Diosmi ‘wiñachiqqa’

“Manan tarpuqpas qarpaqpas imapaschu, aswanpas Diosmi, paymi tarpusqata wiñachin.” (1 COR. 3:7.)

1. ¿Imapin ‘Diospa llank’aysiq-masinkuna’ kanchis?

APÓSTOL Pablon rimaran huk sumaq llank’aymanta, chaypin llapa cristianokunapas ‘Diospa llank’aysiq-masinkuna’ kasunman (leeychis 1 Corintios 3:5-9). ¿Imapin llank’aysinchis? Runakunatan yanapanchis Jesuspa qatikuqnin kanankupaq. Chay ruwaytan apóstol Pablo rikch’anachiran muhuta t’akaywan qarpaywan ima, yuyarichiwanchistaq chay muhuta Dios wiñachisqanta. Arí, allin cosechata hoqarinapaqqa Jehová Diospa yanapaynintan necesitanchis.

2. Muhutaqa Diosmi wiñachin, chayta yachaspa, ¿imaynatan predicayninchista qhawarisun?

² Diosmi muhutaqa wiñachin, chayta yachasqanchismi yanapawanchis huch’uyaykukuq kanapaq predicasqanchista ancha allinpaq qhawarinanchispaqpas. Tukuy atisqanchistaña ruwasunman predicananchispaq yachachinanchispaq chaypas, Jehová Diosmi runakunataqa yanapan Jesuspa qatikuqnin kanankupaq, chaymi Jehová Dioslla hatunchasqaqa kanan. ¿Imarayku? Anchataña kallpachakusunman chaypas, manan mayqenninchispas yachasunmanchu imaynata huk runa Jesuspa qatikuqninman tukupusqantaqa, chayqa Diosmanñan tupan manan ñoqanchismanñachu. Chayraykun rey Salomón niran: ‘Diospa ima ruwasqantapas manan yachasunmanchu, paymi tukuy imaymanata kamaqqa’, nispa (Ecl. 11:5).

3. ¿Imapin rikch’akun muhu t’akaqpa ruwasqan runakunata Jesuspa qatikuqnin kanankupaq yanapaywan?

³ Manaña yachanchischu imaynata runakuna Jesuspa qatikuqninman tukupusqankuta chaypas, manan chayraykuchu nisunman yanqapaqmi ruwasqanchisqa, nispa. Aswanpas mana yachaspaqa makilla suyanchis imaynapichá llank’asqanchis tukunqa chayta. Salomonmi niran: “Tutamanta muhuykita tarpuy, ch’isinkamapas llank’ashallaypuni, manan yachankichu mayqenchus aswan allin kananta, ñawpaq tarpusqachus icha qhepakaqchus,  icha iskayninchus allinkama kananta”, nispa (Ecl. 11:6). Muhu t’akaq runaqa manan yachanchu muhu t’akasqan lloqsimunqachus icha manachus chayta, nitaqmi yachanchu maypichus lloqsimunqa chaytapas. ¿Imarayku? Muhuq wiñamusqanqa manan chakra ruwaqmantañachu dependen. Kaqllataqmi suceden runakunata Jesuspa qatikuqnin kanankupaq yanapasqanchiswanpas, chaymanta yachasunchis Marcos libroq 4 capitulonpi Jesuspa iskay rikch’anachiykuna willasqanpi.

Imaymana clase hallp’a

4, 5. Marcos 4:1-9 textopi tarikuq rikch’anachiymanta pisillapi willariy.

⁴ Marcos 4:1-9 textopi nisqan hina, Jesusmi willaran muhu t’akaqmanta, muhu t’akasqanqa imaymana clase hallp’amanmi chayaran. Chaypin nin: “Uyariychis, muhu t’akaqmi rirqan t’akamuq. T’akashaqtinmi wakinqa ñan pataman chayarqan, phalaq animalkunataq phawaykamuspa chayta pallarqapurqan. Wakin muhutaq mana askha hallp’ayoq rumi-rumiman chayarqan, hallp’a mana ukhu kaqtintaq lloqsimurqanpacha. Hinaspan inti lloqsimuqtin naq’epurqan, ch’akipurqantaq mana saphiyoq kasqanrayku. Wakin muhutaq khiska-khiskaman chayarqan, khiskakuna wiñamuspataq p’ampapurqan, chaymi mana rurupurqanchu. Wakin muhutaq allin hallp’aman chayaspa wiñarqan, hinaspan wakin rururqan: kinsa chunkata, wakintaq soqta chunkata, wakintaq pachakta”, nispa.

⁵ Jesuspa tiemponpi muhu t’akaqkunaqa p’achankuq ch’ullpanpi otaq canastapi apaspa makinkuwan wisñispa t’akaqku. Kay rikch’anachiypi nisqan hina, muhuqa imaymana clase hallp’amanmi chayan, ichaqa manan t’akaqpa munasqanraykuchu, wisñispa t’akasqanraykun wakin muhuqa kikillan chay hallp’akunaman chayan.

6. ¿Imaynatan Jesús sut’incharan muhu t’akaqmanta rikch’anachiyta?

⁶ Jesuspa willasqan rikch’anachiyqa manan sasa entiendeychu, Jesús kikinmi sut’inchan Marcos 4:14-20 textopi, paymi niran: “Muhu t’akaqqa, Diospa siminta willaqmi. Chay ñan pataman chayaqkunaqa Diospa siminta uyariqkunan, uyariqtinkuñan ichaqa, Satanasqa hamurqospa sonqonkuman chayaq simita qechurqapun. Chay rumi-rumiman chayaqkunaqa Diospa siminta uyarispa hina kusisqa chaskiykuqkunan. Ichaqa mana saphiyoq hina kaspankun pisi p’unchaykunallapaq kanku, Diospa siminrayku muchuchisqa qatiykachasqa kaspataq usqhaylla saqepunku. Chay khiska-khiskaman chayaqkunaqa Diospa siminta uyariqkunan, ichaqa kay kawsaypi afanakuywan, qhapaq kaykunawan q’otuchikuspa, imaymana munapayaypiwantaq sonqoman haykuspa simita p’ampapun, chaymi mana rurupunchu. Chay allin hallp’aman chayaqkunaqa Diospa siminta uyariqkunan. Chaykunan chaskikuspa rurunku: wakin kinsa chunkata, wakintaq soqta chunkata, wakintaq pachakta”, nispa.

7. ¿Imatan representan muhu, imaymana clase hallp’apas?

⁷ Jesusqa manan askha clase muhuwan t’akaymantachu rimasharan. Aswanpas imaymana clase hallp’aman muhuq chayasqanmantan willasharan, chayraykun mana kaqllatachu muhukunaqa wiñan. Ñawpaqkaq hallp’aqa ch’akin karan, iskaykaqqa rumi-rumi, kinsakaqtaq khiska-khiska. Tawakaq hallp’an ichaqa muhuta ruruchiq allin hallp’a karan (Luc. 8:8). ¿Imatan representan muhu? Diospa Reinonmanta allin willakuykunatan,  chaymantan Biblia willashan (Mat. 13:19). ¿Imatan representan imaymana clase hallp’a? Imaymana clase sonqoyoq runakunatan (leeychis Lucas 8:12, 15).

8. a) ¿Pikunatan representan muhu t’akaq? b) Reinomanta willasqanchista uyarispa, ¿imanaqtinmi mana llapa runachu Diospa munayninta ruwanku?

⁸ ¿Pikunatan representan muhu t’akaq? Diosta llank’aysiqkunatan, paykunan Reinomanta allin willakuykunata willanku. Paykunapas Pablo, Apolos hinan tarpunku qarpanku ima, ichaqa anchataña kallpachakunku chaypas manan llapan yachachisqanku runakunachu Diospa munaynintaqa ruwanku. ¿Imarayku? Reinomanta uyarikuq runakunaqa manan llapankupas kaqkama sonqoyoqchu kanku. Naha qhawasqanchis rikch’anachiymanta yuyarisunchis, muhuq wiñasqanqa manan muhu t’akaqmantachu dependen. Chay yachayqa llapa cristianokunatan kallpachawanchis astawanqa kallpachan unayña Diosta serviq cristianokunata, wakinninkuqa manapaschá runakunata yanapayta atirankuchu Diospa llaqtanman haykumunankupaq. * ¿Imayraykun chaymanta yachay kallpachawanchis?

9. ¿Imatan Pablowan Jesuswan aswan allinpaq qhawarichiranku?

⁹ Tukuy sonqowan muhu t’akaqpa ruwasqanqa manan llank’asqan imapi tukusqanmantachu dependen. Chaymantan apóstol Pablo niran: ‘Sapankamanmi Diosqa llank’asqanman hina pagapunqa’, nispa (1 Cor. 3:8). Muhu t’akaqqa llank’asqanmantan pagota chaskin manan llank’asqan imapi tukusqanmantachu. Chaytan Jesús qatikuqninkunaman yuyarichiran predicasqankumanta kutimuqtinku. Qatikuqninkunaqa kusisqan kutimuranku predicasqankumanta, Jesuspa sutinta hoqariqtinkun supaykunapas paykunata kasukuranku. Kusikunapaqña chay ruwasqanku karan chaypas, Jesusmi paykunata niran: “Ama espiritukunaq kasusqasuykichismantachu kusikuychis, aswanqa kusikuychis sutiykichis hanaq pachapi qelqasqa kasqanmanta”, nispa (Luc. 10:17-20). Diospa siminta willaqqa manapaschá askha runakunatachu yanapashan Jesuspa qatikuqnin kanankupaq, ichaqa manan chayraykuchu nisunman, manan tukuy sonqowanchu llank’ashan otaq hukkunamantaqa pisitan ruwashan nispaqa. Diospa simin runakunaq sonqonman chayananpaqqa imayna sonqoyoq kasqankumantan dependen. Hinaspapas, Diosmi runakunaq sonqonpi simintaqa wiñachin.

Diospa siminta uyariqkunaq ruwanan

10. ¿Pimantan dependen Diospa siminta kasukunanpaq otaq mana kasukunanpaqpas?

¹⁰ ¿Imanisunmantaq Diospa siminta uyariq runakunamanta? ¿Destinasqañachu kashanku uyarinankupaq otaq mana uyarinankupaqpas? Manan. Aswanpas sapankankun decidinanku Diospa siminta kasukunankupaq otaq mana kasukunankupaqpas. Sapanka runaq sonqon imayna kasqanqa cambianmanmi allinpaq otaq mana allinpaqpas (Rom. 6:17). Rikch’anachiypin Jesús niran: ‘Wakin uyariqkunamantan, Satanás hamurqospa sonqonkuman chayaq simita qechurqapun’, nispa. Ichaqa, ¿imatan ruwankuman mana chay sucedenanpaq? Santiago 4:7 runakunata kallpachan: ‘Saqraq contranpi qaqata  sayaychis, chaymi payqa qayllaykichismanta ayqekapunqa’, nispa. Wakintaq kusikuywan uyarikunku ichaqa “mana saphiyoq hina kaspankun” tiempowan chiriyapunku. Biblian ichaqa Diosta serviy munaqkunata yuyaychan cheqaq kaypi “saphichasqa teqsichasqa” kanankupaq, chhaynapi “anchonmanpas, wask’anmanpas, ukhunmanpas, sayayninmanpas” allinta entiendenankupaq, yachanqakutaq ‘Cristoq munakuyninqa tukuy yachaymantapas aswan hatunraq’ kasqanta (Efe. 3:17-19; Col. 2:6, 7).

11. ¿Imatan runakuna ruwananku kay kawsaypi afanakuywan, qhapaq kaykunawanpas ama q’otuchikunankupaq?

¹¹ Jesusmi nillarantaq: ‘Diospa siminta wakin uyariqkunan kay kawsaypi afanakuywan, qhapaq kaykunawan q’otuchikuspa manaña Diospa siminta sonqonkupi wiñachinkuchu’, nispa (1 Tim. 6:9, 10). ¿Imatan ruwankuman chaykunawan ama q’otuchikunankupaq? Apóstol Pablon kutichin: “Ama qolqe sonqo kaychischu, kunan imachus kapusunkichis chayllawan kusisqa kawsaychis. Diosmi nirqan: ‘Manan saqerparisqaykichu, manataqmi wikch’urparisqaykipaschu’”, nispa (Heb. 13:5).

12. ¿Imanaqtinmi allin hallp’aman rikch’akuq runakuna mana kaqllatachu rurunku?

¹² Jesusqa rimallarantaqmi allin hallp’aman chayaq muhumantapas, chaykunan rurun: “wakin kinsa chunkata, wakintaq soqta chunkata, wakintaq pachakta” ima. Chay hinaqa wakin Diospa siminta uyarikuq runakunaqa allin sonqoyoq kaspan allinta rurunku. Ichaqa manan llapankupas kaqllatachu rurunku aswanpas imaynapi tarikusqankuman hinan. Wakin wayqe pananchiskunaqa onqosqa otaq kurakña kasqankurayku manaña munasqankuman hinachu predicanku (tupanachiy Marcos 12:43, 44). Chhaynapi tarikuspapas anchatan kusikunku allin willakuykuna Jehová Diospa yanapayninwan mast’arikusqanmanta (leeychis Salmo 126:5, 6).

Muhu t’akaqpa puñusqan

13, 14. a) Pisillapi willay Marcos 4:26-29 textopi tarikuq rikch’anachiymanta. b) ¿Pikunatan representan muhu t’akaq? ¿Imatan representan muhu?

¹³ Jesusqa huk rikch’anachiymantawanmi  rimaran, paymi niran: “Kay hinamanmi Diospa qhapaqsuyunqa rikch’akun: Huk runan muhuta hallp’aman t’akan. Tutan puñun p’unchaytaq sayarin, muhutaq lloqsimuspa wiñan, imaynachus wiñasqantaqa manan t’akaqqa yachanchu. Hallp’aqa kikillanmantan ruruchin: ñawpaqta q’achuta, chaymantataq espigata, hinamantañataq espigapi trigota hunt’achin, ruru poqoqtinñataq ichhunawan ichhunku, cosecha chayamuqtin”, nispa (Mar. 4:26-29).

¹⁴ ¿Pitaq chay rikch’anachiypi muhu t’akaqri? Simillankuwan cristianon kayku niq religionkunamantan ninku: “Jesusmi”, nispa. Ichaqa manan chhaynaqa kanmanchu, Jesusqa manan puñunmanchu, hinaspapas payqa yachanmi muhuq imayna wiñasqantaqa. Kay rikch’anachiypi muhu t’akaqqa ñawpaq rikch’anachiypi hina Reinomanta allin willakuykunata willaqkunatan representan, paykunan Diospa Reinonmanta tukuy sonqowan willanku. Muhutaq representan Diospa siminmanta predicasqankuta. *

15, 16. ¿Imanispan Jesús rimaran muhuq wiñasqanmanta? ¿Imaynatan wiñarinku Diospa llaqtanman haykumuq runakunapas?

¹⁵ Jesuspa nisqan hina, muhu t’akaqqa “tutan puñun p’unchaytaq sayarin”. Chay nisqanwanqa manan mana allin llank’aq kasqanmantachu rimasharan, aswanpas huk runakunaq kawsasqanta hina kawsasqanmantan, paykunaqa p’unchaymi llank’anku tutataq puñunku. Chaykamataq ‘muhuqa lloqsimuspa wiñan’. Chaymi Jesusqa niran: “Imaynachus wiñasqantaqa manan t’akaqqa yachanchu. Hallp’aqa kikillanmantan ruruchin”, nispa. *

¹⁶ ¿Imatan Jesús chay rikch’anachiywan yachachisharan? Chaypiqa pisi-pisimanta muhuq wiñasqantan sut’inchasharan. “Hallp’aqa kikillanmantan ruruchin: ñawpaqta q’achuta, chaymantataq espigata, hinamantañataq espigapi trigota hunt’achin.” (Mar. 4:28.) Arí, muhuqa pisi-pisimantan tiempollanpi wiñan. Manan mayqenninchispas ratulla wiñachiytaqa atisunmanchu. Kaqllataqmi suceden Diospa llaqtanman haykumuq runakunawanpas. Wiñay kawsaypaq sonqoyoq runakunaqa pisi-pisimantan Jesuspa qatikuqninman tukupunku (Hech. 13:48, NM; Heb. 6:1).

17. Huk runa Jesuspa qatikuqninman tukupuqtin, ¿pikunan kusikunku?

¹⁷ Rikch’anachiypi willasqan hina, ‘ruru poqoqtinmi’ t’akaqqa cosecha hoqariypi yanapakun. ¿Imaynapi? Rikusqanchis hina, Jehová Diosmi runakunaq sonqonpiqa Reinomanta willakuyta wiñachin. Tiempowanmi chay runakunaqa Diosta munakuspa payman prometekunku servinankupaq. Chaymantataq bautizakapunku. Qhari kaqtintaq, iñiyninpi wiñarisqanman hina Diospa llaqtanpi imaymana llank’aykunapi yanapakun. Pipas Jesuspa qatikuqninman tukupuqtinqa, muhuta t’akaqpas wakin cristianokunapas kusikunkun, manaña paykuna muhu t’akayta yanaparankuchu chaypas (leeychis Juan 4:36-38). Arí, ‘t’akaqpas ichhuqpas kuska kusikunku’.

 Imakunatan yachachiwanchis

18, 19. a) ¿Imaynatan iskaynin rikch’anachiymanta yachasqanchis yanaparasunki? b) ¿Imamantan qatimuq estudiopi yachasunchis?

¹⁸ ¿Imakunatan yacharanchis Marcos libropi iskaynin rikch’anachiyta t’aqwirispanchis? Huk llank’ayta hunt’ananchismantan yacharanchis: Reinomanta allin willakuykunatan predicananchis. Ama nisunchu kayraykun haqayraykun mana predicayta atinichu nispaqa, nitaq nisunchu ima sasachakuykunapipaschá tarikuyman nispapas (Ecl. 11:4). Yachallaranchistaqmi Diospa llank’aysiqmasin kasqanchista, chayqa ancha allinmi. Jehová Diospa yanapayninwanmi Bibliamanta yachachisqanchis runakunaqa wiñarinku, chhaynapin payqa kallpachakusqanchista bendicen uyarikuq runakunaq kallpachakusqankutapas. Chaymantapas manan pitapas obligasunmanchu cristiano kananpaqqa, manataq imaraykupas pisipananchischu runakuna Diospa munayninta mana ruwaqtinkuqa. Allin willakuykuna willaypi ñawparisqanchisqa Diospaq hunt’aq kasqanchismantan dependen, Diospa Reinonmanta ‘allin willakuykunata [...] willasqanchismantawan, chhaynapi llapa suyukuna yachananpaq’ (Mat. 24:14).

¹⁹ ¿Imatawanmi Jesús yachachiran mosoq cristianokuna imayna wiñarisqankumanta, Diospa Reinonta willaymantapas? Chayta yachanapaq qhawarisunchis huk rikch’anachiykunamantawan. Qatimuq estudiopin chaykunamanta yachasunchis.

[Uranpi willakuykuna]

¿Yuyarishankichu?

• ¿Imakunapin rikch’akun muhu t’akay Reinomanta allin willakuykunata willaywan?

• ¿Imatan Jehová Dios ancha allinpaq qhawarin Reinomanta willaqkunapi?

• Jesuspa willasqan hina, ¿imapin rikch’akun muhuq wiñasqan huk runa Jesuspa qatikuqninman tukupusqanwan?

• ¿Imanaqtinmi t’akaqpas ichhuqpas kuska kusikunku?

[Tapuykuna]

[18 paginapi dibujokuna fotokunapiwan]

¿Imanaqtinmi Jesús Reinomanta willaqkunaq ruwasqanta muhu t’akaqpa llank’asqanwan rikch’anachiran?

[21 paginapi fotokuna]

Allin hallp’aman rikch’akuq runakunaqa atisqankuman hina tukuy sonqo Diospa Reinonmanta willanku

[23 paginapi fotokuna]

Diosmi muhutaqa wiñachin