HERÓDOTO sutiyoq runan 2,500 wata ñawpaqtaraq Egipto runakunamanta khaynata qelqamurqan: “Egiptopi qhapaq runakunan fiesta ruwasqankupi mikhusqanku qhepaman, huk k’aspimanta ruwasqa pintasqa wañusqa runatan huk cajonpi apaykachaq, chayqa yaqa huk metro hinan karqan. Sapanka invitadoman chayta qhawayachispan nirqan: ‘Kayta qhaway hinaspa ukyay, kusikuy wañuspaqa kay hinan kanki’”, nispa.

Manan Egipto runakunallachu chay hinataqa yuyaykuqku. Kay p’unchaykunapipas khaynatan yuyaykunku: “Mikhuy, ukyay, kusikuy”, nispa. Kawsayqa wañuywantaq tukupun chayqa, ¿imapaqtaq allinta kawsasunman? ¿Manachu kawsashasparaq tukuy atisqanchista kusirikusunman? Chhayna kaqtinqa may allinmi kanman kay p’unchayllapaq kawsayqa. Chaymi apóstol Pablo kawsarimpuypi mana iñiqkunata nirqan: “Manataq wañusqakuna kawsarimpunchu chayqa, imaynan rimaypi nin hinachá nisunman: ‘Mikhusunchis, ukyasunchis, paqarinmi wañupusunchis’”, nispa (1 Corintios 15:32).

Apóstol Pabloqa manan hayk’aqpas wañusqakuna wiñaypaq qonqasqa kanankumantachu yuyaykurqan. Aswanpas hukmanta wiñaypaq kawsarimpuypin iñirqan. Chaytaqa rikuchirqan Jesucristoq kawsarimpusqanpi * iñispa. Chay kawsarimpuymi ñawpa cristianokunatapas iñiyninkupi kallpacharqan.

¿Imaraykun Jesuspa kawsarimpusqanmanta yachananchis? ¿Imaynapin chayta yachanchis? Chaypaq qhawarisunchis imatas apóstol Pablo ñawpa Corinto llaqtapi kaq cristianokunaman qelqarqan chayta.

Corinto t’aqapi cristianokunaqa manan creerqankuchu kawsarimpuypi. Ñawpaq carta qelqasqanpin rikuchirqan mana yanqachu kawsarimpuy kasqanta. Chaymi khaynata nirqan: “Kawsarimpuy mana kaqtinqa, manachá Cristopas kawsarimpurqanchu. Manataq Cristopas kawsarimpurqanchu chayqa, yanqachá willasqaykupas, yanqachá iñiyniykichispas. Ñoqaykupas Diospa llulla testigonkunachá kayku [...] yanqan iñiyniykichisqa, huchallantinraqmi kashankichispas. [...] Cristopi iñispa wañukapuqkunapas ñak’ariypichá kashanku”, nispa (1 Corintios 15:13-18).

“Phisqa pachak yaparisqa wawqe-panakunaman rikhurirqan [...]. Chaymantataq Jacoboman (Santiago) rikhurirqan, rikhurillarqantaq llapan apostolkunamanpas. Llapankuq qhepantañan ñoqamanpas rikhurillawarqantaq” (1 Corintios 15:6-8)

Pablon khaynata qelqarqan: “Sichus wañuqkuna mana kawsarimpunqakuchu chayqa, Jesuspas manachá kawsarimpurqanchu”, nispa. Manataq Jesucristo kawsarirqanchu chayqa yanqachá runakunaman predicashanchis. Diospa sutinmanta, Gobiernonmanta, qespikuymanta, yachachikuy Bibliapin kashan, ichaqa Jesuspa kawsarimpusqanmi astawanqa cristianokunata iñiyninpi yanaparqan. Sichus Jesucristo mana kawsarimpunmanchu karqan chayqa, apóstol Pablo huk apostolkunaq kawsarimpuymanta yachachisqankuqa yanqa kanman karqan.

Sichus Jesucristo mana wañusqamanta kawsarimurqanchu chayqa, cristianokunaqa yanqapaqmi chaypi iñishanku. Chaymantapas apóstol Pablo huk cristianokunapas Jesuspa kawsarimpusqamanta payta kawsarichimpuq Jehová Diosmantapas llullakushankumanmi karqan. Hinallataq “huchanchiskuna hawa Cristo wañurqan” nisqa yachachikuypas yanqapaqmi kanman karqan. Hinaspapas qespichiqninchis mana wañuymanta kawsarimpunmanchu karqan chayqa, manan pitapas qespichiyta atinmanchu (1 Corintios 15:3). Imaymanapi ñak’arispa wañupuq cristianokunapas yanqachá kawsarimpuypi suyakunkuman.

Apóstol Pablon nirqan: “Kay pacha kawsayllapaqchus Cristopi suyakuyninchis kan chayqa, llapan runakunamantapas aswan khuyapayanan kashanchis”, nispa (1 Corintios 15:19). Huk cristianokuna hinan apóstol Pablopas kawsarimpuypi iñispa imaymanakunapi ñak’arirqan, imaymanata saqerqan, qatiyqachasqa wañuypatapi ima tarikurqan. Kawsarimpuy mana cheqaqchu kanman chayqa, yanqapaqmi chay ruwasqanqa kanman karqan.

Apóstol Pablopaqqa cheqaqmi karqan kawsarimpuyqa. Payqa allintan yacharqan Jesuspa kawsarimpusqanmanta, chaymi khaynata nirqan: “Diospa Simin Qelqaq nisqanman hinan huchanchiskuna hawa Cristo wañurqan, hinaspan Diospa Simin Qelqaq nisqanman hina Cristoqa p’ampasqa kaspa kinsakaq p’unchaypi kawsarimpurqan. Chaymantataq Pedroman rikhurirqan, hinamantataq chunka iskayniyoq apostolkunaman rikhurirqan. * Chay qhepatataq phisqa pachak yaparisqa wawqe-panakunaman rikhurirqan. Chay rikuqkunamantaqa askharaqmi kawsashanku, wakintaq wañukapunkuña. Chaymantataq Jacoboman (Santiago) rikhurirqan, rikhurillarqantaq llapan apostolkunamanpas. Llapankuq qhepantañan ñoqamanpas rikhurillawarqantaq”, nispa (1 Corintios 15:3-8).

Apóstol Pabloqa manan iskayaspan Jesuspa wañusqanmanta kawsarimpusqanmantapas willayta qallarirqan. ¿Imaraykun mana iskayarqanchu? Askha runakunan rikurqanku Jesuspa kawsarimusqanta, paykunaq willasqantan uyarikurqan.  Hinaspapas hukkunamanpas rikhurillarqantaqmi paykunamanta karqan, apóstol Pablo, huk pisi t’aqa runakuna, hinallataq 500 yaparisqa runakunamanpas. Chaywanpas wakinqa runakunaqa iskayarqankun Jesuspa kawsarimpusqamanta (Lucas 24:1-11). Apóstol Pabloq tiemponpiqa askha runakunaraqmi kawsarqanku chaymanta willanankupaq (1 Corintios 15:6). Iskay kinsa runakunalla kawsarimpuymanta willankuman chayqa, yaqapaschá mana creesunmanchu, ichaqa 500 yaparisqa runakunaq willasqanqa creenapaqmi.

Hinaspapas Cristo wañusqanmanta p’ampasqa karqan hinaspapas kawsarimpurqan, chaymanta willaspa apóstol Pablo iskay kutipi nirqan: “Diospa Simin Qelqaq nisqanman hina”, nispa. Chaywanqa nisharqan Ñawpa Rimanakuypi Jesusmanta willaq profeciakunaqa hunt’akusqamanta, chaykunan rikuchirqan Jesuspuni prometesqa Mesías kasqanta.

Jesuspa kawsarimpusqamanta Bibliapi willasqanwan askha runakuna willasqankuwanpas iskayarqanku, kunanpas iskayashankuraqmi. Chaymantapas wakinkuna yuyaykusqankuman hinaqa qatikuqninkunas Jesuspa cuerponta pakarqamuspa “kawsarimpunmi” nispa nirqanku. Ichaqa manan chay ruwayta atinkumanchu karqan, ¿imarayku? Paykunaqa comun runakunallan karqanku, chaymi mana atirqankuchu Jesuspa wañupusqan p’ampana t’oqota cuidaq guardiakunata q’otuyta. Hukkunataq ninku: “Jesuspa rikhurisqanqa mosqoyllan karqan”, nispa. Chay nisqankuqa manan cheqaqchu, aswanpas Jesusqa askha runakunaman askha kutipitaq rikhurirqan. Sichus mosqoylla kanman karqan chayqa manachá Jesusqa challwata wayk’unmanchu karqan, imaynan Galileapi ruwarqan hinata (Juan 21:9-14). Hinaspapas manachá makinta chakinta tupaykunankupaq ninmanchu karqan (Lucas 24:36-39).

 Askha runakunan ninku: “Kawsarimpuymanta Jesuspa qatikuqninkunaq nisqankuqa yanqan”, nispa. Ichaqa, ¿imata munaspan llullakunkuman karqan? Jesuspa qatikuqninkunaqa kawsarimpuymanta willaspan ñak’arirqanku, wañunankukamataq pisichasqa karqanku. Manataq cheqaqchu karqan chayqa, ¿imaraykutaq chhaynatari defenderqanku? Hinaspapas Jerusalenpin chaykunamanta willarqanku enemigonkunaq ñawpanpi, paykunaqa imaynallamantapas hap’iytapunin munarqanku huchachanankupaq.

Jesuspa qatikuqninkunataqa kawsarimpuypi iñisqankun kallpacharqan willanankupaq qatiyqachasqaña kananku karqan chaypas. Kawsarimpuy cheqaqpuni kasqanta yachasqanku cristianokunataqa yanaparqan iñiyninkupi qaqa sayanankupaq. Ñawpa tiempopi cristianokunaqa manan allin yachachiq runaraykuchu kawsayninkuta qorqanku. Aswanpas sut’itan willarqanku paypuni Cristo kasqanta, Diospa Wawan kasqanta, atiyninwan paykunata yanapasqanmatapas. Kawsarimpusqanmi rikuchin paykunapas kawsarimunankuta. Sichus Jesús mana kawsarimpumanchu karqan chayqa, manan Cristopi iñinkumanchu karqan manataqmi hayk’aqpas kawsarimpuymanta rimayta uyarinkumanchu karqan.

Chhaynaqa, ¿imaynatan Jesuspa kawsarimpusqan yanapawanchis?