”, nispa. Chay qhepallamanmi Jobman Elifaz, Bildad Zofarpiwan kallpachaqman tukuspa riranku. Ichaqa mana kaqtan rimaranku chaymi Job niran: “Sonqochawanaykichistaqa ñak’arichiwankichismi”, nispa. Bildadmi rimaran wawankuna Dios contra huchallikusqankurayku wañusqankumanta. Elifastaq Jobta tumparan ñawpaqpi huchallikusqanmanta ñak’arishasqanta. Rimallarantaqmi, ¡Diosqa manan valoranchu payta hunt’aq sonqowan serviq runakunataqa! nispa (Job 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3). Chhaynataña nishaqtinkupas Jobqa hunt’aq sonqollapunin Diospaq karan. Pantaranña “mana huchayoqman tukuspa [‘Diosmanta aswan chaniyoqpaq qhawarikuspa’ NM]” chaypas, pruebakuna tukukunankaman Diospaqqa hunt’aq karan (Job 32:2).

8. ¿Imatan Eliumanta yachasunman hukkunata yuyaychanapaq?

⁸ Chaymantan Bibliaqa riman Elihú runamantañataq, paypas Jobta watukuqmi risqa. Qallariypiqa uyarillaranmi Jobpa rimasqanta kinsantin runakunaq rimasqantapas. Rimayta qallarispan ichaqa allin yuyaywan rimaran, sullk’akaqña llapankumanta karan chaypas. Kinsantin runakunamantaqa respetowan sumaq sonqowanmi Jobta trataran. Diospaq hunt’aq kasqanmantapas sumaqtan kallpacharan. Chaymantapas reparachiranmi chanin kasqanta qhawarichinanpaq sinchita llakikushasqanta; hinaspan niran, ancha allinmi Diosta serviyqa hunt’aq kaypas nispa (leeychis Job 36:1, 11). Payqa ¡ancha allin ejemplon hukkunata sumaqta yuyaychananchispaq! Eliuqa pacienciayoqmi karan, tukuy yuyaywanmi  Jobpa rimasqanta uyariran, allin ruwasqankunamantapas allinmi niran, yuyaychaspapas sumaqtan kallpacharan (Job 32:6; 33:32).

9. ¿Imaynatan Jehová Jobta yanaparan?

⁹ Chaykuna qhepamantaq Jehová “Dios manchay wayra chawpimanta Jobta rimapayarqan”. Imaymana tapuykunawanmi sumaqllata yanaparan mana allin yuyaykusqanta cambiananpaq. Jobqa huch’uyaykukuspan Diospa yuyaychasqanta chaskiran, chaymi niran: “Ñoqa kikiyta millakuni [pisipaq qhawarikuni], ñut’u hallp’api, usphapi tiyaykuspa, llakikuspa yuyayniyta hap’ikuni”, nispa. Chaymantataq Diosqa kinsantin amigonman tukuq runakunata phiñakuran mana cheqaqta rimasqankumanta. Chayraykun Jobta niran amigonman tukuq runakunapaq mañapunanpaq. Job paykunapaq mañapusqan qhepamantaq Jehová “Diosqa payta wakmanta qhapaqyachirqan. Chaymantapas qoykapurqanmi ñawpaq kapusqanmantaqa iskay chay hinatawanraq” (Job 38:1; 40:4; 42:6-10).

¿Maykaman Jehová Diosta munakunchis?

10. ¿Imaraykun Dios mana Satanasta wañuchiranchu otaq tumpasqanta mana hinallatachu saqepuran?

¹⁰ Jehová yayanchisqa Kamaqninchismi payllan Ancha Hatun Kamachikuqqa. Payqa atiranmi Saqraq tumpasqanta hinallata saqepuyta ichaqa manan chaytachu ruwaran. ¿Imarayku? Payqa yacharanmi Jobpa hunt’aq kayninmanta iskayachiy allichakunanta, chaytaqa manan allichayta atinmanchu karan Satanasta wañuchispa otaq hinallata tumpasqanta saqepuspapas. Saqraqa rimaranmi Job Diospaq mana hunt’aqchu kananmanta, sichus lliw kaqninkuna chinkapunman chayqa. Ichaqa sonqomanta Diosta serviq Jobqa imaymana pruebakunapiña tarikuspanpas hunt’aqllapunin Diospaq karan. Chaymantapas Saqraqa niranmi runakuna ima nanaywanpas k’irisqa otaq sarunchasqa tarikuqtinku manaña Diospaq hunt’aq kanankuta. Ichaqa imaymanawanña ñak’ariran chaypas Jobqa hunt’aqmi Diospaq karan. Chhaynapin Saqraq Job contra imaymana tunpasqan yanqa kasqanqa sut’iman orqosqa karan. Jobqa huchayoq runaña karan chaypas hunt’aqmi karan. Ichaqa, wakin Dios serviq runakunarí, ¿hunt’aqchu Diospaq kankuman?

11. ¿Imatan Jesús ruwaran hukpaqkama Satanaspa yanqa tumpasqanman kutichinanpaq?

¹¹ Maypachachus huk cristiano Saqraq trampankuna contra qaqata sayan chayqa, paymanta Saqra llullakuspa rimasqan yanqa kasqantan sut’iman horqon. Jesusmi kay pachaman hamuspa hukpaqkama rikuchiran Satanás llulla kasqanta. Jesusqa Adán hina mana huchayoq runataq karan chayqa, wañunankama Diospaq hunt’aq kaspanmi sut’ita rikuchiran Satanás llullakuspa yanqa tunpasqanta (Apo. 12:10).

12. ¿Ima ruwaymi sapankanchisman tupawanchis?

¹² Chaywanpas Saqraqa churashallanmi pruebaman Dios serviqkunata. Chayraykun sapankanchis hunt’aq kasqanchiswan rikuchinanchis munakuspa Diosta servisqanchista manataq imapas chaskinanchisraykullachu. Chay ruway sapankanchisman tupawasqanchistaqa ancha allinpaqmi hap’inanchis. Chaymantapas yachanchismi pruebakunata aguantananchispaq Jehová Dios kallpachawananchista, chay pruebakunataqa tukuchinqan imaynan Jobpipas ruwaran hinata (1 Cor. 10:13, Edición 1988).

Satanasqa mana p’enqakuspan Diospa contranpi sayarin

13. ¿Imatan Job libro Satanasmanta willawanchis?

¹³ Griego Qelqakunaqa willanmi Satanás Dios contra sayarisqanmanta. Apocalipsis libropin leenchis Jehová Dios ancha hatun kamachikuq kasqanta sut’iman orqonanmanta, millay enemigon Saqrata tukuchinanmantapas. Hebreo  Qelqakunapas willanmi imaynata Satanás mana p’enqakuspa Dios contra hatarisqanmanta, runakunata waqllichiy munasqanmantapas. Job libron willawanchis hanaq pachapi huñunakuy kaqtin iskaynin kutipi Saqra chaypi kasqanmanta. Ichaqa manan Diosta hatunchananpaqchu, aswanpas mana allin kaqta ruwananpaqmi. Jobta tumpasqanraykun Diosqa Satanasta autorizaran pruebaman churananpaq “hinan Satanasqa Señor Diospa qayllanmanta ripurqan” (Job 1:12; 2:7).

14. ¿Imaynatan Satanás Jobta trataran?

¹⁴ Job libroq willasqan hina Satanasqa runakunaq sinchi millay enemigonmi. Job 1:6 willasqan huñunakuymanta Job 2:1 willasqan huñunakuykamaqa huk tiempon pasaran, chay tiempopiqa anchatan Jobqa ñak’ariran. Ichaqa Job Diospaq hunt’aq kasqanraykun Jehová Diosqa Saqrata niran: “Payqa tukuy sonqonwanpunin serviwan [...]. Hinaña mana ima huchanmanta muchuchinaypaq tanqariwarqanki chaypas, payqa qaqatapunin iñiyninpi sayan”, nispa. Satanasqa manan niranchu arí pantarunin nispa, aswanpas huktawanmi sasa pruebaman churayta munaran. Lliw kaqninkunatan qechupuran mana imayoq kapuqtinpas onqoywanñataqmi k’iriran. Chaypin yachanchis mana chhikallantapas wakchakunata, ñak’ariq runakunatapas khuyapayasqanta; aswanpas Satanasqa sinchitan cheqnikun Diospaq hunt’aq runakunataqa (Job 2:3-5). Chaywanpas Jobqa hunt’aqmi karan chaypin rikuchiran Saqra llulla kasqanta.

15. ¿Imapin Satanasman rikch’akunku kay tiempopi apostatakuna?

¹⁵ Qallariypiqa, Satanasmi Diospa contrapi sayarispa ñawpaq apóstata karan. Kay tiempopi apostatakunapas paymanmi rikch’akunku. Paykunaqa huchachankun Jehová Dios serviqkunata, Diospa llaqtanpi umalliqkunatapas, paykunapaqqa sinchitan phiñakunku. Wakinqa manañan Jehová Diospa sutintapas rimayta munankuñachu, manañan munankuchu paymanta yachayta ni serviytapas. Taytanku Satanás hina Diospa llaqtan contra sayariqkunaqa, Diosta hunt’aq sonqowan serviq cristianokunaq iñiynintan waqllichiyta munanku (Juan 8:44). Chayraykun paykunamantaqa karunchakunchis, manan paykunawanqa imapas ruwananchis kanchu (2 Juan 10, 11).

Jobqa Diospa sutintan hatuncharan

16. ¿Imaniranmi Job Jehová Diosmanta?

¹⁶ Jobqa Diospa sutintan hatuncharan. Wawankunaq wañusqanmanta yachaspapas manan hayk’aqpas Jehová Diosmantaqa mana allinta rimaranchu. Imaymana sasachakuypi tarikusqanmanta yuyaykuranña Jehová Dios probashananpaq chaypas, Diospa sutintan hatuncharan. Chaymantapas kaytan niran: “[Jehová ] Diosta manchakuymi yachayniyoq-kayqa, mana allin-kaymanta t’aqakuymi yuyayniyoq-kayqa”, nispa (Job 28:28).

17. ¿Iman Jobta yanaparan Diospaq hunt’aq kananpaq?

¹⁷ ¿Iman Jobta yanaparan Dios contra mana huchallikunanpaq? Manaraq sasachakuykunapi  tarikushaspa Jehová Diosman allin hap’ipasqa paywan allinpi kasqanmi. Jobqa manaña yacharanchu Satanás Diosta tumpasqanmanta chaypas, kallpachakuranmi Diospaq hunt’aq kananpaq. Kaytan niran: “Kawsanaykamaqa hunt’aqllapunin Diospaqqa kasaq”, nispa (Job 27:5, NM). ¿Imaynapin Job Jehová Dioswan ancha allin amigontin karanku? Payqa allintachá Diosta reqsiran Abraham, Isaac, Jacobpas Dioswan allinpi kasqankumanta yachaspa, chaytaqa allintachá sonqonpi hap’iran. Chaymantapas Diostaqa astawanmi reqsinman karan kamasqankunata qhawarispa (leeychis Job 12:7-9, 13, 16).

18. a) ¿Imaynatan Job Dios sonqo kasqanta rikuchiran? b) ¿Imaynatan Jobpa ejemplonta qatikusunman?

¹⁸ Diosmanta yachasqanmi Jobtaqa kallpacharan Diospa allin qhawarisqan kayta munananpaq. Payqa sapa kutillanmi sacrificiota Diosman haywaq “ichapaschá wawaykunaqa sonqonku ukhupi Diosta ñakaspanku huchallikunkuman karqan”, nispa (Job 1:5). Jobqa sinchi llakipiña tarikushaspapas allintan Diosmanta rimaran (Job 10:12). Payqa ¡ancha allin ejemplon ñoqanchispaq! Ñoqanchispas allintan Jehová Diosmanta, munayninmantapas yachananchis. Tiempotan t’aqananchis Bibliata estudiananchispaq, huñunakuykunaman rinanchispaq, mañakunanchispaq, predicacionman lloqsinanchispaqpas, chhaynapi Dioswan allinpi kananchispaq. Chaymantapas kallpachakunanchismi Diospa sutinta hukkunaman willananchispaq. Imaynan Jobpas hunt’aq kasqanwan Diospa sonqonta kusichiran, chhaynatan ñoqanchispas kusichisun sichus Diospaq hunt’aq kasun chayqa. Chaymantan qatimuq estudiopi yachasunchis.

¿Yuyarishankichu?

• ¿Imaraykun Satanás Jobta pruebaman churaran?

• ¿Ima pruebakunapin Job tarikuran, imatan ruwaran chhaynapi tarikuspa?

• ¿Imakunan yanapawasun Job hina hunt’aq sonqo kananchispaq?

• ¿Imatan Job libropi yachanchis Satanasmanta?

[Tapuykuna]

[4 paginapi dibujo]

Job libroqa Dioslla ancha hatun kamachikuq kasqan iskayachisqa kasqantan yuyarichiwanchis

[6 paginapi foto]

¿Imakunan Diospaq hunt’aq sonqo kayninchista pruebaman churanman?