1, 2. ¿Imaraykun Jehová Dios qhawawashanchis?

WAKIN nacionkunapin grabanapaq camarakunata callekunapi churanku carrokuna imayna phawasqanta otaq accidentekuna kasqanta yachanankupaq. Chay grabasqankun policiakunata yanapan pitapas carro saruqtin otaq ima mana allintapas ruwakuqtin huchayoqta tarinankupaq.

² Chay hinaman rikch’akuqtan Jehová Taytanchismanta Biblia nin: “Diosqa hinantin pachatan rikushan”, nispa (Prov. 15:3). Ichaqa, ¿chay camarakuna hinachu tukuy ruwasqanchista qhawashan? ¿Imakunapi pantasqanchismanta huchachawananchispaqchu qhawawashanchis? Manan (Jer. 16:17; Heb. 4:13). Payqa munakuwasqanchisrayku allin kananchista munasqanraykupiwanmi qhawawanchis (1 Ped. 3:12).

3. ¿Imaynapin yachanchis Jehová Dios munakuwasqanchista?

³ ¿Imaynapin yachanchis munakuwasqanchisrayku Jehová Dios qhawawashasqanchista? Kaykunata ruwasqanpi: 1) Mana allin ruwaykunamanta cuidakunapaq willawasqanchispi. 2) Mana allinkunata ruwaqtinchis anyawasqanchispi. 3) Bibliawan pusawasqanchispi. 4) Pruebakunata aguantanapaq  yanapawasqanchispi. 5) Allinkuna ruwasqanchismanta kutichipuwasqanchispi.

4. ¿Imaraykun Jehová Dios Cainman willarqan pantashasqanmanta?

⁴ ¿Imaynatan Jehová Dios willawanchis mana allin ruwaykunamanta cuidakunanchispaq? (1 Crón. 28:9.) Chayta entiendenapaq Cainmanta yachasun. Huk kutinmi Caín “sinchita phiñakurqan” ofrenda haywasqanta Dios mana chaskiqtin. ¿Imatan Dios ruwarqan chayta rikuspa? Kaytan willarqan: ‘Allinkaqta ruway, manataqchus allin kaqta ruwanki chayqa, huchan suyapashasunki hap’irqonasuykipaq, chaypas qanmi huchataqa atipanayki’, nispa (leey Génesis 4:3-7). Diosqa kasukuq kanantan munarqan paywan allinpi kananpaq.

5. ¿Imaynatan Jehová Dios willawanchis ima mana allintapas ñoqanchispi rikuspa?

⁵ Chaytan kunanpas Diosqa ruwashan. Payqa sonqonchispi tukuy ima kasqantan rikushan, manan imatapas pakayta atisunmanchu. Yachashanmi ima yuyaykusqanchista ima munasqanchistapas. Payqa munakuwasqanchisraykun allinkaqta ruwananchista munan. Chaymi sonqonchispi ima mana allintapas rikuspaqa willawanchispacha. ¿Imaynatan willawanchis? Bibliawan, qelqakuna apachimuwasqanchiswan, huñunakuykunapi yachachiwasqanchiswan iman. ¿Yaqachu hayk’aqllapas huk qelqata leespa otaq huk discursota uyarispa nirqanki: “Kayqa ñoqapaqpunin”, nispa? ¿Yanaparqasunkichu chaypi yachasqayki Diosllaman willakusqayki sasachakuyta atipanaykipaq?

6, 7. a) ¿Imaynapin yachanchis Jehová Dios sapankanchispi interesakusqanta? b) ¿Imakunan yanapawasun Diospa willawasqanchista chaskikunapaq?

⁶ Mana allin ruwaykunamanta cuidakunanchispaq willawasqanchispin yachanchis, Jehová Dios sapankanchista munakuwasqanchisrayku qhawawashasqanchista. Llapanchispas yachanchismi Bibliapas, qelqanchiskunapas, huñunakuykunapi yachachikuykunapas llapa runakunapaq kasqanta. Ichaqa sapankanchistan Dios niwanchis chaykunapi yachasqanchisman hina allin kaqta ruwanapaq. Chaypin yachanchis sapankanchispi interesakusqanta.

⁷ ¿Imakunan yanapawasun Diospa willawasqanchista chaskikunapaq? Ñawpaqtaqa yuyarinanchismi allin kananchista munasqanrayku imatapas willawasqanchista. Chaymantaqa Bibliapi imatachus niwasqanchisman hinan imatapas ruwananchis. Hinaspapas kallpachakunanchismi mana allin yuyaykuykunata sonqonchismanta chinkachinapaq (leey Isaías 55:6, 7). Sichus willawasqanchista uyarikusun chayqa, manan imamantapas ñak’arisunchu. Ichaqa, ¿imaynatan munakuq Diosninchis yanapawanchis imapipas pantaqtinchis? Chaymantan kunan yachasun.

8, 9. ¿Imaynapin yachanchis Jehová Dios ñoqanchispi interesakusqanta?

⁸ Mana allinkuna ruwasqanchismanta anyawasqanchispin yachallanchistaq Jehová Dios ñoqanchispi interesakusqanta (leey Hebreos 12:5, 6). Wanachisqa kayqa manan kusikunapaqchu (Heb. 12:11). Ichaqa kaypi yuyaykusun: ¿Imaraykun pipas wanachiwasunman otaq anyawasunman? ¿Sonqonchista k’iriyta munaspa? Manan. Payqa manan munanchu Diosmanta karunchakunanchista, chaymi ñoqanchispi interesakuspa yanapayta munawanchis. Chaymi tiemponta t’aqaspa kallpachakun Bibliawan yanapawananchispaq. Chay hina wanachiytaqa Diospa wanachiyninta hinapunin qhawarinanchis.

 ⁹ Huk iñiqmasin manaraq Bibliata estudiashaspa Internetpi sapa kutilla qhelli ruwaykunata qhawaq. Ichaqa Diospi iñipusqan qhepamanmi chay millay ruwayta saqepurqan. Qhepamanmi huk celularta rantikurqan, chaypin qhelli ruwaykunata yapamanta qhawayta qallarirqan (Sant. 1:14, 15). Qhelli ruwaykuna qhawaymi sonqonpiraq kasharqan, imaynan ninaq wañusqanpi sansa qhepan hina. Huk kutinmi celularninta huk umalliman mañarqan direccionkunata maskhananpaq. Hinan celularpi qonqaylla qhelli ruwaykuna lloqsimurqan. Chaymi umalliqa kaq rato chay iñiqmasita anyarqan chaykuna qhawasqanmanta. Chaymantapachan payqa chay qhelli ruwaykuna qhawayta saqepurqan. Chaypi rikusqanchis hina, Jehová Diosqa rikushanmi pakallapi ima ruwasqanchistapas. Chaymi hukkunawan anyachiwanchis paymanta manaraq karunchakushaqtinchis. ¡Anchatan Diosta agradecekunchis chhayna yanapawasqanchismanta!

10, 11. a) ¿Imaynapin Dioswan pusachikusun? b) ¿Imaynatan Bibliaq nisqanta kasukusqanku huk familiata yanaparqan?

¹⁰ Salmistan takirqan: “Yuyaychawaspaykin pusawanki”, nispa (Sal. 73:24). Dioswan pusachikunapaqqa Bibliatan t’aqwinanchis, chay hinapin paypa yuyaykusqanta ‘yuyarisun’. Chaymi yanapawasun iñiyninchispi qaqata sayanapaq, kawsanapaq necesitasqanchista tarinapaqpas (Prov. 3:6).

¹¹ Filipinas nacionpin huk iñiqmasi esposanwan kuska campopi tiyanku, iskayninkutaqmi precursor regular kashanku. Paykunaqa askha wawakunayoqmi kanku arrendasqa wasillapitaqmi tiyanku. Huk kutinmi wasiyoqninku paykunamanta mana allin rimaykunata uyarispa nirqan wasita qasichipunankupaq. Qosaqa llakisqan kasharqan mana mayman astakunanku kasqanrayku. Chaywanpas Diospin confiarqan chaymi nirqan: “Jehová Diosqa manan saqerpariwasunchu, payqa ima necesitasqanchistapas qowasunmi”, nispa. Chay iñiqmasikunaqa Bibliaq nisqantan kasukurqanku, chaymi yanqamantaña tumpasqa karqanku chaypas, sumaqllawan kutichirqanku. Chayta qhawarispan wasiyoqqa nirqan qhepakunankupaq, aswan hatun hallp’atataqmi paykunaman qorqan llank’akunankupaq (leey 1 Pedro 2:12). Arí, ima sasachakuypiña kasun chaypas,  Bibliaq nisqanman hina kawsaqtinchisqa Diosmi yanapawasun.

12, 13. ¿Ima sasachakuypi tarikuspan iskayasunman Jehová Dios qhawamushasqanta?

¹² Diosta serviqkunapaqqa imaymana sasachakuykunan kan, unaytaqmi mayninqa chaykunawan ñak’arinchis. Yaqapaschá onqosqa, qatiykachasqa kashanchis otaq familianchis Dios servinanchista hark’awashanchis. Hinaspapas huchallikuq runa kasqanchisraykun mayninpi iñiqmasinchiskunawan phiñachinakunchis.

¹³ ¿Imatan ruwasunman huk iñiqmasi mana allin rimasqanwan sinchita k’iriwaqtinchis? Yaqapaschá sonqonchispi nisunman: “¿Imaraykutaq Diospa llaqtanpi chaykuna suceden?”, nispa. Yaqapaschá qhepaman chay iñiqmasi Diospa llaqtanpi huk llank’aykunata chaskin, hukkunapas sumaq iñiqmasipaq qhawarinku. Chaykunata qhawarispan nisunman: “¿Imataq kayri? ¿Manachu Jehová Dios rikumun imayna kasqanta? ¿Hinallatachu ima ruwasqantapas qhawanqa?”, nispa (Sal. 13:1, 2; Hab. 1:2, 3).

14. ¿Imaraykun Jehová Dios hinallata qhawan huk iñiqmasi anyawananchista?

¹⁴ Jehová Diosqa manan ñawiq rikusqallantachu qhawamushan, chaymi mayninqa hinallata qhawan imapas sucedenanta. Huk iñiqmasi anyawaqtinchis yaqapaschá paypaq phiñakuspa mana reparasunchu chanillanta anyawasqanchista. Diosmi ichaqa yachan chhayna anyana necesitasqanchista. Umalliq T’aqamanta Karl Klein iñiqmasin willakurqan chay hinapi tarikusqanmanta. Paytas huk kuti Rutherford iñiqmasi mana allin ruwasqanmanta anyasqa, chay qhepamansi sumaq simiwan nisqa: “¿Imaynalla Karl?”, nispa. Hinas payqa mana allintachu kutichisqa. Sonqonpi phiñasqa kasqanta reparaspas Rutherford iñiqmasi nisqa: “Paqtataq Saqraq trampanman urmawaq”, nispa. Qhepamanmi Karl iñiqmasi kayta nirqan: “Chanin kaqmanta huk iñiqmasi anyawaqtinchis phiñakusunman chayqa, Saqraq trampanmanmi urmasunman”, nispa. *

15. ¿Imaraykun pacienciawan suyakunanchis ima sasachakuykunapipas tarikuspa?

¹⁵ Llapanchispas munasunmanmi ima sasachakuypas ratolla tukukunanta, ichaqa pacienciawanmi suyakunanchis. Chaypaq kaywan rikch’anachisun. Carropi viajashaspan carreterapi sayashaq askha carrokunawan tuparqonki, hinan qanpas suyanki pasanankuta. Ichaqa manan usqhaychu carrokuna pasanku. Hinan yuyaykushanki qhepaman kutispa huk carreteranta pasanaykipaq. ¿Ichaqa allinchu chay kanqa? Manapaschá, yaqapaschá chayta ruwaspaqa astawan chinkapunki. Chaymi pacienciawan suyanayki kanqa. Chay hinallataqmi sasachakuykunapas. Bibliaq nisqanman hina pacienciawan imatapas ruwasun chayqa, Diosmi yanapawasun imatapas aguantanapaq.

16. ¿Imaraykun Jehová Dios hinallata qhawan sasachakuykunapi kananchista?

¹⁶ Mayninqa imatapas yachachiwananchisrayku otaq aswan allin cristianokuna kananchisraykun Diosqa hinallata qhawan sasachakuykunapi kananchista (leey 1 Pedro 5:6-10). Ichaqa manan hayk’aqpas ninanchischu “Diosmi pruebaman churawashan” nispaqa (Sant. 1:13). Yachasqanchis hina, ‘awqanchis Saqran’ astawanqa sasachakuykunata paqarichin. Ichaqa chay sasachakuykuna tumpan Diosninchis yanapawasunman iñiyninchispi allin takyasqa  kanapaq. Payqa munakuwanchismi rikushantaqmi ñak’arisqanchista, chaymi “huk chhikanta” ñak’arisqanchis qhepaman yanapawasun. Chayrayku confianzawan suyakusun chay yanapayninta, “gracias” nisuntaq qhawamuwashasqanchismanta (2 Cor. 4:7-9).

17. ¿Imaraykun Jehová Dios runakunaq sonqonta t’aqwishan?

¹⁷ Hinaspapas Jehová Diosqa llapa runakunaq sonqontan t’aqwishan munakuqninkunata tarinanpaq. Profeta Hananin Asá reyta nirqan: “Señor Diosqa kay pachantintan qhawashan tukuy sonqo payta serviqkunarayku atiyninta rikuchinanpaq”, nispa (2 Crón. 16:9).Chaypi nisqan hina, Diosmi ‘atiyninta rikuchiwasun’. Arí mana allinkunamantan pakaykuwasun, allinkuna ruwasqanchismantataq kutichipuwasun.

18. Manaña hukkuna rikunkuchu allinkuna ruwasqanchista chaypas, ¿imatan yuyarinanchis? (27 paginapi dibujota qhaway.)

¹⁸ Jehová Dios allinpaq qhawariwananchispaqqa ‘allinkaqtan maskhananchis’, ‘allinkaqta munakunanchis’, ‘allinkaqtataq ruwananchis’ (Amós 5:14, 15; 1 Ped. 3:11, 12). Diosqa chanin runakunatan qhawamushan, chanin ruwasqankumantataqmi kutichipunqa (Sal. 34:15). Sifrata Fuatawan imayna qhawarisqanmanta yachasun. Paykunaqa Israel warmikunatan yanapaqku onqokunankupaq. Huk kutinmi Faraón paykunata kamachirqan qhari wawa naceqtinqa wañuchinankupaq. Ichaqa Diosta manchakuq kasqankuraykun wawakunata mana wañuchirqankuchu. Chay ruwasqankutan Diosqa allinpaq qhawarirqan, chaymi qhepaman chay warmikunaman wawakunata qorqan (Éx. 1:15-17, 20, 21). Runakunaqa manapaschá reparankuchu allinkuna ruwasqanchista, Diosmi ichaqa lliwta rikumushan. Chaymi chaykuna ruwasqanchismanta kutichipuwasun (Mat. 6:4, 6; 1 Tim. 5:25; Heb. 6:10).

19. ¿Imaynapin yachanchis allinkuna ruwasqanchista Dios rikumusqanta?

¹⁹ Jehová Diosqa qhawamushanmi hukkunata yanapananchisrayku kallpachakusqanchistapas. Chaypaq Australia nacionpi tiyaq iñiqmasimanta yachasun. Payqa húngaro simitan yacharqan, chaymi iñiqmasikuna huk direccionta qorqanku chay simita rimaq warmiman visitananpaq. Ichaqa manan pitapas wasipi tarirqanchu. Chaymi payqa chay wasipi runa kasqanta reparaspa, sapa kutilla rirqan revistakunata, cartakunata saqenanpaq, telefononpa numerontapas saqerqanmi. Huk wata kuskanmantañan chaypi tiyaq warmi punkuta kichamurqan, wasinman pasaykachispataq nirqan: “Suyasharqaykin, llapa qelqakuna saqewasqaykitan leeniña”, nispa. Chaymantapachan Biblia estudiayta qallarirqanku. Ichaqa, ¿imaraykutaq chhaytukuy tiempomantaña punkuta kichamurqan? Chay warmiqa cáncer onqoymantas hampichikushasqa, chaysi mana kallpan kasqachu piwanpas parlarinanpaq. Chay iñiqmasitaqa kallpachakusqanmantan Dios kutichipurqan.

20. ¿Imaynatan yanapawanchis Diospa qhawawashasqanchista yachasqanchis?

²⁰ Kay estudiopi yachasqanchis hina, Diosqa tukuy ruwasqanchistan qhawamushan, rikushanmi imachus sonqonchispi kasqantapas. Ichaqa manan grabanapaq cámara hinachu pantasqanchismanta huchachawananchispaq qhawawashanchis. Payqa ñoqanchispi interesakuspa, allinkuna ruwasqanchismanta kutichipuwananchispaqmi qhawawashanchis. Chayta yachasqanchismi yanapawanchis payman astawan asuykunapaq.