¿Allin ruwasqachu kashan “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Biblia?
“Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliaqa 1950 watapin ingles simipi lloqsimuran. Chaymantapachan runakunaqa chay Biblia juj Bibliakunawan jujniray kasqanmanta imaymanata rimanku, chaymantapas manapas sut’itachu imatapas ninman jinatan rimanku, chhaynapin jujkunata iskayachinku. a ¿Imakunapin jujniray “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Biblia juj Bibliakunamanta? Chayta yachasun.
Confianapaq jinan chay Bibliaqa ruwasqa kashan. Inglés simipi “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliaqa confianapaq jina ñaupa qelqakunamantan ruwasqa kashan. Ruwakusqan tiempomantapacha ima juj ñaupa qelqakunaña rijurimuran chaypas, chaykunawanmi comparasqa karan. “Versión del Rey Jacobo, 1611” nisqa Bibliatan ichaqa chayraq rijuriq ñaupa qelqakunamanta ruwasqaku, chaymantapas manan imaynatapunichus qelqaqkuna qelqaranku chayman jinapunichu kashan.
Imatachus qelqakuran chayman jinapunin kashan. “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliata ruwaqkunaqa tukuy atisqankutan kallpachakuranku imatachus Dios qelqachiran chayman jinapuni imatapas churanankupaq (2 Timoteo 3:16). Bibliata wakin t’ijraqkunan ichaqa Diospa palabranta kaqta churanankumantaqa runaq costumbrentaraq mastaqa churanku. Taytanchis Jehová Diospa sutintapas chinkachipunkun, chay sutita churanankumantaqa “Señor” otaq “Dios” nispallan churanku.
Ima ninantachus nishan chayman jinan kashan. Bibliata wakin t’ijraqkunaqa comunllatan chayta ruwanku, mayninpin wakin parteta qechurunku mayninpitaq imatapas yapayunku. “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Biblian ichaqa mana chhaynachu ruwasqa kashan, aswanmi imatachus ñaupaq qelqaqkuna qelqaranku chayman jina ruwasqa kashan, fácil entiendenataqmi kashanpas.
¿Imakunapin jujniray “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Biblia wakin Bibliakunawan?
Wakin librokunaqa manan rijurinchu. “Iglesia Católica” “Iglesia Ortodoxa” nisqakunaq utilizasqan Bibliapiqa juj librokunapiwanmi rijurin, chay librokunatan ninku “apócrifo librokuna” nispa. ¿Imaynataq chayri? Judío runakunamanmi “jap’ichisqa karan Diospa ch’uya willakuyninkuna”, paykunaqa manan Diospa palabranta jinachu qhawarinku chay librokunata (Romanos 3:1, 2). Chaymi “apócrifo librokuna” nispa nikun chay librokunataqa . Chay librokunaqa wakin Bibliakunapi jinan mana rijurinchu “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliapipas.
Wakin textokunapas manan rijurinchu. Wakin Bibliakunapiqa yapankun wakin textokunata, chaykunaqa manan karanchu ñaupa qelqakunapiqa, aswanpas chaymantañan chaykunataqa yaparanku.“Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliapin ichaqa juj Bibliakunapi jina mana ima versiculotapas yapankuchu, yapankuña wakin partekunapi chaypas sut’itan willan imaynas chayqa mana allin reqsisqa qelqakunamantachu churasqa kashan chayta. b
Fácil entiendeymi kashan. Wakin Bibliakunataqa sasa entiendenatan ruwanku. Mateo 5:3 textopin Jesuspa rimasqan rijurin, chaytan wakin Bibliakunapi nin: “Kusisamiyoqmi espiritupi wajchakunaqa” o “wajcha sonqoyojkunaqa” nispa (Mosoq rimanakuy, Qheshwa Biblia). Imaynatachus ñaupaqta qelqaqkuna qelqaranku chayman jinaña t’ijrasqa kashan chaypas manan faciltachu entiendekun chay t’ijrasqankuqa. Chaymi wakinqa ninku: “Jesusqa wajcha kanamantachá riki rimasharan” nispa. Ichaqa manan chaymantachu Jesusqa rimasharan, aswanmi payqa rimasharan imaynas noqanchisqa Diospa yanapaynillanwan kusisqa kasunman chaymanta. Chaymi “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliapiqa churakuran: “Kusisqa kachunku Diosta necesitasqankuta reparakuqkunaqa”, nispa chhaynapi aswan fácil entiendey kananpaq. c
¿Ima ninkun Bibliamanta allinta yachaq runakuna “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliamanta?
Juj runan karan Edgar J. Goodspeed sutiyoq, payqa allintan Bibliamanta imatapas yachaq, Bibliata t’ijraq runan karanpas, paymi 1950 watapi 8 p’unchay diciembre killapi juj cartapi “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliamanta qelqasqa: “Maytan piensani imayna predicasqaykichispi, imaynatas lliu partemanña chayashankichispas chaykunapi. Maytan gustawan kay Biblia orqomusqaykichispas: gusto leeymi, faciltan imapas entiendekun. Kayta leespaymi nini: ‘Allinta yachaq runakunachá kaytaqa ruwaranku’ nispay, noqapunin chayta reparani”, nispa.
Juj libropi nisqan jina, “Universidad de Chicago” nisqapi llank’aq Allen Wikgren sutiyoq profesorpas “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliamantan niran: “Chay Bibliaqa kunan tiempo rimasqanchisman jinan ruwasqa kashan, manan juj Bibliataraqchu chayta entiendenapaqqa leena. Askha textokunan munay kashan”, nispa.
Inglaterra ladomanta Alexander Thomson sutiyoq runan “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliamanta nillantaq: “Kay Bibliaqa allin ruwasqan kashan, allinta estudiaq, allinta imatapas entiendeq runakunachá kaytaqa ruwaranku; imaynatachus ñaupaqta qelqaqkuna ruwaranku chayman jinapunin kay inglés simipipas kashan”, nispa.
Juj libroq nisqan jina, “teólogo” nisqa Charles Francis Potter sutiyoq runaq nisqanman jinaqa wakin textokunaqa jujniraysi paypaqqa kashanman karan, chayta nispanmi ichaqa nillarantaq: “Kay Bibliaqa allin ruwasqan kashan, imaynachus kananman jinapunin kashan, allin yachaysapa runakunachá kaytaqa ruwaranku”, nispa.
Robert M. McCoy sutiyoq runan “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliamanta qelqashaspa rimaran imaynas chay Bibliaqa jujniray, imaynas allin ruwasqa kashan chaykunata. Chaymantataq niran: “Noqaq piensasqayman jinaqa [Jehová Diospa testigonkuna] ukhupiqa kanpunin allin yachayniyoq runakuna, mana chayqa, ¿imaynapin khayna allin Bibliata orqomunkuman karan? Ch’uya ruwasqapunin kay Bibliaqa kashan”, nispa.
Juj libroq willasqan jina, Samuel MacLean Gilmour sutiyoq profesorqa manan contentochu kasharan “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliaq wakin partenkunaq imaynachus ruwakusqanwan, chaywanpas: “Kay Bibliata t’ijraqkunaqa allintapunin Griego rimay simita yachankuman karan”, nispan niran.
Juj libropi nisqan jina “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliamanta rimaspa, Griego rimaypi “Interlineal” nisqa Bibliamantawan rimaspan profesor Thomas N. Winter niran: “Kay Bibliata ruwaqkunaqa allintan ruwasqanku, fácil entiendeymi kashan, imaynachus kananman jinataqmi kashanpas”, nispa.
1989 watapin Israel llaqtayoq profesor Benjamin Kedar-Kopfstein niran: “Hebreo Bibliata, chay Bibliata t’ijrasqanku Bibliakunatapas estudiaspayqa inglés simipi “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliamantan mastaqa qhawani. Chaypin noqaqa reparani imaynas chay Bibliaqa imaynachus kanan chhaynapuni ruwasqa kashan chayta” nispa.
Religionmanta yachaq Jason David BeDuhn sutiyoq profesormi, inglés rimaypi allin reqsisqa isqon Bibliakunata estudiasqa, paymi niran: “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Biblian llapan Bibliakuna leesqaymantaqa aswan allin kashan”, nispa. Bibliamanta yachaq wakin runakuna juj runakuna iman ichaqa mana contentochu kanku chay Bibliawan, paykunaq nisqankuman jinaqa t’ijraqkuna imapichus creesqankuman jinas chay Bibliataqa ruwankuman karan, chhaynataña rimanku chaypas BeDuhn profesormi nillantaq: “Mosoq Testamentota qelqaqkunaq imayna qelqasqankuman jinan chay Bibliaqa ruwasqa kashan, chaypin jujniray juj Bibliakunamantaqa” nispa.
a 2013 watapin “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliata inglés simipi revisasqata orqokamuran. Ichaqa manan chay Bibliamanta imachus rimasqankumantachu kaypiqa rimakushan. Quechua simipi “Mosoq pachaq Biblian, Diospa Palabran” nisqa Bibliaqa inglés simipi Bibliamantan ruwasqa kashan, ichaqa allin-allin ruwasqan kashan, imaynatachus qelqaqkuna qelqaranku chayman jina.
b “Nueva Versión Internacional” nisqa Bibliapi, “Biblia de Jerusalén” nisqa Bibliapi iman Mateo 17:21; 18:11; 23:14; Marcos 7:16; 9:44, 46; 11:26; 15:28; Lucas 17:36; 23:17; Juan 5:4; Hechos 8:37; 15:34; 24:7; 28:29, Romanos 16:24 textokuna yapasqa kashan. “Reina-Valera” nisqa Bibliapi “Torres Amat” nisqa Bibliapipas 1 Juan 5:7, 8 texton yapasqa kashan, chay textoqa “Santisima Trinidad” nisqa yachachikuytan apoyan. Chaymantapas, chay textoqa Bibliaq qelqakusqanmanta unay watakuna qhepatañan yapasqa karan.