¿Imatan ruwawaq matrimonioyki ‘kinsanpasqa q’aytu’ hina kananpaq?

‘Kinsanpasqa q’aytuqa sasatan p’itikun.’ (ECL. 4:12.)

1. ¿Pin ñawpaq warmi qharita casarachiran?

JEHOVÁ DIOSQA plantakunata animalkunata kamasqan qhepamanmi Adanta kamaran. Chaymantataq Adanta misk’ita puñurachispa huk waqtanta horqospa yanapaqninta kamaran. Warmita rikuruspataq Adanqa niran: “¡Kaymá! Tulluy tulluyoqqa, aychay aychayoqqa”, nispa (Gén. 1:27; 2:18, 21-23). Diosqa kusikuranmi warmita kamasqanwan, hinaspan iskayninkuta casarachispa bendeciran (Gén. 1:28; 2:24).

2. ¿Imatan Satanás ruwaran Adanwan Evawan mana allinpi kanankupaq?

² Pisi tiempollamantan ichaqa Diospa casarachisqan warmi qhariqa sasachakuypi tarikuranku. Huk millay angelmi Evata engañaran Diospa hark’asqan sach’aq rurunta mikhunanpaq, chay qhepamanmi Adanpas mikhullarantaq, chay angeltan qhepaman Satanás nispa sutichakuran. Mana kasukuspan paykunaqa Dios kamachikuq kasqanta mana respetasharankuchu (Gén. 3:1-7). Jehová Diosmi Adanta tapuran: ¿Imatan ruwarankichis? nispa, Adantaq kutichiran “kawsaysiwananpaq qowasqayki warmin sach’a ruruta qowarqan, hinan mikhurqani”, nispa, chhayna kutichisqanpin reparanchis warminwan mana allinpi kasqankuta (Gén. 3:11-13).

3. ¿Ima mana allintan ruwaqku wakin judío runakuna?

³ Chaymantapachan Satanasqa imaymanata ruwaran casado kawsaypi phiñachinakuy kananpaq. Ejemplopaq, ñawpa tiempopin religionpi umalliqkunata utilizaran Diospa kamachikuyninkuna contra ruwanankupaq, wakin judío religiosokunaqa manan chaniyoqpaqchu qhawariranku Diospa kamachikuyninkunata. Paykunaqa permitiqkun qharikuna yanqallamanta esposankumanta t’aqakapunankuta, mayninpi esposanku nishu kachiyoqta mikhunata wayk’uruqtinkupas t’aqakapuqkun. Jesusmi ichaqa niran: “Pipas warminmanta ima hawallapas t’aqakunman wak qhariwan mana wasanchashaqtin, hinaspa wak warmiwan casarakapunman chayqa, wasanchay huchatan ruwan”, nispa (Mat. 19:9).

4. ¿Ima mana allinkunatan kunan tiempo runakuna ruwanku?

⁴ Saqraqa manan munanchu Diospa munayninman hina warmi qhari sumaqta casarakuspa tiyanankuta. Payqa tukuy atisqantan ruwan runakuna casarakuyta mana allinpaq qhawarinankupaq, chayraykun runakunaqa qhari pura casarakunku, wakinqa mana casarakuspalla tiyanku, casarasqakunapas yanqallamantan t’aqanakapunku (leeychis Hebreos 13:4). Arí, Diosta mana reqsiq runakunaqa manan allinpaqchu casarakuyta qhawarinku. Chhaynaqa, ¿imatan ruwasunman mana paykuna hina yuyaykunanchispaq? Chaypaq yachasunchis imakunatan ruwanku wakin casarasqakuna kusisqa kawsanankupaq chayta.

Jehová Diospa munayninman hina kawsay

5. ¿Imawanmi rikch’anachikun ‘kinsanpasqa q’aytuta’?

⁵ Casadokunaqa Diostan kasukunanku kusisqa kawsanankupaqqa, Biblian nin: ‘Kinsanpasqa q’aytuqa sasatan p’itikun’, nispa (Ecl. 4:12). Chay textopi ‘kinsanpasqa q’aytu’ nispaqa matrimoniomantan rimashan, esposowan esposawan Jehová Dioswanqa kinsa q’aytupas huk q’aytullapi k’uyusqa kashanman hinan, allinta hap’iq q’aytutaq Jehová Dios. Casadokunaqa Diospa munayninman hina kawsaspan kallpata hap’inqaku sasachakuyninkuta atipanankupaq, chayta ruwaspallan kusisqaqa kawsanqaku.

6, 7. a) ¿Imatan casadokuna ruwankuman Dioswan kinsanpasqa q’aytu hina kanankupaq? b) ¿Imatan huk cristiana aswanta valoran qosanmanta?

 ⁶ ¿Imatan casado warmi qhari ruwanman matrimonionku kinsanpasqa q’aytu hina kananpaq? Davidmi khaynata takiran: “Diosníy, munayniykitapunin ruwayta munani, yachachikuy simiykitan sonqoy ukhupi hap’ini”, nispa (Sal. 40:8). Jehová Diosta munakuspan Davidqa tukuy sonqonwan payta serviran, cristianokunapas kaqllatataqmi ruwanku. Chayraykun casadokunaqa kallpachakunanku Dioswan hukllachakunankupaq munayninta kusikuywan ruwanankupaqpas. Chaymantapas iskayninkun yanapanakunanku Diosta astawan munakunankupaq (Pro. 27:17).

⁷ Sichus casadokuna sonqonkupi Diospa kamachikuyninkunata hap’inqaku chayqa, casado kawsayninkupin rikuchinqaku ‘iñiyta, suyakuyta, munakuytapas’, chhaynapin paykunaqa astawan hukllachakunqaku (1 Cor. 13:13). Sandra sutiyoq iñiqmasinchismi phisqa chunka wataña casarasqa kashan, paymi qosanmanta rimaspa nin: “Qosayqa allintan yanapawan Diosta servinaypaq, Jehová Diostapas anchatan munakun ñoqamantapas aswantaraq, chhayna kasqantan astawanqa valorani”, nispa. Qosakuna, ¿qankunamantapas chhaynatachu esposaykichis ninman?

8. ¿Imatan casadokuna ruwananku Diospa bendecisqan kanankupaq?

⁸ Casadokuna, ¿Jehová Dioswan allinpi kanaykichispaq, paypa munayninta ruwanaykichispaqchu astawanqa kallpachakunkichis? ¿Qhawarinkichu qosaykita otaq esposaykita Dios serviypi compañeroykita hina? (Gén. 2:24.) Eclesiastés 4:9 nin: “Aswan allinmi iskay runa huk runallamantaqa, aswan allintan [“aswan allin premiotan”, NM] llank’asqankumanta chaskinqaku”, nispa. Casadokunaqa iskayninkun tukuy atisqankuta kallpachakunanku casado kawsayninkupi Diospa bendecisqan kanankupaq munakuywan unayta kawsanankupaqpas.

9. a) ¿Imatan qosa ruwanan familianpaq? b) Colosenses 3:19 textoq nisqanman hina, ¿imaynatan qosa esposanta tratanan?

⁹ Sichus casadokuna munanku Diospa yanapaynin chaskiyta chayqa, kamachikuyninman hina kawsanankupaqmi kallpachakunanku. Qosan familiantaqa manteninan yanapanantaq Diosta servinankupaqpas (1 Tim. 5:8). Chaymantapas qhawarinanmi esposan imayna sientekusqanta. Colosenses 3:19 texton nin: “Qosakuna, esposaykichista munakuychis, amataq paykunata k’amipayaychischu”, nispa. Bibliata t’aqwiq runan k’amipayay simimanta nin: “‘K’amipayaq’ qosaqa sinchi k’araq simikunawanmi esposanta k’amin, maqan iman, manataqmi munanchu yanapayta, manteneyta nitaq munakunpaschu”, nispa. Cristiano qosaqa manan hayk’aqpas chhaynataqa comportakunmanchu. Sichus qosa munakuywan familianta umallinqa chayqa, esposanqa mana k’irkuchakuspan qosanta kasukunqa.

10. ¿Imatan ruwananku cristiana esposakuna?

¹⁰ Sichus esposakunapas munanku matrimonionkupi Dios yanapananta chayqa, kasukunallankutaqmi Diospa kamachikuyninkunata. Apóstol Pablon qelqaran: “Imaynan Señorninchista kasunkichis chay hinata casarasqa warmikuna qosaykichista kasuychis. Qosaqa esposaq umanmi, imaynan Cristopas iglesiaq uman”, nispa (Efe. 5:22, 23). Satanasmi Evata khaynata engañaran: Sichus Diosmanta karunchakapunki chayqa aswan kusisqan kawsanki, nispa. Kunan tiempokamapas wakin warmikunaqa munaynillankutan ruwayta munanku. Jehová Diosmi ichaqa qosanta yanapananpaq Evata kamaran, Diosqa ancha allinpaqmi chay ruwayta qhawarin, chaymi Diosta manchakuq esposaqa mana rimapakuspa qosanta kasukun (Gén. 2:18). Diospa kamachisqanman hina sonqomanta qosanta kasukuq esposaqa huk “corona” hinan qosanta hatunchan (Pro. 12:4).

11. ¿Iman huk iñiqmasinchista yanaparan esposanwan kusisqa kawsananpaq?

¹¹ Chaymantapas Diospa munayninman hina kawsayta munaq casadokunaqa kuskan Bibliata estudiananku. Gerald sutiyoq iñiqmasinchismanta rimasunchis, payqa phisqa chunka phisqayoq watañan casado, paymi nin: “Sichus casadokuna kusisqa kawsayta munanku chayqa, kuskan Bibliata leenanku estudianankupas, chayta ruwaspaqa astawanmi paykuna pura hukllachakunqaku Jehová Diosmanpas hukllachakunqaku”, nispa. Arí, sichus casadokuna kuska Bibliata estudianqaku chayqa, mana qonqaspan Diospa kamachikuyninkunata hunt’anqaku hinaspa Dioswan astawan hukllachakunqaku iñiyninkupipas wiñarinqaku.

12, 13. a) ¿Imaraykun casadokuna kuska Diosmanta mañakunanku? b) ¿Imatawanmi ruwankuman aswan hukllachasqa kanankupaq?

 ¹² Chaymantapas kusisqa kawsaq casadokunaqa kuskan Diosmanta mañakunku. Sichus qosa Diosmanta mañakuspa sonqonta kicharinqa hinaspa willanqa imakunapichus Diospa yanapayninta necesitasqankuta chayqa, astawanmi hukllachakunqaku (Sal. 62:8). Sichus esposaykiwan otaq qosaykiwan mana entiendenakunkichischu chayqa, ¿manachu chaytaqa allichawaqchis ancha atiyniyoq Diospa yanapayninwan? (Mat. 6:14, 15.) Chaymantapas mañakusqankuman hinan kawsananku yanapanakuspa, ‘paciencianakuspa [...] pampachaykunakuspa’ ima (Col. 3:13). Kaytan yuyarinanchis: Diosmanta mañakuspaqa paypin confiashanchis. Rey Davidmi niran: ‘Qanpin llapan suyakusunkiku’, nispa (Sal. 145:15). Sichus Diosmanta mañakuspa paypi confiasun chayqa, manañan nishutachu llakikusun, Dios ñoqanchispi interesakusqanta yachasqanchisrayku (1 Ped. 5:7).

¹³ Chaymantapas casadokunaqa Diospa munayninman hina kawsanankupaqqa kuskan huñunakuykunaman predicacionmanpas rinanku. Huñunakuykunaman rispan paykunaqa yachamunku Saqraq ‘yuyaykusqankunata’ imaynatas atipankuman chayta (Efe. 6:11). Kuska predicasqankutaq yanapanqa ‘qaqata sayaspa’ Diosta servishanallankupaq (1 Cor. 15:58).

¿Imatan ruwankuman sasachakuykuna kaqtin?

14. ¿Imaraykun casadokuna sasachakuykunapi tarikunkuman?

¹⁴ Yaqapaschá ñawpaqpi yachasqanchis yuyaychaykunataqa sapa kutilla uyarinchis, chhayna kaqtinpas ¿rimawaqchischu iskayniykichis imaynata chay yuyaychaykunaman hina kawsawaqchis chayta? Diosta kasukuspaña iskayninku kawsankuman chaypas Bibliaqa kaytan willan: “Casarakuqkunaqa sasakunapin rikukunqaku”, nispa (1 Cor. 7:28). Arí, cristianokunapas sasachakuypin tarikunkuman huchayoq kasqankurayku, Diosta mana kasukuq runakuna ukhupi tiyasqankurayku, hinaspapas Saqraqa imaymana pruebamanmi churanman Diosta serviq casadokunataqa (2 Cor. 2:11). Ichaqa Jehová Diospa yanapayninwanmi casadokunaqa atinkuman chaykuna atipayta. Jobmanta yuyarisunchis, kay runaqa tukuy sonqonwanmi Diosta serviran, chaymi Satanasqa paypa churinkunata, kamachin runakunata, uywankunatawan wañuchiran, ichaqa “chaykunaña kaqtinpas Jobqa manapunin huchallikurqanchu, manallataqmi  Diostapas huchacharqanchu” (Job 1:13-22).

15. ¿Imaynatan runakuna comportakunkuman llakikuypi otaq sasachakuypi tarikuspa? ¿Imatan ruwawaq sichus qosayki otaq esposayki chhaynapi tarikuqtin?

¹⁵ Jobtaqa warminpas kaytan niran: “Kay hinataña ñak’arishaspapas, ¿qaqataraqchu iñiyniykipi sayashanki? ¡Diosta ñakay, hinaspa wañuy!”, nispa (Job 2:9). Arí, runakunaqa sasachakuypi otaq llakikuypi tarikuspaqa mana allinta yuyaykuspan imatapas rimankuman. Chayraykun Salomonpas niran: “Yachayniyoq runapas sasachakuypi kaspaqa mana yuyayniyoq hinan comportakunman”, nispa (Ecl. 7:7, NM). Sichus problemakuna kaqtin qosayki otaq esposayki rimapayaspa sonqoykita k’irisunkiman chayqa, kallpachakuy ama phiñakunaykipaq. Kaqllatataq qanpas kutichiwaq chayqa, astawanmi ch’aqwayta hatarichiwaq (leeychis Salmo 37:8). Llakikuypi tarikuspa imatapas ‘mana rimananta rimaqtinqa’ ama kasuychu (Sal. 106:33).

16. a) Mateo 7:1-5 textoq nisqanman hina, ¿imatan casadokuna mana ruwanankuchu? b) ¿Pantasqallankutachu casadokuna qhawanakunanku?

¹⁶ Yaqapaschá qosaykiq otaq esposaykiq imallapipas pantasqanta reparaspa niwaq: “Cambiachisaqmi imayna kasqanta”, nispa. Pacienciawan sumaqllata trataqtiykiqa yaqapaschá pisi-pisimanta cambianman. Ichaqa yuyariy, imallapipas hukkunaq pantashasqanta qhawaq runakunamantan Jesús niran: ‘¿Imaraykun wawqeykiq ñawinpi qhellita qhawanki, manataq ñawiykipi kaq kurkutaqa reparakunkichu?’, nispa. Chayraykun yuyaycharan: “Ama hukkunata huchachaychischu, ahinapin Diosqa mana huchachasunkichischu”, nispa (leeychis Mateo 7:1-5). Ichaqa manan chayraykuchu hinallata qhawanakunanku imatapas mana allinta ruwasqankutaqa. Robert sutiyoq iñiqmasinchismi tawa chunka wata hinaña casado kashan, paymi nin: “Casadokunaqa sut’illantan imatapas rimananku, sichus hukninku mana allin ruwasqanta reparachin chayqa uyarikunanmi hinaspa manaña chayta ruwananchu”, nispa. Ichaqa manan imapi pantashasqallankutachu qhawanakunanku, aswanpas imakunatachus allinta ruwashanku chaytan astawanqa valorananku (Ecl. 9:9).

17, 18. ¿Imatan ruwasunman llakikuykunapi tarikuspanchis?

¹⁷ Familia ukhupi cambiokuna kaqtinpas sasan casadokunapaq kanman. Paykunapaqqa sasan kanman wawankuta uyway. Yaqapaschá familiapi mayqenninkupas sinchita onqorunman. Yuyaq tayta mamankutapaschá cuidananku kanqa. Otaq wawakunapas karu llaqtata ripunkuman. Diospa llaqtanpi ruwayninkuta hunt’aypas sasan kanman. Chaykunan paykunata llakichinman.

¹⁸ ¿Imatan casadokuna ruwankuman sasachakuykunata otaq llakikuykunata manaña aguantayta atispanku? (Pro. 24:10.) ¡Ama pisipaychischu! Satanasqa kusikunmi Diospa llaqtanmanta huk cristianollapas karunchakapuqtinqa, ¡imaynataraqchá kusikunman casado warmi qhari karunchakapuqtinqa! Chayrayku anchata kallpachakuy kinsanpasqa q’aytu otaq matrimonioyki ama p’itikunanpaq. Bibliaqa willanmi Diosta serviqkuna hatun pruebakunata aguantasqankumanta. Huk kutinmi rey David sonqonta kicharispa Jehová Diosta niran: “Diosníy khuyapayaykuway, [...] sapa p’unchaymi awqaykuna sarunchakuwan”, nispa (Sal. 56:1). ¿Hayk’aqllapas David hina sientekurankichu? Familiaykipi llakikuykuna kaqtin otaq ima sasachakuyña kaqtinpas David hinan kallpata hap’iwaq aguantanaykipaq. Paymi niran: “Señor Diosmanmi waqyakurqani, paytaq kutichimuwarqan, lliw manchakusqaymantan librawarqan”, nispa (Sal. 34:4).

Askha bendicionkuna

19. ¿Imatan ruwasunman Saqraq trampankunapi ama urmananchispaq?

¹⁹ Kay tukukuy sasa p’unchaykunapiqa casadokunaqa  llakipayanakunankun kallpachanakunankutaq (1 Tes. 5:11). Ama qonqaychu kaytan Satanasqa nin: “Imatapas chaskinankuraykullan runakunaqa Diosta servinku”, nispa. Chayrayku payqa may atisqanta kallpachakunqa cristianokunaq iñiyninta matrimonionkutapas waqllichinanpaq. Ichaqa, sichus tukuy sonqomanta Diosman hap’ipakusun chayqa manan Saqraq trampankunapi urmasunchu (Pro. 3:5, 6). Pablon khaynata qelqaran: “Atiy qowaqniypa kallpachawasqanwanmi tukuy imaymanata atini”, nispa (Fili. 4:13, NM).

20. ¿Ima bendicionkunatan Diospa munayninman hina kawsaq casadokuna chaskinku?

²⁰ Diospa munayninman hina kawsaq casadokunaqa askha bendicionkunatan chaskinku. Joelmi esposanwan phisqa chunka hukniyoq wataña casado kawsanku, paytaqa anchatan Jehová Dios matrimonionpi bendeciran, paymi willawanchis: “Anchatan Jehová Diosta agradecekuni sumaq esposata qowasqanmanta, paywan kusisqa kawsasqaymantapas. Payqa ñoqapaq hinapunin karan”, nispa. ¿Imatan paykuna ruwaranku kusisqa kawsanankupaq? Joelmi nin: “Sapa p’unchaymi sumaqta munakuywan pacienciawan tratanakurayku”, nispa. Kay pachapiqa manan mayqen matrimoniopas mana ima sasachakuyniyoqqa kawsanmanchu. Ichaqa kallpachakusunmanmi matrimonionchispi Diospa yanapayninta maskhananchispaq Bibliaq nisqanman hina kawsananchispaqpas. Chayta ruwasun chayqa sasata p’itikuq ‘kinsanpasqa q’aytu’ hinan matrimonionchis kanqa (Ecl. 4:12).

¿Yuyarishankichu?

• ¿Imakunatan casadokuna ruwananku Diospa munayninman hina kawsanankupaq?

• ¿Imatan casadokuna ruwananku sasachakuykuna kaqtin?

• ¿Imaynatan casadokuna kawsanqaku Diosta kasukuspanku?

[Tapuykuna]

[20 paginapi fotokuna]

Casadokunaqa kuskan Diosmanta mañakunanku sasachakuykunata atipanankupaq