RUNA asichiqkunapas imaymana chansakunatan rikhurichimunku suegrokunawan phiñachinakuy kasqanmanta. Ichaqa suegrokunawan mana allinpi kawsayqa manan imallatapas asichikunchu. India llaqtayoq Reena nin: “Askha watakunañan suegrayqa kawsayniykuman chapukamusharqan. Manataq paytaqa ima niytapas atiqchu kani chayqa, sapa kutillanmi qosayman kutirikuq kani. Paypaqqa sasan karqan ñoqamanchus sayapakunqa icha mamanmanchus chay akllay”, nispa.

Chhaynari, ¿imaraykutaq tayta-mamakunari casarasqa wawankuq ima ruwasqankutapas qhawashallanku? Chaymantan Rosa nin: “Tayta-mamakunaqa ninkupaschá: ‘Ñoqaykumantaqa manan pipas aswan allintaqa wawaykuta uywanmanchu’”, nispa. Catalinaq qosanpas ninmi: “Tayta-mamakunaqa imaymanatan wawankurayku ruwarqanku, casarakapuqtinkutaq qonqasqa hinapaschá sientekunku, chaymantapas iskayrayankupaschá casarakuspa wawankuq allin kananmanta”, nispa.

Mayninpin ichaqa wawakuna huchayoq kanku suegronkuwan mana allinpi kanankupaq. Yachasunchis Davidmanta Leanamantawan, paykunaqa Australia llaqtamantan kanku. Davidmi nin: “Señoray Leanaqa allin hukllachasqa familiamantan hamun, paykunaqa imamantapas willanakullankun. Chayraykun  casarasqaña kashaqtiykupas payqa taytantaraq tapumuq imata ruwanaykupaqpas, ñoqallayku chayta decidinayku kashaqtinpas. Allin yachaqña taytan karqan chaypas, llakichiwarqanmi mana ñoqata tapuwasqanrayku.

Suegrowan mana allinpi kawsayqa llakikuykunatan apamun casarasqakunapaq. Chhaynaqa, ¿imaynatan suegroykiwan allinpi apanakuwaq? Qatiqninpin yachasunchis imakunan casarasqakunata sasachanman chayta, imakunan yanapanman chaytawan.

Chayqa kanman qosa otaq warmi tayta-mamanman nishuta yachakuqtin. España llaqtapi tiyaq Juanmi willakun:  “Señorayqa familianpa ladonpi tiyanaykutan munaq mana chayqa familiantapas qonqapushanman hinatan qhawariq. Ichaqa wawayku naceqtinmi tayta-mamaykunapas yaqa sapa p’unchay hamuqku, chaymi sinchita llakichirqan. Chayraykun askha kutipi phiñachinakurqayku”, nispa.

Imakunatan qhawarina:

Casarakuy imayna kananmanta rimaspan Biblia nin: “Chayrayku, runaqa taytantapas mamantapas saqepunqa, hinaspan warminman hukllachaykakapunqa, huk aychallataq kapunqaku”, nispa (Génesis 2:24). ¿Ima ninanmi “huk aychallataq kapunqaku” nisqanri? Manan kuska kawsayllachu; tayta-mamankumanta t’aqakuspa sapaq familiayoq kaymi (1 Corintios 11:3). Ichaqa tayta-mamankutaqa respetananku yanapananku iman (Efesios 6:2). Chay ruwasqankurayku wakin qosakuna otaq esposakuna qonqasqa hina sientekunkuman chayri, ¿imatan ruwankuman?

¿Imatan ruwawaq?

Ñawpaqta allinta qhawarikuy imarayku chhayna sientekusqaykita. ¿Cheqaqtapunichu familianman nishuta yachakun? ¿Icha familiaykiwan hukniray kawsasqaykimantachu chhaynata sientekunki? ¿Imayna uywasqa kasqaykichu paypa ruwasqanta mana allinpaq qhawarichishasunki? ¿Envidiakushankichu imayna kawsasqankuta? (Proverbios 14:30; 1 Corintios 13:4; Gálatas 5:26.)

Chay tapuykunawan reparakunki imayna kasqaykita chayqa allinniykipaqmi kanqa. Ichaqa sapa kutilla tayta-mamaykichisrayku phiñachinakushankichis chayqa, yaqapaschá pantaqkunaqa qankuna kankichis.

Askha sasachakuykunan kan casarasqa ukhupi sapankanku munasqankuman hina ruwaqtinku (Filipenses 2:4; 4:⁠5). Chhayna sasachakuypi tarikusqanmantan México llaqtayoq Manuel khaynata willakun: “Señorayqa manan allin familiapichu wiñasqa. Chayraykun suegroykunamanta t’aqakurqani askha watakuna. Chay hawan señoraywanqa problemapi tarikurqani, payqa familianwanmi tupayta munaq astawanqa mamanwan”, nispa.

Tiempoq pasasqanwanmi Manuelqa repararqan suegronkunamanta nishuta t’aqakusqanqa mana allinchu kasqanta. Chaymi nin: “Kunanqa yachanin señoray familianmanta nishuta karunchakuqtin otaq nishuta paykunawan kaqtinqa mana allinninpaqchu kasqanta. chayraykun suegroykunawanqa allipunakapuyku, kallpachakunitaqmi allinta paykunawan apanakunaypaq”, nispa. *

Chayqa kanman suegrokuna kikillankumanta consejokunata qoqtinkun. Kazajistán nisqa llaqtapi tiyaq Natalyan qanchis wata suegronkunawan kuska tiyasqa, chaymi willakun: “Suegroykunaqa wayk’usqaymanta, wasiyta pichasqaymanta, wawaykunata imayna uywasqaymantawanmi millayta rimaqku. Qosaywanña suegraywanña chaymanta rimaq kani chaypas yanqapaqmi kaq; astawanraqmi phiñanakuy kaq chaymanta”, nispa.

Imakunatan qhawarina:

Pipas casarakuspaqa manañan tayta-mamanpa kamachinpiñachu kashan. Chaymi Biblia nin: “Cristoqa llapa qhariq umanmi, qharitaq esposanpa uman”, nispa (1 Corintios 11:⁠3). Chaywanpas casarasqakunaqa respetashanallankun tayta-mamankuta. Proverbios 23:22 texton nin: “Uyariy churiyaqniyki taytaykita, payayapuqtinqa ama mamaykita qhawarpariychu”, nispa. Chhaynaqa, ¿imatan ruwawaqchis tayta-mamaykichis munasqankuman hinalla imatapas ruwanaykichista munaqtinku?

¿Imatan ruwawaq?

Ama suegroykikunapaq phiñakuychu, aswanpas reparay imarayku imatapas ruwasqankuta. Tomasmi nillantaq: “Tayta-mamakunaqa munankun paykunamanta wawanku yuyarinankuta”, nispa. Sichus reparanki suegroykikunaq qanpi interesakuspa ima ruwasqantapas chayqa, yuyarinaykin Colosenses 3:13 texto nisqanta, chaypin nin: “Qankunapura paciencianakuychis, pipas hukpa contranpi imatapas riman chayqa, pampachaykunakuychis”, nispa. Mayninpin suegrokunaqa casarasqakunaq ima ruwasqankutapas qhawashallanku, chaywanmi paykunata phiñanachinkuman, chhayna kaqtin, ¿imatan ruwankuman?

Tayta-mamankutan ninkuman imakuna mana ruwanankuta, chay ruwaymi askha casarasqakunata yanaparqan. Ichaqa manan wawata hinachu phiñarikunanku. * Allintan rikuchinanku imatapas decidinankupaq iskayninkuraq rimanakunankuta. Japón llaqtayoq Masayuki sutiyoq runan nin: “Tayta-mamayki imatapas nisuqtiykiqa ama kaqpachachu ‘allinmi’ niy. Qanqa sapaq familiayoqñan kanki, chayraykun señoraykitaraq tapunayki imatapas ruwayta munaspaqa”, nispa.

Chaymantapas allinta reparaychis imarayku suegroykichis imatapas ruwasqanta, amataq paykunarayku phiñachinakuychischu, chhaynapin manaña qhawanakunkichischu. Rosan nin: “Sapankayku tayta-mamaykuman sayapakusqaykuraykun phiñachinakuq kayku, hinan reparakurqayku chay ruwanakusqaykuqa mana allinniykupaq kasqanta. Chaymi phiñachinakunaykumantaqa chay sasachakuyta allicharqayku, chayta ruwasqaykuraykun kunanqa qosaywan sumaqta kawsayku”, nispa.